Η τελειότητα, η υπερβολή, η οικογένεια, η ποίηση και οι μύθοι στα Παραμύθια του Σαββάτου!

Τα παραμύθια του Σαββάτου γράφει η Ελένη Μπετεινάκη*

Γεμάτα με ταξίδια τα σημερινά μας βιβλία. Ταξίδι στο μύθο, στην Ιστορία, στη μαγεία και στο όνειρο. Ποίηση, μουσική και περιβάλλον. Έννοιες και ιδέες που θα μας κάνουν να ψάξουμε ακόμη περισσότερες πληροφορίες για πάρα πολλά πράγματα.

Άλλωστε αυτή είναι  μια δουλειά των καλών ιστοριών. Να μας  πηγαίνουν …παραπέρα!

Το θαυμαστό ταξίδι της νόνας Χελώνας, Λότη Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου, εικ: Γιώργος Σγουρός, εκδ. Πατάκης

Ιστορία τρίτη για την αγαπημένη και μοναδική νόνα Χελώνα. Από το εξώφυλλο ακόμα και την καταπληκτική εικονογράφηση του Γιώργου Σγουρού καταλαβαίνεις πως θα ζήσεις στις σελίδες του βιβλίου μια ακόμη καταπληκτική ιστορία με την κλασσική πια ηρωίδα της Λότης Πέτροβιτς- Ανδρουτσοπούλου, την Νόνα Χελώνα. Τούτη τη φορά διηγείται στα μικρά εγγονάκια της την ιστορία της Νύμφης Χελώνας. Ακουμπά την μυθολογία και πλέκει μια ιστορία η συγγραφέας που είναι γεμάτη περιπέτεια, μυστήριο, εκπλήξεις, ιστορία και χιούμορ. Η Νύμφη Χελώνα με την καλή καρδιά βοηθούσε πάντα όσους είχαν ανάγκη και λάτρευε το νοικοκυριό και την καθαριότητα. Τόσο που δεν πήγε στους γάμους του Δια με την Ήρα γατί είχε πολλές δουλειές στο σπίτι της. Ο αρχηγός των Θεών θύμωσε τόσο για τη ασέβειά της που την τιμώρησε με την αιώνια εντολή να κουβαλάει μαζί της ένα καβούκι που θα ήταν το ίδιο της το σπιτικό. Η Χελώνη στεναχωρήθηκε πολύ όχι τόσο γιατί  θα κουβαλούσε στην πλάτη της το σπίτι της αλλά που δεν θα μπορούσε να προσφέρει βοήθεια σε όσους την είχαν ανάγκη. Η θεά Αφροδίτη τη συμπόνεσε κι έκανε ένα μικρό θαύμα για την Νύμφη Χελώνη που οι άνθρωποι δεν το γνωρίζουν. Στον κόσμο των χελωνών μόνο ξέρουν πως αν κάποιος την θυμάται με αγάπη και τη συμπονάει για το πάθημά της θα μπορεί  για λίγο να γίνεται πάλι νεράιδα και να εκπληρώσει όποια επιθυμία της ζητήσει. Η συνέχεια της ιστορίας μας οδηγεί στη θάλασσα , εκπληρώνοντας ένα παλιό όνειρο της Νόνας Χελώνας να γνωρίσει από κοντά τη ζωή του βυθού και τις συγγένισσες της τις θαλάσσιες χελώνες. Κι θα βρει και θα φέρει στην Νύμφη Χελώνη το θαλασσινό τριφύλλι που βγαίνει μια φορά στα χίλια χρόνια , όπως μοναδικά έγραψε στο ποίημά του ο Οδυσσέας Ελύτης…

Μια πραγματικά υπέροχη ιστορία που ’χει όλη τη μαγεία των παλιών παραμυθιών  με φαντασία , τόλμη, απίθανες καταστάσεις και συγκινήσεις για να πλεχτεί μια μοναδική στιγμή.  Ένα σύγχρονοι παραμύθι γεμάτο περιπέτεια, με αναφορές στην Μυθολογία μας και μια πρώτη προσέγγιση στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη με αφορμή το ποίημα του :Το Θαλασσινό τριφύλλι που μελοποίησε ο Λίνος Κόκκοτος και τραγούδησε αξεπέραστα η Ρένα Κομιώτη την δεκαετία του ΄60.

