Δεκαπέντε χρόνια, γιαγιά Ελένη, δεκαπέντε!

 

Η γιαγιά Ελένη ….

Η αγαπημένη μου γιαγιά Ελένη….

Συναπαντήματα που λέμε εμείς στην Κρήτη είχαμε τούτες οι μέρες.  Δεκαπέντε χρόνια πέρασαν χθες, 14 τ΄Απρίλη, κι εγώ ακούω ακόμα τη φωνή της να ηχεί στα αυτιά μου. Πέρασα απόψε από την μαγική της αυλή και ένιωσα πως καθόταν σε εκείνη την πολυθρόνα της κι είχε το πουγκί με τα κουβάρια της πάνω στην ποδιά της. Το ένα δάκτυλο σηκωμένο για την κλωστή και το βελονάκι ασταμάτητα να «βουτά», να πλέκει και να φτιάχνει μέτρα ολόκληρα με «τραντέδες». Τα κόκκινα γεράνια, τα σκυλάκια, οι πιπερίτσες και τα «δάκρυα» σαν να ζωντανέψανε και πάλι στις γλάστρες. Αλλά τα πιο αγαπημένα της ήταν τα γαρούφαλλα που μοσχομύριζε ο τόπος μόλις βασίλευε ο ήλιος. Γλυκό πελτέ που το φτιάχνε στα μεγάλα αλουμινένια ταψιά, σα να σηκώθηκε να μου βάλει στο κρυστάλλινο μικρό πιατάκι της μάνας της, της προγιαγιάς μου της Χρυσάνθης. Κι ένα ποτήρι «κρυγιό» νερό από το βρυσάκι που κρεμόταν πάνω από τον νεροχύτη τον πέτρινο. Κι ύστερα με κέρασε εκείνο το χαμόγελο που τα σαν να μου ΄κανε νόημα να ανέβουμε στην μοναδική κι ανεπανάληπτη «Απάνω κουζίνα» της, να στήσει τηγάνι για εκείνες τις λεμονάτες τηγανητές πατάτες που έχω να γευτώ κοντά είκοσι χρόνια…

Κι όση ώρα κρατούσε την κουτάλα κι ανακάτευε λίγο πριν κοκκινήσουν να σκαρφίζεται ιστορίες για να πει. Στον καλό καναπέ καθόμασταν, τον είχε μόνο για τις σκόλες και αν ερχότανε καμμιά «ξένη» γυναίκα κι εγώ περίμενα, μετά από τέτοια τιμή, να ξεκινήσουμε τα παραμύθια. Αληθινές ιστορίες μου λέγε συχνά, από τα χρόνια τα δύσκολα, για τον παππού το Γρηγόρη, τον μεγάλο της έρωτα! Κοιτούσε την φωτογραφία του κι όλο δάκρυζε …

Κι εγώ  είχα καρφωμένα τα μάτια του στα απέναντι ντουλάπια τα τεράστια που σαν τα άνοιγες έβλεπες το παλιό της τζάκι. Εκεί μέσα είχαν γεννηθεί όλα μου τα καλικαντζαράκια που αργότερα τα έβαλα στα δικά μου παραμύθια και που για χρόνια πίστευα πως εκεί και μόνο εκεί κρύβονταν κάθε χρόνο  μέχρι να έρθουν τα επόμενα Χριστούγεννα…

Απόψε τις θύμισες τις είχε σκεπάσει πιο πολύ απ’ όλα η μυρωδιά από τις βρούβες της που βράζανε στο μεγάλο τσουκάλι και ΄φτανε το «άρωμα» τους ίσαμε το Σχολείο και του κυρ Μπάμπη το καφενείο. Σαν να την είδα ολοζώντανη με ένα βαθύ πιάτο στο ένα της χέρι, γεμάτο χορταρικά να κατευθύνεται στο σπίτι μας :«-Για τη μυρωδιά!», όπως έλεγε…

Κι έφυγα γρήγορα γρήγορα γιατί είχε περάσει η ώρα να προλάβω να ανέβω στην Αγορά! Πέρασα πάλι από το σοκάκι, δίπλα στο Ζελίτα του Γρηγόρη μας, να ξαναδώ τον τοίχο που φτιάξε το πορτραίτο της ο Κωστής μας, πέρυσι. Αν κι έρημος ο δρόμος, ψυχή δεν περπατούσε, εκείνη χρωματιστή, χαρούμενη και αγέρωχη με κοίταζε στα μάτια.

Δεκαπέντε χρόνια, γιαγιά Ελένη, δεκαπέντε!

Φωτογραφίες :Κωστής Γριβάκης ( Ο άλλος σου εγγονός!)

 

 

 

Εκπομπή 10 λεπτά ακόμη με την Βάσια Χατζηγιαννάκη!

Συντονιστείτε στο Τρίτο Πρόγραμμα 90.9 FM απόψε εδώ : https://webradio.ert.gr/trito/

Μια τρυφερή ιστορία για την ευαισθητοποίηση απέναντι στους πρόσφυγες.
Μια γνωριμία των μικρών αναγνωστών με το προσφυγικό θέμα.
 
Ο Ασίντ είναι ένα παιδί πρόσφυγας. Όταν ξεσπάει πόλεμος στην πατρίδα του, αρχίζει να φοβάται κι ας είναι ατρόμητος (Ασίντ σημαίνει λιοντάρι). Μια νύχτα, φεύγει εντελώς μόνος του και η βάρκα που τον μεταφέρει τον αφήνει σ’ ένα νησί.
Θα βρεθεί σε μια ακτή με μόνη συντροφιά του ένα κόκκινο κουμπί με δυο τρύπες που γίνεται φίλος του, παιχνίδι, παρέα του και μεταμορφώνεται κάθε φορά σε ό,τι του λείπει, ό,τι αγαπά, ό,τι χρειάζεται.
Εκεί έρχεται συχνά κι ένα θαλασσοπούλι κατάμαυρο, με ράμφος παράξενο και μακρύ. Είναι ο Αριστοτέλης ο θαλασσοκόρακας. Ώσπου ξαφνικά, ένα πρωί ο Ασίντ χάνει το κουμπί του.
Μια ιστορία που έχει στόχο να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά σε θέματα προσφύγων. Επίσης θα  τα βοηθήσει να ξεχωρίσουν και να καταλάβουν έννοιες όπως πόλεμος, μετανάστης, πρόσφυγας. Θα νιώσουν και θα αντιληφθούν πως όλα τα πλάσματα της γης χρειάζονται αγάπη, φροντίδα, οικογένεια και φίλους.
Το βιβλίο περιλαμβάνει οδηγίες προς εκπαιδευτικούς και γονείς.

Η σημερινή ιστορία, έχει να κάνει με ένα παιδί,

ένα κόκκινο κουμπί και ένα πουλί προστάτη.

