Στον Ιούλη τον Δευτερόλη και Χορτοκόπο!

Κάποιες φορές στο δρόμο μου συναντώ ένα παραμύθι ...

Κάθομαι τότε και πιάνουμε κουβέντα ...

Της Ελένης Μπετεινάκη

Στον Ιούλη τον Δευτερόλη και Χορτοκόπο!

Μέρες τώρα τριγυρίζω τα σοκάκια των Αρχανών. Ψάχνω να βρω ψεγάδια στις μαγικές αυλές του …Παραδείσου. Μόνο χρώμα, ομορφιά και καλοκαίρι παντού. Μόνο ζωή που υμνείται στα πέταλα ενός κατακόκκινου τριαντάφυλλου, μια μανόλιας που σε μεθά με τ’ άρωμά της. Χθες βράδυ ξενύχτησα σε ένα παραμύθι-δρόμο κι έπιασα κουβέντα με τις κολοκύθες, τους κρητικούς τσούκους και τ’ αστέρια. Ξάπλωσα πάνω στην πέτρα που΄ταν βαμμένη στις άκρες της με ασβέστη που ΄λαμπε πιο πολύ απ’ το φως του μισοφέγγαρου. Πόσα πράγματα συζητήσαμε με τους χρωματιστούς φίλους μου. Όλοι είχανε μια χαρά που θα΄ρχοταν τα μεσάνυχτα ο Ιούλιος κι ας ξέρανε πως θα τρέχε ποτάμι ο ιδρώτας από τα κορμιά τους και θα ΄θελαν πιο πολύ από ποτέ το δροσερό νερό να τους ποτίσει. Ένας γρύλος κρύφτηκε πίσω από το φανάρι που δίνε στον τόπο μαγικό φωτισμό κι ένιωσα πως που μιλούσε για τα όμορφα, τα περασμένα και μάντευε τα μελλούμενα που θα φέρνε τούτος ο Δευτερόλης μήνας, ο Χορτοκόπος.

Μπήκα λοιπόν στο παραμύθι και πιάσαμε την άκρη της κατακόκκινης κλωστής και αρχίσαμε τις θύμησες, τα λόγια και τις εικόνες αλλοτινών καιρών…

Στα μποστάνια μπήκα και μάζεψα όλους τους ανθούς των κολοκυθιών. Σε ένα μεγάλο κοφίνι έβαλα τα ώριμα αγγουράκια, τις ντομάτες και τα μεστωμένα καρπούζια. Έκαιγε το χώμα, έσκαγε η γης ζητώντας παρηγοριά σε λίγες σταγόνες δροσιάς.

Ο Σιγανός, το σκιάχτρο μου φάνηκε απότομα χαμογελώντας. Το περιβόλι του κυρ Γιάννη και δικό του ήταν παραφορτωμένο τούτη τη φορά. Έβγαλε το ημίψηλο καπέλο του να με καλωσορίσει…

Έτρεξα στα κατακίτρινα χωράφια με τα φρεσκοκομμένα δεμάτια από στάχυα… Τ’ αλώνια γύρεψα τα κυκλικά κι ασπρισμένα. Να στήσω χορό κι εγώ μαζί με τα βόδια που γυρνούσαν τραβώντας το βολόσυρο*. Να πιάσω το θρινάκι*, να φυσήξει ο αγέρας να πάρει ψηλά το ελαφρύ άχυρο, να πέσει στα πόδια μου ο καρπός. Να τον κοσκινίσω ύστερα με το δριμόνι*, να διώξω τα σκύβαλα* και τις πέτρες, να ξεχωρίσει το πολύτιμο στάρι να ΄ναι έτοιμο για φόρτωμα και να σταλεί στην Κάτω Πέτρα του Μύλου. Κι εκεί τις νύχτες να ξυπνήσουν τ’ αερικά κι οι νεραΐδες και στήσουν παράξενο γλέντι με τους αλαφροΐσκιωτους λυράρηδες.

Να κοιμηθώ θέλησα τις νύχτες κάτω από τον ξάστερο ουρανό, πάνω στις ζεματισμένες από την κάψα του ήλιου ταράτσες. Και έψαχνα να βρω όλους τους αστερισμούς. Πιο καθαροί από ποτέ η Μικρή κι Μεγάλη Άρκτος, ο Περσέας, η Κασσιόπη, ο Ερμής. Ο Πήγασος, ο Λέοντας και κει κατά το ξημέρωμα ο Σκορπιός να καλημερίζει τον Ήλιο, το αφέντη της μέρας…

Κι ύστερα θέλησα να χωθώ κάτω από τα πλατιά φύλλα της συκιάς με το γαλακτερό υγρό και ας την φοβούνταν οι παλιοί γατί τα κλαδιά της μοιάζανε με μάγισσες που  είχαν ανοίξει τα χέρια να αρπάξουν όλα τα καλούδια της γης. Να γευτώ τον πολύτιμο καρπό της. Να σκαρφαλώσω στην μεγάλη καρυδιά, να γίνουνε  μαύρα τα χέρια από τα φρέσκα καρύδια. Να κόψω όλες τις κοντούλες (αχλάδια) και τα κεράσια απ’ το περβόλι μας στη Ρίζα του βουνού.

