Τα Παραμύθια του Σαββάτου... γράφει η Ελένη Μπετεινάκη*
Για τις πατρίδες της
ψυχής και του νου, για τις αλήθειες της ζωής που κάποιες φορές πονάνε πολύ… Toύτες οι μέρες ήταν
αφιερωμένες στους πρόσφυγες,
στους ανθρώπους που έχασαν την πατρίδα τους χωρίς να φταίνε, που αναγκάστηκαν
να φύγουν και πολλοί απ΄αυτούς να καταφέρουν να περάσουν… απέναντι.
Θυμόμαστε παλιότερες
εκδόσεις, διαβάζουμε καινούργιες κι επιλέγουμε βιβλία που ακουμπούν στις ψυχές
όλων μας!
Το παιχνίδι των δοντιών, Ρία Φελεκίδου, εικ: Γεωργία Στύλου, εκδ.
Μεταίχμιο
Πόσα παιχνίδια μπορεί να σκεφτεί ο άνθρωπος τις ώρες που η
παγωνιά, η απογοήτευση, η μοναξιά τον κυριεύουν; Πόσο να παίξει ένας γονιός με
ένα παιδί στην αγκαλιά με σα σε μια σκηνή, σε δυο τετραγωνικά χώρο, που θέλει
να ζήσει, να ζεσταθεί, να ονειρευτεί το αύριο; Που κατοικεί η μουσική σαν σωπαίνουν
οι άνθρωποι, οι εικόνες, η σιγουριά των πραγμάτων. Που κρύβεται η ομορφιά, η ελπίδα
, η χαρά της ζωής; Μόνο στη δύναμη του μυαλού, της θέλησης , στο άγγιγμα από
χέρι αγαπημένο… Κι όμως τούτο το προσφυγόπουλο Αμπντούλ, προσπαθεί, ονειρεύεται και είναι νικητής της
ζωής, της ασχήμιας , της κακής ώρας και στιγμής.
Συγκινητική η ιστορία της Ρίας Φελεκίδου, αληθινή
κι ανθρώπινη. Μεγαλείο ψυχής, αντοχές που δοκιμάζονται, όνειρα που κρύβονται σε
παράξενες μουσικές, εκείνες των δοντιών που κτυπάνε μόνα στους από το κρύο, με
μέτρο, με ρυθμό, με αισιοδοξία για το αύριο. Με εκπληκτικές εικόνες από την Γεωργία Στύλου με μάτια
που καρφώνονται στα δικά σου και νοιώθεις όλη εκείνη την πίκρα, το φόβο μα και
την ελπίδα σε κάτι που θα ΄ρθει και θα΄ναι όμορφο, διαφορετικό, χαρούμενο κι
ολοζώντανο.
Να το διαβάσετε τούτο το παιχνίδι, με την ευχή να μην
χρειαστεί ποτέ να παίξει ξανά κανένα παιδί, κανένας γονιός για καμιά πατρίδα, για καμιά παγωμένη νύχτα!
Για παιδιά από επτά χρονών με αρκετές δραστηριότητες και
αφήγηση της ιστορίας από την ίδια τη συγγραφέα.
Μέσα από τα μάτια τους, Φωτεινή Κωνσταντοπούλου, εικ: Μαρία Μανουρά,
εκδ. Ελληνοεκδοτική!
12 παιδιά, 12 ιστορίες, 12 όνειρα για το αύριο. Ιστορίες του κόσμου, του σκληρού κόσμου των ανθρώπων,
της εξουσίας, της παράλογης δύναμης, του πολέμου, της προσφυγιάς, της απώλειας,
της μνήμης. Δώδεκα ιστορίες γεμάτες εικόνες που δεν ξεχνιούνται όμορφες κι άσχημες, γεμάτες νοσταλγία, θάρρος, πίστη,
κουράγιο, πόνο, ελπίδα κι αγάπη για τη ζωή. Ιστορίες που σε κάνουν να σκεφτείς
γεμάτες μηνύματα και λέξεις που δεν ξεχνάς!
Διασκορπιστήκαμε… αναπάντεχα…
μέσα στο φόβο… πόλεμος…. αλλάζαμε τόπους… προχωρούσαμε σιωπηλοί… μια ασταμάτητη
διαδικασία… Μόνο η παιδεία μπορεί να σβήσει το μίσος των ανθρώπων… χάος…
ήμασταν αποφασισμένοι… με όση αντοχή απέμεινε… φτάσαμε… Στη ζωή μου μια λέξη
ταιριάζει: Υπομονή… διατηρώ την ελπίδα …αγωνίζομαι!
Χωρίς άλλα λόγια ,
μόνο εκείνα της Φωτεινής Κωνσταντοπούλου
με τις μοναδικές εικόνες της Μαρίας Μανουρά.
Αλήθειες που πονάνε, έργα
ανθρώπων που διαλύουν άλλους. Όνειρα που δεν σταματούν ποτέ, ό,τι κι αν συμβεί….
Ο Λαχαπού από τη ζούγκλα της χώρας Καμαμπού, Εύα Κασιάρου, εικ Νίκος
Γιαννόπουλος, εκδ: Κόκκινη Κλωστή Δεμένη
Η χώρα Kαμαμπού
είναι στη ζούγκλα και ο Λαχαπού είναι ένας μικρός κάτοικος της που ζει και
βασιλεύει με την οικογένεια του και τους φίλους του σ΄ αυτήν. Τη ειρήνη και την ομορφιά της μικρής αυτής χώρας
ζήλεψαν κάποιοι και μια μέρα έσπειραν παντού το κακό. Φωτά, καπνοί θόρυβος
πολύς ήταν η αιτία που αναγκάστηκα ν να
φύγουν όλοι τους πολύ μακριά. Όλα τα ζώα είχαν λύπη μέσα τους και κανένα δεν μπορούσε να εξηγήσει γιατί συνέβαιναν όλα
αυτά. Σαν πόλεμος να ξέσπασε στο μεγάλο δάσος και χάθηκαν όλα τα όμορφα και τα
καλά κι αναγκάστηκε η οικογένεια του Λαχαπού που ευτυχώς σώθηκε, να φύγει σαν
κυνηγημένοι πρόσφυγες. Η νέα ζωή δεν ήταν εύκολη. Χωρίς χρήματα, χωρίς τροφή
και στέγη με αρρώστιες κι ένα σωρό
κακουχίες κατάφεραν στο τέλος να φτάσουν στη ζούγκλα της χώρας Τακαμά. Έμοιαζαν
σαν ζητιάνοι και κανένας δεν τους βοήθησε κι εκείνοι εξορίστηκαν μόνοι τους σε
μια μακρινή σπηλιά. Όλοι τους φοβόταν και σιγά σιγά κατάφεραν να τους διώξουν.
