Οι αλήθειες του κόσμου μέσα από ιστορίες...

Τα Παραμύθια του Σαββάτου …γράφει η Ελένη Μπετεινάκη*

« Μόνο εσύ μπορείς να κάνεις μια Απουσία , Παρουσία» λένε τούτα τα παραμύθια. Οι αλήθειες του κόσμου μέσα από ιστορίες, κούκλες, περιπέτειες, ταξίδια της ψυχής , του μυαλού, της ζωής. Μύθοι παλιοί που ζωντανεύουν ξανά. Αρετές που οδηγούν σε θησαυρούς της νιότης και της ζωής. Πολύτιμοι άνθρωποι που έχουμε πάντα στην καρδιά. Στις γιαγιάδες του κόσμου και στα καλά παιδικά βιβλία που δεν παλιώνουν ποτέ!

Η κούκλα που ονειρεύτηκε την Έλενα, Ελένη Γκίκα, εικ: Νίκος Γιαννόπουλος, εκδ. Mamaya

“ Τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται, κάθε τι κρύβει μέσα του μυστικά!” όπως οι Κυριακές, ή μάλλον τα μεσημέρια τους. Εκείνα τα μοναχικά και μελαγχολικά μεσημέρια που όλοι τα έχουμε ζήσει στα παιδικά μας χρόνια. Κι είναι η φαντασία που πλέκει χίλια δυο παιχνίδια για να καταφέρει να νικήσει την μελαγχολία , για να δώσει φτερά στο Τίποτα, για να μιλήσουν οι ψυχές των Πραγμάτων, για να μπει η φιλία, η αγάπη, η Παρουσία μέσα την ψυχή και τη ζωή, ακόμα κι ενός μικρού κοριτσιού. Κι είναι η Μάγισσα ετούτη η Μάγια, καλή, δοτική και σοφή και χαρίζει δώρα  πολύτιμα σε χέρια παιδικά που ξέρουν, καταλαβαίνουν, νοιώθουν τη δύναμη των πραγμάτων. Κι είναι ετούτες οι Κυριακές ταξίδια στον κόσμο μέσα από τις άψυχες κούκλες που ζωντανεύουν και μιλούν μόνο σε εκείνους που μπορούν να τις ακούσουν, να τις καταλάβουν, να τις κάνουν να νοιώσουν πως ..υπάρχουν. Έλενα λένε το κοριτσάκι που η αγάπη του χαρίζει φωνή, ψυχή και «ζωή» στις κούκλες. Κι ίσως ετούτη  η Έλενα να περιγράφει την αληθινή της ζωή, σαν ήταν μικρό κορίτσι κι ήταν αβάστακτα τα μεσημέρια της Κυριακής.

Σαν  η ψυχή και το μυαλό είναι ανοιχτά συμβαίνουν σχεδόν τα πάντα. Οι μάγισσες μπαινοβγαίνουν στις ζωές και χαρίζουν κομμάτια από τη δική τους μαγεία και εκείνη …του κόσμου. Και γεμίζει το σπίτι κι η ζωή του μικρού κοριτσιού με κούκλες … Μια κούκλα Καππαδόκισσα, που ΄χε έρθει από «έναν τόπο μαγικό, γεμάτο πετρωμένες νεράιδες και άνεμο που σχημάτιζε γλυπτά στα βράχια». Μια μπάμπουσκα που ‘χε χαριστεί σαν δώρο γενεθλίων για να θυμίζει τον Χρόνο… Η Ιρέν που γεννήθηκε στην Βιέννη, η Αϊσε από το Μαρόκο, ένας Τουαρέγκ και ένας μαροκινός Νερουλάς… Κι ύστερα η Μαγια χάρισε στην μοναδική της φίλη της Ελενα μια κούκλα Ινδιάνα, το κόκκινο Φτερό κι αργότερα, την Κάρεν και μια μαυρούλα που έγινε η αγαπημένη της… Κι όταν άρχισε πάλι να φεύγει το καλοκαίρι κι η Απουσία του θα’ ταν αβάστακτη , η Έλενα έφτιαξε μια δική της κούκλα από πηλό. Σειρά της να αρχίζει να χαρίζει, να μοιράζεται για να γίνεται η Απουσία, Παρουσία, στη ζωή των φίλων ακόμα κι όταν δεν είναι  κοντά…

