Παραμύθια Πασχαλιάτικα ...για παράξενα αυγά , σοκολατένια, κόκκινα, πολύχρωμα, ταξιδιάρικα, μεταμφιεσμένα, συλλογισμένα, και πάνω απ΄όλα σκανδαλιάρικα!

Τα «Παραμύθια του Σαββάτου »….γράφει η Ελένη Μπετεινάκη*

Οι μέρες του Πάσχα, πλησιάζουν. Τα « παραμύθια του Σαββάτου» θυμούνται παραμύθια και ιστορίες που έχουν ξεχωρίσει χρόνια και τα παρουσιάζει ξανά. Παραμύθια που πια τείνουν να γίνουν κλασσικά και πάντα θα τα  αναζητά κανείς τούτες τις μέρες. Μέρες γεμάτες μυρωδιές, χρώματα, ανοιξιάτικη αύρα, χίλια δυο έθιμα και όμορφες ιστορίες. Μέρες διακοπών και αρκετού χρόνου για όλα τα παιδιά και για όσους αισθάνονται σαν τα παιδιά ,να διαβάσουν, να διηγηθούν, ή και να γράψουν παραμύθια κι ιστορίες. Τα παραμύθια τούτη την περίοδο είναι γεμάτα με  ιστορίες για παράξενα αυγά , σοκολατένια, κόκκινα, πολύχρωμα, ταξιδιάρικα, μεταμφιεσμένα, συλλογισμένα, και πάνω απ΄όλα σκανδαλιάρικα. Αυγά λοιπόν , λαγοί σοκολατένιοι και όχι,  ανταγωνισμοί, αλαζονείες , λαμπάδες, ποντικοί αλλά και τελική κάθαρση ,όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα στα παραμύθια για να περνάνε όλοι καλά κι εμείς που τα διαβάζουμε ακόμα καλύτερα….

Η Ανάσταση του Χριστού, Φίλιππος Μανδηλαράς ( εικ: Ναταλία Καπατσούλια), εκδ. Παπαδόπουλος

Την ιστορία των Παθών και της Ανάστασης την ξέρουν όλοι οι μεγάλοι. Για τα  μικρά παιδιά   όμως που τώρα μαθαίνουν και τίποτα για αυτά δεν είναι αυτονόητο, έρχεται τούτη δω η γραφή να τα πληροφορήσει. Είναι γραμμένη με τρόπο μοναδικό, απλό και κατανοητό, σε στιχάκια και μη,  κι έτσι ο μικρός αναγνώστης ή ακροατής να κατανοήσει πλήρως την ιστορία των ημερών και του Θεανθρώπου.

Όλα ξεκινούν από τη στιγμή που έρχεται στην Ιερουσαλήμ ο Ιησούς και όλη η πόλη είναι στρωμένη με βάγια για να Τον υποδεχτεί. Κόσμος πολύς είναι συγκεντρωμένος αλλά κάποιοι αντιδρούν και με την εμφάνιση και με την διδασκαλία Του . Ένας τρόπος να τον πλησιάσουν είναι να εξαγοράσουν κάποιον  από του Μαθητές Του. Τριάντα αργύρια κοστίζει η προδοσία του Ιούδα κι Εκείνος το καταλαβαίνει και το λέει σε όλους τους την βραδιά της Πέμπτης στο δείπνο που τους έχει προσκαλέσει. Λίγο αργότερα θα επισκεφθεί τον κήπο της Γεσθημανής κι εκεί θα γίνει η σύλληψή Του. Η ιστορία σε μας τους μεγαλύτερους γνωστή. Το μίσος, η κακία και η άγνοια θριαμβεύει τόσο ώστε να προτιμήσουν να ελευθερώσουν τον ληστή Βαραββά παρά τον Υιό του Θεού. Τον ντύνουν με κόκκινο μανδύα, και Του δίνουν να μεταφέρει ο ίδιος τον Σταυρό Του στον Γολγοθά. Σαν φεύγει από τη ζωή το σώμα του κλείνεται και φυλάγεται σε μια σπηλιά με πέτρα βαριά στην είσοδό της, κλεισμένη. Εκείνος όμως θα αναστηθεί και η Αγάπη, η Αλήθεια, το Φως θα θριαμβεύσει.