Στη νέα τους περιπλάνηση βρέθηκε μια αλεπού που έδωσε χώρο και χρώμα στη ζωή
τους. Και από τότε με πολλές δυσκολίες αλλά σε πείσμα των καιρών ο μικρός
Λαχαπού δεν το ΄βαλε κάτω. Ακόμα κι όταν τον κορόιδευαν στο σχολείο που δεν
ήξερε τη γλώσσα τω άλλων ζώων. Ένα τυχαίο γεγονός έκανε τους νέους τους
συγκατοίκους να τους δουν από διαφορετική οπτική γωνία και σιγά σιγά να
καταλάβουν ποιοι ακριβώς ήταν. Τότε απόκτησαν στεγή, καλή τροφή, δουλειά και
πάνω απ όλα αναγνώριση και εκτίμηση.
Επίκαιρη η ιστορία της Εύα Κασιάρου, όσο ποτέ. Μια ιστορία
για ζώα που όμως συναντάμε κι εμείς οι άνθρωποι στην δική μας πια
καθημερινότητα. Μια απόδοση της πραγματικότητας
πάρα πολύ δυνατή στην κατανόηση της πιο δύσκολης έννοιας για παιδιά πιο
τρυφερών ηλικιών. Το πρόβλημα της προσφυγιάς, ο φόβος, ο ξεριζωμός, ο
ξενιτεμός, η περιπλάνηση, η πείνα, η φτώχεια, η συμβίωση και πάνω από όλα η
αποδοχή από τους άλλους και η επιβεβαίωση. Με τρόπο τόσο απλό η Εύα Κασιάρου τα είπε όλα. Και το πιο σπουδαίο
μέσα από ένα παραμύθι συγκινεί, προτρέπει, δημιουργεί σκέψεις και αναλύει
συμπεριφορές που δίνει στα παιδιά την δυνατότητα να νοιώσουν και να καταλάβουν
την οδύσσεια των πολλών ανθρώπων
παραλληλίζοντας τους με ζώα και μάλιστα με τα πιο δυνατά της ζούγκλας,
τα λιοντάρια. Ιστορία που πρέπει να διαβαστεί από όλα τα παιδιά, γεμάτη
συναισθήματα και σκέψεις. Συμπεριφορές στο σχολείο που δημιουργούν τεράστια
θέματα σε παιδιά που προσπαθούν να ενσωματωθούν σε μια κοινωνία, σε μια ομάδα.
Το ιδιαίτερο αυτό σημερινό πρόβλημα που διογκώνεται και εξαπλώνεται παντού γίνεται πιο κατανοητό μέσα από τους
συγκεκριμένους ήρωες που τόσο όμορφα έχει εικονογραφήσει ο Νίκος Γιαννόπουλος.
Χαρακτήρας σαν καρτούν που τόσο αρέσει στα παιδιά. Χρώμα σε μια ιστορία που
έχει πολύ γκρίζο.
Το παραμύθι του Λαχαπού
έχει αισιόδοξα μηνύματα στο τέλος του,
αρκεί να σκεφτούμε και να
περιορίσουμε την καχυποψία και τις ετικέτες που συχνά βάζουμε όλοι σε « ξένους»
και σε όσους είναι διαφορετικοί από εμάς.
Για παιδιά από 5 χρονών!
O Αντίλ έχει
πατρίδα, Εύη Τσιτιρίδου – Χριστοφορίδου, εικ: Κατερίνα Βερούτσου, εκδ.
Ελληνοεκδοτική
Μιλάνε τα πεφταστέρια ή μόνο λάμπουν για μια στιγμή; Και
τούτη η λάμψη είναι ικανή να κάνει τον μικρό Αντίλ να ξαναβρεί το χαμένο του
χαμόγελο. Εκείνος σαν εμφανίζεται το πεφταστέρι του,και τον προσκαλεί να πάει
μαζί του, συλλογιέται πως θέλει να μείνει εκεί που είναι οι δικοί του άνθρωποι,
η πατρίδα του που ζωντανή κρατιέται μόνο ανάμεσά τους. Κι ο βράχος κι η θάλασσα
η πλατιά τον καλεί κι εκείνη να την ακολουθήσει, να βρει το δρόμο, τον χαμένο
του εαυτό, την παιδικότητα που …έμεινε πίσω. Σαν μια πανώρια γοργόνα, αφέντρα
με ασημένιες μπούκλες κι όλα τα ζωντανά του βυθού πάνω στην ουρά της. Όμως ο
Αντίλ δεν θαμπώνεται από την ομορφιά και ωραία λόγια. Στη στεριά παραμένει,
πιστός στις αξίες, στα όνειρα , στους δικούς του ανθρώπους. Κι ύστερα ήρθε ο
Άνεμος ο τρανός, ο βροντερός κι απόλυτος να τον πλανέψει να τον γυρίσει τον κόσμο
να βρει πια εκείνο τι χαμόγελο που ΄χε χαθεί. Όμως και πάλι δεν τον πείθει …Ούτε
η καμήλα, το καράβι της ερήμου κατάφερε να τον κάνει να την ακολουθήσει… Μόνο
ένας «τόπος» και τρόπος ,υπάρχει που μπορεί ο Αντίλ να ξαναβρεί το γέλιο, τη
σιγουριά κι εκείνη την πατρίδα που του ΄λεγε ο παππούς του κι αυτός ο τόπος μυρίζει πάντα ευωδιαστά κι έχει
μια ζέστα που απαλύνει όλους τους πόνους,
την κούραση, τους φόβους, που γεννά πάντα την ελπίδα…Κι είναι τόσο αγαπημένος, τόσο
δίπλα του , τόσο μοναδικός…
Μαγική η ιστορία του Αντίλ δια χειρός Εύης Τσιτιρίδου . Ένα παραμύθι
που είναι τόσο αληθινό που σε μεταφέρει σε άλλους κόσμους, φανταστικούς και υπαρκτούς,
σε άλλες πατρίδες που ταξιδεύει ο νους και η ψυχή. Μια ιστορία που δείχνει τη
δύναμη της μητρικής αγάπης, τη σοφία της υπομονής, της δεύτερης σκέψης. Μια ιστορία που αφήνει το όνειρο λίγο να ξεγλιστρήσει,
όμως δεν φταίει ο Αντίλ, το παιδί, φταίνε εκείνοι που του στέρησαν την γη του.
