Ο φόβος στα παιδικά βιβλία!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Όλα τα παιδιά και ειδικά τα μικρότερα σε ηλικία περνούν μέσα από περιόδους κατά τις οποίες αναπτύσσουν κάποιους φόβους. Οι ειδικοί έχουν ξεχωρίσει στάδια και ηλικίες που αναπτύσσονται ή «τελειώνουν» αυτοί οι φόβοι  και εδώ έχουμε μια λίστα παιδικών βιβλίων που φέρουν κοντά το παιδί με καταστάσεις που σίγουρα έχει βιώσει.

1.Οι τρεις φίλοι του γίγαντα, Καλλιόπη Κύρδη, εικ Ντανιέλα Σταματιάδη, εκδ, Μεταίχμιο

Άραγε υπάρχουν οι γίγαντες; Κι αν υπάρχουν, πόσο τρομακτικοί είναι; Είναι στ’ αλήθεια μεγάλοι; Ή μήπως μεγαλύτεροι; Και μεγαλύτεροι ακόμα; Το κυριότερο: μπορούν να γίνουν φίλοι με τους ανθρώπους; Τις απαντήσεις θα μας τις δώσουν ίσως οι τρεις φίλοι της ιστορίας μας, που κατάφεραν να μπουν στο ρουθούνι του τελευταίου μεγάλου γίγαντα. Και μάλιστα την ώρα που κοιμόταν!

2. Η μεγάλη των Τεράτων σχολή, Τζένη Κουτσοδημητροπούλου, εικ : Χρύσα Σπυρίδωνος, εκδ. Μετάιχμιο

Μια ιστορία για τους τρόπους, τη συμπεριφορά, την φιλία,, την καλοσύνη και την αντιμετώπιση του κατεστημένου. Ένα «τέρας» μπορεί να είναι  και φίλος, ένα φόβος μπορεί  να γίνει χαρά, ένας δήθεν εχθρός μπορεί τελικά να μην είναι και με την αγάπη, την ευγένεια, την καλοπροαίρετη διάθεση  να αντιμετωπιστεί διαφορετικά. Μια ιστορία λοιπόν διαφορετικότητας, συντροφικότητας και αλλαγής «ταμπελών» που συχνά ταλαιπωρούν μικρούς και μεγάλους. Αυτοπεποίθηση, εμπιστοσύνη  και ιδία εμπειρία  σε καταστάσεις… https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/2017/10/blog-post_13.html

3. Το σκοταδάκι που φοβόταν, Πτωτογέρου Ασπασία, εικ : Μεταλληνού Ρένια, εκδ. Polaris

Όλοι έχουμε τους φόβους μας. Φαντάσου όμως να ζεις μ' αυτό που σε φοβίζει! Έτσι συνέβη με το σκοταδάκι της ιστορίας μας. Έμενε στο ίδιο δωμάτιο μ' ένα κορίτσι, που το είχε πει ξεκάθαρα: "Μισώ το σκοτάδι!". Οπότε, τι λες πως έκανε το σκοταδάκι; Έφυγε να βρει αλλού την ησυχία του; Ή μήπως προσπάθησε ν' αντιμετωπίσει το φόβο του; Μπορεί ένας εχθρός να γίνει φίλος; Γίνεται να έχεις "κολλητό" κάποιον που δεν μπορείς να δεις; Και, τελικά, πώς βλέπεις πιο καθαρά: με τα μάτια ή με την καρδιά; Ένα θα σου πω, τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται (ή δεν φαίνονται)! Κι ο καλύτερος τρόπος να το καταλάβεις αυτό είναι να μοιραστείς τις περιπέτειες που έζησε ένα σκοταδάκι!