Κι  πέρασε ο καιρός κι οι λέξεις συνέχισαν να μιλούν  μέσα από τα παιχνίδια κι η μοναξιά λιγόστεψε κι οι επιλογές «ήξεραν» που να βρεθούν, πάντα ξέρουν ! Ίσαμε εκείνη τη στιγμή που τα όνειρα , οι επιθυμίες οι δυνατές πήραν  σάρκα και οστά και έγιναν  …Αλήθεια. Όπως τα παραμύθια που ΄χουν κρυμμένους θησαυρούς μέσα τους, όλες τις μεγάλες αλήθειες του κόσμου και ας λένε κάποιοι πως είναι λόγια της Φαντασίας μόνο.

Ένα παραμύθι ονειρικό από την Ελένη Γκίκα. Ισως και να΄ναι αυτοβιογραφικό…. Ξέρω πως έχει κούκλες πολλές, αν και δεν τις έχω συναντήσει ποτέ. Όμως μέσα από τούτη τη γραφή, κατάλαβα! Μια ιστορία πραγματικά ξεχωριστή, γεμάτη συναισθήματα που αλλάζουν από την μια στιγμή στην άλλη. Αγάπη, φιλία, μοναξιά, Παρουσιές κι απουσίες της ζωής. Μια ιστορία γραμμένη με τρόπο απλό, γεμάτη αλήθεια, γεμάτη από εκείνα τα παιδικά χρόνια, τα νοσταλγικά, από εκείνες στις Κυριακές που πάντα κρύβουν μελαγχολία. Από διεξόδους που ξέρουν καλύτερα τα παιδιά να βρίσκουν, στον δικό τους τον κόσμο, τον γεμάτο ψυχή. Μια ιστορία για εκείνα τα όνειρα, που αργούν κάποιες φορές να ζωντανέψουν αλλά σαν έρθει η μαγική στιγμή , η κατάλληλη ώρα, οι κατάλληλοι άνθρωποι, τότε τίποτα και κανείς  δεν τα σταματά από το να γίνουν Αλήθεια!. Μια ιστορία για τις αγαπημένες συλλογές των παιδικών μας χρόνων, για τα αγαπημένα παιχνίδια όλων μας ,για τον Χρόνο που περνά αλλά δεν ξεχνιέται  ό,τι βιώσαμε. Μια ιστορία που γεμίζει τις ψυχές με ομορφιά, με αναμνήσεις και με κουβέντες από λόγια …σοφά!

Όλοι είχαμε ή έχουμε ένα φίλο φανταστικό για τα δύσκολα… Όλοι είχαμε κάποτε ένα παιχνίδι που μιλούσαμε ώρες ατέλειωτες μαζί του….Τη δική μου την κούκλα την έλεγαν Ρόζα κι είχε έρθει  από πολύ μακριά …Από την Αθήνα, είχε ταξιδέψει κάποια Χριστούγεννα, δώρο πολύτιμο, που στα μάτια και την ψυχή μου αυτό σήμαινε πως είχε έρθει  από τα πέρατα του Κόσμου!

Σαν ποίημα η ιστορία, σαν ανάμνηση του καθενός μας, σαν κομμάτι που το ζήσαμε κι εμείς. Εικονογραφημένο από τον Νίκο Γιαννόπουλο με μια Έλενα που θα λατρέψουν όλα τα παιδιά και μια μάγισσα πολύ διαφορετική από τις άλλες…

Για παιδιά από 5 χρονών…

Ο πρίγκιπας με τα τρία πεπρωμένα, Εύη Παπαδοπούλου – Βασίλης  Χρυσικόπουλος, εικ:Farida El Gazzar, εκδ. Μάρτης

Ένα αρχαίο Αιγυπτιακό παραμύθι που λένε πως εντοπίστηκε τον 13^ο αιώνα π.Χ. γραμμένο  πάνω σε ένα πάπυρο.Από το 1872 ίσαμε σήμερα βρίσκεται «φυλαγμένο» στο Βρετανικό Μουσείο . Ένας θησαυρός ανεκτίμητος που κανένας δεν γνωρίζει το πραγματικό του τέλος τουλάχιστον στη γραφή γιατί οι προφορικές μαρτυρίες σύγχρονων Αιγυπτίων δίνουν τις δικές τους εκδοχές. Ένα παραμύθι που παραδίδεται σε μας με την φροντίδα, την αγάπη και την δουλειά δυο πολύ αξιόλογων αρχαιολόγων, συγγραφέων και υπεροχών ανθρώπων που συμβιώνουν και γραφούν μαζί ιστορίες που άντεξαν στο χρόνο.