Φταίει το δύσκολο ταξίδι που του επιφύλασσε η μοίρα κι έτσι πατρίδα γίνονται οι
άνθρωποι, οι ψυχές, οι αγκαλιές κι η ελπίδα. Μια ιστορία που σε ταξιδεύει με τα
στοιχειά της φύσης και τα σημεία του ορίζοντα. Μια ιστορία που σε μαγεύει με
τις λέξεις και τις εικόνες της… Μια ιστορία για τις επιλογές , τις σκέψεις, τις
προκλήσεις της ζωής. Ένα παραμύθι που σε προκαλεί να διαλέξεις, να ωριμάσεις πιο πολύ και να αποφασίσεις. Κι ας έχουν πλάνη
οι εικόνες, και ας παίζει παιχνίδια ο νους. Η καρδιά μετράει , η σιγουριά σαν είσαι ευάλωτος, κουρασμένος ή πονεμένος! Μια ιστορία για ένα παιδί
πρόσφυγα που θέλει να ξεφύγει αλλά φοβάται κι επιλέγει μόνο αυτό που στην παρούσα
φάση του του δίνει δύναμη.
Ναι, με μάγεψε η εικονογράφηση του βιβλίου, το σχήμα και τα
χρώματα. Υπογραφή στις μοναδικές εικόνες η Κατερίνα Βερούτσου. Εικόνες
βγαλμένες πραγματικά από παραμύθια, από τα βάθη της Ανατολής, από εκείνους τους
τόπους που πια φαντάζουν δύσκολα σε χρώματα κι αρώματα. Ωστόσο η Κατερίνα κατέφερε
να μας ξαναφέρει τα όνειρο με πολλή χρυσόσκονη, με πολλή χρώμα, πολύτιμο.
Να το διαβάσετε, να μαγευτείτε, να ταξιδέψετε με άλογα,
γοργόνες παρέα με τον ίδιο τον άνεμο
ώστε να ανθίσει και το δικό σας χαμόγελο…
Έλα να πετάξουμε μαζί , Κάτια Πινό, εικ. Μάνος Συγγελάκης, εκδ. Βεργίνα
Μια ιστορία για ένα όνειρο. Ένα παιδικό όνειρο. Στην ψυχή
ενός μικρού παιδιού, του Τζαπάρ, που ζει φτωχικά στην χώρα του με την μητέρα
του που κλαίει συχνά και του λέει πως σαν θα φύγουν μακριά θα μπορέσουν κι
αυτοί να γευτούν το γλυκό ψωμί. Όμως
τούτο το γλυκό ψωμί θέλει πολύ « δύσκολα » υλικά για να …φουσκώσει. Θέλει πάνω
απ όλα αγάπη, θέλει υπομονή, θέλει δύναμη και κουράγιο. Θέλει πολλές κουταλιές
θάρρους, θέλει αγώνα, θέλει εκτίμηση, και πάνω απ΄όλα θέλει πίστη στην ίδια τη
ζωή και στα όνειρα της. Θέλει τις περισσότερες φορές και τη βοήθεια των άλλων,
εκείνων που δεν θα βλέπουν με μισό μάτι τα μικρά απιδιά των μεταναστών ή
προσφύγων στα φανάρια. Θέλει δύναμη ψυχής και κατανόησης στα παιδιά που τριγυρνούν ξυπόλυτα ή με
βρώμικα ρούχα γιατί μπορεί να μην γίνεται να είναι αλλιώς. Θέλει περισυλλογή
και ανάσες από όλους μας για όλους τους Τζαπάρ τούτου του κόσμου που είναι όπως
και τα δικά μας παιδιά. Που θέλουν να χαμογελούν πάντα και ας έχουν ένα
χαλασμένο δόντι που τα τρελαίνει στον πόνο σαν πίνουν νερό, το μόνο που
υπάρχει, πιθανόν, άφθονο στην πατρίδα
τους. Θέλει μια μεγάλη αγκαλιά γιατί συχνά δεν καταλαβαίνουν τη δική μας τη
γλώσσα. Θέλει να μην γνωρίζουν τη βία της μαγκιάς και των δήθεν επαναστατών –
εφήβων. Θέλει ένα μικρό χεράκι από μια μικρή νεράιδα με μπούκλες στα μαλλιά που
θα δώσει σημασία και χώρο στο όνειρο. Γιατί και τούτα τα παιδιά έχουν
δικαιώματα, και ανάγκες και επιθυμίες και όνειρα. Κι ο Τζαπάρ δεν θα σταματήσει
ποτέ να ονειρεύεται. Να ονειρεύεται πως κάποια μέρα το χαμόγελο θα έρθει στα
χείλη της μητέρας του και στα δικά του. Πως κάποτε θα μάθει κι εκείνος να
διαβάζει βιβλία και θα αποκτήσει ένα
μεγάλο με πολύχρωμες εικόνες και θα γράφει τα δικά του παραμύθια… Κι εκείνη η
μέρα θα έρθει… μόλις το πιστέψει βαθιά. Και μόλις η μικρή του νεράιδα του
χαρίσει το πιο γλυκό της βλέμμα και χαμόγελο. Κι ο Τζαπάρ θα φτάσει στο πιο
ψηλό σκαλοπάτι του ονείρου του. Θα πετάξει μαζί με τα παγοπέδιλά του πολύ ψηλά,
φίλοι για πάντα με την μικρή του νεράιδα, και θα κατακτήσει εκείνο το
όνειρο πως επιτέλους υπάρχει …γλυκό ψωμί
και στη νέα του πατρίδα!