4. Δεν φοβάμαι πια τον γιατρό, εκδόσεις Ψυχογιός

Ο Λεωνίδας είναι ένα γενναίο κροκοδειλάκι. Δε φοβάται τίποτα και κανέναν παρά µόνο… τον γιατρό! Έτσι µια µέρα που αρρωσταίνει και η µαµά του φωνάζει τον παιδίατρο, το κροκοδειλάκι τρέχει γρήγορα να κρυφτεί. Άραγε, ο Λεωνίδας θα καταφέρει να ξεπεράσει τον φόβο του για τον γιατρό;

5. Οι Ατρόμητοι, Elsa Punset, εικ: Rokio Bonilla, εκδ Ελληνικά Γράμματα

Οι Ατρόμητοι είναι η Αλέξια, ο Τάσι και ο σκύλος τους ο Ρόκι. Δεν το ξέρουν ακόμη, αλλά σύντομα θα ανακαλύψουν πώς να κάνουν μαγικά με τα συναισθήματά τους. Με τη συντροφιά του πανέξυπνου και έμπειρου εκπαιδευτή συναισθημάτων, του γλάρου Φλορεστάν, αντιμετωπίζουν κάθε βράδυ συναρπαστικές και διασκεδαστικές προκλήσεις. Μέσα από τις περιπέτειές τους, μαθαίνουμε με ευχάριστο τρόπο πώς να ρυθμίζουμε τα συναισθήματά μας, δηλαδή να τα αναγνωρίζουμε, να τα τιθασεύουμε ή να τα αλλάζουμε. Στο βιβλίο, οι φίλοι μας ανακαλύπτουν, μέσα από μια εντυπωσια­κή δοκιμασία, πώς να είναι γενναίοι και να κυριαρχούν στους φόβους τους.

6. Το σχολείο φοβάται το Νικόλα, Αντώνης Παπαθεοδούλου, εικ: Γιώργος Σγουρός, εκδ. Μίνωας

Υπότιτλος - ΟΙ ΦΟΒΟΙ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΑΠ ΤΗΝ ΑΝΑΠΟΔΗ

Περίληψη - Του Νικόλα τού αρέσουν όλα! Θέλει να παίζει με τους φίλους του, να διαβάζει ιστορίες με τον παππού, να βάζει μουσική και να τραγουδάει δυνατά, να ζωγραφίζει, θέλει, θέλει, θέλει… Σήμερα, όμως, ο Νικόλας πρώτη φορά είπε: —Δε θέλω! Γιατί σήμερα είναι η πρώτη μέρα που θα πάει στο σχολείο…....

7. Η βίδρα που φοβόταν το νερό,Τσορώνη Γιολάντα, εκδ Σαββάλας

Η Βέρα, η μικρή βίδρα, έχει ένα μυστικό. Φοβάται το νερό. Στο Μεγάλο Αγώνα κολύμβησης που ξεκινά, εκείνη δε θέλει να πάρει μέρος. Αλλά όταν το Μικρό Πουλί πέφτει στο νερό, η μικρή βίδρα είναι η μόνη που μπορεί να το σώσει. Θα ξεπεράσει το φόβο της αυτή τη φορά;

8.Το αετόπουλο που φοβόταν να πετάξει, Τσορώνη Γιολάντα, εκδ. Σαββάλας

Το αετόπουλο φοβάται να πετάξει. Η μητέρα του δεν καταφέρνει να το πείσει να πετάξουν μαζί. Οι φίλοι του αποφασίζουν να το βοηθήσουν να ξεπεράσει το φόβο του με το δικό τους τρόπο. Θα το πετύχουν;

9. Είμαι παιδί γενναίο, Τζεν Πόρτερ, εικ: Κέιτι Σόντερς, εκδ. Μεταίχμιο

Ένα μικρό αγόρι προσπαθεί να αντιμετωπίσει τους φόβους του. Σήμερα κατάφερε να κάνει πολλά γενναία πράγματα: έδιωξε ένα μικρό τέρας από το μπάνιο, κοίταξε κάτω από το κρεβάτι του (και δεν ήταν κανείς εκεί!), έφαγε πράσινα λαχανικά, κάθισε στην καρέκλα κι άφησε κάποιον άγνωστο να του κόψει τα μαλλιά, χτύπησε και πόνεσε, αλλά κατάφερε να ζητήσει βοήθεια. Στ’ αλήθεια πολύ γενναίο παιδί! 

