30 Σεπτεμβρίου 1856….ώρα 2.45 το πρωί

 

Της Ελένης Μπετεινάκη

Είναι μέρες δύσκολες για την Κρήτη , ιδιαιτέρως για τον νομό Ηρακλείου αυτές που ζούμε τον φετινό Σεπτέμβρη του 2021. Ο σεισμός της 27^ης Σεπτεμβρίου ήταν από τους πιο ισχυρούς που έχει ζήσει το νησί μιας και το εστιακό του βάθος ήταν πολύ μικρό  ( 10 χιλιομέτρων περίπου) και κάτω από την περιοχή του Αρκαλοχωρίου του Δήμου Μινώα-Πεδιάδος.

Η Ιστορία έχει καταγράψει αρκετά μεγάλους σεισμούς στην Κρήτη με την πάροδο των αιώνων και σήμερα απλά υπενθυμίζουμε έναν από αυτούς που συνέβη στις 30 Σεπτεμβρίου του 1856 …

Μια λοιπόν, ακόμα, μεγάλη δοκιμασία για τους  Κρητικούς. Μια μεγάλη φυσική καταστροφή που ερημώνει πολλά χωριά και πόλεις της μεγαλονήσου και ιδιαίτερα στην πόλη του Χάνδακα. Η πόλη είχε ήδη αναστενάξει για μία ακόμα φορά εξαιτίας του νέου διοικητή της Κρήτης που είχαν διορίσει οι Τούρκοι τον περίφημο Βελή πασά ,γεννημένο στα Χανιά  και γιό του Αλβανού Μουσταφά Ναϊλή Πασά τον αποκαλούμενο "Γκιριτλή"  λόγω της μακράς παραμονής του στην Κρήτη και της πρώτης του γυναίκας της Ελένης Βολανάκη από τα Σκουλούφια Ρεθύμνου. Παρέμεινε στην διοίκηση της Κρήτης μία διετία, όσοι όμως τον μνημονεύουν  έλεγαν πως ήταν συνετός, σπουδαγμένος , πολύγλωσσος .Ήταν  επίσης πολύ σκληρός και δημιούργησε πολλές έχθρες και φόβους στους Χριστιανούς με την αμείλικτη στάση του απέναντί τους.

Ωστόσο ο μεγάλος σεισμός της 30^ης Σεπτεμβρίου του 1856, έκανε τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα. Λένε πως κατέστρεψε τα πάντα και αν μπορούσε να μετρηθεί με τα σημερινά μέσα θα ήταν περίπου 7, 7 της κλίμακας Ρίχτερ. Το κυριακάτικο εκείνο πρωινό στον  Χάνδακα,ο Ελευθέριος Πλατάκης στα Κρητικά Χρονικά αναφέρει πως με το Ιουλιανό ημερολόγιο ήταν ώρα 2.45 το πρωί,   καταστράφηκαν  πάμπολλα σπίτια, εκκλησίες και σκοτώθηκαν πάνω από 500 άνθρωποι που πλακώθηκαν από τα ίδια τους τα σπίτια την ώρα που κοιμόντουσαν. Όλα σχεδόν τα κτίρια καταστράφηκαν και στην ύπαιθρο πολλά χωριά ερημώθηκαν.

Κι άλλοτε το νησί είχε πληγεί από μεγάλους σεισμούς όπως την εποχή του Νέρωνος στα 66 μ.Χ., ή την εποχή του Δεκίου το 251 μ.Χ., με την καταστροφή  εκτός πολλών πόλεων και αυτή της Κνωσού. Την 1η Ιουλίου 365 μ.Χ, με επίκεντρο κοντά στις ακτές της δυτικής Κρήτης λέγεται πως  είχε μέγεθος μεγαλύτερο από 8 Ρίχτερ. Υπολογίζεται μεταξύ 8,3 και 8,7 Ρίχτερ, γεγονός που τον κατατάσσει ως τον ισχυρότερο σεισμό που έχει καταγραφεί στη Μεσόγειο. Τον σεισμό ακολούθησε ένα τσουνάμι που προξένησε καταστροφές σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, ιδίως στο Δέλτα του Νείλου και την Αλεξάνδρεια, όπου σκότωσε χιλιάδες και έφτασε σχεδόν τρία χιλιόμετρα στην ενδοχώρα. Επίσης, προκάλεσε την ανύψωση της Δυτικής Κρήτης μέχρι και 9 μέτρα.

Σημαντικές καταστροφές έγιναν και με άλλους μεγάλους σεισμούς όπως αυτούς το 1303 και το 1508. Αυτός του 1303, προξένησε επίσης ένα μεγάλο τσουνάμι με τεράστιες καταστροφές σε όλη την ανατολική Μεσόγειο, ιδίως στην Κρήτη και το δέλτα του Νείλου. Στη νοτιοδυτική Κρήτη τα κύματα από τον σεισμό υπολογίζεται ότι είχαν ύψος 12 μέτρων και στο δέλτα του Νείλου αλλά και στην Αλεξάνδρεια έφτασε τα 9,5 μέτρα. Ο σεισμός αυτός της 8^ης Αυγούστου του 1303 λένε πως έπληξε την πόλη της Candia (σημερινό Ηράκλειο) με τεράστιες απώλειες σε ανθρώπους και ζώα και καταρρεύσεις σχεδόν του συνόλου των σπιτιών της πόλης…

Ο σεισμός πάλι της 29^ης Μαΐου του 1508 έμεινε στην Ιστορία σαν της Κρήτης ο χαλασμός, όπου λένε πως στον Χάνδακα έμειναν μόνο 4 – 5 σπίτια κατοικήσιμα. Εκκλησίες, Δημόσια κτίρια κλπ κατέρρευσαν. Η δε πόλη της Ιεράπετρας καταστράφηκε ολοσχερώς και ξανακτίστηκε μόνο στο τέλος του 160υ αιώνα,.

Τούτος εδώ όμως της 30^ης Σεπτεμβρίου του 1856 είχε πολύ μεγάλη σημασία για του κατοίκους της Κρήτης και ιδιαίτερα του Χάνδακα γιατί ήταν ήδη πολύ ταλαιπωρημένοι από τις κακουχίες εξ αιτίας των Τούρκων και της καθημερινής δυσχέρειας που ζούσαν ,ώστε ο σεισμός ήταν κάτι σαν ταφόπετρα πάνω τους και κυριολεκτικά αλλά και μεταφορικά.

Ο ιστορικός Νικόλαος Σταυράκης διηγείται και περιγράφει την μεγάλη καταστροφή του Χάνδακα λέγοντας πως από τα 3620 σπίτια του έμειναν όρθια μόνο τα 18 και οι φωτιές που ξέσπασαν σε διάφορα σημεία της πόλης συμπλήρωσαν την καταστροφή, καίγοντας ακόμα και καταστήματα στο Μεϊντάνι κι αλλού. Ο μικρός ναός του Αγίου Μηνά υπέστη τέτοια καταστροφή που κρίθηκε ετοιμόρροπος, το ίδιο και η Μητρόπολη του Αγίου Τίτου που ονομαζόταν τότε Βεζίρ Τζαμί καθώς και παλιός ναός του Αγίου Φραγκίσκου το Χουγκιάρ Τζαμί. Ακόμα  και η θολωτή Πύλη από το κτίριο Ακτάρικα έπεσε και κάνεις  δεν μπορούσε να υπολογίσει τον τεράστιο απολογισμό αυτής της τόσο μανιώδους καταστροφής.

Από τους επιφανής Ηρακλειώτες που βοήθησαν τους πληγέντες της φοβερής αυτής καταστροφής ήταν ο Ανδρέας Καλοκαιρινός. Στα «Κρητικά Χρονικά» ο Στέργιος Σπανάκης αναφέρει : «Υπέρ των θυμάτων του μεγάλου σεισμού της 30 Σεπτεμβρίου 1856, διέθεσεν εκ των αποθηκών του μεγάλην  ποσότηταν ενδυμάτων, αλεύρου, ελαίου και οίνου, εκτός των χρημάτων , τα οποία διένειμε αυτοπροσώπως. Εκάλεσε τα πληρώματα των εν τω λιμένι ελληνικών πλοίων και ειργάσθησαν  όλη την ημέραν υπέρ των παθόντων. Εχορήγησεν οικόπεδα και οικοδομήσιμον  ξυλείαν δια την κατασκευήν παραπηγμάτων. Διενήργησεν έρανον μεταξύ των ανταποκριτών του, συλλέξας και άλλα χρήματα δια τους σεισμοπαθείς. Δεν διέφυγε την οξυδέρκειάν  του, ούτε το ζήτημα της ρυμοτομίας της πόλεωνς, επ ευκαιρία των καταστροφών του σεισμού.  Συνέστησεν εις τον τότε Νομάρχην Βελή Πασάν και εκάλεσεν τον Άγγλο αρχιτέκτονα Λιονέρ, προς εκπόνησιν νέου ρυμοτομικού σχεδίου της πόλεως , το οποίον όμως δεν άφηκαν να εφαρμοσθή οι μωαμεθανοί κάτοικοι».