Μία ιστορία για την απώλεια, την προσφυγιά,

την ελπίδα και τους φύλακες αγγέλους μας, που έρχονται σε πάρα πολλές μορφές...

«Με ένα κόκκινο κουμπί» με κείμενο Ελένη Μπετεινάκη, εικόνες Νικόλας Ανδρικόπουλος, από τις

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ

Μουσικές επιλογές: Βάσια Χατζηγιαννάκη

Felix Mendelssohn, Lieder Ohne Worte

Franz Schubert, Minuet in A Major

Franz Liszt, 3 Consolations, S.172: No.3 in D Flat Major

Ηχοληψία: Δώρα Ιωακειμίδου

Ο Φοίβος και η Φάλαινα*… στα Παραμύθια του Σαββάτου!

Γράφει η Ελένη Μπετεινάκη

Ο Φοίβος φοβόταν…

Φοβόταν πολύ, πολλούς και πολλά πράγματα! Προσπαθούσε να δείξει σε όλους το μέγεθος του φόβου του αλλά ήταν δύσκολο να το περιγράψει. Με τι να τον συγκρίνει; Με ποια απόσταση; Ώσπου μια μέρα στο σχολείο του και συγκεκριμένα στην τάξη του, ο δάσκαλος του ο κύριος Σωκράτης μιλώντας τους για τα θηλαστικά τους έδειξε μια φάλαινα. Τους είπε πως είναι το μεγάλο ζώο που «…αν μπορούσε να σηκωθεί όρθια, θα έστεκε σαν πολυκατοικία και αν είχε φτερά, θα πετούσε σαν αεροπλάνο.»

Και τότε ο Φοίβος είχε μια ιδέα. Με χαρτόκουτες, χαρτόνια, χαρτάκια από χρώμα γαλάζιο  και μολύβια και γόμες έφτιαξε μια γαλάζια φάλαινα και είπε στη φίλη του τη Ρόζη πως τόσος μεγάλος ήταν και ο φόβος του. Ακόμα της είπε πως μέσα του πια δεν χωρούσε…

Κι ύστερα την φόρτωσαν σε ένα καρότσι του σούπερ μάρκετ και αφού διέσχισαν όλη την πόλη έφτασαν μέχρι τη θάλασσα. Τους ακολούθησαν πολλοί άνθρωποι  είτε από περιέργεια, είτε επειδή το ήθελαν, είτε επειδή ένιωθαν και αυτοί ό,τι και ο Φοίβος.

Και την άφησαν τη φάλαινα στη θάλασσα, να φύγει μακριά ώσπου έγινε μια τόση δα μικρή κουκίδα στον ορίζοντα. Και μόνο τότε ένιωσε ο Φοίβος πως  εξαφανίστηκε κι από την καρδιά του...

Ένα βιβλίο για τους φόβους της παιδικής ηλικίας, το άγχος ή στρες που βιώνουν τα μικρά παιδιά και που δύσκολα μπορούν να το διαχειριστούν. Ακόμα πιο δύσκολα μπορούν να περιγράψουν τα συναισθήματά τους και να βρουν μόνα τους λύση στα όποια προβλήματα.

Η Άννα Κουππάνου γράφει μια πολύ τρυφερή ιστορία για ένα μεγάλο θέμα μικρών παιδιών. Δίνει μορφή στον φόβο και έτσι όταν πια γίνεται «ορατός» αυτόματα μπορεί να γίνει και διαχειρήσιμος.

Μεγάλο θέμα η έκφραση των συναισθημάτων. Η αποκάλυψη θεμάτων που μας απασχολούν και δύσκολα μπορούμε να περιγράψουμε. Όποιος αντιμετωπίζει τον φόβο του και μιλάει για αυτόν, αυτόματα μπαίνει στην διαδικασία να τον ξεπεράσει. Οι μηχανισμοί άμυνας και αυτοσυντήρησης αρχίζουν να δουλεύουν και το μοίρασμα με τον άλλο φέρνει πάντα θετικά αποτελέσματα.

Τα παιδιά συχνά νιώθουν φόβο για πολλά πράγματα, ασήμαντα, σημαντικά, ανύπαρκτα και φανταστικά και δεν ξέρουν πως να μιλήσουν για αυτόν. Οι φίλοι είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης τέτοιων καταστάσεων αλλά και οι στιγμές που μια φράση ή μια κίνηση μπορούν να οδηγήσουν στην λύση και απαλοιφή τέτοιων δύσκολων θεμάτων.

Το βιβλίο έχει εικονογραφηθεί αριστοτεχνικά από την Κέλλυ Ματαθία Κόβο. Εκφραστική και παραστατική εικονογράφηση γεμάτη συναίσθημα όπως και η γραφή της Άννας Κουππάνου. Στέκομαι στην εικόνα που ο φόβος γίνεται πανύψηλη πολυκατοικία-φάλαινα κι ο μικρός Φοίβος στέκεται στην άκρη του πτερύγιού της. Στον δρόμο περνούν όλοι οι φόβοι σε λευκό-μαύρο σκίτσο, σαν μεγάλα και άγρια ζώα που όμως φαίνονται τόσο μικρά που ωχριούν  μπροστά στο δικό του συναίσθημα-φάλαινα.

Λιτό, εκφραστικό και γεμάτο κείμενο!

·         Ένα βιβλίο που δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να ζωγραφίσουν τους δικούς τους φόβους, να τους δώσουν μορφή και …να τους αντιμετωπίσουν.

·         Ένα παιχνίδι με το γράμμα Φ ξεκινά ( Φοίβος, Φάλαινα, Φόβος, φοβερός, φεγγάρι ) και με τον παραλληλισμό των λέξεων. Συνετά διαλεγμένες σαν να δείχνουν το μέγεθος που κρύβει μέσα του το γράμμα αυτό.

·   

Μιλάμε για συναισθήματα με τα παιδιά… ( Φόβος, ελευθερία, άγχος, φιλία κ.α)

·         Τρόπος έκφρασης του ψυχισμού τους η τέχνη, ζωγραφική, κατασκευές και ίσως …ποίημα!

Ενδιαφέρον και πολύ ιδιαίτερο βιβλίο. Να το ψάξετε!

Ο Φοίβος και η Φάλαινα, Άννα Κουππάνου, εικ: Κέλλυ Ματαθία Κόβο, εκδ. Πατάκη

📘 Βρείτε εδώ ένα απόσπασμα : https://www.patakis.gr/files/1193118.pdf

 

Η Άννα Κουππάνου έχει διακριθεί και τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Κύπρου ( 2010 και 2015), από το ΙΒΒΥ Κύπρου και έχει αναγραφεί στον τιμητικό κατάλογο της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για την Νεότητα (IBBY Honor List 2018). Έχει επίσης διακριθεί και βρεθεί σε βραχείες λίστες των Βραβείων της ΙΒΒΥ Ελλάδας και Κύπρου  και στα Κρατικά Βιβλία Ελλάδας. Είναι υποψήφια της Κύπρου για το διεθνές Βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν 2022.