Μια ακόμα ιστορία του Φίλιππου Μανδηλαρά για μικρά απιδιά εικονογραφημένη από την Ναταλία Καπατσούλια με το αξεπέραστο ύφος και των δύο, που λατρεύουν  όλα τα παιδιά.

Κείμενο λιτό, ιστορία γνωστή αλλά απόλυτα αγαπητή και απαραίτητη  για νέους λιλιπούτειους αναγνώστες.

Για παιδιά από 3 ετών

Ο λαγός που μισούσε τα κόκκινα αυγά, Χρυσάνθη Καραϊσκου ( εικ: Νέστορας Ξουρής), εκδ. Διάπλαση

Ένας λαγός που θέλει να πάει κόντρα στα έθιμα και τις παραδόσεις. Ένας λαγός που ξεχάστηκε από το παιχνίδι του κι έμεινε αργά στο δάσος , ψάχνοντας ένα μέρος να περάσει τη νύχτα. Ένα κοτέτσι θα βρεθεί στο δρόμο του κι εκεί θα μάθει για το έθιμο με το τσούγκρισμα των αυγών. Θα κοροϊδέψει, θα θυμώσει, θα πεισμώσει και θα προσπαθήσει να αλλάξει τις συνήθειες των ανθρώπων. Αντί αν τσουγκρίζουν αυγά να βρουν να κάνουν κάτι με λαγούς. Κανείς δεν τον ακούει όμως από τους υπόλοιπους λαγούς και νοιώθει απογοήτευση. Αποφασίζει να δράσει μόνος του αλλά τα σχέδια του δεν υλοποιούνται όπως τα έχει σκεφτεί. Λίγο αργότερα , μέσα στο σπίτι που έχει επισκεφθεί, και σαν  όλα όσα χρειάζονται για την βραδιά της Ανάστασης είναι έτοιμα, θα μπει μέσα και θα σπάσει όλα τα βαμμένα αυγά που είναι μέσα στην πιατέλα. Λύπη και δάκρυα θα γεμίσουν τα μάτια και τις καρδιές των μικρών ενοίκων του σπιτιού αλλά η μαμά τους που πάντα έχει λύση, όπως όλες οι μαμάδες του κόσμου, θα προσπαθήσει και θα καταφέρει να ξαναδώσει το χαμένο χαμόγελο. Ο λαγός στην αρχή θα χαρεί κι ο ίδιος, στη συνέχεια όμως θα θυμώσει ακόμα περισσότερο και θα καταλάβει πόσο δύσκολο είναι να αλλάξουν κάποιες συνήθεις και έθιμα.

Μια ιστορία με θέμα τον εγωισμό, τον θυμό και την αναγνώριση των λαθών …μας. Μια ιστορία επίκαιρη λόγω Πάσχα ως προς την θεματολογία της, της Χρυσάνθης Καραϊσκου με πάρα πολύ καλή απεικόνιση – εικονογράφηση της, από τον Νέστορα Ξουρή. Χρώματα πολύ ζωντανά και παραμύθι να σκεφτείς τις πράξεις και ενέργειες που ίσως να φέρνουν το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που περιμένεις.

Για παιδιά από 4 ετών 

Οι λαμπάδες που επαναστάτησαν, Χρυσηίδα Δημουλίδου,(εικ: Ναταλία Καπατσούλια, εκδ. Διάπλαση.