Ένα βιβλίο πολύ συγκινητικό. Ένα βιβλίο κι αυτό για τα
παιδιά όλου του κόσμου. Για τους Τζαπάρ όλου του κόσμου που αναγκάζονται να
αφήσουν τη δική τους πατρίδα και να αναζητήσουν ένα καλύτερο μέλλον. Ένα βιβλίο
για την δύναμη της ψυχής και της θέλησης. Ένα βιβλίο που πρέπει να ξυπνήσει ή και να αλλάξει συνειδήσεις. Να κάνει όλους , παιδιά
και μεγάλους να αναρωτηθούν για τις εικόνες που συναντάμε κάθε μέρα δίπλα μας.
Για να καταλάβουμε πως όλα εκείνα τα παιδιά που αναγκάζονται να έρθουν στη δική
μας τη χώρα, δεν είναι διαφορετικά από τα δικά μας, από μας. Είναι άνθρωποι,
όπως εμείς, με όνειρα, ελπίδα , σάρκα και οστά. Η Κάτια Πινό γράφει μια ιστορία
που όλοι μας κάπου μπορεί και να έχουμε βαθιά μέσα στην ψυχή μας. Μια ιστορία
σύγχρονη και σχεδόν καθημερινή. Για τους Τζαπάρ των φαναριών, του σχολείου ,
της αγοράς, των δρόμων. Για τους Τζαπάρ που έρχονται καθημερινά στη δική μας
πατρίδα, παράνομα πολλές φορές μόνο και μόνο για ένα καλύτερο μέλλον και που
έχουμε υποχρέωση να στηρίξουμε γιατί πάνω από οτιδήποτε άλλο είμαστε όλοι
άνθρωποι.
Κάτια, η ιστορία σου είναι απλά υπέροχη. Μακάρι όλοι οι
Τζαπάρ του κόσμου να τα καταφέρνουν στη ζωή, όπως ο δικός σου. Μακάρι όλοι μας
να μπορούσαμε να αναλογιστούμε τη ζωή όλων αυτών των ανθρώπων . Μακάρι να
μπορούν όλοι οι Τζαπάρ να ακουμπήσουν έστω και λίγο το όνειρό τους!
Για παιδιά από 8 χρονών…
Γιασμίν, μια ζωή από την αρχή, Μερκούριος Αυτζής, εικ :Ναταλία
Καπατσούλια, εκδ. Ψυχογιός.
Μια ολοκαίνουργια κυκλοφορία γεμάτη ανθρωπιά και φαινόμενα
των καιρών. Η Γιασμίν είναι ένα μικρό κορίτσι, πρόσφυγας, από μια χώρα που ο
πόλεμος δεν άφησε τίποτα ζωντανό. Ούτε το σκυλάκι της την Σελήνη, ούτε ένα
κτίριο, ούτε ένα λουλούδι. Η περιπέτειά
της συνεχίστηκε στα παγωμένα νερά του πελάγους που έχασε όλη της την
οικογένεια. Και τώρα μόνη χωρίς να τη νοιάζει το κρύο και η βροχή περπατά σε
δρόμους άλλοτε φιλόξενους και άλλοτε εχθρικούς, σε μια καινούργια χώρα. Φυλακτό
της πολύτιμο ένα σπασμένο μενταγιόν και τα λόγια του πατέρα και της μητέρας
της: «Μη
φοβάσαι…Όλα θα πάνε καλά». Όμως είναι μικρή και φοβάται κι είναι η
απώλεια δυσβάστακτη και σιωπηλή. Ώσπου απρόσμενα μια φθινοπωριάτικη νύχτα με
βροχή μια νέα αγάπη θα γεμίσει την ψυχή και τη ζωή της. Ο μικρός Χνούδης, ένα
σκυλί, θα είναι η αιτία να νοιώσει πάλι την θαλπωρή της οικογένειας, της
φροντίδας, της έννοιας από ανθρώπους ξένους αλλά με καρδιά γεμάτη αγάπη και
μεγαλείο….
Σημάδια και φαινόμενα των καιρών. Προσφυγιά, πόλεμος,
απώλειες και μοναξιά. Πείνα, κακουχίες και στερήσεις αλλά και ανθρωπιά από
ανθρώπους ξένους, απλούς, καθημερινούς με περίσσευμα αγάπης στην ψυχή τους. Η
Γιασμίν, του Μερκούριου Αυτζή είναι ένα από τα χιλιάδες προσφυγόπουλα που
υπάρχουν τούτη την στιγμή στον πλανήτη. Παιδί μονάχο, χωρίς ίχνος ελπίδας,
στοργής και αγάπης, περιπλανώμενο χωρίς λόγο και χωρίς σκοπό. Η ιστορία του
Μερκούριου είναι μια πρώτη προσέγγιση στο τι είναι πρόσφυγας, για μικρά παιδιά,
με αφορμή τις πολλαπλές εικόνες των μέσω μαζικής Ενημέρωσης, των καθημερινών
ειδήσεων και της Ανθρωπιάς που υπάρχει πια και χαρίζεται απλόχερα. Η κάθε
Γιασμίν είναι εδώ για να αφυπνίζει συνειδήσεις, για να θυμίζει σε όλους μας
πόσο εφήμερα είναι όλα όσα θεωρούμε δεδομένα. Μια ιστορία γεμάτη χρώματα ψυχρά
και ζεστά, γεμάτη συναισθήματα θετικά κι αρνητικά. Η δύναμη της αγάπης, της
ελπίδας, της νέας ζωής. Η προσφορά, ανεκτίμητη αξία που γιατρεύει κάθε λαβωμένη
ψυχή. Η ύπαρξη ενός ζώου στη παιδική ή ενήλικη ζωή δρα ουσιαστικά στην
συναισθηματική νοημοσύνη μικρών παιδιών αλλά και μεγαλύτερων ατόμων. Με πολύ
απλό αλλά υπέροχο τρόπο δίνεται μέσα στο βιβλίο στον μικρό αναγνώστη να
καταλάβει πως νικιέται ο φόβος, πως γεμίζει η μοναξιά ενός …άστεγου, πρόσφυγα,
μετανάστη. Πως ξεκινάει μια νέα ζωή από μια τυχαία συνάντηση, από μια ανθρώπινη σκέψη. Πως το να
δίνεις έχει μια ξεχωριστή αξία ειδικά σε ανθρώπους που το έχουν περισσότερο
ανάγκη. Κανείς δεν ξέρει τι κρύβεται στην ψυχή του κάθε ρακένδυτου,
ταλαιπωρημένου, περιπλανώμενου συνανθρώπου μας. Πόσες ιστορίες, πόσα όνειρα
κατεστραμμένα, πόση ζωή χαμένη. Το βιβλίο έχει εικονογραφηθεί από την Ναταλία
Καπατσούλια απλά, ζωντανά και εκφραστικότατα. Με το χρώμα του πολέμου, με τους δράκους που
εξαφανίζουν τη χαρά. Με το λευκό της αθωότητας και το κόκκινο της αγάπης και
της ελπίδας.