Η Κέλλυ Ματαθία -Κόβο έχει βραβευθεί από το Ελληνικό Τμήμα ΙΒΒΥ ( 1998,2018,2020) και επίσης έχει  αναγραφεί στον τιμητικό κατάλογο της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για την Νεότητα (IBBY Honor List 1989,2017). Είναι και συγγραφέας και μάλιστα το βιβλίο της, Τα κίτρινα καπέλα έχει βραβευτεί από τον Κύκλο Ελληνικού Παιδικού βιβλίου, ΙΒΒΥ Ελλάς.

Δημοσιεύτηκε στο cretalive.gr στις 10 Απριλίου 2021 :https://www.cretalive.gr/

 

Οι Μέλισσες του Piotr Socha ...στα Παραμύθια του Σαββάτου!

 

Της Ελένης Μπετεινάκη

Μέλισσες, Piotr Socha, Εκδόσεις Μικρή Σελήνη!

Σαν είδα τούτο το βιβλίο δεν μπόρεσα να κρύψω τα επιφωνήματα θαυμασμού και ικανοποίησης. Επιτελούς, είπα στον εαυτό μου, ένα καλαίσθητο, μεγάλο, χορταστικό και πολύτιμο βιβλίο για κάθε μα κάθε βιβλιοθήκη. Αγαπημένο έντομο η μέλισσα αν και κάποιες φορές φοβιστικό γιατί το συγχέουμε με σφήγκες και τσιμπήματα που πονάνε πολύ. Όμως μια βόλτα στην ιστορία τούτου του εντόμου θα μας βοηθήσει να μάθουμε ή να θυμηθούμε τη χρησιμότητα, να κατανοήσουμε  την μοναδική κοινωνία του και  την παραδειγματική του οργάνωση του. Κι ίσως καταρριφθούν κάποιοι μύθοι, ίσως πάλι να  μεγαλώσει ακόμα πιο πολύ στην εκτίμησή μας η μοναδική μέλισσα.

Τούτο το βιβλίο έχει και τι δεν έχει!… Έχει πάνω από όλα  ζωντάνια κι ομορφιά. Δεν είναι παραμύθι, δεν είναι ιστορία που θα μας μεταφέρει σε κόσμους φαντασίας και παράξενους. Είναι μια ολοκαίνουργια, υπέροχη, σύγχρονη εγκυκλοπαίδεια  γνώσεων, με μοναδικό της μέλημα να μας μυήσει στον κόσμο του πιο εργατικού  εντόμου  του πλανήτη. Με εικονογράφηση που σε μαγνητίζει, με λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά και τη γνώση όχι μόνο μάθηση αλλά και παιχνίδι.

Φωτογ: Δημήτρης Γραμμένος

Το ανοίγεις και σταματάς στην κάθε του σελίδα. Διαβάζεις, μαθαίνεις και παρασύρεσαι από την εκπληκτική του εικονογράφηση. Η ιστορία της μέλισσας που ξεπερνά το χρόνο και τους αιώνες. 100.000.000 χρόνια ύπαρξης, εξελικτικής  πορείας , αλλαγών  και ζωής. Μαθαίνεις, βλέπεις  από κοντά την ανατομία της . Θαυμάζεις την μοναδικότητα της φύσης πάνω σε μικρογραφικό αριστούργημα. Καταλαβαίνει  την πολυάσχολη ζωή τους. Ζεις μαζί τους την δημιουργία κελιών, κερήθρας και μελιού. Γνωρίζεις την βασίλισσα , τις εργάτριες που ταΐζουν τις λάβρες. Διαβάζεις και βλέπεις  που αποθηκεύουν το μέλι και συγκλονίζεσαι από τα σχεδιαγράμματα που δείχνουν τον μοναδικό χορό των  μελισσών. Τι είναι σμήνος, τι είναι η επικονίαση και ποια φυτά, καρποί, φρούτα και λαχανικά χρειάζονται τις μέλισσες για να αναπτυχθούν και να υπάρχουν.

Μαθαίνεις την ιστορία από την αρχή σχεδόν της δημιουργίας τους από τοιχογραφίες που βρέθηκαν  σε Ευρώπη, Ασία και Αφρική. Θυμάσαι πως οι καλύτεροι μελισσοκόμοι  έζησαν στην Αρχαία Αίγυπτο. Οι Έλληνες Θεοί πάλι λάτρεψαν το μέλι και τον βασιλικό πολτό. Οι Ρωμαίοι  έκαναν μπάνιο με μέλι για να κρατήσουν τη νεότητά τους . Σλάβοι, Άγιοι, Στρατηλάτες , Αυτοκράτορες και βασιλιάδες εξύμνησαν το χρυσό υγρό !Κι ύστερα μαθαίνεις τα πάντα για τους μελισσοκόμους, τις κυψέλες  ανά τον κόσμο.  

Σταθήκαμε κι εμείς στο δικό  μας σχολείο στις εικόνες που δείχνουν πως φτιάχνεται το μέλι, και ποιος θέλει το κακό των μελισσών. Μάθαμε ακόμα τους κινδύνους από τα τσιμπήματα και πως αυτά τα μικροσκοπικά και πολύτιμα έντομα κινδυνεύουν τη σημερινή εποχή να χαθούν…

Και το πιάσαμε ξανά από την αρχή το μεγάλο βιβλίο και μέρες τώρα το ξεφυλλίζουμε ξανά και ξανά. Κι έχει την πιο σπουδαία θέση στη βιβλιοθήκη μας γιατί είναι τεράστιο βιβλίο και γεμάτο γεύσεις, μυρωδιές και γνώσεις.

Ένα μοναδικό στο είδος του βιβλίο που πάντα θα συμβουλεύεστε.  Δεν διαβάζεται με μια ανάσα αλλά με  πολλές, σιγά σιγά και πάντα!

Και φυσικά φτιάξαμε ιστορίες με τις βασίλισσες μέλισσες!

Και μάθαμε για τα εξάγωνα!

Και φτιάξαμε μελισσούλες με φρούτα και μικρούς κυλίνδρους από χαρτιά τουαλέτας!

Και κυψέλες από πλαστελίνη και πηλό!

Και μάθαμε το σημαίνει επικονίαση!

Και ξεχωρίσαμε ποια φρούτα χρειάζονται οι μέλισσες  για να αναπτυχθούν!

Και ποια λουλούδια είναι φίλοι των μελισσών!

Και συνταγές για μπισκότα με μέλι και παγωτό !

 Όλοι να το πάρετε. Να το διαβάζεται συχνά… Να χάνεστε στις εικόνες του και να θυμάστε όσα ξεχνάτε για την μοναδικότητα των μελισσών.