Η ιστορία αυτή τα έχει όλα. Πλοκή, αγωνία, περιήγηση, δοκιμασία, τιμωρίες, μαγεία, ονειρικές καταστάσεις, και φυσικά κάθαρση στο τέλος με εκπλήρωση πόθων- ονείρων. Ένα παραμύθι που μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα σε μια σχολική τάξη. Εκτός από την ίδια την ιστορία που συναρπάζει και απολάμβανε ο αναγνώστης ή ακροατής ίσαμε την τελευταία της λέξη, μπορεί να γίνει η αφορμή  για μεγάλη συζήτηση και ερεύνα μέσα στην σχολική τάξη.

Έρευνα που θα οδηγήσει στην Μυθολογία, στους θεούς του Ολύμπου, στις Νύμφες και στους μεγάλους αρχιτέκτονες, γλύπτες και μηχανικούς της Αρχαιότητας. Θα μπούμε στην διαδικασία να αναζητήσουμε τα αγάλματα που φιλοτεχνήθηκαν σε ναούς και παρίσταναν τις θεότητες που πάντα είχαν μαζί τους όλα τα σύμβολα που τους είχαν αποδώσει οι άνθρωποι. Θα μιλήσουμε για το περιβάλλον, τον βυθό και το ζωικό του βασίλειο. Θα αναζητήσουμε  περισσότερα κι εμείς για την πασίγνωστη και την ίδια στιγμή άγνωστη Καρέτα Καρέτα. Τέλος θα μπούμε στα μονοπάτια της ποίησης με οδηγό μας έναν από τους πιο σπουδαίους ποιητές της Χώρας μας. Ένα ποίημα που έγινε τραγούδι και λατρεύεται πάντα από μικρά παιδιά γιατί είναι σαν να ακούς ένα παραμύθι σε στίχους και μαστική.

Να μην πούμε για τις πολλές κατασκευές που μπορούμε να φτιάξουμε με αφορμή το βιβλίο, γιατί πραγματικά είναι θησαυρός δημιουργικότητας.

Στην δική μας την τάξη ξεκινήσαμε να φτιάχνουμε τα χελωνάκια, μαθαίνοντας για την ζωή τους πρώτα πρώτα…

Σειρά έχει ο βυθός, τα ψαριά και τα λουλούδια του με χίλιες δυικό ιδέες σε κολλάζ, ζωγραφική και χάρτινο θέατρο.

Για το ποίημα τι να πούμε! Όλα τα ποιήματα που ΄ναι για πιο μικρά παιδιά θα μα απασχολήσουν στη συνέχεια. Την ζωή και το εγώ του Οδυσσέα Ελύτη μέσα από τόσα ποιήματα που είναι κατάλληλα για τα παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας.

Την φαντασία τη δική μας απογειώνετε κάθε φορά αγαπημένη κ. Λότη Πέτροβιτς.

Αφήσαμε στο τέλος την εικονογράφηση του βιβλίου που μας αρέσει πάρα πολύ. Ο Γιώργος Σγουρός είναι αγαπημένος εικονογράφος παιδικών βιβλίων για την καθαρότητα των μορφών και σκίτσων του και τα χρώματά του που πλέον είναι αναγνωρίσιμα από την πρώτη ματιά.

Σας ευχαριστούμε και τους δυο για τούτο το αναγνωστικό ταξίδι που θα ’χει διάρκεια μεγάλη κι ελπίζουμε απόδοση και σε αρκετούς αναγνώστες που αγαπούν τις καλές ιστορίες για παιδιά.

Για όλες τις ηλικίες που αγαπούν τα καλά παραμύθια….

