Η Μεγαλοβδομάδα στην « Απάνω Κουζίνα» της Γιαγιάς!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Όλα ξεκινούσαν στην  Απάνω κουζίνα της γιαγιάς…

Σε ένα κομμάτι χασαπόχαρτο ήταν γραμμένο με ανορθόγραφες  λέξεις όλο το πρόγραμμα. Μεγάλη Δευτέρα ασπρίζαμε τα πεζοδρόμια και τις γλάστρες. Όλοι στο πόδι από το χάραμα. Ένας μεγάλος κουβάς με  ασβέστη και ταβανόβουρτσες, μικρότερα πινέλα για μας τα παιδιά, και στην αυλή γινόταν ο χαμός. Βάφαμε τις ντενέκες  από φέτα που ΄χε φυτέψει τα γεράνια της με ροζ, γαλάζιο και κόκκινο χρώμα. Να ζωντανέψει η αυλή…  Και το βράδυ σαν τελειώναμε, κατάκοποι  όλοι καθόμασταν στην γωνιά της Κάτω κουζίνας, σαν τα κλωσόπουλα γύρω της, και μας διάβαζε  το πολύτιμο χαρτί της και μοίραζε τις δουλειές για τις επόμενες μέρες. Χόρτα φρέσκα που έβραζαν μύριζε ο αέρας , που μπερδευόταν με τους λεμονανθούς και τούτο το παράξενο άρωμα με συντροφεύει  ίσαμε σήμερα …

Μεγάλη Τρίτη ήταν η σειρά για τα τσουρεκάκια .Ο φούρνος άναβε από το ξημέρωμα, ξύλα, λαμαρίνες και μυρωδιά βουτύρου, από τον καλό, να μην ξεχνιόμαστε …παντού. Πρώτα της θείας  της Αγλαΐας με πλεξούδες όλα για να ΄χουν τη σωστή εμφάνιση στο τρατάρισμα. Ύστερα της Μαρίκας, της Βαγγελιώς ,της Ριρίκας και στο τέλος τα δικά μας, της μάνας μου, γιατί ήταν η μοναχοκόρη της. Μια παλιά πόρτα ξύλινη χρησίμευε σαν σοφράς και με χιράμια ,σεντόνια και κουβέρτες τα σκεπάζαμε. Εμείς κάναμε την καλλιτεχνική δουλειά … Περνούσαμε  το αυγό από πάνω τους να ροδοκοκκινίσουν σαν ψήνονταν. Και είχαν  σειρά στις μυρωδιές εκτός από τον βούτυρο που σου ΄σπαγε τη μύτη, η αμμωνία και η βανίλια σε μικρά μπουκαλάκια, που τις επόμενες μέρες  θα γινόταν τα μπιμπερό για το γάλα στην κούκλα μου, τη Ροζέτα, την μία και μοναδική μου!

Μεγάλη Τετάρτη , μέρα για τις κουλούρες , με προζύμι τις έφτιαχνε. Ώρες περιμέναμε να ανέβουν και ρίχναμε κλεφτές ματιές να δούμε αν φούσκωναν… Πως θυμάμαι εκείνα τα χέρια να δουλεύουν κιλά το αλεύρι, δύσκολο,  με σηκωμένα τα μανίκια  ίσαμε ψηλά και τα μαλλιά της μαζεμένα σε ένα δίχτυ μην πέσει καμιά τρίχα κι έχουμε κακά ξεμπερδέματα. Όλοι ήταν πάλι εκεί, θείες , ξαδέλφια, ανίψια και  περιμέναμε πως και πως την δική μας την Κουκουναρά. Έβαφε αυγά με παντζάρια, μόνο για τούτα τα ψωμιά και τα υπόλοιπα τα άφηνε για την επόμενη μέρα που ΄χαν την τιμητική τους. Θυμάμαι μια κότα που όλο μπερδευόταν στα πόδια μας, κακαρίζοντας και ψάχνοντας κομματάκια  από τη ζύμη που έπεφτε. Μια φορά την τάισα όσα φύλλα από  τα παντζάρια έμειναν και στο νερό της έβαλα το ζωμό από το τσουκάλι, λίγο όσο μπορούσα να  ξεκλέψω  χωρίς να με δουν. Πίστευα πως έτσι θα γεννούσε κόκκινα τα αυγά την άλλη μέρα και δεν θα παιδευόμασταν με το βάψιμο…
Πίστευα πως έτσι θα γεννούσε κόκκινα τα αυγά την άλλη μέρα και δεν θα παιδευόμασταν με το βάψιμο… Όμως ποτέ δεν συνέβη αυτό κι έτσι την Μεγάλη Πέμπτη , μέρα της Σταύρωσης, έπρεπε να μαζέψουμε φυλλαράκια από μαϊντανό, σέλινο κι αρμπαρόριζα και τα σχισμένα καλσόν της μαμάς για τα αυγά με τις παράξενες αποτυπώσεις. Το βράδυ παγαίναμε όλοι να ακούσουμε  τα δώδεκα ευαγγέλια και να συντροφεύσουμε την πομπή που κατέβαζε όλα τα ιερά, ακόμα και την Ανάσταση από τον  Άγιο Νικόλαο στην Παναγία, τη γειτονική εκκλησιά κι έτσι οριστικά πια τέλειωνε ο χειμώνας με τούτο το τελετουργικό κι έμπαινε η Άνοιξη και το Καλοκαιράκι. Την Μεγάλη Παρασκευή όλη μέρα αμέσως μετά το στόλισμα του επιταφίου , φτιάναμε καλιτσούνια, ίσαμε  αργά το απόγευμα, λίγο πριν την  ώρα που ακουγόταν το «Ω γλυκύ μου Έαρ». Πως τα κατάφερνε και τελείωνε πάντα, στολιζόταν κι έτρεχε στο στασίδι της στην εκκλησιά, να μην χάσει το θρήνο, να θυμηθεί κι εκείνη τα δικά της…

Και το Μεγάλο Σάββατο από νωρίς μας φίλευε τα γλυκίσματα, κρυφά από τη μαμά, γιατί εκείνη μας νήστευε, όμως η γιαγιά ήθελε να ξέρει αν πετύχανε και δεν λογάριαζε κανέναν… Αμέσως μετά την πρώτη Ανάσταση …Εκεί γύρω στις 10.00 το πρωί…

Αχ γιαγιά …πόσο μου ‘χει λείψει η μυρωδιά της Απάνω Κουζίνας!

(Στην Γιαγιά μου, την Ελένη, που ΄φύγε κάποτε πριν χρόνια ένα …Πάσχα!)

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ στις 10 Απριλίου 2017