Επιμέλεια κειμένου: Ελένη Μπετεινάκη

 

Πηγές :

Ελευθέριος Πλατάκης, Κρητικά Χρονικά ,τόμος Δ΄

Λευτέρης Αλεξίου, Νέα Χρονικά, 1948

Ιστορία της Κρήτης, Ιωάννης Μουρέλος, τόμος 3^ος,1934

Κρητικά Χρονικά , Στέργιος Σπανάκης, 1960

Χάνδαξ- Ηράκλειον, ιστορικά σημειώματα, Στέφ. Ξανθουδίδης ,1964

To Ηράκλειο εντός των τειχών, Χρυσούλα Τζομπανάκη, 2000

Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ, ένθετον πατριδογνωσία 2003,

Εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ

Τελικά πόσες ώρες αντέχουμε την Τέχνη;

 

Της Ελένης Μπετεινάκη

«Τέχνη καθ’ οδόν» λεγόταν ένας θεσμός και πλέον Φεστιβάλ που ξεκίνησε πριν πέντε χρόνια κι ήταν μεγάλη γιορτή στο κέντρο και σε κάποιες γειτονιές του Ηρακλείου. Μέρες έκφρασης, χαράς, χρωμάτων, μουσικής και θεαμάτων στις πλατείες, στους δρόμους, στις ψυχές.

Μετά ήρθε η πανδημία κι όλα σταμάτησαν και γκρίζαρε η πόλη όμως την ίδια στιγμή την έβλεπα πιο καθαρή από ποτέ. Αφού δεν κυκλοφορούσαν οι άνθρωποι, τα σκουπίδια περιορίστηκαν, οι τοίχοι αναστέναξαν από χαρά που δεν βανδαλίζονταν  πολύ και οι δρόμοι, για τους πεζόδρομους κυρίως μιλάω, ανακουφίστηκαν από τα πολλά τροχοφόρα.

Φωτ: Μάνος Πολιτάκης

Και φέτος δειλά στην αρχή, με μεγάλη φόρα αργότερα, ξεχυθήκαμε όλοι στους δρόμους. Και αναστέναξαν  εκείνοι πάλι, αυτή τη φορά από το βαρύ φορτίο που τους φορέσαμε, από τη βρωμιά και την απερισκεψία μας.  

Χθες πήρα και πάλι το ποδήλατο μου το ξημέρωμα. Συνήθεια χρόνων που δίνει ζωή, ανάσες και χρώμα στη  μέρα μου. Ήξερα πως κάποιοι γνωστοί καλλιτέχνες της πόλης προσπαθούσαν και πάλι να αφήσουν το στίγμα και την δική τους φωνή κι ομορφιά στους δρόμους της. Στόλισαν με τεράστιες εικόνες τους τοίχους, μπήκε η Ιστορία ξανά στις πλατείες. ( Να πάτε να δείτε την υπαίθρια έκθεση από το Ιστορικό Μουσείο στην πλατεία Ελευθερίας). Οι δρόμοι   αρχίσαν να φιλοξενούν Ανθρώπων Έργα που φωνάζουν το σήμερα, το χθες, το αύριο.

Έτρεξα με μεγάλη χαρά να δω τα έργα του Μανόλη Αποστολάκη και του Μάνου Πολιτάκη στον πιο κεντρικό πεζόδρομο της πόλης. Μπροστά από τα δικαστήρια.

Πριν ακόμα φτάσω κοίταξα όπως κατέβαινα αριστερά την μοναδική μαρμάρινη πόρτα τους που κι αυτή δεν έχει γλυτώσει από την «αγάπη» κάποιων ανεγκέφαλων. Ξέρετε για ποιαν μιλώ, εκείνη την Πύλη, απομεινάρια του Μοναστηριού του  Αγίου Φραγκίσκου που μεταφέρθηκε και τοποθετήθηκε  από τους Τούρκους στους δικούς τους  Στρατώνες τότε, και σώθηκε από τους τότε βάνδαλους αλλά σήμερα την γεμίζουμε μπογιές και συνθήματα και  οι περισσότεροι αγνοούμε την αξία της.

Κι ύστερα σταμάτησα μπροστά στο υπαίθριο έργο των δυο αξιόλογων συμπολιτών μας  ακριβώς στη μέση της πεζοδρομημένης πια Δικαιοσύνης που φέρουν τον τίτλο :

«Φθορά – έκθεση σε κίνδυνο.»

Κι όπως λένε οι καλλιτέχνες : «Πρακτικά και εννοιολογικά εκτεθειμένα εκθέματα, απροστάτευτα εικαστικά έργα, μέσα στο δημόσιο χώρο. Σύμπραξη– συνέργεια ενός φωτογράφου με ένα εικαστικό. Με ένωση ξύλου, μετάλλου, κάρβουνου – φωτιάς, χάραξης, φωτογραφικού χαρτιού, εικαστικού και φωτογράφου. Μια σύνθεση από μικτά υλικά σε έκθεση σε δημόσιο χώρο. Καθ’ οδόν. Άλλωστε μες την πανδημία πού αλλού; Απόσταγμα εγκλεισμού. Δημιουργικά φιλτραρισμένο απόσταγμα, μάσκα ανάμεσα στο τοξικό και στο Άλλο. Εμείς σε αγώνα με σύμμαχο το αυτό το «Άλλο». Από τους τυχερούς. Μια σειρά από 20 «μαύρες» φόρμες – φιγούρες – κατασκευές σε διάλογο μεταξύ τους και με κάποιους απ’ τους λιγοστούς περιπατητές…»

Και άντεξαν αυτά τα έργα όχι πάνω από μερικές ώρες. Ήδη είδα τις πρώτες καταστροφές κι έμεινα με το στόμα ανοιχτό. Η εικόνα της Παναγίας σχεδόν κατεστραμμένη και τα καρφιά πάνω στα σώματα πετάμενα ή καρφωμένα βαθιά με μίσος και φθόνο …απερίγραπτο. Πρόλαβα λίγο να φωτογραφίσω τα απομεινάρια μιας νύχτας. Κι έφτασε εκεί κι ο Μάνος Πολιτάκη που με το ιδιαίτερο χιούμορ του προσπαθούσε να φτιάξει τα ….άφτιαχτα!

Φωτ: Μάνος Πολιτάκης

Και το αποτελείωμα της προηγούμενης νύχτας ήρθε το βράδυ του Σαββάτου και το ξημέρωμά της Κυριακής τα έργα απλά βανδαλίστηκαν  στο ‘έπακρο.

Το έλεγε ο τίτλος, αναμενόμενη  η μανία κάποιων, αλλά τόσο πολύ, γιατί; Τόσο σύντομα  να εξαφανίσουμε την Τέχνη, ένα κομμάτι  πολιτιστικής έκφρασης να το καταστρέψουμε με τόση μανία ; Άφωνη στις πρώτες εικόνες… Μοιραία περνούν από το μυαλό χίλες σκέψεις και απορίες.

Που είναι η παιδεία μας; Που είναι το φιλότιμο; Καταστρέφουμε ό, το με κόπο δημιουργεί ο άλλος και το προσφέρει απλόχερα για να γεμίσει κενά μυαλού και χώρου και ας μην το καταλαβαίνουν κάποιοι. Πως μπορούμε τόσο βάναυσα να βγάζουμε τέτοια κτηνώδη συμπεριφορά;  Αλλά θα μου πείτε δεν βλέπεις τι γίνεται στις μέρες μας με τόσες δολοφονίες - γυναικοκτονίες, τόση ασυδοσία και καταπάτηση των πάντων.

Δεν σχολιάζω εδώ πολιτικές στάσεις! Αγανακτώ για την σημερινή εικόνα μας που ταξιδεύει εν ριπή οφθαλμού μέσω διαδικτύου σε ολόκληρο τον κόσμο. Πονά η ψυχή μου για την κατάντια του νέου κτιρίου της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης, για τις αφίσες που δεν μαζεύονται από εκεί και παντού, για τα συνθήματα πάνω στα μάρμαρα, για την ασχήμια και κατάντια που συνήθως οφείλεται σε λίγους ανεγκέφαλους και προβληματικούς ανθρώπους.