Μια επανάσταση τις μέρες του Πάσχα, ίσως τα παλαιότερα χρόνια να ήταν ένα συνηθισμένο φαινόμενο. Μια σύγχρονη επανάσταση όμως και μάλιστα από πασχαλινές λαμπάδες είναι κάτι που δεν συμβαίνει συχνά. Όπως εκείνο το Πάσχα στο χωριό Λαμπρινίτσα και στο μικρό μαγαζάκι του Κυρ Λάμπρου.

Ένας ζηλιάρης ποντικός τις ξεσήκωσε , κι εκείνες χωρίς να σκεφθούν τις συνέπειες για τις ίδιες και για τα παιδιά, έφυγαν πέρα μακριά στην εξοχή, προκαλώντας θλίψη σε μικρούς και μεγάλους ανθρώπους. Ο Λαγός του Πάσχα μαζί με το Κόκκινο Αυγό, αναλαμβάνουν να τις ψάξουν και να τις φέρουν πίσω στο μαγαζί  του κυρ Λάμπρου, εξηγώντας στους πως ο ποντικός τους είπε ένα σωρό ψέματα. Όλα επιστρέφουν στην κανονική τους ζωή , όταν η παρεξήγηση λύνεται και το γέλιο και η χαρά σχηματίζεται ξανά στα χείλη των παιδιών!

Μια ιστορία για μικρά παιδιά, χαρούμενη και έξυπνη για την  Χρυσηίδα Δημουλίδου που έχει εικονογραφηθεί από την Ναταλία Καπατσούλια. Έχει ζωντανέψει με τον δικό της μοναδικό τρόπο τις λαμπάδες και όλους τους ήρωες του παραμυθιού χαρίζοντας στην ιστορία το γιορτινό της μήνυμα και τα χρώματα που κυριαρχούν όλη την περίοδο της Άνοιξης , της Φύσης και του Πάσχα.

Για παιδιά από 4 χρονών 

Θ΄αυγό, Γιώργος Λεμπέσης,εικ: Φραγκίσκος – Χρήστος Ράλλης εκδ. Ψυχογιός

Η Ματούλα είναι η κότα της γιαγιάς Μαρίκας στο χωριό του Ανέστη , την Μηλίτσα.  Κι επειδή έφτασε η Μεγάλη Πέμπτη , η μέρα που βάφονται τα αυγά , γιαγιά και εγγονός κατέβηκαν στο κοτέτσι να τα μαζέψουν. Σειρά είχε το βάψιμο για όλα τα αυγά ή σχεδόν όλα, αφού ένα απ΄ αυτά το αγαπημένο του Ανέστη βάφτηκε κάπως διαφορετικά κι ο μικρός το βάφτισε Θανάση. Του φάνηκε μάλιστα πως του μίλησε  κιόλας κι ένοιωσε παράξενα όπως συνήθως ξέρουν μόνο τα παιδιά.  Μα ναι, τούτο το αυγό δεν ήταν καθόλου σαν τα άλλα. Την νύχτα της Ανάστασης που όλοι τρώνε και πίνουν και τσουγκρίζουν τα αυγά τους εκείνο περίμενε καρτερικά στο καλάθι του με μια σκέψη μόνο στο αυγουλένιο του μυαλουδάκι . «Θα βγώ,» έλεγε  ή « θ΄ αυγό» και μόνο αυτό το απασχολούσε. Και ξεκίνησε  την βόλτα του στην κουζίνα εκεί που λίγο πριν γινόταν ο μεγάλος χαμός. Κι έμοιαζε σαν τσίρκο ο τόπος με τόση ανακατωσούρα παντού. Και πρώτα ο Θανάσης γνώρισε ένα σοκολατένιο λαγό που τον βοήθησε να γίνει πάλι χαρούμενος με τη συμβολή της μικρής κουβερτούρας. Εκείνος όμως δεν τον βοήθησε στο δικό του το πρόβλημα. Ο Θανάσης έψαχνε μια ζεστή αγκαλιά κι ο λαγός δεν ήταν πρόθυμος να του την χαρίσει. Στην πορεία του για αναζήτηση του σκοπού του,  συνάντησε πρώτα απ όλα τα  κρητικά καλιτσούνια, μετά  ένα κουλουράκι  που το ταλαιπωρούσαν αρκετά. Συνέχισε το δρόμο του μέχρι το εργοστάσιο των τσουρεκιών κι εκεί σαν άλλος ήρωας επανάστασης  με την βοήθεια ενός  τσουρεκάρ, έδιωξε μακριά τα εχθρικά καλιτσούνια και έσωσε το μικρό κουλουράκι. Η ιστορία συνεχίζεται με την παρέα της σοφής και γλυκείας μαγειρίτσας που με τα ωραία της λόγια έκανε το αυγό – Θανάση, να επιστρέψει από κει που ξεκίνησε έχοντας όμως αποκτήσει ένα σωρό εμπειρίες και φίλους . Κι εκεί συνέβησαν όλα όσα ήθελε μιας και είχε πια καταφέρει να αντιμετωπίζει με ευγνωμοσύνη όσα του πρόσφερε η ζωή , οι φίλοι  και η μοίρα για τι όπως λέει και ο Γιώργος Λεμπέσης , ο συγγραφέα ς αυτής της υπέροχης πασχαλιάτικης ιστορίας : 