Από τις πιο καλόγουστες και σπάνιες εκδόσεις που κυκλοφορούν αυτή την χρονική στιγμή στην χώρα μας…

Ξεφυλλίστε το εδώ : https://www.youtube.com/watch?v=HKE7aLCaFLk&t=6s

Για κάθε ηλικία  …για όλους μας !

Δημοσιεύτηκε και εδω :https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/2018/05/blog-post_25.html

 

 

Τα βραβεία των διαγωνισμών του Ελληνικού Τμήματος της ΙΒΒΥ 2021!

Στα Παραμύθια του Σαββάτου!

Επιμελείται και γράφει η Ελένη Μπετεινάκη

Κάθε χρόνο η 2^η Απριλίου είναι μια μέρα αφιερωμένη στο παιδικό βιβλίο!

Είναι επίσης η γενέθλιος ημέρα του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν που θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους παραμυθάδες τους κόσμου 

Δείτε εδώ: https://www.cretalive.gr/

Αυτήν την ημέρα το Ελληνικό Τμήμα της IBBY ( Κύκλος Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου) ανακοινώνει τους νικητές και κάνει την απονομή των ετήσιων σε φορείς και δημιουργούς βιβλίων της προηγούμενης χρονιάς.

Η Εκδήλωση για τα βιβλία και τις φιλαναγνωστικές δράσεις αφορούσαν το 2020.

 Η εκδήλωση που μεταδόθηκε διαδικτυακά πραγματοποιήθηκε  σε συνεργασία με το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, στο πλαίσιο της καμπάνιας «Η μουσική των λέξεων».

Απηύθυναν χαιρετισμό η Executive Director of IBBY Liz Page, ο Πρόεδρος του ΕΙΠ Νίκος Κούκης, η Υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, αρμόδια για θέματα Πρωτοβάθμιας - Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής Ζέττα Μακρή, η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού Σίσσυ Παπαθανασίου και ο εικονογράφος Roger Mello.

Αναλυτικά, τα αποτελέσματα ανά κατηγορία:

Ειδικές διακρίσεις

Το μεγάλο βραβείο «Πηνελόπη Δέλτα» απονέμεται στον Φίλιππο Τσιμπόγλου, Γενικό Διευθυντή της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, για το έργο της μετεγκατάστασης της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος στο ΚΠΙΣΝ και τη συνολική του προσφορά στην προώθηση του παιδικού και εφηβικού βιβλίου. Το βραβείο, που φέρει το όνομα της σημαντικής Ελληνίδας λογοτέχνιδας, αποτελεί τη μεγαλύτερη τιμητική διάκριση που θεσπίστηκε από το Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ. Απονέμεται κάθε χρόνο σε πρόσωπα τα οποία διακρίνονται για την συνολική τους προσφορά στην καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας και στην προώθηση της παιδικής λογοτεχνίας.

Βραβεία σε φυσικά πρόσωπα και φορείς

1. Βραβείο «Κ.Π. Δεμερτζή - στον Έλληνα Δάσκαλο» σε εν ενεργεία δάσκαλο ή άλλης ειδικότητας εκπαιδευτικό πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, ο οποίος δείχνει έμπρακτα και αποτελεσματικά το ενδιαφέρον του για τη Φιλαναγνωσία και την Παιδική Λογοτεχνία: απονέμεται στον Γιώργο Τσουτσίδη, δάσκαλο στο 7ο δημοτικό σχολείο Κέρκυρας.

2. Βραβείο «Βασίλης Αναγνωστόπουλος» σε εν ενεργεία εκπαιδευτικό δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κάθε ειδικότητας, ο οποίος δείχνει έμπρακτα και αποτελεσματικά το ενδιαφέρον του για τη Φιλαναγνωσία και τη Νεανική Λογοτεχνία: απονέμεται στον Γιάννη Δερμιτζόγλου, Διευθυντή στο Ζωγράφειο Λύκειο Κωνσταντινούπολης.

3. Βραβείο «Κούλα Κουλουμπή» σε εν ενεργεία νηπιαγωγό ή παιδαγωγό, ο οποίος εισάγει με τους πιο ευφάνταστους τρόπους τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας στον κόσμο του παιδικού βιβλίου: απονέμεται στη Ζαχαρούλα Τζίνη, νηπιαγωγό στο Νηπιαγωγείο Τούμπας Σερρών.

4. Βραβείο «Παντελής & Χρήστος Αλέφαντος» σε παιδική/νεανική βιβλιοθήκη για τη συνολική της δράση: απονέμεται στην Αυτοδιαχειριζόμενη Δανειστική Βιβλιοθήκη «Bookbusters: η βιβλιοθήκη στο πλατύσκαλο», του 1ου Πειραματικού Γυμνασίου Θεσσαλονίκης (υπεύθυνη: Αλεξάνδρα Μητσιάλη).

5. Βραβείο σε πρόγραμμα για την προώθηση της φιλαναγνωσίας σε παιδιά και νέους, το οποίο εκπόνησε και εφάρμοσε σχολείο, βιβλιοθήκη, άλλος φορέας ή φυσικό πρόσωπο: απονέμεται στην «Εβδομάδα βιβλιοφιλίας» που διοργανώνει το 9ο Δημοτικό Σχολείο Κορυδαλλού (υπεύθυνη: Δήμητρα Κωτσιανούλη).

6. Βραβείο σε βιβλιοθηκονόμο: απονέμεται στη Μαρία Κωνσταντοπούλου, βιβλιοθηκονόμο στη Βιβλιοθήκη Ανθός Φουγάρο ΑΜΚΕ.

7. Βραβείο σε Σχολικό – μαθητικό έντυπο το οποίο καλλιεργεί τη φιλαναγνωσία και προωθεί την ανάγνωση παιδικής λογοτεχνίας: απονέμεται στη «Δανειστική Βιβλιοθήκη» του 1ου Γυμνασίου Δράμας (υπεύθυνη: Ευαγγελία Ριτζαλέου).

8. Βραβείο «Πάνος Αλέφαντος» σε Εθελοντή, που με τη δράση του προωθεί τη φιλαναγνωσία: απονέμεται στον Σύλλογο Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων ΑμεΝΥ Η Ροδαυγή και στη Θεοδοσία Αργυράκη-Ασαργιωτάκη για τη δράση της ομάδας «Βιβλιοταξιδευτές της Ροδαυγής».

Βραβεία σε δημιουργούς

1. Βραβείο «Πηνελόπη Μαξίμου» σε συγγραφέα βιβλίου αφήγησης βραχείας φόρμας για παιδιά απονέμεται, κατά  πλειοψηφία, στη  Βάσια Παρασκευοπούλου για το βιβλίο :  Ένας δράκος σ’ όλα λάθος! Εκδόσεις Πατάκη.