Να χαθώ στα δεκάδες ξωκλήσια που είναι στημένα τα πιο τρανά πανηγύρια του χρόνου. Της Αγιά Μαρίνας, του Αϊ Λια, της Αγίας Χριστίνας, της Αγίας Παρασκευής και του Αγίου Παντελεήμονα. Να μυρίσει ο αγέρας καπρικό και φύλλα λεμονιάς. Να μαζέψω χωνιά με τις ζαχαρωτές μαντινάδες και τα μικρά ψεύτικα δακτυλίδια που ήτανε  γιομάτοι οι πάγκοι των μικροπωλητάδων.

Να περπατήσω ώρες ατέλειωτες στην αμμουδιά, να δω τον ήλιο να ανατέλλει όλα τα πρωινά που βάφεται ροζ η Ανατολή και πορφυρή η Δύση και να βουτά ξανά στην απέραντη θάλασσα θέλοντας κι εκείνος να δροσιστεί στην άκρη του ορίζοντα.

Κουβέντα στην κουβέντα και θύμηση στη θύμηση κόντευε να τελειώσει το παραμύθι μέσα στην λουλουδιασμένη αυλή και να ΄σου φουριόζος ο Ιούλης με ένα χαμόγελο που άστραψε η νύχτα. Όλα τούτα κρατούσε στο σεντούκι του. Ξυπόλυτος και ολόφρεσκος μου ‘δωσε το χέρι να με τραβήξει να φύγουμε να προλάβουμε την Ανατολή που θα ήταν,  λέει η πιο λαμπρή των τελευταίων ημερών…. Τον ακολούθησα, ήθελα να μαζέψω  κι άλλες εικόνες, καινούργιες τούτη τη φορά από τα ψαροκάικα, τα γαλανά νερά της θάλασσας και τον πέτρινο όγκο του Άρχοντα-Κούλε στο έμπα  του δικού μας λιμανιού. Να πιάσουμε  καινούργια κλωστή για το καλωσόρισμα του δεύτερου μήνα του καλοκαιριού. Να ξεκινήσουμε  κουβέντες για καινούργιο παραμύθι!

“Στ’ αλώνια καλοσάρωτα και ξεχορταριασμένα θα ξαπλωθούν οι θημωνιές ξανθόμαλλες πλεξίδες”, λέει ο ποιητής μας  Γιώργος Δροσίνης

Ιούλιος μπήκε  αλωνάρης, αλωνιστής, αλωνίτης, αλωνιάτης, αλωνευτής, χαλαζάρης, δευτερόλης, δευτερογιούλης, Αηλιάς ή Αηλιάτης,  Φουσκομηνάς,  Χασκομηνάς, Γυαλιστής ή Γυαλινός, Αηκερατίτης και Χορτοκόπος. Ονομασίες που συναντάμε σε διάφορα μέρη της Ελλάδας και δηλώνουν συνήθως τις γεωργικές δουλειές ή συνήθειες που ίσχυαν για κάθε τόπο.

Πρωτομηνιά είναι η  γιορτή είναι  των Αγίων Αναργύρων που τους ονόμασαν έτσι γιατί αν και γιατροί ποτέ δε έπαιρναν ούτε ένα “αργύριο” για να θεραπεύσουν κάποιον. Tην επομένη στις 2 του μήνα, είναι της Παναγιάς της Βλαχέραινας ή Καψοδεματούσας  γιατί λένε πως έκαιγε στ ‘αλώνια τα δεμάτια αυτών που δεν κρατούσαν αργία τούτη τη μέρα. Στις 3 του Ιούλη γιορτάζει ο Άγιος Υάκινθος,  ο δικός μας άγιος του έρωτα και των αγνών αισθημάτων, της δημιουργίας και της έμπνευσης. Στις 4 του μήνα είναι του Αγίου Ανδρέα Κρήτης, στις 7 της Αγίας Κυριακής, στις 8 του Αγίου Προκοπίου, στις 15 του Αγίου Κήρυκου του Ιουλίτη προστάτη των παιδιών για τους τραυματισμούς,  ίσαμε την μεγάλη γιορτή της Αγιά Μαρίνας στις 17. Εκείνη τη μέρα λένε πως είναι ώριμα τα σταφύλια και τα σύκα γι αυτό και η μνήμη της γιορτάζεται με εξόδους στα αμπέλια και στους λαχανόκηπους με τις μεγάλες συκιές  και τα παράξενα φύλλα που τις νύχτες με φεγγάρι για όλους όσους ξενυχτούσαν στην εξοχή έπαιρναν μορφή και άλλοτε γινόταν μάγισσες, άλλοτε νεράιδες ή φοβέρες νυχτερίδες που τρόμαζαν καθώς κουνιόταν με το πρώτο αεράκι που συντρόφευε τις καυτερές νύχτες του Δευτερόλη μήνα. Η Αγιά Μαρίνα προστάτευε  και από τα βλαπτικά ζωύφια γι αυτό και γινότανε αγιασμός και ραντισμός των σπαρτών από τα σκαθάρια και τα άλλα «έχνη» που γέμιζαν τα χωράφια. Ακόμα λένε πως η Αγία είναι προστάτιδα των καχεκτικών παιδιών και « μάραινε» τα εξανθήματα από την ευλογιά !