Ένα βιβλίο πολύτιμο για τις βιβλιοθήκες των σχολείων που
γίνεται η αφορμή για συζητήσεις, δράσεις και αφύπνιση συνειδήσεων.
Για παιδιά από 7 χρονών…
Σκληρό καρύδι, Ελένη Σβορώνου, εικ : Ευαγγελία Γουτιάνου, εκδ.
Καλειδοσκόπιο
Αϊσέ είναι το όνομα ενός εννιάχρονου κοριτσιού. Ενός
κοριτσιού « πρόσφυγα» από το Αφγανιστάν και τούτο το όνομα στη δική μας γλώσσα
σημαίνει …Ζωή! Εκείνη όμως επιμένει να την φωνάζουν Αϊσέ, γιατί έτσι θυμάται,
υπάρχει, νοσταλγεί και κατά κάποιον
τρόπο είναι σαν να ζει την δική της τη
χώρα, την δική της πατρίδα. Η Αϊσέ είναι « σκληρό καρύδι » γιατί άντεξε τον
ξεριζωμό, την απώλεια, αντέχει την φτώχεια, την κοροϊδία των συμμαθητών της,
τις απότομες και αναπάντεχες αλλαγές που ήρθαν στην ζωή της. Η Αϊσέ έχει
όνειρα, σαν όλα τα παιδιά του κόσμου, έχει όμως και φωνή και σκέψη και ελπίδα.
Είναι η φωνή της δικής μας συνείδησης, η φωνή του κάθε παιδιού που αναγκάζεται
να μεγαλώσει γρήγορα και ξαφνικά. Είναι η φωνή εκατομμυρίων παιδιών προσφύγων σ΄ ολόκληρο τον κόσμο.
Στο βιβλίο της Ελένης Σβορώνου, η Αϊσέ μιλάει με
χιούμορ, με παράπονο, με ελπίδα και με πίκρα . Μια κραυγή η ζωή της για μας.
Για τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τους «ξένους». Το παράδειγμα της δασκάλας
της, της κ. Περσεφόνης, οδηγός και για τη δική μας ζωή, τη δική μας
συμπεριφορά. Είναι άνθρωποι τούτοι οι «
ξένοι » σαν όλους εμάς, σαν τα δικά μας παιδιά. Κι έχουν συναισθήματα, ανάγκες,
κι όνειρα για την ζωή τους.
Γιατί όπως λέει, μοναδικά η συγγραφέας «…ακόμα και τα σκληρά
καρύδια έχουν μέσα τους μαλακή ψίχα. Ή αλλιώς έχουν ένα δάκρυ που το συγκρατούν
με αξιοπρέπεια. Εμείς -συμμαθητές,
δάσκαλοι, γείτονες και συμπολίτες –μπορούμε να το κάνουμε να κυλήσει και από
δάκρυ να γίνει ποτάμι ή γέλιο. Αρκεί να
το θελήσουμε και να το πιστέψουμε…».
Μοναδικό βιβλίο ως προς το θέμα του. Κραυγή και αγωνία.
Ελπίδα και θάρρος. Γραμμένο σαν να
διηγείται η ίδια η Αϊσέ ακούμπα πιότερο στη δική μας ψυχή. Ίσως από τα καλύτερα βιβλία που έχουν γραφτεί στο
είδος του. Απλό, συγκινητικό, αφυπνιστικό και με εικονογράφηση της Ευαγγελίας
Γουτιάνου, λιτή, όπως του ταιριάζει, χωρίς στολίδια, αλλά μόνο με
χρώμα, απλές γραμμές , ικανή όμως για να δώσει ένα πολύ πολύ δυνατό αποτέλεσμα.
Ελένη, σε ευχαριστούμε για αυτό το βιβλίο, όπως λες κι εσύ,
για τούτο το γλύκισμα. Όλοι όσοι θελήσουν να το γευτούν, τους υπόσχομαι πως
αξίζει γιατί έχει τόσο απλά υλικά, που
όλοι τα έχουμε μέσα μας , και που χρειάζονται μόνο τη δική μας θέληση, τη δική
μας αγάπη και φροντίδα για να πετύχει η συνταγή και να είναι η ζωή όλων πολύ πολύ
καλύτερη.
Για παιδιά από 8 χρονών…
“Δεν”, Βαγγέλης Ηλιόπουλος, εικ: Έφη Λαδά, εκδ. Πατάκης
Δεν… Μια λέξη με τρία γράμματα, λένε τα παιδιά, μια μόνο
συλλαβή που μέσα στης κρύβει θυμό, απογοήτευση, λύπη, μοναξιά και χαμένα όνειρα.