Ακούμε εδώ το μελοποιημένο ποίημα του Ελύτη: Το θαλασσινό τριφύλλι: 

https://www.youtube.com/watch?v=prsA9oHl5SQ

Ένα δέντρο για μένα, Μαριάννα Κουμαριανού, εικ: Ράνια Ηλιάδου, εκδ. Ελληνοεκδοτική

Τι συμβαίνει όταν αποκτάς ένα μικρό αδελφάκι; Αλλάζει σίγουρα η ζωή σου και μπορεί να μην είναι το καλύτερο ή ευκολότερο πράγμα στον κόσμο. Όλοι ασχολούνται μαζί του κι εσύ δεν ησυχάζεις ποτέ γιατί πρέπει οι κεραίες και τα μάτια σου να είναι παντού. Μόνο το σπίτι του παππού και της γιαγιάς μπορεί να κάνει την ζωή ομορφότερη και τις εννοείς να ξεχαστούν. Πάντα υπάρχει κάτι να κάνει κάποιος με τον παππού του. Να μάθει νέα πράγματα, να δημιουργήσει καινούργια παιχνίδια  και να ζήσεις εμπειρίες διαφορετικές. Φυσικά τα παραμύθια και οι ιστορίες τους δεν τελειώνουν ποτέ . Κείνη τη φορά αρχίσαν να λύνονται απορίες και να ψάχνουν στο μπαούλο της γιαγιάς για …αναμνήσεις. Και ποσά πράγματα δεν έμαθε το μικρό αγόρι από τούτη την αναζήτηση στο παρελθόν… Και φυσικά συνειδητοποίησε το χρόνο μέσα από ένα μοναδικό παιχνίδι. Η κατακράτηση της εννοίας τι χρόνου ό,τι πιο δύσκολο στα μικρά παιδιά.  

Και τελικά αφού φτιάχτηκε ένα δέντρο με τα όλα του, ρίζες, κορμό, κλαδιά και παρακλάδια δηλαδή με πολλούς συγγενείς κατάλαβε ο μικρός ήρωας ποσό μεγάλη μπορεί να είναι μια οικογένεια ή ακόμα καλύτερα ποσά πολλά μέλη έχει μια οικογένεια.

Ένα βιβλίο διαφορετικό. Μια ιστορία που δεν την βρίσκεις εύκολα στα γραφόμενα των συγγραφέων. Η Μαριάννα Κουμαριανού έβαλε φαντασία και γνώσεις δασκάλας και μαμάς κι έφτιαξε  μια πολύ πολύ σπουδαία ιστορία. Το δέντρο της ζωής του καθενός είναι πολύ  σπουδαίο να  μπορεί να το φτιάξει κάποιος  για την οικογένειά του. Και εννοώ επί χάρτου όπως λένε για να  κρατηθεί  ενθύμιο, πολύτιμη πληροφορία και να εκτιμηθεί σαν κειμήλιο για τις επόμενες γενιές. Η οικογένεια είναι ότι πιο σημαντικό υπάρχει στη ζωή μας. Μικροί, μεγάλοι, αδέλφια, θείοι και μακρινοί συγγενείς, όλοι τους παίζουν ένα μικρό ή μεγάλο ρόλο στην ύπαρξή μας. Κι αυτό τονίζεται μέσα στο βιβλίο που αναδεικνύονται οι δεσμοί αίματος και αγάπης. Το να βοηθήσεις ένα παιδί να μπει σε μια τέτοια διαδικασία για τη δική του οικογένειά το βοηθάς να κατανοήσει έννοιες όπως ο χρόνος, το χθες, το πριν, το σήμερα, το τώρα και το αύριο ή το μετά. Μαθαίνει έτσι τι  πάει να πει γενιά, τι σημαίνει ρίζες μίας οικογένειας και ποσό πολύς κόσμος μπορεί να υπάρξει σε ένα γενεαλογικό δέντρο.