Κι εμείς τι κάνουμε; Τι κάνει η Πολιτεία ; Αλήθεια αφήσαμε πάλι στο έλεος το κέντρο και όλη την πόλη; Που είναι η φύλαξη  να κοιμόμαστε ήσυχοι; Που είναι ; Στο πιο κεντρικό σημείο της πόλης Εντάξει, σιωπώ! Αλλά ξέχασα μόνο κτήρια άδεια πολιτικών γραφείων μπορούν να φυλάσσουν ολόκληρο το  εικοσιτετράωρο. Ποιος να ασχοληθεί με είκοσι εικόνες από ξύλο, φωτογραφίες και σίδερο…  Ποιος πλήρωσε ποτέ για βανδαλισμό; Ποιος τιμωρήθηκε για τα σκουπίδια του, για την κατάντια του και για την απερισκεψία του σε βάρος  άλλων και όλων ;

Φωτ: Ελένη Μπετεινάκη

Πήγατε αλήθεια να δείτε την έκθεση του Τάκη (Κωνσταντίνου)  Περάκη στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου; «Άνθρωπος: Περιπατητής σε Αμφιλεγόμενη Πορεία» ο τίτλος!

Δυνατές εικόνες πάνω σε καμβά, με ένταση, χρώμα, κίνηση, σκέψη, άγριες αλήθειες, φόβοι δικοί μας και των άλλων, σημάδια καιρών. Μια σπουδαία έκθεση που ο καθένας μας οφείλει να δει, να προβληματιστεί, να θαυμάσει, να συνομιλήσει τον ίδιο τον εικαστικό, να μάθει, να ακούσει να δει από άλλη οπτική γωνία τον ..Άνθρωπο του σήμερα και του αύριο.

Πόση Τέχνη άραγε αντέχει τούτη η πόλη; Πόση καταστροφή πρέπει να γίνει ακόμα σε δημόσια και ιδιωτική περιουσία για να κάνουμε κάτι;

Θυμήθηκα τα «πράσινα δίχτυα  της Ιστορίας»  ένα κείμενο που ήταν η αρχή μιας σειράς πάρα πολλών άλλων  και που αν κι έχουν περάσει εννέα χρόνια τίποτα δεν άλλαξε ως προς αυτό.

Πήρα το ποδήλατό μου κι ανηφόρησα τους αφιλόξενους δρόμους στους ποδηλάτες …ίσαμε το σπίτι μου!

Δεν έχει παραμύθια σήμερα κι όμορφες εικόνες του χθες. Το σήμερα μου χάλασε την διάθεση!

Τελικά πόσες ώρες αντέχουμε την Τέχνη;

Φωτογραφίες : Μανόλης Αποστολάκης, Μάνος Πολιτάκης Ελένη Μπετεινάκη

Μπιζζζζ*… στα Παραμύθια του Σαββάτου!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Ξέρετε ποιος είναι ο Μπάμπουρας ή Βομβίνος ή  Βόμβος;

Ένα λίγο αντικοινωνικό αλλά ωφέλιμο έντομο που κατατάσσεται στο είδος της αγριομέλισσας και ζει στην ύπαιθρο βοηθώντας  στην επικονίαση των φυτών. Κι επειδή όταν πετάει ζουζουνίζει δυνατά  τον ονόμασαν έτσι από τον θόρυβο που προκαλεί με τα φτερά του.

Εμείς θα τον γνωρίσουμε σαν εισβολέα σε μια τάξη δημοτικού σχολείου την ώρα που τα παιδιά κάνουν μάθημα Γεωγραφίας και χάρις στον  Άγγελο Αγγέλου και την Έμη Σίνη θα ακολουθήσουμε την μικρή περιπέτεια ενός από τους μπάμπουρες που έχασε το δρόμο του και θα αφήσουμε την φαντασία μας να ταξιδέψει και τα συναισθήματα μας να απογειωθούν.

Ποιος και τι  ενοχλεί τα παιδιά την ώρα του μαθήματος; Εκπλήσσονται, φοβούνται, αγωνιούν, λυπούνται ή χαίρονται; Ανάκατα τα συναισθήματα κι οι ανταρσίες για τον θορυβώδη εισβολέα στην τάξη. Ο μπάμπουρας πετάει παντού σαν να έχει χάσει το δρόμο του και οι αντιδράσεις των μικρών παιδιών ποικίλουν. Είναι ευκαιρία να δείξουν πολλά από τα συναισθήματα, τις φοβίες, την δύναμη ή την γλυκύτητά τους. Άλλοι θέλουν να τον διώξουν, άλλοι να του βρουν ένα όνομα. Κάποια παιδιά πιστεύουν πως τους διάλεξε επειδή είχαν γεωγραφία, και μπήκε στην τάξη να τον βοηθήσουν να επιστρέψει... Να λοιπόν μια ευκαιρία να ανακαλύψουν τα πάντα για τον μικρό ταξιδιώτη και να καταλάβουν πόσο πολύ τυχεροί είναι που ένα τόσο σπάνιο για πόλη έντομο βρέθηκε στην παρέα τους απρόσμενα και ξαφνικά.

Αγωνία για τη ζωή του, όταν τον δουν εξουθενωμένο και σχεδόν ακούνητο.

Ενθουσιασμός όταν πετάει ξανά…

Ανησυχία αν φύγει και δεν ξανάρθει…

Προβληματισμός για την επόμενη φορά…

Ίσαμε να έρθει το διάλειμμα και όλα να γίνουν παρελθόν για αυτούς που έζησαν αυτό το μικρό «θαύμα».

Γιατί πάντα υπάρχουν κι εκείνοι που δεν προσέχουν και δεν νοιάζονται για το τι συμβαίνει γύρω τους …

Μια πανέξυπνη και ιδιαίτερη ιστορία έγραψαν κι αυτή την φορά ο Άγγελος Αγγέλου και η Έμη Σίνη. Μια ιστορία που μπορεί να συμβεί στ΄αλήθεια σε μια σχολική τάξη κι είναι γεμάτη συναισθήματα και προβληματισμούς. Γνώση, ανακάλυψη, σκέψη και έκφραση συναισθημάτων. Μια μικρή κοινωνία που αναστατώνεται, εκφράζεται, φοβάται και αναζητά πληροφορίες για κάτι που δεν γνωρίζει. Αντιδράσεις ποικίλου περιεχομένου και εναλλαγή συναισθηματικών καταστάσεων ανάλογα με την εξέλιξη του γεγονότος που ταράσει το ήρεμο κλίμα της καθημερινότητας.

Εν θερμώ παρορμητικές καταστάσεις, άλλες φορές με ψυχραιμία, σύνεση και λογική κι άλλοτε με αδιαφορία για διπλανό μας από μια μικρή ευτυχώς μερίδα κάποιων.

Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ακόμα κι ένα  βιβλίο εν συναίσθησης. Μπαίνοντας στη θέση του Βομβίνου ή Μπάμπουρα, ειδικά  όταν απειλείται η ζωή του…

Μια ιστορία αναζήτησης νέων πληροφοριών, ομαδικής ενασχόλησης και  αποφάσεων.

Μια ιστορία που έχει εικονογραφήσει με τον μοναδικό της ύφος η Ντανιέλα Σταματιάδη που δένει απόλυτα με το κείμενο. Υπέροχες εκφράσεις προσώπων και χρώματα που φτιάχνουν τη δική μας διάθεση ακόμα και πριν διαβάσουμε το κείμενο.

Το αγάπησα πολύ αυτό το βιβλίο γιατί μεταφέρεται σε κάθε τάξη σχολείου και βιώνεται με έναν καταπληκτικό τρόπο. Μπορεί να ζωντανέψει και να παροτρύνει τα παιδιά να εκφραστούν ανάλογα με την ιδιαιτερότητα και το συναισθηματικό ή γνωστικό τους επίπεδο.

Να το ψάξετε και μπείτε εδώ να διαβάστε ένα μικρό απόσπασμα: https://ikarosbooks.gr/1019-mpizzzz.html 

*Μπιζζζζ, Άγγελος Αγγέλου – Έμη Σίνη, εικ: Ντανιέλα Σταματιάδη, εκδ. Ίκαρος

Δημοσιεύτηκε στο Cretalive.gr στις 25 Σεπτεμβρίου 2021 εδώ :https://www.cretalive.gr

Μαρία Κάλλας, το κορίτσι με τα χίλια ονόματα*…στα Παραμύθια του Σαββάτου!

Γράφει η Ελένη Μπετεινάκη

Πιστοί στις υποσχέσεις μας πάντα εκτός από το καθιερωμένο σαββατιάτικο ραντεβού τους «Τα παραμύθια του Σαββάτου» ενίοτε θα σας παρουσιάζουν και κάποιες άλλες ημέρες  βιβλία που αξίζουν την προσοχή  όλων μας και για μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες!

*Μαρία Κάλλας, το κορίτσι με τα χίλια ονόματα, Κατερίνα Λαγού, εικ; Πετρούλα Κρίγκου, εκδ. Ψυχογιός:

«Περισσότερο και από το ταλέντο της, περισσότερο και από την επιτυχία της, αυτό που με εντυπωσίαζε πάντα στη Μαρία Κάλλας ήταν η ιστορία των πρώτων προσωπικών της αγώνων όταν, φτωχή έφηβη, προσπαθούσε να επιπλεύσει σε ασυνήθιστα βαθιά νερά» Αριστοτέλης Ωνάσης

Το ταξίδι για την Ιταλία ήταν ο πρώτος αποχωρισμός από έναν πατέρα όμορφο, ήσυχο, αγαπημένο. Μια τεράστια λιμουζίνα με πενιχρές οικονομίες κι ένα κόκκινο καπέλο ριγμένο στο πίσω κάθισμα θα είναι τα «όπλα» για την μεγάλη νίκη που θα΄ρθει, σύμφωνα με την ματαιοδοξία και τα όνειρα της μητέρας για την «Ρόλυ Πόλυ»**. Τα συμβόλαια υπογράφονται στην προκυμαία δίπλα ακριβώς από το φορτηγό πλοίο «Russia» και ο δρόμος για την Σκάλα του  Μιλάνου έχει πια χαραχτεί….

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή σε μια βιογραφία αλλιώτικη με το μοναδικό ύφος και γραφή της Κατερίνας Λαγού. Ένα βιβλίο που θα ανατρέξετε αρκετές φορές θέλοντας να απολαύσετε το λόγο της συγγραφέως  και την ιστορία των παιδικών χρόνων της μεγάλης Μαρίας Κάλλας. Μια ζωή που δεν ήταν πάντα στρωμένη με ρόδα και ευκολίες. Ένα βιβλίο γεμάτο συναίσθημα, πικρές αλήθειες, έντονες καταστάσεις, διαπληκτισμοί και φόβοι, χαρές, καβγάδες και επιτυχίες που σίγουρα θα σας ολοκληρώσουν μια εικόνα για την μεγάλη Diva που μπορεί και να μην είχατε φανταστεί ποτέ.

Γεννιέται στη Νέα Υόρκη! Είναι το τρίτο παιδί της οικογενείας που λίγο πριν έχει χάσει το γιο της και έχει σχεδόν αποσυντονιστεί. Κι έτσι αρχίζει ανάμεσα στους γονείς της η διαμάχη για το όνομά της που μοιάζει όπως λέει η Κατερίνα Λαγού με σιδηρόδρομο: Μαρία Σοφία Καικίλια Καλογεροπούλου! Η σχέση των γονιών κλονίζεται και μια λύση παράλογη είναι οι μετακομίσεις. Αυτό σημαίνει συνεχή αλλαγή σχολείων, σημαίνει καινούργιες «φιλίες» που στην ουσία είναι ανύπαρκτες για ένα χοντρό κορίτσι με πέντε βαθμούς μυωπία. Ευτυχώς όμως υπάρχει πάντα η μουσική!

Κερδίζει συνεχώς σε διαγωνισμούς ταλέντων αλλά ποτέ δεν είναι αρκετό για την μητέρα της Μέρι Κάλλας όπως θα την φωνάζουν τελικά. Μεγάλοι οι καυγάδες στην οικογένεια, δύσκολη παιδική ηλικία με εντάσεις και …πολύ φαγητό. Και ο πιο μεγάλος καυγάς έγινε για την ιδέα της μετακόμισης στην Ελλάδα λίγο πριν ξεσπάσει πόλεμος ! Και έφτασαν στην Πάτρα κι από κει στην Αθήνα με τρένο και καπέλα με φτερά και αλλαγές ονομάτων … πάλι!

Το εθνικό Ωδείο μπαίνει στη ζωή της Μέις- Μαριάννας-Μαρίας καθώς και οι γλώσσες. Πρωταγωνιστικοί ρόλοι, χαμένες φιλίες και πάλι. Εξουθενωτικές πρόβες, νέοι δάσκαλοι, νέα όνειρα …για την μητέρα της Μαρίας! Στη νέα της δασκάλα την Ιντάλγκο για πρώτη φορά η μικρή δεκαεξάχρονη Μαρία μπορούσε να πει ότι ένιωθε, τα παράπονα, τα προβλήματα, τα μυστικά της. Ίσαμε που έγινε μονωδός στη Λυρική και παρά τα δύσκολα και τις παράξενες λέξεις και έννοιες που δεν καταλάβαινε, τον τορπιλισμό της Έλλης τον βίωσε για τα καλά…

Κι η Ιστορία μαθαίνεται και γράφεται αλλιώς  με τον καταπληκτικό λόγο της Κατερίνας Λαγού μέσα από τις παραστάσεις και εμφανίσεις στο Παλλάς και τα συναισθήματα της μικρής χορωδού ! Ο βηματισμός των στρατευμάτων κατοχής μα και των ταλαιπωρημένων Ελλήνων θυμίζουν στην Μαρία όπερες διάσημες. Κι ακολούθησε η κατοχή, η πείνα, το κρύο, ο φόβος κι ο θάνατος… Κι η απαγόρευση κυκλοφορίας, η συσκότιση κι ο εγκλεισμός μαζί με εκείνους τους Άγγλους και ιδιαίτερα τον Τζον Άτκινσον. Κι ύστερα συνέβη ένα ακόμη θαύμα που πάνα είχε σχέση με την  μουσική. Η Μαρία γινόταν όλο και πιο γνωστή ακόμα και στα εχθρικά στρατόπεδα. Και η φωνή της πια είχε γίνει σύμβολο και βάλσαμο στις δύσκολες ώρες…

Στο βιβλίο περιγράφεται με μοναδικό τρόπο η βιογραφία της Μαρίας Κάλλας μέχρι περίπου τα είκοσι τρία της χρόνια και η μέχρι τότε προσπάθεια και πορεία της τεράστιας καριέρας της. Ταξίδια ανά τον κόσμο, αποχωρισμοί, οικογενειακοί καυγάδες, μεγάλες αλλαγές, αποφάσεις, δυσκολίες, φτώχεια, πείνα κι υπερηφάνεια. Μαζί με όλα τούτα μαθαίνουμε και  Ιστορία, ο Ελληνοιταλικός πόλεμος, οι Γερμανοί, η κατοχή, ο Εμφύλιος   όπως την βίωσαν στην Αθήνα η Μαρία μαζί με την αδελφή και τη μητέρα της.

Βιβλίο ιδιαίτερα σημαντικό. Αφήγηση συγκλονιστική από την Κατερίνα Λαγού που μας προσφέρει απλόχερα ένα μυθιστόρημα για παιδιά και ενήλικους που διαβάζεται σχεδόν απνευστί. Ένα βιβλίο που μας μαθαίνει, διδάσκει, διασκεδάζει και σκιαγραφεί τη ζωή της μεγάλης ντίβας και καταλαβαίνουμε πως  δεν ήταν ποτέ στρωμένη με ροδοπέταλα. Ένα κομμάτι της σύγχρονης Ιστορίας της Ελλάδας γραμμένο τόσο ζωντανά και με αφοπλιστική λιτότητα και ύφος που κανένα παιδί δεν θα ξεχάσει ποτέ κάθε γεγονός που περιγράφεται. Θα καταλάβει επίσης πως η Μαρία Κάλλας πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια με χαμηλή αυτοπεποίθηση, με στερήσεις και πολέμους αλλά και με πίστη στον ένα και μοναδικό της στόχο και σκοπό που ήταν η μουσική της και η όπερα…

Στο βιβλίο αυτό θα νιώσετε τις αγωνίες, τις ανασφάλειες και τις οικογενειακές καταστάσεις που επηρέασαν βαθιά την όποια εξέλιξη στη ζωή της Μαρίας Κάλλας. Μοιάζει με μυθιστόρημα η ζωή της, έγινε μυθιστόρημα πολλές φορές αλλά η διαφορά από τον «Μύθο» ήταν πως όλο αυτό που περιγράφεται ήταν αληθινό.