Μια ιστορία του Βαγγέλη Ηλιόπουλου, το δεύτερο βιβλίο μιας
τριλογίας, όπως λέει ο ίδιος, για εκείνα τα παιδιά που “δεν” τα έχουν όλα. Για
εκείνα τα παιδιά που θέλουν αλλά “δεν“ μπορούν να έχουν κάτι από αυτά που οι
περισσότεροι από μας θεωρούμε δεδομένα…Που προσπαθούν αλλά “δεν “ τα
καταφέρνουν. Που ονειρεύονται πιασμένα μόνο από τον χαρταετό των ονείρων τους. Εκείνον τον χαρταετό που κουβάλα στην ουρά του χαρά,
φίλους, αγάπη, ψυχή, ομορφιά, ελευθερία και εκατοντάδες ναι… Γιατί στ΄ αλήθεια
υπάρχουν παιδιά που “δεν” έχουν σπίτι, που “δεν” έχουν το δικό τους καταφύγιο.
Παιδιά που “δεν” έχουν γιορτές στη ζωή τους, παραμύθια να διαβάσουν, παιχνίδια
να παίξουν.
Ναι, υπάρχουν πολλά … “δεν” στη ζωή πολλών. Όχι τα “δεν” που
απαγορεύονται αλλά τα “δεν” που είναι εκεί γιατί κάποιοι τους στέρησαν τη
χαρά. Ακόμα και τη γνώση και τα ταξίδια
και το φαγητό κάποια παιδιά “δεν” έχουν, γιατί η ζωή στάθηκε σκληρή μαζί τους …
Κι όλα αυτά τα “δεν” μπορούν μόνο με ένα τρόπο να χαθούν, να
εξαφανιστούν, να γίνουν θάρρος, δύναμη
και ζωή. Όταν κανένας “δεν θα το
βάλει κάτω”, αλλά αρχίζει ή συνεχίζει να προσπαθεί, παλεύει
,ελπίζει και μάχεται για ένα καλύτερο αύριο. Για την ελπίδα που “ΔΕΝ” πεθαίνει
ποτέ , για τους φίλους που είναι πολύτιμοι και σβήνουν εκείνα τα “δεν” που μας
κουράζουν, που μας απογοητεύουν και μας
πικραίνουν.
Μοναδικό το «Δεν» του Βαγγέλη Ηλιόπουλου. Μια ιστορία
γεμάτη αγάπη κι αισιοδοξία κι ας δείχνει τόσο έντονα τη μοναξιά και την πίκρα
ενός παιδιού στη αρχή της. Μια ιστορία που σε κάνει να αναρωτηθείς για τα δικά
σου δεν … για τις μικρές καθημερινές νίκες ή ήττες σου. Μια ιστορία για τις
λέξεις που κάνουν τη ζωή να ονειρεύεται, τον κόσμο μας να είναι καλύτερος και τη φιλία ότι πιο πολύτιμο
μπορεί να έχει κάποιος στη ζωή του. Μια ιστορία για τα χαμόγελα της ψυχής που
δεν κοστίζουν αλλά γεννιούνται μόλις πάψουν να υπάρχουν τα … “δεν”! Μια ιστορία
για όλα τα παιδιά του κόσμου που “δεν” γεννήθηκαν για να ζουν μόνα,
δυστυχισμένα και χωρίς τουλάχιστον τα απαραίτητα για τη ζωή τους πράγματα.
Μια ιστορία που εικονογραφεί ανεπανάληπτα η Έφη
Λαδά. Το κλουβί που έχει μέσα του το σπίτι, τον ουρανό και την
πεταλούδα είναι η σύλληψη της αδικίας, της φυλακής, της ομορφιάς που “δεν”
πρέπει να κλείνεται σε κανένα στεγανό. Κάθε σελίδα ένα έργο τέχνης, κάθε λέξη
του Βαγγέλη Ηλιόπουλου μια νότα πάνω στην ψυχή τους καθενός μας.
Μια ιστορία όχι μόνο για παιδιά μα για όλους τους μεγάλους που στερούν κι
αφήνουν τα “δεν” …ελεύθερα!
Χάρης και Φάρις, Γιώτα Κ. Αλεξάνδρου (εικ: Κατερίνα Χαδουλού), εκδ.
Βιβλιόφωνο
Ο Χάρης είναι ένα παιδί σαν όλα τα άλλα… Του αρέσουν οι
περιπέτειες, έχει πολύ φαντασία και πάντα η διαδρομή του από το σπίτι στο
σχολείο είναι συναρπαστική. Μέρες καθώς περνά τη γέφυρα για το σχολείο του
βλέπει από κάτω της κοντά σε πέτρες ένα γκρι κουβάρι… Ένα κουβάρι που … έχει
μάτια, μύτη , χέρια , πόδια και …είναι ένα μικρό φοβισμένο και μοναχικό παιδί.
Κι αρχίζει να μεγαλώνει η περιέργειά του και πλάθει με το μυαλό του χίλιες
ιστορίες. Κι ένα πρωί θα του αφήσει λίγο από το πρωινό του κι ύστερα μια
κουβέρτα κι ένα μήλο …Και η ζωή του Χάρη θα αλλάξει για πάντα… μα και του Φάρι,
του μικρού προσφυγόπουλου που χωρίς γονείς, αδέλφια και τίποτα δικό του αποκτά
έναν φίλο μοναδικό. Γιατί τα δύο παιδιά μπορεί να μην μιλούν την ίδια γλώσσα,
μπορεί να έχουν διαφορετικό χρώμα στο δέρμα τους, μπορεί να πιστεύουν σε άλλες
θρησκείες και ιδανικά αλλά δεν παύει να είναι παιδιά που στη ζωή τους όλα αυτά
τα «παραπανήσια πράγματα» δεν μετράνε… Μπορούν να είναι φίλοι και να
μοιράζονται πολλά, να παίζουν , να νοιώθουν, να βοηθούν και να χαμογελούν… Θα
βοηθήσει κι ο δάσκαλος, ο κύριος Αριστείδης που μιλάει τη γλώσσα του Φάρι. Και
ο μικρός θα πάει στο σχολείο του Χάρη κι εκεί θα συναντήσει κι άλλα παιδιά που
έχουν έρθει από άλλες χώρες και όλοι έχουν κάτι να πουν, κάτι να διδάξουν και
κάτι να μάθουν από τους άλλους …Και όσο τραγική ή όχι κι αν είναι η ιστορία
τους πάντα θα υπάρχει ένα μικρό χεράκι που με τη βοήθεια των μεγάλων θα τα κάνει
να νοιώθουν… άνθρωποι. Και μην ξεχνάτε η καλημέρα υπάρχει σ όλες τις γλώσσες
του κόσμου και τα παιδιά μπορούν πάντα να βοηθήσουν για να παραμείνει για πάντα
…καλή. Υπάρχει επίσης το παιχνίδι, η αγκαλιά, το χαμόγελο και η αγάπη που
μεταδίδονται χωρίς να χρειάζονται μεταφραστές ή σύνορα!