10. Ο γιατρός φοβάται τον Νικόλα, Αντώνης Παπαθεοδόύλου, εικ: Γιώργος Σγουρός, εκδ. Μίνωας

Ο Νικόλας είναι ένα παιδί σαν όλα τα άλλα. Δεν φοβάται να τολμήσει, να δοκιμάσει και να ταξιδέψει ως την άκρη τ΄ουρανού. Μέχρι που μια μέρα, συνηθισμένη ,πέφτει από το ολοκαίνουργιο ποδήλατο του και χτυπάει στο γόνατό του. Κι όπως όλα σχεδόν τα παιδιά στο άκουσμα της λέξης ΓΙΑΤΡΟΣ… νοιώθει το αίμα να παγώνει και τον πόνο να περνά. Κανείς  δεν θέλει να πάει στο γιατρό ,γιατί μια προηγούμενη και ίσως επώδυνη εμπειρία τον οδηγεί στην  άρνηση και στον φόβο. Όμως αν τα πράγματα τα δούμε από μια άλλη οπτική γωνία και παραδεχτούμε τον φόβο μας ή ανακαλύψουμε πόσοι άλλοι φοβούνται τον γιατρό, τότε όλα αλλάζουν. Κι ο πόνος τον φοβάται, γιατί τον διώχνει, κι ο πυρετός, κι η ανακατωσούρα κι ο ύπνος τους είναι γεμάτος εφιάλτες με αλοιφές, σιρόπια και θερμόμετρα. Κι εκείνο το εμβόλιο είναι ο φόβος και ο τρόμος για τις αρρώστιες και τα μικρόβια. Κι ίσως τελικά η επίσκεψη στο γιατρό να ΄χει άλλον φόβο, εκείνο του μπαμπά που συμπεριφέρεται, καποιες φορές, σαν μωρό παιδί και φέρνει τον Νικόλα σε άβολη θέση. Κι  αν ο γιατρός τα εξηγήσει όλα με υπομονή τότε οι φόβοι φεύγουν μακριά και οι εφιάλτες γίνονται όμορφα όνειρα που καταλήγουν στην πιο ανατρεπτική και αστεία περιπέτεια …Ο Νικόλας γίνεται ο γιατρός του γιατρού …

Κι είπαμε όταν  δυο ταλαντούχοι  άνθρωποι συναντιούνται το αποτέλεσμα είναι  ένα βιβλίο σαν αυτό. Ο Αντώνης είναι γνωστός , ανεπανάληπτος παραμυθάς και μυθοπλάστης , όσο για τον Γιώργο το Σγουρό δίνει μια διάσταση στο παραμύθι που όλες οι εικόνες τυπώνονται πραγματικά στα όνειρα των μικρών παιδιών.

11. Ο παππούς μου έχει φίλο έναν γίγαντα, David Litchfield, εκδ. Μικρή Σελήνη

Ένα παραμύθι για τους φόβους  που ξεπερνιούνται, για την αναγνώριση των δικών μας λαθών. Ένα παραμύθι που μιλάει στην ψυχή για την στάση μας απέναντι σε ανθρώπους και πράγματα… https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/2018/02/blog-post_16.html

12. Φον ο φοβερός, Γιώτα Αλεξάνδρου, εικ: Αιμιλία Κονταίου, εκδ. Ελληνοεκδοτική

Έχει όμως κι ένα τρωτό σημείο, ένα μυστικό, που μια μέρα ανακάλυψε ένα μικρό παιδί και από τότε άρχισε ο Φον ο Φοβερός να …τρέμει κι  αυτός! Να «φοβάται» στην ιδέα πως ίσως ξανά κάποιο άλλο παιδί τον κοιτάξει στα μάτια και του πει  εκείνες τις μοναδικές λέξεις που τον κάνουν να χάνει τη δύναμή του… να γίνεται καπνός! Κι εδώ αρχίζει πια μια άλλη ιστορία γεμάτη γνώσεις, φως, λόγια γενναία, προσπάθειες και ….γομολάστιχες!