Ένας πρίγκιπας γεννιέται μετά από  πολύ προσπάθεια και με τη βοήθεια των Θεών στο παλάτι του αιγύπτιου Φαραώ και η χαρά όλων είναι απερίγραπτη. Οι Επτά Αθώρ , οι τρομερές θεές επισκέπτονται το νεογέννητο για να ορίσουν τη μοίρα του. Κι είναι σκληρή η προφητεία που θέλει τον νεαρό πρίγκιπα να θανατώνεται από δάγκωμα σκύλου, φιδιού ή κροκόδειλου…

Ο πατέρας του, του κτίζει ένα πέτρινο ερημικό παλάτι και τον κλείνει μέσα πιστεύοντας πως έτσι  θα τον προστατεύσει από αυτήν την συμφορά. Μαζί του συντροφιά,  είναι  εξαίρετοι δάσκαλοι και υπηρέτες πολλοί  ώστε τίποτα να μην του λείψει, εκτός από …την ελευθερία του. Εκείνος όμως  σαν μεγαλώνει ζητεί από τον πατέρα του να τον αφήσει να ταξιδέψει κι ας ξέρει πως το πεπρωμένο του είναι τόσο άσχημο. Ο Φαραώ μη θέλοντας  να του χαλάσει χατίρι του δίνει την άδεια και τόξα και βέλη και λόγχες κι ο Πρίγκιπας αρχινά το ταξίδι της ζωής και της αναζήτησής του. Και  θα συναντήσει στην πόλη Αλέπι της χώρας  Ναχαρίνας την βασιλοπούλα που ζει σε πύργο ψηλό και που θα πάρει γυναίκα του μόνο όποιος καταφέρει και φτάσει ίσαμε ένα από τα ψηλά παραθύρια της… Ο μύθος, το παραμύθι έχει την πλοκή των παλιών καλών ιστοριών με μνηστήρες, με επίδοξους  άνδρες που δεν μπορούν να καταφέρουν τους  στόχους  τους. Ο νεαρός βασιλιάς κρύβοντας την ταυτότητά του και βοηθούμενος από χέρια θεϊκά θα καταφέρει το ακατόρθωτο. Η βασιλοπούλα ύστερα από περιπέτειες θα γίνει γυναίκα του, σκιά και πεπρωμένο του . θα τον βοηθήσει, θα τον σώσει τουλάχιστον από ένα από τα τρία « κακά»και η ζωή τους θα κυλήσει σαν ξορκιστεί όλες οι  προφητείες, στην χώρα πια του Αιγύπτιου Βασιλιά.

Υπέροχο παραμύθι, θυμίζει αρχαίους ελληνικούς μύθους και παραμύθια των παλιών καιρών με τις μοίρες να κλώθουν τη ζωή και το πεπρωμένο. Παραμύθι που μας παραδίδεται από δυο υπέροχους συγγραφείς της Εύα Παπαδοπούλου και τον Βασίλη Χρυσικόπουλο, και που μιλά για τον ίδιο το φόβο, για την ανθρώπινη δύναμη, το θάρρος και την τόλμη. Μύθος που το καλό έρχεται σε αντίθεση με το κακό που ο στόχος εκπληρώνεται γιατί η θέληση είναι  πολύ δυνατή. Ένα παραμύθι για την ανιδιοτελή αγάπη, για τον έρωτα, για την δίψα της αναζήτησης, της ίδιας της ζωής. Επιμονή, ανδρεία, θάρρος και υπομονή. Αρετές που χρειάζεται ο καθένας για να προχωρήσει την δική του ζωή… Παραμύθι ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο, σε άλλα έθιμα, σε τόπους που νοιώθεις να μυρίζεις τον αέρα της ερήμου, την γοητεία μιας χώρας που το μεγαλείο της είναι  στην ιστορία της…  Σύμβολα, γενναίες πράξεις και στόχοι που ξεπερνιούνται.