Μια εκπληκτική ιστορία της Γιώτας Αλεξάνδρου για την
φιλία , για τα παιδιά του κόσμου, για συναισθήματα , για ανθρωπιά. Για να
καλλιεργήσουμε στα παιδιά μας τις στάσεις και τις αντιλήψεις της ζωής και για
να τα βοηθήσουμε να βλέπουν τον κόσμο μόνο με τα δικά τους μάτια που ποτέ δεν
κάνουν λάθος …Για εκείνα τα προσφυγόπουλα που δεν έχουν τίποτα στην νέα τους
πατρίδα, τα λεγόμενα ασυνόδευτα παιδιά. Για την αλληλεγγύη, για την αγάπη, για
το μοίρασμα! Η Κατερίνα Χαδουλού είναι μια εικονογράφος με απίστευτο ταλέντο
και οι χαρακτήρες που ζωντάνεψε με τα πινέλα της μένουν ανεξίτηλοι στη μνήμη
μικρών και μεγάλων.
Για παιδιά από 6 χρονών
Το κουτί του Σιλάν, Άλκηστη Χαλικιά, εικ: Ντανιέλλα Σταματιάδη, εκδ.
Ίκαρος
Ξεκίνησε σχολείο στη νέα του πατρίδα, σε μια τάξη με
μικρότερα παιδιά, ίσαμε να μάθει να μιλάει καλά τα Ελληνικά. Ο Σιλάν είναι οκτώ
χρονών και πάντα, μα πάντα έχει μαζί του
το κουτί του που κρύβει κάτι για εκείνον
πολύ σημαντικό. Για όλους τους άλλους είναι ένα κουτί που προκαλεί
μυστήριο. Ζωγραφίζει συνέχεια, του αρέσει πολύ το χρώμα και η ζωγραφική, τόσο
που συχνά ξεχνιέται και κοντεύει να
χάσει την ώρα του συσσιτίου. Όλοι τον συμπαθούν το Σιλάν, κορίτσια κι
αγόρια κι όλοι σκαρφίζονται τρόπους για
να μάθουν, να καταλάβουν τι έχει μέσα το κουτί του. Ο καιρός περνά και ένα
απόγευμα ο Ταρίμ θα φέρει τα νέα στον μικρό Σιλάν. Ο πόλεμος τελείωσε και η επιστροφή στην πατρίδα του
είναι πια θέμα ωρών. Θα ξαναδεί τη μαμά
και τ΄αδέλφια του. Τότε δεν χρειάζεται πια το κουτί του και θα το αφήσει
στην έδρα της δασκάλας μαζί με μια γραφή στον πίνακα…
Ίσως να ήταν το κουτί που΄χε φυλακίσει την ελευθερία !
Τρυφερό, ασυγκίνητο, απλό και γεμάτο μηνύματα και
καινούργιες λέξεις το βιβλίο της Άλκηστης Χαλικιά. Ένα βιβλίο για τα
προσφυγόπουλα, όχι άλλο ένα, αλλά ένα πολύ ιδιαίτερο και ξεχωριστό. Ένα βιβλίο
που κρύβονται όλα μέσα σ ε εκείνο το κουτί. Όχι αυτά που λέγονται μα εκείνα που
νοιώθεις και μπορείς μόνο με την ψυχή να …ζωγραφίσεις. Θα μπορούσε να είναι το
κουτί των συναισθημάτων, το κουτί μιας ζωής, το κουτί των χρωμάτων. Διαλέγουμε
όλοι, έναν τίτλο, με τη δική μας ψυχή
και φαντασία για τούτο το παράξενο και
υπέροχο περιεχόμενο του μικρού κουτιού. Συναισθήματα λοιπόν είναι γεμάτο το
βιβλίο, σκέψεις και καινούργιες καταστάσεις που όλοι πια ζούμε δίπλα μας, στη
γειτονιά, στο σχολείο, στην πόλη και στο χωριό μας. Κι είναι ένα πολύ δυνατό
βιβλίο γιατί δίνει στα παιδιά την δυνατότητα να σκεφτούν πως η ευτυχία, η χαρά,
κρύβεται στα πιο μικρά πράγματα, στα πιο μικρά χαρτάκια. Ένα βιβλίο που ενώ
έχει σαν θέμα του ένα προσφυγόπουλο, την ίδια στιγμή ακουμπά έννοιες όπως η φιλιά, η αλληλεγγύη και η
ομαδικότητα. Όλοι φέρνουν κουτιά στο σχολείο για χάρη του Σιλάν. Κι όλοι τον
πλησιάζουν, όχι από περιέργεια μα για να γίνει μέλος της παρέας τους. Ένα
βιβλίο για την χαμένη ελευθερία, που την ξαναβρίσκει ο μικρός Σιλάν. Ένα βιβλίο
που το κουτί θα μπορούσε να σημαίνει, νοσταλγία, πείσμα, χαμόγελο. Ένα βιβλίο
που μας θυμίζει πως όλη η ζωή κρύβεται πίσω από μια συγκεκριμένη γκριμάτσα στο
πρόσωπο του καθενός. Όλη η ζωή είναι ένα …χαμόγελο κι εμείς φτιάχνουμε την
μοναδική του καμπύλη αν θα ναι μικρή, μεγάλη , πιο μεγάλη ή ανύπαρκτη! Κι ο
Σιλάν ξέρει πολύ καλά τι σημαίνει να χαμογελάς…
Ένα βιβλίο που εικονογραφεί η Ντανιέλα Σταματιάδη και
με τις μορφές, τα χρώματα και τις εικόνες της το κάνει ακόμα πιο δυνατό.