2. Βραβείο σε εικονογράφο και σε συγγραφέα εικονοβιβλίου (Picture Book) για την εικονογράφηση και για το κείμενο απονέμεται, κατά πλειοψηφία, στους Πέτρο Μπουλούμπαση για την εικονογράφηση και  στους Άγγελο Αγγέλου και Έμη Σίνη για τη συγγραφή του βιβλίου:  Ένας πραγματικός ιππότης, Εκδόσεις Ίκαρος.

3. Βραβείο «Φανή Αποστολίδου» σε συγγραφέα εκτενούς αφηγήματος, για παιδιά μεγάλων τάξεων Δημοτικού και Γυμνασίου απονέμεται, κατά πλειοψηφία, στον Μάνο Κοντολέων για το βιβλίο : Το Νησί με τις λέξεις που αγαπάνε, Εκδόσεις Πατάκη.

4. Βραβείο σε συγγραφέα εφηβικού - νεανικού βιβλίου, για εφήβους και νέους απονέμεται, κατά πλειοψηφία, στη  Φωτεινή Στεφανίδη για το βιβλίο : Παπούτσια με λουράκι, Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.

5. Βραβείο «Βίτω Αγγελοπούλου» σε συγγραφέα βιβλίου με πληροφοριακά κείμενα (γνώσεων) για παιδιά απονέμεται σε δύο συγγραφείς, κατ΄ αλφαβητική σειρά: στη Στέλλα Κάσδαγλη για το βιβλίο : 30 γυναίκες που άλλαξαν τον κόσμο και πώς μπορείς να τον αλλάξεις κι εσύ, Εκδόσεις Πατάκη και στη Μαρίζα Ντεκάστρο για το βιβλίο : 24 εικόνες για την Επανάσταση του 1821 Μακρυγιάννης & Ζωγράφος Ένας αγωνιστής και ένας καλλιτέχνης, Εκδόσεις Καπόν.

6. Βραβείο σε ξένο συγγραφέα, Έλληνα εκδότη και μεταφραστή βιβλίου μεταφρασμένου στα ελληνικά, για παιδιά ή νέους απονέμεται, κατά πλειοψηφία, στον Peter Carnavas (συγγραφή), στον Κυριάκο  Αθανασιάδη (μετάφραση) και στις Εκδόσεις Παπαδόπουλος για το βιβλίο : Ο ελέφαντας.

7. Βραβείο «Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου» σε πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα βιβλίου για παιδιά ή νέους απονέμεται, κατά πλειοψηφία, στη Μαρία Παπαγεωργίου για το βιβλίο :Ταξίδι με τον Σεβάχ, Εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη.

Από το σύνολο των βιβλίων που κατατέθηκαν προς κρίση, πλην των βιβλίων που δηλώθηκαν στην κατηγορία Α2 - Picture Book, η επιτροπή επέλεξε και απονέμει βραβείο σε εικονογράφο για την εικονογράφηση βιβλίου με εικόνες για παιδιά και νέους, στον Δημήτρη Μαστώρο για το βιβλίο : Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου, Άλκη Ζέη (συγγραφή), Αγγελική Δαρλάση (διασκευή), Εκδόσεις Μεταίχμιο.

Το σκεπτικό βράβευσης των δημιουργών που διακρίθηκαν για όλες τις κατηγορίες θα ανακοινωθεί στην ιστοσελίδα του Ελληνικού Τμήματος της ΙΒΒΥ (www.greekibby.gr ) τις επόμενες ημέρες. 

Τα «Παραμύθια του Σαββάτου» συγχαίρουν όλους τους δημιουργούς και σας παρουσιάζουν τρία από τα βραβευμένα βιβλία που ξεχώρισαν  :

Το Νησί με τις λέξεις που αγαπάνε του Μάνου Κοντολέων κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη

Το Νησί που για να το γυρίσει κάποιος χρειαζόταν επτά μέρες  με τα πόδια, πέντε με το κάρο του και τρεις με το άλογο, γερνούσε.  Το Νησί βρισκόταν στη μέση μιας κλειστής θάλασσας. Κι είχε ιστορίες πολλές που τις  θυμόντουσαν μόνο οι γεροντότεροι κι είχαν αρχίσει να χάνονται σιγά σιγά. Κι ο Ηγεμόνας έβλεπε πως όλα είχαν αλλάξει, πως οι άνθρωποι ξεχνούσαν πολλά και πιο πολύ τις λέξεις που είχαν μέσα τους ομορφιά κι αγάπη. Και γερνούσε κι εκείνος και φοβόταν πως όλα θα τελείωναν σιγά σιγά. Με την Αρχόντισσα, τη γυναίκα του δεν αξιώθηκαν να έχουν παιδιά και δεν ήξεραν την τύχη του Νησιού, δεν είχαν ένα διάδοχο … Κι αφού κι οι ίδιοι νιώσανε τις ξεχασμένες λέξεις πόση δύναμη είχαν, όταν αρχίσαν ξανά να τις θυμούνται εκείνες επέστρεφαν. Τότε σκέφτηκαν πως να σωθεί το Νησί κι ο κόσμος τους. Καλέσανε τους άνδρες και τις γυναίκες του Νησιού να γράψουν τις δικές τους ιστορίες με λέξεις που αγαπούν, που γνοιάζονται, που φροντίζουν κι αφού θα διάλεγαν την πιο καλή θα καταλάβαιναν ποιος θα ήταν κατάλληλος να γίνει ο νέος Ηγεμόνας τους τόπου. Κι όλα αυτά θα γίνονταν γνωστά τη νύχτα της πιο λαμπρής Πανσελήνου του Γενάρη!

Έξι ιστορίες στάλθηκαν…. Έξι μοναδικά «παραμύθια»!

Δείτε όλη την παρουσίαση : https://www.cretalive.gr/politismos/nisi-me-tis-lexeis-poy-agapane-sta-paramythia-tis-tetartis

Ένας πραγματικός ιππότης, Εύη Σίνη- Άγγελος Αγγέλου, εκδόσεις Ίκαρος

Μια υπέροχη ιστορία με λίγες λέξεις , μοναδικές εικόνες και μεγάλα νοήματα. Οι σύγχρονοι ιππότες ποιοι είναι στη ζωή μας; Μα όλοι εκείνοι που αψηφούν κίνδυνους, εμπόδια και δύσκολες καταστάσεις και βοηθούν τους άλλους. Για να είναι κάνεις τολμηρός, αποφασιστικός και ριψοκίνδυνος δεν χρειάζεται καμιά στολή, κανένα εξάρτημα πάρα μόνο την δική του δύναμη και αποφασιστικότητα. Αυτό μας περιγράφει τούτη η ιστορία. Την ευγένεια της ψυχής, την αλληλεγγύη, τους όμορφους τρόπους και τις σωστές συμπεριφορές. Το να καταφέρει ένας συγγραφέας ( στην συγκεκριμένη περίπτωση και δυο) με τόσα λίγα λόγια να πει τόσα πολλά και να ακουμπήσει την ψυχή μικρών παιδιών ολοκληρωτικά μάλλον δείχνει πως τα κατάφερε/αν να γίνουν σύγχρονοι ιππότες παραδειγματικής γραφής.