"Η μοίρα δε θα ΄ρθει να μας συναντήσει αν δεν έχουμε όμορφα όνειρα να της προτείνουμε !"

Για παιδιά από 7 χρονών …

Η κυρία Φτούσου σε Spa ομορφιάς, Εύα Κασιάρου, (εικ: Κωνσταντίνα Ζαφείρη), εκδ. Κόκκινη Κλωστή Δεμένη

Μέρες αναστάσιμες και σίγουρα μια επίσκεψη σε ένα ινστιτούτο ομορφιάς είναι ότι καταλληλότερο για την κυρία Φτούσου.

Ποια είναι  η κυρία Φτούσου; Ένα …αβγό, εγωιστικό κα αλαζονικό μα και πολύ απαιτητικό που καταφθάνει στο Spa Ομορφιάς Αβγών του Πάσχα και ζαλίζει τους πάντες με την πολυλογία του. Όλοι την ακούν, αναγκαστικά, ακόμα και η κυρία Πουά , να περηφανεύεται για τον εαυτό της, την καταγωγή της, για ..τα πάντα, ακόμα και για το πρόγραμμα που έχει πληρώσει στο ινστιτούτο… Σάουνα για χαλάρωση, σύσφιξη που είναι απαραίτητα για ένα καλό τσούγκρισμα, μασάζ από χεράκια παιδικά και  σολάριουμ για βαθύ κόκκινο χρώμα. Η κυρία Φτούσου δεν σταματά να  μιλά ούτε για ένα λεπτό μέχρι και την ώρα του μακιγιάζ που είναι το τελευταίο στάδιο πριν την μεγάλη αναμέτρηση και τοποθέτηση όλων των αβγών στην πιατέλα …του τσουγκρίσματος. Όλα είναι έτοιμα για τη στιγμή της διαλογής για την ανακήρυξη του νικητή της χρονιάς και η τύχη φέρνει αντιμέτωπες τις δύο κύριες, Πουά και Φτούσου με απρόσμενες εξελίξεις.

Ίσως από τις ξεκαρδιστικές ιστορίες που κυκλοφορούν φέτος με θέμα πασχαλινό. Έξυπνο, απλό με χιούμορ και μαεστρία ξεχωριστή αφήνει στα παιδιά μια φοβερή αίσθηση και πολλά χαμόγελα. Κανένα τους δεν ξεχνά την κυρία Φτούσου ούτε ως προς το ύφος της αλλά και ούτε ως προς το πάθημά της. Ένα βιβλίο για την υπεροψία και τον εγωισμό, για την μετριοφροσύνη και προσεκτικότητα.