Χαρακτηριστική η φιγούρα του Σιλάν. Αξέχαστη, απλή αλλά πολύ εντυπωσιακή. Και αυτό που δεν ξεχνά κανείς εκτός από τα
χαμόγελα είναι κι εκείνα τα μάτια, όλων των παιδιών που η Ντανιέλα τα κάνει να
…μιλούν!
Αισιοδοξία, χαρά και
μπόλικα χαμόγελα για όλους όσους το διαβάσουν!
Το κίτρινο λεωφορείο για την πατρίδα, Χρήστος Μπουλώτης,εικ: Φωτεινή
Στεφανίδη, εκδ. Πατάκης
O κυρ Στέφανος μου θύμισε ένα τραγούδι με τον κυρ Αντώνη,
μόνο που τούτος ο αγαπημένος χαρακτήρας του Χρήστου Μπουλώτη ήταν
οδηγός λεωφορείου στα νιάτα του. Και τώρα που τα χρόνια πέρασαν , πάλι οδηγός
λεωφορείου θέλει να είναι. Μόνο που το
καινούργιο του λεωφορείο είναι δικό του κι έχει κάτι που το κάνει μοναδικό. Να
φταίει το κίτρινο χρώμα; Να φταίνε οι ζωγραφισμένες μαργαρίτες; Ή μήπως το
όνειρο, η φαντασία και η νοσταλγία. Είναι το λεωφορείο που αγαπούν όλα τα
παιδιά, τα παιδιά του κόσμου. Όλα τα παιδιά που κάτι άφησαν κάποτε σε μια πατρίδα, όλα τα παιδιά που συνεχίζουν κι
ελπίζουν κι ονειρεύονται. Είναι το λεωφορείο της νοσταλγίας, που στη διαδρομή
του συμβαίνουν πράγματα θαυμαστά. Κι είναι κι οι μετανάστες και τα παιδιά τους
που ζουν στην γειτονιά του κυρ Στέφανου και
κάποιοι τους κοιτούν κανονικά και κάποιοι άλλοι με μισό μάτι. Κι είναι
κι οι θύμησές του από την δική του οικογένεια, από τότε με τον μεγάλο ξεριζωμό
της Σμύρνης που τον έκανα να σκεφτεί. Να σκεφτεί πως :
«…η ιστορία του κόσμου είναι γεμάτη πρόσφυγες
και μετανάστες από την μια χώρα στην άλλη. Και του έλεγε ο παππούς Νικόλας πως
στους χάρτες δε βλέπεις καθόλου ανθρώπους, ούτε τον πόνο τους βλέπεις, ούτε τη
νοσταλγία τους κι ούτε τους πολέμους. Κι οι πόλεις μόνο κάτι κουκκιδίτσες ή
καθόλου. Όμως άλλο οι χάρτες που΄ναι σκέτο χαρτί, άψυχο, κι άλλο η πραγματική
ζωή…».
Κι είναι κι η μοναξιά
των γηρατειών, κι όχι μόνο, που αν θες να τη νικήσεις τότε όλα γίνονται πιο
όμορφα. Μια απόφαση θέλει, και την πήρε μια μέρα ο κυρ Στέφανος. Και το
λεωφορείο ένα Σάββατο ξεκίνησε …για την πατρίδα, με επιβάτες 7 παιδιά από την
Πολωνία, το Ιράκ, την Αίγυπτο, την Νιγηρία, το Αφγανιστάν, την Αλβανία και την
τελευταία στιγμή μπήκε κι ένα μικρό Ελληνάκι. Ναι, ήταν το μαγικό λεωφορείο των
επιθυμιών , των ονείρων, της χαράς. Ήταν το λεωφορείο που γέμισε μόνο χαρούμενα
πρόσωπα, γέλιο, τραγούδια και θαυμαστά επιφωνήματα. Κι ήταν σαν κάθε επιστροφή
του από τις άλλες πατρίδες να έδινε την πιο σπουδαία του παράσταση ο κυρ
Στέφανος, κι υποκλινόταν μπροστά σε όλους, στη μεγάλη πλατεία του χωριού του κι
αυτό τον έκανε ακόμα πιο νέο κι ας περνούσαν τα χρόνια, εκείνος ήξερε το μεγάλο
μυστικό :
« …πως όλες οι πατρίδες είναι όμορφες κι όλες μαζί οι πατρίδες κάνουν
τον κόσμο μια απέραντη πατρίδα !»
Μια υπέροχη ιστορία για την πατρίδα… του Χρήστου
Μπουλώτη. Μια ιστορία θύμησης, νοσταλγίας, ονείρου και χαράς. Μια
ιστορία που συγκινεί, γεμίζει γαλήνη την ψυχή παιδιών και μεγάλων. Μια ιστορία
που μας κάνει να αναρωτηθούμε για τα
μικρά και τα μεγάλα της ζωής, τα σπουδαία, τα περασμένα μα και τα μελλούμενα.
Μια ιστορία σύγχρονη , όσο ποτέ, για τους πρόσφυγες, τους μετανάστες, για τα
παιδιά που πάντα ονειρεύονται , ακόμα και σαν τα χρόνια περάσουν κι όλοι γνωρίζουμε πως ακόμα και τότε η
καρδιά, η ψυχή, δεν γερνάνε ποτέ. Μια ιστορία για όλα εκείνα που φωλιάζουν μέσα
μας , τις λύπες και τις χαρές μας, τις επιθυμίες και τα πρέπει μας. Μια ιστορία
χαρισματική. Από ένα συγγραφέα που ξέρει να αγγίζει τις δικές μας ψυχές.
Από μια εικονογράφο
που…ζωγραφίζει υπέροχα τα όνειρα και ας
είναι ασπρόμαυρα μέσα στο βιβλίο.
Σαν κλείσει κάποιος τα μάτια και ονειρευτεί, όλες οι μοναδικές ζωγραφιές της Φωτεινής
Στεφανίδη αποκτούν τα πιο όμορφα χρώματα. Αυτά που θέλει κάποιος να δει
με τα δικά του μάτια , εκείνα της δικής του ψυχής.
Για παιδιά από 8 χρονών…
*Η Ελένη Μπετεινάκη
είναι νηπιαγωγός