Δείτε εδώ όλη την παρουσίαση: https://www.cretalive.gr/politismos/enas-pragmatikos-ippotissta-paramythia-toy-sabbatoy

24 εικόνες για την Επανάσταση του 1821-Μακρυγιάννης & Ζωγράφος : Ένας αγωνιστής και ένα καλλιτέχνης, Μαρίζα Ντεκάστρο, εκδ. Καπόν

Το βιβλίο της Μαρίζας Ντεκάστρο «*….Ένας αγωνιστής και ένας καλλιτέχνης » είναι ένα βιβλίο που θα σταθεί με προσοχή κάθε παιδί. Που θα νιώσει τις αλήθειες σπουδαίων ανθρώπων μέσα από «πραγματικές» εικόνες. Μια Ιστορία με τα αληθινά μάτια δυο σπουδαίων αυθεντικών δημιουργών, του διαχρονικού Μακρυγιάννη στο λόγο και του Δημήτριου Ζωγράφου στις ζωγραφιές.

Δείτε εδώ όλη την παρουσίαση: https://www.cretalive.gr/politismos/natane-21stin-istoria-kai-ton-politismo

 

Καληνύχτα κ. Άντερσεν... Καληνύχτα και σε σας!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Μια φορά κι έναν καιρό...

Ήταν μια μέρα σαν κι αυτή 2 του Απρίλη που γιόρταζαν όλα τα παραμύθια του κόσμου...

Όλοι οι ήρωες, τα ξωτικά, οι νεράιδες, οι δράκοι, οι καλοί αλλά και οι κακοί πειρατές και οι ιππότες, οι αγριόκυκνοι, ο ήλιος, το φεγγάρι, οι μάγισσες, οι νάνοι, ο λύκος και τα 7 κατσικάκια, τα τρία γουρουνάκια, τα ζώα που σταμάτησαν την συναυλία τους για να πάρουν μέρος σε αυτήν τη γιορτή.

Γιόρταζαν ακόμα κι ο μικρός πρίγκηπας, η Χιονάτη, η Ραπουνζέλ, όλα τα βασιλόπουλα και οι πριγκίπισσες από τα πέρατα του κόσμου, οι βασιλιάδες και οι βασίλισσες, ο παπουτσωμένος γάτος, η Χιονάτη, η Σταχτοπούτα, ο Κοντορεβυθούλης, η Βασίλισσα του Χιονιού, το μολυβένιο στρατιωτάκι, ο Τριγωνοψαρούλης, ο βιβλιοπόντικας, μια μκρή Αράχνη που σταμάτησε λίγο να ψάχνει, ένα γουρουνάκι που είχε πολύ ταλέντο, ένα δέντρο που συνέχεια έδινε, ένα φύλλο που δεν ήθελε να πέσει, ένας Πρίγκιπας Χαρταετός,  η μικρή τοσοδούλα, η Τάτα, ο Πι και ο Φι, ο Θησέας και ο Ηρακλής, οι επτά νάνοι παρέα με την Πεντάμορφη και το Τέρας ,ένας λαγός και μια χελώνα, ένας καλόκαρδος λύκος, μια αλεπού, ένα τριαντάφυλλο, ο Ασίντ, η Ανδώ, ο Νόι και η φάλαινα,μια σοφή ελιά και μια ακόμα πιο σοφή κουκουβάγια, o Ασιρού, ο Σιγανός, ο Ισιντόρ, ο Γκαγκαρού, η Νόνα η χελώνα, ο Αμίρ, η μάγισσα Χρωματούσα, οι μήνες και οι εποχές, ο Τρακατρούκας, η Καμέλια, Ο Νι Πι ο τελευταίος πειρατής του Αιγαίου, ένας Αρκούδος, ο Ζικ, Ο Οττο, ο Πινόκιο, ο Ψεύτης βοσκός, το ασχημόπαπο ένας πελαργός κι ένα λελέκι και  εκατοντάδες παιδιά με χιλιάδες όνειρα.

Κι ήθελαν όλοι αυτοί κι άλλοι τόσοι που για τους αναφέρω θα έπρεπε να γράφω όλη τη νύχτα να πουν ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους τους συγγραφείς αυτού του κόσμου γιατί χωρίς αυτούς δεν θα είχαν πάρει ποτέ ...ζωή. 

Δεν θα είχε μάθει κανείς ποτέ τα νέα τους, τις περιπέτειες, τις χαρές, τις λύπες και τις αδυναμίες τους.

Ας ευχηθούμε λοιπόν όλοι μας  δυνατά να συνεχίσουν να υπάρχουν τα βιβλία, τα παραμύθια και οι ιστορίες γιατί χωρίς την φαντασία, τα όνειρα και την ελπίδα, η ζωή μας θα ήταν ανιαρή, φτωχή και μονότονη...

Καληνύχτα αγαπημένα μας βιβλία

Καληνύχτα πολύτιμα παραμύθια…

Καληνύχτα αγαπημένοι ήρωες όλων των ιστοριών…

Καληνύχτα παραμυθάδες, συγγραφείς κι εικονογράφοι όλου του κόσμου...

Καληνύχτα κ. Άντερσεν

Καληνύχτα και σε σας!

 

📒📖📕📙📗📚📘❤💋

Απρίλης ήρθε…λεμονανθούς μοσχοβολά ο τόπος!

 

Tης Ελένης Μπετεινάκη*

Τον είδα τον Μάρτη σαν έφυγε χθες βράδυ. Ένα κατακίτρινο αδιάβροχο φορούσε και κόκκινες γαλότσες. Τσαλαβουτούσε στα νερά παιχνιδιάρικα και με ένα γρήγορο άλμα έπιασε την άκρη της κλωστής του κουβαριού της κυρά Φαντασίας και χώθηκε μέσα σε ένα γκριζοπράσινο σύννεφο. Πρόλαβα κι είδα ακόμα και την παραγεμισμένη διάφανη βαλίτσα που κρατούσε. Και τι δεν είχε μέσα! Μια μάσκα πειρατή, σερπαντίνες, την κυρά Σαρακοστή που ΄χε ζυμωμένη με αλάτι και νερό και της έλειπαν δυο ποδάρια, ένα πολύχρωμο χαρταετό, έναν πάπυρο και πάνω του το γραμμένα με χρυσά γράμματα όλα τα ποιήματα που μιλούν για φως, θάλασσα, γαλάζιο κι Ελλάδα. Είχε και δυο μικρά σημαιάκια, κι ένα τσαρούχι παιδικό. Είχε και σβησμένα κεράκια από τούρτες γενεθλίων και ένα μικρό φτεράκι από χελιδονιού ουρά που ίσα που πρόλαβε τον ερχομό τους. Κι όσο εκείνος χανόταν  μέσα στο σύννεφο από μιαν άλλη κλωστή ολόχρυση κατέβαινε ένα ξανθό αγόρι με κατακόκκινα μάγουλα και ένα πανέρι γεμάτο λεμονανθούς, βάγια και κατακόκκινα αυγά! Έτρεξα κι εγώ με μιας μέσα στη βροχή να τον πάρω αγκαλιά, κάτω από τη δική μου ομπρέλα και τον έμπασα στο σαλόνι να κάτσει δίπλα στη φωτιά να ζεσταθεί. Η απορία ζωγραφισμένη στο πρόσωπό του! Δεν είχε υπολογίσει τη βροχή στον ερχομό του, όμως τον καθησύχασα λέγοντας του πως εμείς τον περιμέναμε με λαχτάρα. Άλλωστε ο σοφός λαός μας  λέει : «Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαράς τόνε τον γεωργό που ΄χει πολλά σπαρμένα!».