Εικονογραφημένο από μια καλλιτέχνιδα την Farida El Gazzar, που έχει ζήσει τον  τόπο και τον άρωμα  της Αιγύπτου κι έχει νοιώσει το χρώμα το χρυσαφί μέσα της, το χρώμα των Φαραώ, της άμμου, των παραμυθιών. 

Η μικρή πολύχρωμη γιαγιά μου, Λότη Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου, εικ: Ελίζα Βαβούρη, εκδ. Κόκκινη Κλωστή Δεμένη

Η μικρή πολύχρωμη γιαγιά των παραμυθιών, των χρωμάτων, του κρυφτού, του κυνηγητού, των χατιριών, του κολάζ, των πάρτι, των ατελείωτων ωρών χαράς ,είναι η γιαγιά που ξέρουμε ή θέλουμε όλοι. Είναι ο φύλακας άγγελος των παιδιών, είναι η ίδια η ζωή και  το μεγάλο τους αποκούμπι στις ατελείωτες ώρες απουσίας των γονέων. Είναι η …δύο φορές μαμά, είναι  η σούπερ γιαγιά που δεν κουράζεται ποτέ. Είναι η γιαγιά όλων, είναι η αδυναμία όλων και για αυτήν την ιστορία, είναι η μία και μοναδική γιαγιά , η κ. Λότη της  Ίριδας, αλλά νομίζω και όλων μας!

Αγαπημένη κ. Λότη,  τούτη η ιστορία είμαι  σίγουρη πως είναι η δική σας, η αληθινή κι όχι ένα παραμύθι που τόσο μοναδικά μας έχετε χαρίσει.  Κρύβει όλη εκείνη την τρυφερότητα, την αγάπη, την αντοχή και ανοχή, τη χαρά που σκορπάτε, εσείς αλλά κι όλες σχεδόν οι γιαγιάδες στα μικρά τους εγγόνια.

Ύμνος  και χρέος μιας γιαγιάς να  βάλει επιτέλους τα πράγματα στη θέση τους. Γιατί οι γιαγιάδες , οι σημερινές έχουν απίστευτες αντοχές , είναι αλλιώτικες και με ενέργεια που ξεσηκώνει ακόμα τις …Τάξεις των παιδιών. Για  τις γιαγιάδες λοιπόν που όλοι αγαπάμε και που δεν γράφονται συχνά και πολλά πράγματα. Στο πιο αγαπημένο πρόσωπο μετά τη μαμά και πολλές φορές σαν τη μαμά. Είναι εκείνη που είναι πάντα εκεί, χωρίς να λείπει ποτέ απ΄όλα. Είναι εκείνη η γυναίκα που απαρνιέται τις περισσότερες φορές  οτιδήποτε  για τον εαυτό της μόνο και μόνο για να δώσει προτεραιότητα στα εγγόνια της.

Είναι η γιαγιά μας, είναι το δεύτερο αποκούμπι μας είναι η σούπερ γιαγιά που κατέχει την πιο σπουδαία θέση στην καρδιά όλων!

Τούτη η Πολύχρωμη Γιαγιά ζωντάνεψε απίστευτα και υπέροχα και χάρις τα πινέλα της Ελίζας Βαβούρη. Σαν να βλέπω μπροστά μου όλη την τωρινή ζωή της Λότης Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου, που νομίζω πως η μορφή και η απεικόνιση της από την Ελίζα μας κάνει να νοιώσουμε ακόμα πιο τρυφερά, ακόμα πιο όμορφα για αυτήν τη γιαγιά, της παιδικής λογοτεχνίας, των παραμυθιών , των εκπληκτικών κολάζ , της ‘Ιριδας και …όλων μας!

Για περισσότερες πληροφορίες για το βιβλίο και την Κιβωτό του Κόσμου που είναι αφιερωμένο το βιβλίο δείτε εδώ: http://kokkiniklostibooks.gr/book.php?id=59d9f62fb86d6

 

*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός