Οι μέρες που δακρύζουν*…στα Παραμύθια του Σαββάτου!

Γράφει η  Ελένη Μπετεινάκη

50 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Κάποιοι από μας ήταν τότε μικρά παιδιά κι όμως θυμούνται αρκετά πράγματα από το κλίμα και τις ειδήσεις της εποχής και ας μην ζούσαν στην Αθήνα. Θυμούνται γιατί δυο φοιτητές  από το χωριό που μεγάλωσαν τραυματίστηκαν τότε. Κι αυτό το θλιβερό γεγονός δεν έφυγε ποτέ από την δική τους μνήμη. Μεγαλώνοντας, λίγα χρόνια αργότερα από την 17^η Νοεμβρίου του 1973, στη «γιορτή» του Γυμνασίου,  μια από τις καθηγήτριες είχε πάρει μέρος στα γεγονότα εκείνων των ημερών και η συγκίνηση, η αύρα και ο παλμός της,  έγιναν δικά μας. Κι από τότε κάθε χρόνο νιώθω κι εγώ εκείνο το κλάμα, σαν να έζησα όλα αυτά που σκόρπια θυμάμαι από τις εφημερίδες της εποχής και τις κουβέντες που δεν καταλάβαινα.

Και αυτές τις επετειακές ημέρες διάβασα ένα εξαιρετικό ιστορικό μυθιστόρημα  της Αλεξάνδρας Μητσιάλη και θαρρώ πως βίωσα βήμα βήμα τις «Μέρες που δακρύζουν», αυτές τις τέσσερις συγκλονιστικές μέρες για μαθητές, φοιτητές, για όλους τους Έλληνες, για την δική μας ελευθερία και δημοκρατία, σήμερα.  Ένιωσα πως οι δικοί της ήρωες ήταν εκείνα τα παιδιά που έζησαν όλα τα γεγονότα στ αλήθεια τότε. Πως έτσι ακριβώς γίναν τα πράγματα στις γειτονιές της Αθήνας, γύρω από το Πολυτεχνείο και την Νομική, μα και  στα σπίτια, στα σχολεία, στα φροντιστήρια.

Κεντρικοί ήρωες του βιβλίου της Αλεξάνδρας Μητσιάλη η Μυρσίνη και ο Αχιλλέας. Παιδιά που στα 1967 ήταν έφηβοι και «τραυματίστηκε» πολύ η ορμή, η φλόγα, οι ιδέες τους από την δικτατορία. Στα 1973 η Μυρσίνη είναι  πια δευτεροετής φοιτήτρια της Αρχιτεκτονικής και ο Αχιλλέας πηγαίνει στην 6^η Γυμνασίου (3^η Λυκείου) κι ετοιμάζεται να δώσει εξετάσεις για το πανεπιστήμιο. Τα δυο παιδιά ζουν στην καρδιά της Αθήνας, στα Εξάρχεια και σε μια αντιχουντική, δεμένη μεταξύ τους οικογένεια που αναγνωρίζει τις ελευθερίες και τα θέλω του άλλου. Η Μυρσίνη συμμετέχει ενεργά σε όλη την πορεία των δράσεων μέχρι και την εξέγερση. Είναι ερωτευμένη με τον Κωστή, φοιτητής κι εκείνος που υποχρεώνεται από το καθεστώς, κάτι σαν τιμωρία στα πιστεύω του και φεύγει στρατιώτης αρκετά μακριά. Η επαφή του με την Μυρσίνη είναι με γράμματα, λογοκριμένα, αλλά με πολύ συναίσθημα, ποίηση, υπονοούμενα, παρακίνηση.  

Σ΄αυτό το βιβλίο μαθαίνουν οι νεότεροι. Θυμόμαστε εμείς οι παλαιότεροι. Φορτιζόμαστε συνεχώς συναισθηματικά. Συγκινούμαστε με το οδοιπορικό στην Νεότερη Ιστορία μας μέσα από τους ήρωες του. Ζούμε μαζί τους, καρδιοχτυπούμε και συμπάσχουμε. Η αγωνία των φοιτητών, των γονέων, οι δράσεις της αντίστασης, οι συγκλονιστικές αναφορές και περιγραφές και τα ίδια τα γεγονότα που αν και έχουν φανταστικούς ήρωες ( ή μήπως όχι;) μας κόβουν την ανάσα. Δεν θα υπήρχε καλύτερο μάθημα Ιστορίας σε όλα τα σχολεία της χώρας μας από τούτη τη γραφή. Μια γραφή που ακουμπά τις ψυχές των εφήβων αλλά και τις δικές μας. Με πάθος, σεβασμό, ιστορική έρευνα και πολύτιμες σχέσεις, μαθαίνουμε, συγκινούμαστε, στοχαζόμαστε και ταυτιζόμαστε με την λεγόμενη γενιά του Πολυτεχνείου.