Η Εύα Κασιάρου, σαν νηπιαγωγός, γνωρίζει πώς να μιλήσει στις ψυχές των παιδιών και στις ανάγκες τους για μάθηση και διασκέδαση μαζί. Ευφυέστατο παραμύθι που ντύνεται υπέροχα με την εικονογράφηση της Κωνσταντίνας Ζαφείρη που ζωντανεύει το πιο παράξενο και καλαίσθητο Spa ομορφιάς για το είδος του.

Μια ιστορία  για  πολλά γέλια, να την διηγηθείς, να την παίξεις  και να την θυμάσαι για πολύ πολύ καιρό  ακόμα κι όταν το Πάσχα θα έχει φύγει. Κι όπως είπαν και τα παιδιά σαν την διαβάσαμε : «Φτού, Φτού κυρία στο παραμύθι, μην το ματιάσουμε!»

To αυγό που μισούσε το κόκκινο χρώμα , Χρυσάνθη Καραϊσκου,( εικ: Νέστορας Ξουρής) εκδ. Διάπλαση

Γίνεται Πάσχα δίχως κόκκινα αυγά ; Κι όμως, να σε τούτη την μοναδική γιορτή που τα περισσότερα αυγά είναι ταγμένα να ζήσουν, υπάρχει ένα και μόνο ένα μικρό αυγό που …μισεί το κόκκινο χρώμα της Πασχαλιάς. Προσπαθεί με κάθε τρόπο να αποφύγει το βάψιμο, πιστεύοντας πως με την δική του χάρη και ομορφιά κανένας δεν θα έπρεπε να το βάφει αλλά να έρχεται μόνο να το θαυμάζει. Και ενώ συνεχίζει την εγωιστική του στάση  «χαλώντας τον κόσμο» γιατί μισεί τόσο πολύ το κόκκινο χρώμα, έρχεται μια στιγμή που η μοίρα του θα αλλάξει για πάντα.  Κλείνει τα μάτια, δεν θέλει να δει τι θα συμβεί, ακόμα κι όταν οι φίλοι του, τα άλλα αυγά το παροτρύνουν να κοιτάξει για λίγο …γύρω του. Μόνο όταν θα νοιώσει την αδιαφορία, την μοναξιά και την εγκατάλειψη θα μετανιώσει για όλα όσα έχει πει και θα προτιμήσει να γίνει κόκκινο όπως όλα τα αυγά αρκεί να το διαλέξουν και αυτό και να μην μείνει μόνο του. Και τότε θα συμβεί κάτι που ποτέ  δεν είχε περάσει  από το  μυαλό του… και  όλη του η συμπεριφορά θα γίνει άψογη!

Μια ιστορία που μιλάει για την διαφορετικότητα …με έναν τρόπο διαφορετικό. Μια ιστορία για εγωιστές, για περήφανους και για « αβγά » που μετανιώνουν για τις συμπεριφορές τους. Μια ιστορία της Χρυσάνθης Καραίσκου, αγαπημένη και πολύ ξεχωριστή για την κατανόηση του εαυτού μας και των άλλων. Μια ιστορία που λατρεύουν τα παιδιά και που με την απίστευτη εικονογράφηση του Νέστορα Ξουρή δεν την λησμονούν ούτε στιγμή.