Να το διαβάσετε  τούτο το βιβλίο. Να αφεθείτε στη γραφή της Κατερίνας Λαγού που θα σας γοητεύσει και θα σας κάνει να αναζητήσετε όλα της τα γραφόμενα :(Ο Χάρτης του Λευτέρη, Χαρίλαος; Τι όνομα είναι τούτο, εκδ. Ψυχογιός). Λόγος αβίαστος, συνεχόμενη ροή στην ιστορία που συγκινεί, συναρπάζει και απομυθοποιεί  την ίδια στιγμή που γιγαντώνει τον Μύθο. Μεγάλη έρευνα, σπουδαίοι διάλογοι, απίστευτες εικόνες που δημιουργούνται διαβάζοντάς το. 

Στο βιβλίο θα θαυμάσετε τις ασπρόμαυρες εικόνες που εικονογράφησε με τον δικό της ιδιαίτερο και πολύ προσεγμένο στυλ η Πετρούλα Κρίγκου.   

Για την Μαρία Κάλλας έχουν γραφτεί χιλιάδες σελίδες όπως μια τέτοια βιογραφία για παιδιά και νέους δεν θα βρείτε πουθενά.

Μπείτε στον παρακάτω σύνδεσμο και διαβάστε ένα μικρό απόσπασμα :https://www.psichogios.gr/el/maria-to-koritsi-me-ta-xilia-onomata.html

 

**Ρόλυ Πόλυ: είδος παιχνιδιού -κούκλας που όταν το πιέζεις πετιέται από την βάση του

Δημοσιεύτηκε στο cretalive.gr στις 20/9/2021 :εδω!

Η μέρα που τελείωσε το παγωτό*… στα Παραμύθια του Σαββάτου!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Μια φορά κι ένα καιρό ήταν ένας παγωτατζής. Ήταν κι ένα κοριτσάκι που ήθελε να φάει ένα παγωτό χωνάκι με γεύση σοκολάτα κι ένα τραγανό μπισκότο στην κορυφή του. Μέχρι εδώ όλα καλά, συνηθισμένα και χωρίς την παραμικρή υποψία για το τι επρόκειτο αν ακολουθήσει. Ο Παγωτατζής μας δίνοντας το παγωτό στο γελαστό κοριτσάκι του παράγγειλε  να το φάει σιγά σιγά μιας κι  ήταν το τελευταίο του! Το κοριτσάκι γούρλωσε τα μάτια, άνοιξε διάπλατα τα αυτιά και κατάλαβε πως τούτο ήταν πολύ σοβαρό…νέο!

Έτρεξε αμέσως στον μπαμπά του και τού είπε τα καθέκαστα κι εκείνος ήταν το πρώτο πράγμα που ανακοίνωσε σε όλους την άλλη μέρα στο γραφείο του.

 «Τελείωσε το παγωτό!» Κι όλοι τα ‘χασαν στη στιγμή. Ο ένας το έλεγε στον άλλο, κι όλοι απαρηγόρητοι. Αρχίσαν να διαδίδουν το μαντάτο μέσω υπολογιστών και οι αντιδράσεις ήταν πολλές και παράξενες. Το είδε μέχρι κι ένας δημοσιογράφος και την επόμενη μέρα στην εφημερίδα που εργαζόταν έγινε πρωτοσέλιδο η είδηση με τον τίτλο: « Το παγωτό εξαντλήθηκε! Η Χώρα βυθίζεται σε απόγνωση.» Το τι επακολούθησε ήταν απερίγραπτο. Τηλεοράσεις, μαγαζιά να κλείνουν το ένα με τα το άλλο, δασκάλες απογοητευμένες με το αρχικό γράμμα της λέξης «Παγωτό» που έπρεπε να αλλαχτεί σε εικονίδια και μαθήματα.

Σωστός πανικός! Άλλαξαν τα πάντα στη ζωή όλων. Μέχρι τον Πρόεδρο της Χώρας φτάσανε τα νέα. Ανησύχησε πραγματικά και σκέφτηκε να ψάξει ο ίδιος να δει τι ακριβώς είχε συμβεί και από που ξεκίνησε τούτη η συμφορά. Δίνει διαταγή να ξεκινήσουν όλοι οι Σύμβουλοί του να βρουν εκείνον τον έναν και μοναδικό παγωτατζή, που πρώτος ανακοίνωσε την δυσάρεστη αυτή είδηση!

Και τότε αποκαλύπτεται η αλήθεια και η ιστορία παίρνει μίαν άλλη τροπή!

Ένα βιβλίο πολύ διαφορετικό, πρωτότυπο, επίκαιρο  και πολύ αληθινό έγραψε ο Αντώνης Ζαρίντας. Μια ιστορία πολύ έξυπνη που μας μεταφέρει στον κόσμο των ψεύτικων ειδήσεων. Δυστυχώς στις μέρες μας λόγω της πολύ εύκολης και γρήγορης πληροφόρησης αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Τα νέα πια διαδίδονται αστραπιαία σε ολόκληρο τον κόσμο αλλά κάποιες φορές παραποιούνται και μεταφέρονται με λάθος νόημα, σύνταξη και πήγες. Αυτό δημιουργεί, σύγχυση, λαθεμένες απόψεις, αντιλήψεις και παρεξηγήσεις που φέρνουν άλλα νοήματα και προβλήματα. .

Μια λάθος λέξη, μια μικρή παρανόηση και η πληροφορία φτάνει με διαφορετικό νόημα σε κάθε παραλήπτη.

Προσοχή μεγάλη στην ερμηνεία κάθε είδησης και γεγονότος. Η ιστορία του «Παγωτού» μπορεί να  ακούγεται υπερβολική όμως συμβαίνει και στη ζωή αν η πηγή των πληροφοριών μας δεν είναι έγκυρη και απροκάλυπτη.

Η επίδραση του ψέματος στη ζωή μας. Η  υπερβολή που φτάνει στα άκρα . Η δύναμη της καλής ή κακής πληροφόρησης. Η ευπιστία των ανθρώπων και η εύκολη διακίνηση μη διασταυρωμένων ειδήσεων.

Μια Ιστορία που πυροδοτεί πολλές συζητήσεις σε μια σχολική τάξη και αφορμή για πολλά παιχνίδια που βιωματικά δείχνουν στα παιδιά πόσο εύκολα μεταδίδεται από στόμα σε στόμα μια είδηση και πως φτάνει διαμορφωμένη στον τελικό παραλήπτη.

Το «σπασμένο ή χαλασμένο  τηλέφωνο» είναι ένα ομαδικό παιχνίδι γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο. Πως μια λέξη ή φράση ξεκινάει από τον πρώτο παίχτη που την μεταφέρει ψιθυριστά στον διπλανό του και φτάνει σιγά σιγά και από αυτί σε αυτί  ίσαμε τον τελευταίο…

Το βιβλίο έχει εικονογραφήσει ο Βασίλης Γρίβας με πολύ ιδιαίτερο αλλά και χαρακτηριστικό της πένας του ύφος που μας παραπέμπει σε κόμικς.  

Για παιδιά από 4 χρόνων

*Η Μέρα που τέλειωσε το παγωτό, Αντώνης Ζαρίντας, εικ : Βασίλης Γρίβας, εκδ. Ελληνοεκδοτική :https://ellinoekdotiki.gr/gr/ekdoseis/i/h-mera-pou-teleiwse-to-pagwto

Δημοσιεύτηκε στο cretalive.gr στις 18 Σεπτεμβρίου 2021 : εδώ!

Του Τιμίου Σταυρού…στην Απάνω Αγορά των Αρχανών!

Tης Ελένης Μπετεινάκη

Γράφει μια πινακίδα στην είσοδο στο εσωτερικό του μικρού ναού πως χτίστηκε στα 1630 μ.Χ. την περίοδο της Ενετοκρατίας στην Κρήτη. Μονόκλιτη εκκλησία βασιλικού ρυθμού και με λαξευμένο μέσα σε βράχο το ιερό της. Ίχνη φωτιάς που βρέθηκαν πριν μερικά χρόνια κατά τη διάρκεια ανακαίνισής της πιθανολογείται πως είναι μαρτυρία της πυρπόλησης και αυτού του μικρού ναού στη μεγάλη επανάσταση του 1866 την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

Το εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού, στην παλιά αγορά των Αρχανών που κάποτε έσφυζε από ζωή, ήταν για μένα ο πιο αγαπημένος παιδότοπος των παιδικών μου χρόνων. Ακριβώς από πάνω έμενε η θεία, η Χρυσή. Ίσαμε ογδόντα  χρονών θα ‘ταν σαν τη γνώρισα. Αδελφή της γιαγιάς μου της Μαρίας Καζαντζάκη – Μπετεινάκη που επειδή δεν την γνώρισα ποτέ, έλεγα την θεία τη Χρυσή, γιαγιά!

Μια φιγούρα απίστευτη, όπως όλες οι γιαγιάδες της παλιά εποχής. Κάτασπρα μακριά μαλλιά, μαζεμένα σε χαμηλό κότσο, ολόχρυσα κρεμαστά σκουλαρίκια από μποτόνια, τεράστια γυαλιά που έκρυβαν καταγάλανα μάτια, σχεδόν κουρασμένα. Φορούσε πάντα  μαύρο φόρεμα που εκείνη την ημέρα της γιορτής του Τιμίου Σταυρού μόνο το αποχωριζόταν με ένα ταγεράκι  γκρι και άσπρο  λουλουδάκι για σχέδιο. Καθόταν πάντα σε μια γωνιά, απέναντι από την εξώπορτα και περίμενε, δεν ξέρω τι και ποιον.

Μιλούσε λίγο και θυμάμαι  πως τα δόντια της ήταν τόσο  αραιά και μεγάλα που με έκαναν πολλές φορές  να  πιστεύω πως ήταν… μάγισσα. Μια σκούπα που κρατούσε και «παράσερνε» την αυλή με είχε σιγουρέψει πως ήταν αληθινή μάγισσα. Μας άφηνε να κάνουμε ότι θέλαμε σ’ αυτήν την αυλή, αρκεί να προσέχαμε τις γλάστρες με τα γεράνια της που ‘χαν όλα τα χρώματα που μπορούσε κάποιος να φανταστεί. Κι εμείς, τα ξαδέλφια μου κι εγώ, κάναμε  τα πάντα… Γιορτή ήταν το παιχνίδι σ’ αυτό το σπίτι…

Σκαρφαλώματα στα τοιχία, στην μεγάλη βερικοκιά, κρυφτό  στα πατητήρια. Ισορροπία  στη σανίδα να περάσουμε στην επάνω ταράτσα, μέχρι και παραστάσεις καραγκιόζη τα βράδια του καλοκαιριού με  είσοδο  ένα πενηνταράκι για τα παιδιά και μια δραχμή για τους μεγάλους. Τις ωραιότερες και μεγαλύτερες φιγούρες καραγκιόζη τις είχε ο Μιχάλης μας και τις κλείδωνε μετά στο ξύλινο αποθηκάκι  κάτω από τη σκάλα που πάλι πίστευα πως εκεί ήταν κρυμμένος κάποιος  αληθινός θησαυρός. Απαγορευόταν η είσοδός μας εκεί κι έτσι οι φαντασιώσεις μας μεγάλωναν!

Δυο τρεις μέρες πριν του Τιμίου Σταυρού δίναμε την τελευταία παράσταση του καλοκαιριού. Έκτος από τον Καραγκιόζη που ΄χε και μουσική υπόκρουση από το «ασύλληπτο» φορητό  πικ απ της εποχής, κάναμε και ακροβατικά νούμερα φορώντας τα μαγιό μας και προσπαθώντας να μιμηθούμε το τσίρκο που συχνά βλέπαμε στην τηλεόραση, στην αγορά, στο μαγαζί του Τσαπίνου!  Είχε κι εκείνη τη γέρικη βερικοκιά που ‘χε κρεμάσει ο θείος Κώστας ένα «σαντζάκι», να κάνουμε κούνια εκ περιτροπής, να φτάσουμε όσο πιο ψηλά γινόταν να… νικήσουμε!

Και φτάναμε στην παραμονή  του Τιμίου Σταυρού, που γινόταν παύση από τα πάντα. Η θεία Χρυσή έβαζε εκείνο το ταγεράκι που σας είπα και κατέβαινε το κατηφορικό δρομάκι να πάει στην εκκλησία. Αυτό πάλι με μπέρδευε λίγο, πίστευε στους Αγίους… Ίσως τελικά να μην ήταν μάγισσα… Δεν θυμάμαι πότε σταμάτησα να το πιστεύω αυτό.

Όμως το καλύτερο απ’ όλα συνέβαινε την ήμερα της μεγάλης γιορτής. Τα πατητήρια της αυλής ξεκουράζονταν, μαζί και το τραντζιστοράκι του θείου Νίκου που ΄ταν κρεμασμένο στη βρύση πάνω από την πέτρινη γούρνα… Δυο μεγάλα πατητήρια ήταν στην άκρη της αυλής. Ένα για τα άσπρα σταφύλια, όπως έλεγε ο πατέρας μου, κι ένα για τα μαύρα. Ακόμα κι ο φίλος μου ο Μένιος, ο γαϊδαράκος του θείου Μανωλάκη, κλειδωνόταν μέσα στην δική του αποθήκη, να μην ακούγονται τα γκαρίσματα, να ενοχλούν τους ανθρώπους που πήγαιναν να τιμήσουν τον «Σπουδαίο Γείτονα» . Ανεβαίναμε κι εμείς στην παλιά Αγορά και καθόμασταν στην μικρή αυλίτσα της εκκλησίας. Στα παρτέρια με  τις γλάστρες γεμάτες βασιλικό και στην πίσω μεριά εκείνο το τεράστιο πεύκο με τα κουκουνάρια που τις καθημερινές ήταν το πιο αγαπημένο σημείο του παιχνιδιού μας. Γιορτινά τα ρούχα, ολοκαίνουργια τα παπούτσια μιας κι ετοιμαζόμασταν για το σχολείο και αναμονή… Μεγάλη αναμονή! Μας νήστευε η μάνα μου εκείνη την ημέρα, σχόλη μεγάλη έλεγε, κανένας μας να μην φάει κρέας. Έτσι κι εμείς περιμέναμε… Ξέραμε πως σαν τελειώνανε όλες οι ψαλμωδίες θα πηγαίναμε στην αυλή της θείας Χρυσής.

Εκεί η αλησμόνητη πολυαγαπημένη επίσης θεία Βαγγελιώ, μαγείρισσα από τις λίγες, είχε ετοιμάσει το καλύτερο πιάτο της μέρας. Καλαμπόκι βραστό, άπειρα κομμάτια, για όλα τα παιδιά και τους μεγάλους. Τούτη η μυρωδιά δεν θα φύγει ποτέ από τη δική μου θύμηση. Θυμάμαι πως μόλις ο παπα-Γιώργης  «έβγαζε» τα Άγια των Αγίων (έτσι έλεγε η μάνα πάντα και  μας προκαλούσε δέος και τρόμο αυτό) έφευγε να πάει να στήσει την κατσαρόλα, να προλάβουμε να τα φάμε ζεστά.

Η πιο λαχταριστή ανάβαση της μικρής ανηφόρας. Η κυρά Ελευθερία, η ψιλικατζού,  άλλη αγαπημένη της ζωής μας, με τα ζαχαρωτά της, έβγαζε την καρέκλα στην εξώπορτα του δικού της σπιτιού και καλημέριζε τους λιγοστούς ανθρώπους που ξαπόσταιναν στο στενό. Και σαν άνοιγε η μεγάλη δίφυλλη πόρτα του σπιτιού  των πολυαγαπημένων θειάδων, δεν κρατιόμασταν με τίποτα.

Η μεγάλη πιατέλα στο τραπέζι του σαλονιού με το πλεκτό τραπεζομάντηλο και μπόλικες χαρτοπετσέτες. Η ωραιότερη στιγμή της μέρας, για να μην πούμε του  καλοκαιριού! Κι έβαζαν πάλι μουσική στο μαγικό πικ απ και γέμιζε η αυλή κόσμο, φωνές, κίτρινα σποράκια καλαμποκιού και  λουκούμια που κερνούσαν όλους όσους μαζεύονταν εκεί…

Αναμνήσεις πια μοναδικές και πολύτιμες.

Όλους τους θυμάμαι μα πιο πολύ την Μάρω μας που έφυγε νωρίς για τη γειτονιά των αγγέλων κι ήξερε πάντα να μας οδηγεί στα όμορφα, στα άγνωστα, στα όνειρα που μου φαίνονταν άπιαστα εκείνα τα χρόνια. Χθες βράδυ ανέβηκα ξανά την μικρή ανηφόρα του στενού του Τιμίου Σταύρου. Τίποτα δεν ήταν το ίδιο. Άκουσα πάλι τις φωνές, μύρισα το καλαμπόκι και το μούστο που κολλούσε στις σόλες των καινούργιων παπουτσιών μας.

Κάθισα στο πεζούλι, το αγαπημένο και κοίταξα γύρω, μήπως ξαναδώ όλους τους ανθρώπους που έφυγαν… Μόνο χαμογελαστά πρόσωπα είδα στη φαντασία μου. Τον κυρ Νίκο, τον Αιγύπτιο, με τα ρολόγια και το καθημερινό του πείραγμα στο «ναϋλάκι» του. Την κυρά Λευτερία που εκείνη την ημέρα κερνούσε πάντα καραμέλες βουτύρου  όλους μας.

Τον θείο Κώστα με το αγέρωχο βήμα και την εφημερίδα παραμάσχαλα. Το ψάθινο καπελάκι του που το βγάζε πάντα σαν περνούσε την εξώπορτα. Την θεία Βαγγελιώ να μαζεύει την αγουρίδα από την μοναδική κληματαριά για το πετιμέζι και τη μουσταλευριά που θα έφτιαχναν την επόμενη μέρα που πάλι θα ξεκινούσε η διαδικασία του πατήματος των σταφυλιών… Η Μάρω μας με την αλογοουρά και τα πολλά βιβλία των μαθηματικών. Η κυρά Ασπασία που δεν μπορούσε καθόλου να περπατήσει. Ο Βασίλης, η Μάνια κι ο πατέρας μου, ο κυρ Γιάννης με ένα τεράστιο χαμόγελο να ανοίγει τα χέρια του να χωθώ στην αγκαλιά του. Να με ανεβάζει στην πλάτη, να παίξουμε τα «λάδια κουρούπια». Και να γελάνε ακόμα κι εκείνα τα καταγάλανα μάτια του.…

Επτά μήνες που λείπεις σήμερα μπαμπά. Του Τιμίου Σταυρού, του αγαπημένου σου!

Κι ύστερα μπήκα στο μικρό εκκλησάκι, που’ ταν η καλύτερη κρυψώνα στο κρυφτό μας τα απογεύματα. Ένα κεράκι για όλους, για την δική τους θύμηση κι ανύψωση.

Πότε δεν ξεχνώ, άλλωστε πώς μπορεί κάποιος να ξεχάσει την ομορφιά της παιδικής ηλικίας και ανθρώπους που χαράχτηκαν βαθιά μέσα του.

Από το ένα και μοναδικό οπωροπωλείο που έμεινε στην παλιά αγορά έψαξα να βρω καλαμπόκια…

Αυτή η μυρωδιά ήταν ακόμα εκεί, διάχυτη στο στενό, σαν τότε…

Χρόνια μας πολλά!

 

Φωτ : Κωνσταντίνος Γριβάκης, Ελένη Μπετεινάκη

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ στις 14 Σεπτεμβρίου 2020 :

Η Μάντρα η μάγισσα… στα Παραμύθια του Σαββάτου!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Μάντρα, Μάντρα, τι μαγειρεύεις; Γιώτα Αλεξάνδρου, εικ; Αιμιλία Κονταίου, εκδ. Ελληνοεκδοτική

Φανταστείτε τώρα αυτό: Να είσαι μάγισσα, μαθητευόμενη, στην μεγάλη Σχολή Αρχιμαγισσών, να έχεις μάνα την πιο διάσημη μάγισσα του κόσμου και να μην μπορείς να τα καταφέρεις σχεδόν ποτέ με τα ξόρκια, τις μεταμορφώσεις και τις  μεταμφιέσεις . Ο,τι  και να προσπαθείς να πέτυχεις μοιάζει να μην θέλει να σε «υπακούσει». Και το χειρότερο εκείνη την πιο σημαδιακή και μοναδική μέρα κατάφερε η Μάντρα που κανονικά, αν δεν είχε καρότα στα αυτιά της την ημέρα της βάφτισής της η νονά της, θα την έλεγαν Σάντρα Να βάλει την δασκάλα της, την κυρία Σκοτεινή, μέσα στο καζάνι με μαρούλια και σαλάχια στο κεφάλι και φωνή κλεισμένη από …τον πανικό και το χαμό. Η κυρία Πικροχολίδου, η διευθύντρια, έχει αναλάβει να τα πει όλα στην μαμά της. Η διάσημη Μάγισσα με το  άκουσμα ενός μόνο από τα κατορθώματα  της κόρη της, λιποθυμάει…

Η Μάντρα λατρεύει τα πουλιά, τις πεταλούδες και τα δυνατά γέλια. Αντιπαθεί τις διάσημες θείες της ( την μητριά της Χιονάτης, την άλλη μάγισσα που τσάκωσε τον Χάνσελ και την Γκρέτελ και τη γιαγιά της, που έκανε την αγαπημένη της πριγκίπισσα, Ωραία Κοιμωμένη!) Μα πάνω απ’ όλα η Μάντρα λατρεύει το κανονικό μαγείρεμα και καθόλου μα καθόλου δεν συμπαθεί τα παιχνίδια με τέρατα, στοιχειωμένους πύργους κ. α.  

Θέλετε να μάθετε πως λένε την αγαπημένη της κούκλα;

Ποιο παιχνίδι (ομαδικό) προτιμάει;

Αν της αρέσει η μουσική;

Με ποιον χορό πραγματικά ξεφαντώνει;

Σε ποιο χρώμα έχει αδυναμία;

Τι θα γίνει τελικά με  την Μάντρα που όλα τα κάνει λάθος;

Με το δίκιο της βέβαια αφού η ψυχή της άλλα πράγματα λαχταρά;

Ένα βιβλίο που θα κερδίσει το χειροκρότημα παιδιών μικρών και μεγάλων από την πρώτη του ανάγνωση. Αν δεν μιλούσε για μάγισσες θα λέγαμε πως απευθύνεται σε κάθε μαμά που θέλει η κόρη της να …διαπρέψει και να  ακολουθήσει τα χνάρια της. Η Μάντρα συμβολίζει τον άνθρωπο-παιδί που έχει τα δικά του όνειρα, θέλω και αδυναμίες και που βρίσκει το θάρρος και τον τρόπο να τα διεκδικήσει ακόμα και αν αυτό καθυστερήσει λίγο.

Οι επιθυμίες των γονέων δεν συμβαδίζουν πάντα με αυτές των παιδιών τους και συχνά έχουμε συγκρούσεις, αδικαιολόγητες βέβαια, που οδηγούν σε λαθεμένες αποφάσεις εκατέρωθεν. Ο καθένας μας πρέπει πάντα να ακολουθεί το δικό του όνειρο, να έχει τα δικά του πλάνα και να προσπαθεί να τα πραγματοποιήσει μόνο και μόνο για εκείνον. Οι επιλογές πρέπει να είναι εντελώς ατομικές. Οι συμβουλές και παραινέσεις δέκτες αλλά η ψυχή και επιλογή του καθενός εχει το δικό του πλάνο και όραμα.

Η Γιώτα Αλεξάνδρου γράφει μια πολύ όμορφη ιστορία με πολλή φαντασία και χιούμορ παρουσιάζοντας μας  μια κατάσταση που συμβαίνει συχνά σε οικογένειες. Η ατομική ελευθερία και επιλογή είναι αναφαίρετα δικαιώματα που συχνά δεν συμφωνούν με τις επιθυμίες των γονέων αλλά αυτό δεν θα πρέπει να εμποδίζει τον νέο/α να ακολουθήσει τα δικά του οράματα και θέλω.

Μια ιστορία λοιπόν τόλμης, ενάντια σε οικογενειακές απαιτήσεις, καλογραμμένη, έξυπνη και πολλά υποσχόμενη. Συναισθήματα, ατομικές ελευθερίες, στερεότυπα, συνήθειες και ανατροπές σε τούτο το βιβλίο που συστήνεται ανεπιφύλακτα.  

Η εικονογράφηση  της Αιμιλίας Κονταίου συμπληρώνει σε χρώμα, σκίτσα και φαντασία την ιστορία που θα σας μαγέψει για μία ακόμη φορά!