Τέσσερις μέρες που δακρύζουν με συγκλονιστικές στιγμές μαθητών, φοιτητών, εργατών και ανωνύμων ανθρώπων που τις  έζησαν. Νομίζω πως τούτο το μυθιστόρημα έχει μόνο αλήθειες και ζωή. Ζωή που γεύτηκε στο έπακρο δυνατά συναισθήματα, ζωή που χάθηκε άδικά αλλά δεν λησμονήθηκε και ζωή που θα ζει στη μνήμη όλων μας.

Συναντάμε σπουδαίους ανθρώπους, επωνύμους και ανώνυμους, ζούμε στον παλμό των γεγονότων. Αφουγκραζόμαστε τη φωνή του Ξυλούρη, δακρύζουμε με τα δακρυγόνα. Νιώθουμε το κάψιμο στο λαιμό. Ανασκουμπωνόμαστε κι εμείς να τρέξουμε στα κάγκελα του Πολυτεχνείου για φάρμακα, ενέσεις, κουβέντες δύναμης και αντοχής. Περπατάμε στα στενά, μαζί με τους μαθητές, με την Μυρσίνη, τον Μάκη, τον Αχιλλέα, την Βάσια, τον Νώντα, τον Δημοσθένη. Ακούμε τους κτύπους της καρδιάς, της δικής τους λογικής, της λαχτάρας, του έρωτα,  του φόβου.  Συντονιζόμαστε κι εμείς με το BBC και ακούμε τα νέα  μαζί με τον παππού και τον πατέρα του Αχιλλέα και της Μυρσίνης. Τους αγνοούμενους πρώτα  του Ερυθρού Σταυρού, τα δισκάκια του Χιώτη και της Βέμπο στο Phillips της οικογένειας. Αναζητούμε να μάθουμε για τον Μάη του 68, την ανταρσία του Βέλους. Μυρίζουμε την ατμόσφαιρα των σπιτιών της αστικής Αθήνας και ακούμε κι εμείς το «Riders on the Storm» των Doors αφιερωμένο εξαιρετικά στην… Βάσια. Ριγούμε από τα συνθήματα που έχουν μεταφερθεί αυτούσια, από τον Ραδιοφωνικό Σταθμό του Μετσόβιου και την φωνή ( κι ας είναι σε γραπτό κείμενο) του Δημήτρη Παπαχρήστου, ενός από τους τρεις ραδιοφωνικούς εκφωνητές του σταθμού του Πολυτεχνείου. Συνειδητοποιούμε πως οι άνθρωποι συχνά δεν είναι αυτό που φαίνονται κι ο λόγος για τον Γορίλα του Αττικόν, τον Μάκη…

Συγκλονιστικός κι ο μονόλογος των σκέψεων της Μυρσίνης (της Αλεξάνδρας) πριν το τέλος του βιβλίου. Σαν θεατρική παράσταση που αναρωτιέσαι, βυθίζεσαι, σηκώνεσαι,  δεν ξέρεις αν το ζεις, αν είναι αλήθεια γιατί το σοκ της στιγμής ταξιδεύει αλλού πάντα το μυαλό.

Δεν ξέρω πραγματικά τι να σας μεταφέρω για αυτό το τόσο γεμάτο βιβλίο. Νομίζω πως μόνο διαβάζοντας το μόνοι σας και μπαίνοντας σε εαυτόν τον κόσμο των τεσσάρων ημερών θα καταλάβατε και θα νιώσετε πόσο σημαντικό και υπέροχο είναι.

Άλλωστε η Αλεξάνδρα Μητσιάλη μας έχει αποδείξει από πολύ νωρίς πως τα βιβλία της έχουν μια ξεχωριστή θέση στους αναγνώστες της από την πρώτη σελίδα τους.  

Συναίσθημα που ξεχειλίζει. Αγωνία, έρωτας, πόνος, αδικίες αλλά και προσωπικές μάχες, οικογενειακές στιγμές και αγωνίες, ανήσυχη και υπέροχη εφηβεία, θάνατος άδικος και την ίδια στιγμή υπέροχος και μοναδικός για τον σκοπό που επιτελέστηκε. Βουτιά στην Ιστορία των καθημερινών ανθρώπων και διάθεση για περισσότερη έρευνα, δική μας πια, στα γεγονότα που συγκλόνισαν, σημάδεψαν και πρωτοστάτησαν για την δική μας ελεύθερη ζωή, σήμερα.

Να το ψάξετε, όλοι αυτό το βιβλίο. Να αφεθείτε στην απόλαυση της ανάγνωσης μιας σπουδαίας περιόδου και στιγμής  της Ελλάδας και μιας σπουδαίας γραφής της Αλεξάνδρας Μητσιάλη.

*Οι μέρες που δακρύζουν, Αλεξάνδρα Μητσιάλη, εκδ. Πατάκη

Διαβάστε εδώ ένα απόσπασμα: https://www.patakis.gr/product/673720/vivlia-paidika--efhvika-paidikh-neanikh-logotexnia/Oi-meres-pou-dakruzoun/

Δημοσιεύτηκε στο Cretalive.gr Εδώ!