Το Πάσχα της νόνας χελώνας , Λότη  Πέτροβιτς – Ανδροτσοπούλου, εκδ. Πατάκης

Την ιστορία με το πάθημα του λαγού από την χελώνα, λίγο πολύ την γνωρίζουμε όλοι. Τι συνέβη όμως με την  τρισέγγονη χελώνα και τον τρισέγγονο λαγό εκείνου του παλιού μύθου; Ένας ακόμα ξιπασμένος λαγός που δεν γνωρίζει καν την ιστορία της οικογένειά του θα μπει ξανά στην διαδικασία της … « αλαζονείας » και του εγωκεντρισμού και για μια ακόμα φορά θα μπλεχτεί σε μια περιπέτεια που λόγω Λαμπρής  ίσως και να έχει αίσιο τέλος. Η Νόνα Χελώνα που γνωρίζει τις ικανότητες της στο τρέξιμο αλλά και στα παιχνίδια της εξυπνάδας θα « παγιδεύσει » με τον πιο πασχαλιάτικο τρόπο τον κυρ Λαγό που καυχιέται σε όλους για το πώς θα είναι ο μεγάλος νικητής στο φετινό τσούγκρισμα αυγών και πως κανένας , μα κανένας , δεν θα τα βάλει μαζί του. Όμως ,όπως, σοφά λέει και μια παροιμία « Μεγάλη μπουκιά φάε και πιες , μεγάλο λόγο  μην πεις !». Και ο κυρ λαγός θα την πατήσει για δεύτερη φορά στην ιστορία της μεγάλης οικογένειας των λαγών και πάλι από μια αργοκίνητη χελώνα , στα πόδια, αλλά από τους καλύτερους δρομείς στην εξυπνάδα. Κι όλοι θα ζήσουν καλά και τα ζώα του δάσους ακόμα καλύτερα ,γιατί μέρα του Πάσχα κανείς δεν πρέπει να  είναι στεναχωρημένος!

Εξαιρετική εικονογράφηση από τον Γιώργο Σγουρό και μια ακόμα ιστορία που μαγεύει τα παιδιά από την αγαπημένη κ. Λότη Πέτροβιτς – Ανδρουτσοπούλου. 

Το αυγό που ράγισε, Εύη Τσιτιρίδου- Χριστοφορίδου, εικ: Εφη Κοκκινάκη, εκδ.Σαϊτης

Το συμβαίνει όταν ένα αυγό είναι πολύ διαφορετικό από όλα τα άλλα, έχει «μύτη» μακρουλή και στη μέση του ένα μικρό ραγισματάκι. Τότε μια ιστορία θα γραφτεί από την Εύη Τσιτιρίδου για ένα κόκκινο αυγό …που η ατυχία θα του δώσει την πρώτη θέση στο τραπέζι το αναστάσιμο. Μια ιστορία με πρωταγωνιστές τα ήθη και έθιμα του Πάσχα, τον Νικηφόρο, τη γιαγιά του, μια χύτρα ταχύτητος …και φυσικά τους «ήρωες »Της Μεγάλης Πέμπτης, τα αυγά, τα κόκκινα .Πως μπορεί να ξεκινήσει από μια μικρή ατυχία μια νέα ιδέα και η δημιουργικότητα ενός  μικρού παιδιού; Φαντασία χρειάζεται κι ευρηματικότητα και όρεξη για …ζωγραφική. Η ιδέα του Νικηφόρου θα αγαπηθεί από τους φίλους του και όλοι μαζί θα μεγαλουργήσουν.

Μια ιστορία πασχαλιάτικη, ολοκαίνουργια, γεμάτη μνήμες, ήθη, έθιμα και λύσεις που φέρνουν τα καλύτερα αποτελέσματα ακόμα κι αν τα « πράγματα» ραγίσουν.

Με εικονογράφηση από την Εφη Κοκκινάκη σαν μικροί πίνακες ζωγραφικής!

Κι όλα τούτα τα ζωντανά και τα άψυχα που μιλούν και συμπεριφέρονται σαν να είναι άνθρωποι κανονικοί , ψέματα να είναι ή αλήθεια , κανείς δεν ξέρει να το πει γιατί κάπως έτσι γεννιούνται και πλάθονται τα παραμύθια, με φαντασία μπόλικη που για όλα αυτά είναι η …τροφή!

Καλή Ανάσταση !

*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός

Δημοσιεύτηκε στο Cretalive.gr στις 8 Απριλίου 2017 :http://www.cretalive.gr/culture/