Και πριν προλάβουμε να πούμε οτιδήποτε άλλο ακούστηκε το δυνατό γέλιο του Πινόκιο. Είχε σκαρφαλώσει κι είχε βγει τελείως έξω από το σεντούκι που κοιμούνται οι κούκλες μου και χοροπηδούσε όλο χαρά και τρέλα  μπροστά στο τζάκι. Ένα μικρό παραπάτημα και θα ΄πεφτε μέσα στις φλόγες, κι  ύστερα…αχ!

-Δεν θα μου πείτε Χρόνια πολλά;  1^η τ΄Απρίλη ξημερώνει κι έχω γενέθλια και κανένας μα κανένας δεν θα τα βάλει με τη  μύτη μου!  Όλοι θα με θυμηθούν, όλοι θα πουν ένα ψεματάκι στ΄ όνομά μου! Δεν είναι και λίγο πράγμα να ΄χουν όλοι την έννοια σου;

Τώρα ήταν η δική μας σειρά να γελάσουμε δυνατά. Δίκιο είχε ο Πινόκιο, ξημέρωνε Πρωταπριλιά κι έπρεπε κι οι δύο να ΄χουμε το νου μας στις πλάκες και στα ψέματα που λέγονται τούτη τη μέρα…

Κι ύστερα πήρα μαλαματένια χτένα κι άρχισα να χτενίζω τα ολόξανθα μαλλιά του Απρίλη, που ΄χαν μουσκέψει απ΄ την δυνατή καταιγίδα που ΄πεφτε στον ερχομό του…

Καθίσαμε ύστερα δίπλα στο τζάκι κι αρχίσαμε τις ιστορίες, τα μαντέματα, τ΄αστεία και τα τραγούδια ίσαμε που μας πήρε το ξημέρωμα …

"Έστησε  ο έρωτας χορό με τον ξανθό Απρίλη"  ένας από τους πιο όμορφους στίχους στους Ελευθέρους Πολιορκημένους του Διονύσιου Σολωμού, δίνει όλο το νόημα στον μήνα ετούτο…

Είναι ο μήνας που «ξανοίγεται» ο έρωτας, ο μήνας των λουλουδιών, των ανθισμένων δέντρων, της περισυλλογής, των Παθών, και της ομορφιάς. Είναι ο Απρίλης, το τέταρτο εγγόνι του χρόνου που γεμίζει την ψυχή με όμορφα συναισθήματα και υποσχέσεις για την Άνοιξη που όπως σοφά λέει ο ποιητής, βρίσκεται στην καλύτερή της ώρα.

Τον λένε Γρίλλη, δηλαδή Γκρινιάρη μιας και τελειώνουν όλα τα αποθέματα που υπήρχαν για το χειμώνα και η γκρίνια στην οικογένεια αρχινά. Δεν υπάρχουν πολλές προμήθειες ή καρποί κι αυτό φέρνει μια μικρή αναστάτωση. Τον λένε ακόμη Τιναχτοκοφινίδη γιατί παλιότερα, τίναζαν τα κοφίνια για να καθαριστούν. Αηγιωργίτη ή Αηγιωργάτη λόγω της γιορτής του Αγίου Γεωργίου και Λαμπριάτη μόνο όταν πέφτει η Λαμπρή στις μέρες του. Τέλος τον αποκαλούν Τριανταφυλλά γιατί είναι ο μήνας που ανθίζουν τα τριαντάφυλλα.

Απρίλης λοιπόν από το  λατινικό ρήμα aperire που σημαίνει ανοίγω, γιατί αυτόν τον μήνα ανοίγουν τα λουλούδια…

1η του Απρίλη… Πρωταπριλιά, μέρα που οι άνθρωποι σ΄ όλον τον κόσμο συνηθίζουν να «γελούν » τους άλλους. Το ψέμα έχει την τιμητική του και οι φάρσες και τα «γελάσματα» γίνονται από όλους , πάντα με την καλύτερη πρόθεση.

«Έλα να πούμε ψέματα, ένα σακί γιομάτο,

εφόρτωσα ένα μπόντικα σαράντα κολοκύθες

κι απάνου στα καπούλια του ένα σακί ρεβίθια…»

 

 Έθιμο με αρχαίες ρίζες και προέλευση από τη Δύση που ήρθε στην Ελλάδα την εποχή των Σταυροφοριών και ήταν γνωστό και στη μεσαιωνική Γαλλία. Η 1η Απριλίου ήταν η αρχή του έτους ως το 1560 που μεταφέρθηκε την 1η Ιανουαρίου. Επισήμως αυτό συνέβη  το 1583 με το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Η αλλαγή αυτή δημιούργησε πολλά προβλήματα στο λαό της Γαλλίας και όσοι την αποδέχτηκαν πείραζαν εκείνους που συνέχιζαν να τηρούν την παλαιά πρωτοχρονιά λέγοντας τους περιπαικτικά ψέματα και κάνοντας τους ψεύτικα πρωτοχρονιάτικα δώρα.

Αν πάμε λίγο παλιότερα θα συναντήσουμε το έθιμο στους Κέλτες που συνήθιζαν την Πρωταπριλιά που έφτιαχνε ο καιρός να πηγαίνουν για ψάρεμα. Τις περισσότερες φορές γύριζαν με άδεια χέρια, αλλά οι ψεύτικες ιστορίες για μεγάλα ψάρια έδιναν κι έπαιρναν. Γι αυτό οι Γάλλοι ακόμα και σήμερα ονομάζουν το πρωταπριλιάτικο ψέμα poisson d’ Avril  δηλαδή «ψάρι του Απρίλη» και οι Άγγλοι «April fool’s day».