Κι αν είστε εκπαιδευτικός σε νηπιαγωγείο ή τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού Σχολείου θα λατρέψετε τα πόσα πολλά πράγματα μπορεί να σας δώσει τούτο το βιβλίο!

Θα ξεκινήσετε νέες  ιστορίες με μάγισσες που ξέρετε ή θα δημιουργήσετε τις δικές σας, τις διαφορετικές.

Θα μιλήσετε για τα όνειρα των παιδιών…

Θα σκεφτείτε νέα ξόρκια, πολλά παιχνίδια και παράξενες ιδέες για μαγικά αντικείμενα (σκούπες, καπέλα κλπ).

Θα παίξετε με νέες λέξεις , θα σκεφτείτε μια δική μας ανατρεπτική μάγισσα.

Θα «μαγειρέψετε »μια μαγική συνταγή.

Θα ντύσετε μια δική σας μάγισσα όπως θέλετε…

Και πολλές πολλές ιδέες που σίγουρα θα σας δημιουργηθούν με την ανάγνωση αυτής της ιστορίας.

Αναζητείστε εδώ το βιβλίο και θα απολαύσετε μια υπέροχη ιστορία γεμάτη χιούμορ, ανατροπές, τόλμη και χρώμα  :https://ellinoekdotiki.gr/gr/ekdoseis/i/mantra-mantra-ti-mageireueis

Δημοσιεύτηκε στο Cretalive.gr στις 11 Σεπτεμβρίου 2021 :Εδώ!

 

Τα Παραμύθια του Σαββάτου επιστρέφουν... Ο Κουκούτσης και η Αβγούλα!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Σεπτέμβρης, ο μήνας των αλλαγών και της ανασυγκρότησης μόλις ξεκίνησε…

Με διάθεση, χαμόγελο και αισιοδοξία ξεκινάμε κι εμείς την νέα σαιζόν στα «Παραμύθια του Σαββάτου» για 9^η χρονιά με σεβασμό στους συγγράφεις, τους εικονογράφους και τους αναγνώστες κάθε ηλικίας. Ξεκουραστήκαμε, διαβάσαμε πολύ και θα σας παρουσιάζουμε σε τακτά χρονικά διαστήματα εκτός το καθιερωμένο μας Σαββατιάτικο ραντεβού όσα βιβλία θεωρούμε πως αξίζουν και την δική σας προσοχή ….

Κουκούτσης και Αβγούλα, Alex Latimer, εικ: David Litchfield, εκδ. Ίκαρος

Πως  ξεκινάει αλήθεια μια φιλία; Ίσως ένα ηλιόλουστο απόγευμα, μια τυχαία συνάντηση και με την πρώτη ματιά δυο άνθρωποι νομίζουν πως είναι …ολόιδιοι. Ή μήπως η σχέση αυτή αφορά  δυο σποράκια ή αυγά ή τίποτα από τα δύο μόνο μια απλή συνάντηση. Έτσι συναντήθηκαν κι ο Κουκούτσης με την Αβγούλα και ύστερα από πολλή παρέα και μερικές  εβδομάδες παιχνιδιών και εμπειριών μαζί, δώσανε τα χέρια να γίνουν κολλητοί. Και ξαφνικά την άνοιξη συνέβη το απροσδόκητο. Ο Κουκούτσης έβγαλε ρίζες και δεν μπορούσε να τρέξει, να χοροπηδήσει, να κολυμπήσει. Ήταν πια «κολλημένος»  σε έναν τόπο κι η Αβγούλα δεν τον άφησε μόνο. Πήγαινε κάθε μέρα δίπλα του να του κρατήσει συντροφιά και να  παίζουν πλέον μόνο «καθιστικά» παιχνίδια. Και περνούσε ο καιρός και μεγάλωναν κι οι δυο. Μόνο που πάλι ξαφνικά μια μέρα ή Αβγούλα άλλαξε όψη και σχήμα κι απόκτησε φτερά και μπλε ράμφος και πούπουλα. Κι ένιωθαν κι οι δυο παράξενα και δεν ήξερα πως να το χειριστούν τούτο το μεγάλωμα...Και μια μέρα η Αβγούλα δυνάμωσε τόσο που μπορούσε να πετάξει πολύ ψηλά και μακριά. Και το έκανε… Και ράγισε η καρδιά του Κουκούτση κι απλώθηκαν στα πέρατα του κόσμου τα φτερά της Αβγούλας. Στη Πόλη έφτασε κι εκεί μαγεύτηκε και έμεινε μέρες και μήνες τριγυρνώντας και μαζεύοντας εμπειρίες ίσαμε τη μέρα που κάτι άρχισε να μεγαλώνει μέσα στην κοιλιά της. Και τότε πήρε την μεγάλη απόφαση ή μάλλον ένιωσε πως ο τόπος που θα γεννούσε το μωρό της θα ήταν μόνο στις φυλλωσιές του Κουκούτση… Κι όλα γίνανε πάλι αλλιώς κι όλα ξαναγίναν ίδια!

Μια ιστορία τρυφερή για την φιλία και την αγάπη. Για τον κύκλο της ζωής , την πορεία, τις εμπειρίες και το καταστάλαγμα. Ο Alex Latimer γράφει  ένα βιβλίο γεμάτο συναισθήματα, αξίες και συμβολισμούς. Η φιλία είναι συχνά μια σχέση ζωής,  ένα υπέρτατο αγαθό που εμείς επιλέγουμε να έχουμε με κάποιον άλλο. Μια  σχέση που ενώνει, χωρίζει, ελευθερώνει και δεν χάνεται ποτέ αν στηρίζεται στην αλήθεια, την κατανόηση και την αγάπη.  Κύκλοι ζωής που μοιάζουν αταίριαστοι αλλά η αγάπη , η ελευθερία και ο σεβασμός τις διατηρεί και τις κρατάει στο χρόνο.

Ένα βιβλίο που μπορεί να δώσει στα παιδιά ερεθίσματα να προβληματιστούν και να ανακαλύψουν τον κύκλο της ζωής των φυτών, δέντρων και πουλιών. Να συνειδητοποιήσουν πως η διαφορετικότητα δεν εμποδίζει ούτε τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων ούτε την προσωπικότητα, τις συνήθειες  και τις ρίζες τους. Πάντα επιστρέφουμε όλοι εκεί που έχουμε γεννηθεί, κάποια στιγμή. Είναι ο τόπος, είναι η πατρίδα, είναι το σπίτι, είναι η αγκαλιά που πάντα θα έχουμε όλοι ανάγκη, όσο μακριά κι αν φτάσουμε , όσα ταξίδια και αν κάνουμε.

Άλλωστε πατρίδα είναι τα παιδικά μας χρόνια αλλά και εκεί που αγαπάμε περισσότερο!

O Alex Latimer είναι βραβευμένος συγγραφέας και εικονογράφος βιβλίων για παιδιά. Ζει στο Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής, κοντά στα σύνορα ενός εθνικού πάρκου. Όταν δεν γράφει ή σχεδιάζει περνάει τον ελεύθερο χρόνο του απομακρύνοντας μπαμπουίνους από το σαλόνι του.

Τον γνωρίσαμε από το βιβλίο του Γούλφι, μισός λύκος, μισός πρόβατο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Φουρφούρι και από το «Είμαι παιδί σας;» από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.

O David Litchfield ξεκίνησε να ζωγραφίζει από πολύ μικρός, δημιουργώντας κόμικ για τα αδέρφια του, εμπνευσμένα από τις ιστορίες των Star Wars αλλά και του Indiana Jones. Έκτοτε, οι δημιουργίες του David έχουν εμφανιστεί σε περιοδικά, εφημερίδες, βιβλία και ρούχα. Έχει επίσης παρουσιάσει τις εικονογραφήσεις του σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Ευρώπη και την Αμερική. Ζει στο Μπέντφορντ της Αγγλίας με την οικογένειά του.

Αγαπημένος εικονογράφος και συγγραφέας με πολλά βιβλία του που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μικρή Σελήνη: Ο Παππούς μου έχει φίλο έναν γίγαντα, Τη νύχτα που άναψαν τα φώτα, Ο Αρκούδος και το πιάνο ( σειρά από τρία βιβλία)

Βρείτε το βιβλίο εδώ: https://ikarosbooks.gr/983-koykoytsis-abgoyla.html

Δημοσιεύτηκε στο Cretalive.gr στις 4 Σεπτεμβρίου 2021, εδώ!