Απίθανη ιστορία από την αγαπημένη Γιώτα Αλεξάνδρου. Για τους φόβους της ζωής μας που γεννιούνται αστραπιαία και ξαφνικά, που  μεταμορφώνονται στη στιγμή,  και που μα ς κάνουν να μην μπορούμε να ορθώσουμε το δικό μας ανάστημα, εκεί που πρέπει. Αστεία, πρωτότυπη, αξιαγάπητη και πολύ αληθινή ιστορία που χει κρυμμένο το πιο μεγάλο μυστικό του κόσμου όλου: Πώς να νικήσεις το φόβο σου! https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/2018/01/blog-post_12.html

13. Ζητείται ιππότης, Τζένη Κουτσοδημητροπούλου, εικ :Ναταλία Καπατσούλια, εκδ. Μεταίχμιο

Ο Αντώνιος πολεμούσε όλη μέρα σχεδόν φορώντας την ιδιαίτερη πανοπλία του και το βράδυ σαν πήγαινε για ύπνο και η μαμά του τον καληνύχτιζε με ένα φιλί άρχιζε ο μεγάλος του φόβος… το σκοτάδι. Ποιος είπε πως οι ιππότες δεν φοβούνται;  Άνθρωποι είναι κι αυτοί και μάλιστα στην ηλικία του Αντώνιου φοβούνται ακόμα πιο πολύ! Ο Αντώνιος είχε ένα όνειρο ,να βρεθεί  μια μέρα  σε ένα τεράστιο πύργο παρέα με άλλους ιππότες. Κι η πρόσκληση από τον ιππότη Ιάκωβο δεν άργησε να έρθει. Έτοιμος σαν από καιρό, ένα απόγευμα Σαββάτου κρατώντας από το χέρι τη μαμά του βρέθηκε σε  μια σάλα γεμάτη ιππότες με περικεφαλαίες και στολές φανταχτερές. Σαν αρχίζει το παιχνίδι  στο «Σκοτεινό Δωμάτιο», ο Ιππότης Αντώνιος ζορίζεται τόσο που δεν αντέχει καθόλου στο σκοτάδι. Μια έκπληξη όμως τον περιμένει σαν ανοίγει το φως και βλέπει τον ατρόμητο οικοδεσπότη ιππότη Ιάκωβο να τρέμει και κοιτάει με μάτια γουρλωμένα  και φοβισμένα την Ταραντούλα στον ώμο του Αντώνιου… https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/2016/10/t.html

14. Η Αποθήκη, Βασίλης Κουτσιαρής, εικ: Θέντα Μιμηλάκη, εκδ. Ελληνοεκδοτική

Το περιστέρι είναι σύμβολο ειρήνη ς και ελευθερίας. Πως μπορεί άραγε να φυλακιστεί και να περάσει μια ζωή στο σκοτάδι και όχι στο φως; Κόντρα στη φύση του και στην ίδια τη ζωή καταφέρνει να ξεπεράσει τον τρόμο, τις φοβίες , την ρουτίνα της καθημερινότητας και να πετάξει όσο πιο μακριά μπορεί. Το ίδιο θα συμβεί και στον άνθρωπο που θα τολμήσει να «σηκωθεί» από την  συνήθεια του, που θα τολμήσει να πάει παραπέρα την σκέψη, τη ζωή και τα όνειρά του. Η ικανοποίηση της κατάκτησης των στόχων επιβεβαιωμένη .Μια ιστορία για να αναλογιστούμε όλοι τις « ταμπέλες», τα μη και τα δεν μπορώ που συχνά ηθελημένα και μη λέμε στα μικρά παιδιά, δημιουργώντας τους ενοχές, εμπόδια και αρρωστημένες καταστάσεις. 

https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/2015/06/blog-post.html

14. Αποστολή Τερατέξ, Σταυρούλα Παγώνα, εικ: Γιάννα Λουλούδη, εκδ. Ελληνοεκδοτική

Ένα σύγχρονο και  υπέροχο παραμύθι της Σταυρούλας Παγώνα για τους φόβους των παιδιών, για το θάρρος και για την προσπάθεια. Μια ιστορία με μαγικά στοιχεία και σημερινή πραγματικότητα. Μια βόλτα στην φύση με μικρές αποκαλύψεις και ανακαλύψεις από τους θησαυρούς της. Οικογενειακή ιστορία με νοσταλγικά σημεία από τη ζωή στο χωριό. Μα πιο πολύ απ΄ όλα  μιλάει για τη δύναμη, το θάρρος, την τόλμη που έχουμε μέσα μας και που χρειάζεται μικρά ερεθίσματα για να γιγαντώσει, να ανθίσει και να ολοκληρώσει την ….αποστολή της. Φόβος που  νικιέται με την προσπάθεια, με την διάθεση, με την περιπέτεια, που γεννά νέα συναισθήματα. «Μαγικές» συνταγές που πάντα πετυχαίνουν και παππούδες που έχουν την γνώση, την εμπειρία , την  απεριόριστη αγάπη στα εγγόνια τους και ξέρουν να χειριστούν ιδιαίτερες καταστάσεις. Για να νικήσουμε τους φόβους του σκοταδιού …μια και καλή… https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/2019/02/blog-post_8.html

15. Ένα φως για τη νύχτα, Marie Voigt, (Μεταφραση- Απόδοση : Αντώνης Παπαθεοδούλου) εκδ. Ίκαρος

Ήταν μια φορά κι ένα καιρό, ένα μικρό κορίτσι, η Μπέτυ. Ήταν ατρόμητη για την ηλικία της, δεν φοβόταν καθόλου ακόμα κι όταν ερχόταν η  νύχτα. Το λάτρευε το σκοτάδι κι έλεγε πως αν δεν υπήρχε δεν θα έβλεπαν οι άνθρωποι το φως. Ο μικρός της Αρκούδας όμως, ο αγαπημένος της ήρωας ο χάρτινος , που ζωντανεύει ξαφνικά, φοβάται πολύ. Φοβάται τόσο το σκοτάδι που χρειάζεται το χέρι της φίλης τους πάντα, για οδηγό, ασφάλεια και σιγουριά. Μαζί θα ξεκινήσουν ένα μεγάλο ταξίδι κρατώντας  ένα μικρό φαναράκι που θα τους βοηθήσει να δουν την ομορφιά των σκιών, το φεγγάρι, και  μια μικρή πυγολαμπίδα. Κι όσο την ακολουθούν στο στριφογυριστό και μακρινό πέταγμά της, θα βρεθούν μπροστά στην πιο μεγάλη πρόκληση. Στο στόμιο μιας σκοτεινής σπηλιάς που χρειάζεται θάρρος, τόλμη και πολλή δύναμη για να φτάσεις ίσαμε …το θαύμα. Και τότε όλα θα αλλάξουν και το σκοτάδι θα δείξει τη δική του δύναμη και γοητεία… 

https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/2019/03/blog-post.html

16. Ο Ωρίωνας και το σκοτάδι, ΄Εμα Γιάρλετ, εκδ. Ψυχογιός

Φόβος, σκοτάδι και παιδί… Συνδυασμός συνηθισμένος και από τους πιο ισχυρούς. Η ιστορία αφορά τον  μικρό Ωρίωνα που αν και δεν θα έπρεπε  να φοβάται τίποτα αν σκεφτεί κανείς και τον μύθο που συντροφεύει το όνομα του, εκείνος πάλι έχει πολλούς φόβους, όπως τα σκυλιά, τις σφήκες, τα ποδήλατα, τα μπαλόνια όταν σκάνε, τις αράχνες, τα τέρατα, τα ύψη, τη γιαγιά του όταν θυμώνει… Αλλά ακόμα πιο πολύ απ όλα αυτά έχει  έναν ΦΟΒΟ που τον κάνει να τρέμει σαν φύλλο… Φοβάται το σκοτάδι, το μαύρο, το βαθύ , το αδιαπέραστο… Και τι δεν έχει κάνει να το ξεπεράσει : Να φτιάξει την νυχτερινή του όραση τρώγοντας καρότα, να εφεύρει λάμπα που δεν σβήνει ποτέ. Να πάρει πυγολαμπίδες για κατοικίδια. Να οργανώσει διαμαρτυρία πώς να απαγορευτεί το σκοτάδι. Να αιχμαλωτίσει τον ήλιο. Αλλά τίποτα δεν κατάφερε να απαλύνει κάπως τούτο τον φόβο. Μόλις έρθει η ώρα της καληνύχτας της μαμάς, εκείνος νοιώθει αυτόν τον φόβο να θεριεύει. Κι ένα βράδυ ζωντανεύει στ αλήθεια το Σκοτάδι και παίρνει μορφή και φωνή και προσκαλεί τον Ωρίωνα σε μια απίστευτη περιπέτεια… Και τότε όλα μπορούν να συμβούν, ακόμα και το Σκοτάδι με το μικρό αγόρι να γίνουν …φίλοι!