Πολύτιμο το βιβλίο για γονείς και δασκάλους. Έτοιμο το παιχνίδι του χρόνου με κορδέλες και φωτογραφίες. Γεμάτο αληθείς και συναισθήματα της αγάπης, ζήλιας λόγω νέου μέλους στην οικογένεια, ανοχή και θύμηση.

Έλειπε μια τέτοια ιστορία από τις βιβλιοθήκες μας και νομίζω πως όλοι θα την αξιοποιήσουμε όπως της πρέπει.

Εικονογραφημένη από την Ράνια Ηλιάδου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελληνοεκδοτική.

Λαμπίκο, Έμιλι Γκράβετ, Εκδ. Μεταίχμιο

Γνωρίζετε τον Πιτ; Ένας ασβός που λατρεύει την καθαριότητα και την τάξη; Είναι η  ψυχή του δάσους που φροντίζει για όλους και όλα. Μόνο που κάποιες  φορές ο ψυχαναγκασμός του για την τελειότητα τον οδήγησε σε  πολύ κακό συμπέρασμα για το τι είναι χρήσιμο ή απαραίτητο για να υπάρχει ζωή στο δάσος. Έφτασε να ξεριζώσει όλα τα δέντρα και φυσικά με την πρώτη πλημύρα να υπάρχει παντoύ μόνο λάσπη και μοναξιά. Και τότε καταλαβαίνει το φοβερό του λάθος και προσπαθεί με κάθε τρόπο να το διορθώσει. Και δυστυχώς πέφτει σε μια ακόμα πιο απίστευτη γκάφα. Στρώνει όλο το δάσος με μπετόν  κι όταν φτάνει η ώρα του φαγητού του μιας και η πολλή δουλειά τον έκανε να πεινάει σαν…λύκος, ανακαλύπτει πως δεν μπορεί να βρει ούτε τα αγαπημένα του σκουλήκια ούτε καν τη  πόρτα για το λαγούμι του. Έμεινε μέσα στην μπετονιέρα του όλη τη νύχτα συνειδητοποιώντας πως όλα όσα έκανε ήταν …στραβά. Την επόμενη μέρα άρχισε να σκάβει, να ξηλώνει για  να ξαναδώσει στο δάσος του την παλιά του μορφή. Κι είχε και βοηθούς πολλούς στο ξαναζωντάνεμα. Κι έδωσε μίαν υπόσχεση στον εαυτό του και στους άλλους: Να μην το παρακάνει με την  νοικοκυροσύνη.

Υπέροχο βιβλίο από μια υπέροχη συγγραφέα και εικονογράφο της Έμιλυ Γκράβετ. Ένα βιβλίο με οικολογικό περιεχόμενο, γεμάτο μηνύματα, χιούμορ, ρίμες και αλήθειες. Η υπερβολή σε οτιδήποτε κάνει κάποιος δεν φέρνει αίσια αποτελέσματα και συχνά δημιουργεί προβλήματα. Ένα βιβλίο με έντονο τον προβληματισμό για την προστασία του περιβάλλοντος μέσα από κανόνες και σωστή συμπεριφορά. Ήρωας του βιβλίου ένα ζώο που δεν είναι και πολύ συχνό στις ιστορίες και που επίσης «μυρίζει» όχι και τόσο καλά. Διαλεγμένο  ίσως επι τούτου για να δείξει η συγγραφέας την αντίθεση και την υπερβολή με την καθαριότητα.

Η εικονογράφηση είναι πολλή δυνατή με γήινους τόνους στα χρώματα και έντονες εικόνες που αποτυπώνονται στη μνήμη των παιδιών. Ένα εξαιρετικό βιβλίο που λατρεύεται από την πρώτη ανάγνωση… Θα ’χει πολλές σαν το ξεκινήσετε!

Για παιδιά από 4 χρονών ….

*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός

Δημοσιεύτηκε στο cretalive.gr στις 18 Ιανουαρίου 2020 εδω :https://www.cretalive.gr/culture/ta-paramythia-toy-sabbatoy-1174298