Η Πρωταπριλιά  είναι  έθιμο αστικού χαρακτήρα και δεν συναντιέται συχνά στην αγροτική ζωή. Έχει συνδεθεί με τα ψέματα για να στραφεί αλλού η προσοχή του κακού. Λένε ψέματα όχι  μόνο σε περιπτώσεις μαγικών ενεργειών αλλά και σε δύσκολες εργασίες όπως ήταν η βαφή των νημάτων, η παρασκευή εφτάζυμου ψωμιού, η εκτροφή του μεταξοσκώληκα.

Στην Κομοτηνή για παράδειγμα όποιος έφτιαχνε φκιασίδι έπρεπε για να μην «κόψει»  να πει ένα ψέμα ή αν ήθελαν να γίνουν τα κουκούλια τους ή να προκόψουν τα μελίσσια  ή για να κάνουν τα δέντρα τους καρπούς. 

Αυτός που «γελούσανε» ένιωθε πως κάτι κακό θα του συμβεί, ενώ αυτός που κατάφερνε να ξεγελάσει θεωρούνταν τυχερός για όλη τη χρονιά…

Στην αρχαιότητα πάλι, οι Κρήτες είχαν τη φήμη πως έλεγαν τόσα πολλά ψέματα που υπήρχε κι ένα ρήμα το «κρητίζω » που είχε την σημασία του ψεύδομαι…

Ο Απρίλιος είναι συνδεδεμένος με την μεγαλύτερη Χριστιανική γιορτή, το Πάσχα. Οι γιορτές τούτο τον μήνα  και τα έθιμα και οι προλήψεις είναι όλα συνδεδεμένα με αυτό.  Σπάνια  λείπει το Πάσχα από τον Απρίλη, ωστόσο για φέτος φτάνουμε ίσαμε την Μεγάλη Παρασκευή.

Πολλές οι ονομαστικές γιορτές τούτου του μήνα. Πλούσιο το καλαντάρι…

Του Αγίου Γεωργίου στις 23 του Απρίλη για φέτος θα εορταστεί στις 3 Μαΐου …

24 του Απρίλη φέτος το Σάββατο του Λαζάρου. Είναι  το προανάκρουσμα της Μεγάλης Γιορτής  και η ίδια η εκκλησία μιλά  για την «Πρώτη Ανάσταση» που ο λαός την ονομάζει Λαζαροσάββατο. Είναι ένα πανηγύρι νεκρολατρευτικό που σε πολλά μέρη της Ελλάδας γιορτάζεται με αναπαράσταση της νεκρανάστασης  του Λάζαρου γιατί ταιριάζει με το ξύπνημα της φύσης , την ώρα που το χώμα της γης αναδίδει την βλάστηση και τα λουλούδια .

Στη μνήμη του Λάζαρου οι γυναίκες ζυμώνουν για τα παιδιά ειδικά κουλούρια που τους δίνουν ένα ανθρώπινο σχήμα σαν σπαργανωμένο όπως συνήθως παριστάνεται σε εικόνες ο Λάζαρος. Είναι τα λεγόμενα «Λαζαράκια» ή « Λαζόνια» ή απλά « Λάζαροι»  και τα παιδιά τους δίνουν εξαιρετικές ιδιότητες .Την ημέρα αυτή που ξεκινούν οι διακο τους  έφτιαχναν ομάδες και τριγυρνούσαν στα σπίτια των χωριών  ή και της πόλης  και τραγουδούσαν τα λαζαρικά. Στην Κρήτη έφτιαχναν ένα σταυρό με καλάμια και τον στόλιζαν με κολαϊνες  (γιρλάντες)  από λεμονανθούς  και μαχαιρίδες  και τριγυρνούσαν λέγοντας τούτα τα τραγούδια. Σ΄ άλλα μέρη κρατούσαν ένα καλαθάκι στολισμένο με λουλούδια  και πολύχρωμες κορδέλες  ή έναν κόπανο ( δηλ. ένα μεγάλο ξύλο που κοπάνιζαν τα ρούχα αντί να τα πλύνουν), τυλιγμένο με πολλά παρδαλά και πολύχρωμα κομμάτια πανιών, να φαίνεται σαν να κρατούσαν μωρό.

Την επόμενη μέρα γιορτάζουμε την Κυριακή των Βαΐων. Επίσης γιορτή μεγάλη που όλες τις εκκλησίες τις στολίζουν  με κλαδιά βαΐων και μοιράζουν και κλαδιά σε διάφορες πλέξεις και σχήματα όπως σταυρούς, φεγγάρια και  άστρα στους πιστούς που τα τοποθετούν στο εικονοστάσι του σπιτιού. Το έθιμο αυτό έχει συμπεριλήφθη στις συνήθειες των λαών από τον 9ο αιώνα περίπου και από τότε πλήθος γυναικών μαζεύονταν  για την κατασκευή όλων αυτών των «ταμάτων». Στις  νιόπαντρες της χρονιάς που φτιάχνουν τα «βάγια» μεταδιδόταν η γονιμοποιός δύναμη που αυτά περικλείουν στο φύλλωμα τους γιατί είναι αειθαλή φυτά. Επίσης η μετάδοση γινόταν και με χτυπήματα που είναι γνωστά σαν τα «βαγιοχτυπήματα». Πίστευαν ακόμα πως αν ήταν έγκυος η γυναίκα και τη «χτυπούσαν» με τα βάγια θα γεννούσε ευκολότερα.

Σε άλλα μέρη της Ελλάδας τα βάγια είναι κλαδιά δάφνης, μυρτιάς ή ιτιάς  και τα φέρνουν στην εκκλησία τα νιόπαντρα ζευγάρια  κι όποιος τα « φέρει πρώτος θα πρωτογεννήσει αγόρι». Αλλά ή δύναμη των βαγιών φτάνει και μέχρι τα ζώα και τα φυτά. Κρεμούσαν τα βάγια στα  καρποκλάδια  δηλαδή στα καρποφόρα δέντρα και δεν τα πλησίαζε το σκουλήκι και τα ζώα αν τα χτυπούσαν με αυτά θα γεννούσαν πολλά περισσότερα από ότι συνήθως.

Την Μεγαλοβδομάδα με τα έθιμα της θα τα δούμε πιο αναλυτικά τις επόμενες μέρες…

Καλό μήνα !

 

ΠΗΓΕΣ :

Γ.Α. Μέγα « Ελληνικαί εορταί και έθιμα της λαϊκής λατρείας »,Αθήνα 1963

Κυριακίδου – Νέστορος  Άλκη ,Οι 12 μήνες ,Τα λαογραφικά, εκδ. Μαλλιάρης Παιδεία, Θεσσαλονίκη 1982

Νίκος Ψιλάκης ,Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη, ,εκδ. Καρμάνωρ

Λουκάτος Δημήτρης ,Πασχαλινά και της Άνοιξης,  1980

Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

http://zhtunteanagnostes.blogspot.gr/