Πρωτότυπη, υπέροχη και πολύ ζωντανή τούτη η ιστορία. Για τους φόβους που δεν ξέρουμε πώς να τους αντιμετωπίσουμε. Για όλα εκείνα τα παιδιά που η φαντασία τους  φτιάχνει θαύματα, αλλά και σημεία και τέρατα. Για τους γονείς που δεν ξέρουν πώς να συμβουλέψουν τα παιδιά τους. Για τις φοβίες ,που μόνο σαν τις πολεμήσουμε πλάι πλάι και μπαίνοντας  μέσα στο «πετσί τους » θα νοιώσουμε την πραγματική τους διάσταση. Για τους  ατρόμητους και λάτρεις των φανταστικών  περιπετειών. Έξυπνη και πραγματικά συναρπαστική η ιστορία  του Ωρίωνα που μπορεί κάποιος να την ζωντανέψει μαγικά μέσα σε μια …τάξη και τα δει τα πιο απίστευτα αποτελέσματα. Για να μάθουν οι μικροί να αντιμετωπίζουν τα δύσκολα, τα άπιαστα και τα ακατόρθωτα. Για να μπούμε όλοι σε μια άλλη διάσταση και εκλογίκευση των υπαρκτών φόβων των παιδιών που θέλουν ιδιαίτερους και προσεκτικούς χειρισμούς.

Κι αν ζωντανέψετε με κούκλες τον Ωρίωνα και τον νέο του φίλο το Σκοτάδι,  ε τότε, τα χαμόγελα και το …φως θα κυριαρχήσει στην ψυχή και στο μυαλό των μικρών παιδιών!

Καταπληκτική η εικονογράφηση του βιβλίου μάλλον από την ίδια την συγγραφέα την Έμα Γιάρλετ με τρισδιάστατη τη φιγούρα του Σκοταδιού και υπέροχα σκίτσα και χρώματα!

https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/2017/11/blog-post_10.html

Δείτε το βίντεο  : https://www.youtube.com/watch?v=TmhE--LtDlA

17. Η ανησυχία της Ρούμπι, Τομ Πέρσιβαλ, εκδ Ψυχογιός

Μια ιστορία καθόλου ανησυχητική αφού ξεδιαλύνει το πρόβλημα της …Ανησυχίας. Με την δική του επίσης καταπληκτική εικονογράφηση, η Ρούμπι γίνεται ένας χάρτινος ήρωας αξιαγάπητος. Τι είναι η ανησυχία, πως «κάθεται» μέσα μας και πως μπορεί κάποιος να τη διώξει; Μια κουβέντα θέλει, μια συντροφιά, λίγο παραπάνω  θάρρος και τόλμη να μιλήσεις για αυτό. Να μοιραστείς το πρόβλημα, να νοιώσεις πως δεν είσαι ο μόνος που το έχει κι ύστερα όλα βρίσκουν το δρόμο τους,… 

https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/2019/06/blog-post_8.html

18. Μην κλείνεις το φως, Magic Birds, εκδ. Σμυρνιωτάκης

Ο Πάκο δεν φοβάται πια το σκοτάδι.

Διαβάστε διασκεδαστικές ιστορίες με πρωταγωνιστές τους ήρωες της πρώτης ελληνικής σειράς κινουμένων σχεδίων, των Magic Birds.

*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός

Δείτε εδώ το απόσπασμα της εκπομπής Καλό Μεσημέρι του Κρήτη Tv με την Ιωάννα Μαλέσκου που μιλάμε για τους φόβους των παιδιών μέσα από τα παιδικά βιβλία  :

https://www.youtube.com/watch?v=16srIgFOuWQ