Ακολουθεί η μεγάλη γιορτή του Προφήτη Ηλία στις 20 του Ιούλη που θεωρούνταν έφορος της βροχής, των ανέμων, των βροντών και των κεραυνών. Λέγανε πως έτρεχε στον ουρανό με την άμαξά του καταδιώκοντας κάποιον δράκο ή τον διάβολο και κρατώντας πάντα για όπλο του τον κεραυνό. Η παράδοση τον θέλει να είναι ναύτης που επειδή έπαθε πολλά στη θάλασσα και κόντεψε να πνιγεί αρκετές φόρες,  βγαίνει στη στεριά και αποφασίζει  να πάει σε μέρος που δεν έχουν δει θάλασσα ποτέ. Βάζει στον ώμο του ένα κουπί κι όποιον συναντά στο δρόμο του τον ρωτά αν ξέρει τι είναι τούτο που βαστά. Όταν του λέγαν πως ήξεραν κείνος τραβούσε όλο και ψηλότερα και σαν έφτασε στην κορφή ενός βουνού του παν πως τούτο δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ένα κομμάτι ξύλο. Έτσι αποφάσισε να μείνει για πάντα εκεί ψηλά. Μύθος που έχει τις ρίζες του σε εκείνον του Οδυσσέα  που παρακινείται από τον Τειρεσία, σαν σκοτώνει τους μνηστήρες να τραβήξει όσο πιο ψηλά μπορεί και σαν θα φτάσει σε μέρος που δεν γνωρίζουν από καράβια ή κουπί να το μπήξει στη γη και να θυσιάσει στον Ποσειδώνα.  Συνδέεται επίσης  με τον Ήλιο που ταυτιζόταν με τον  Δία που σαν θεός των μετεωρολογικών φαινομένων λατρευόταν πάνω σε βουνοκορφές. Έτσι εξηγούνται και οι φωτιές που ανάβονταν στις κορυφές  μα και οι θυσίες πετεινών που ως αγγελιοφόρος της ημέρας θεωρήθηκε από τους αρχαίους Έλληνες σύμβολο του Ήλιου και από την φωνή του έβγαζαν προγνωστικά για τον καιρό. Την παραμονή του Αϊ Λιά γινόταν δέηση στον προφήτη γιατί οι ζέστες πια ήταν ανυπόφορες , η λεγόμενη Περπερούνα για να ρίξει μια βροχή να δροσιστούν. Το έθιμο ήθελε να στολίζουν  με πράσινα χόρτα ένα κορίτσι ορφανό που το πήγαιναν στο ποτάμι και έβρεχαν τα ρούχα τους και στη συνέχεια χόρευαν όλοι μαζί και τραγουδούσαν:

Θέ μου βρέξε μια βροχή, μια βροχή μια σιγανή, μια βροχή καλή βροχή.

Σε πολλά ξωκλήσια επίσης επειδή πίστευαν πως και τούτος ο Προφήτης προστάτευε από αρρώστιες γινόταν περισχοινισμός δηλαδή περιτύλιξη της εκκλησίας με κέρινο νήμα αλλά και του ασθενή ή τύλιγαν το κεφάλι του με στάχυα  και έτσι έφευγε ο πόνος.

Ο μήνας τελειώνει με πολλά πανηγύρια ακόμη ανάλογα την περιοχή. Στις 22 η Αγιά Μαρκέλλα, στις  24  η Αγιά Χριστίνα, στις 25  είναι η Κοίμηση της Αγίας Άννας και ακολουθούν οι γιορτές δύο θεραπευτών αγίων της Αγίας Παρασκευής  της Δρακοντοκτόνου στις 26 που προστατεύει τα μάτια. Λένε επίσης πως προστάτευε και από την χολέρα ή πανώλη. Στην Κρήτη την  αποκαλούν  και «Πεφταργά». Φτάνουμε στη γιορτή  του Αγίου Παντελεήμονα στις 27 Ιουλίου, προστάτης όλων σχεδόν των αναπηριών κι είναι γνωστή η παροιμία : « Κουτσοί, στραβοί στον Άγιο Παντελεήμονα ».

«Μέρες ετοιμαζόμασταν για το πανηγύρι του Αγίου Παντελεήμονα που γινόταν στο διπλανό χωριό. Ξέραμε πως θα βρίσκαμε όλα τα παιχνίδια που είχαμε ονειρευτεί και μετράγαμε ξανά και ξανά το χαρτζιλίκι μας να δούμε αν θα μας έφτανε. Από νωρίς το πρωί σαν ξημέρωνε η παραμονή πλέναμε την καρότσα του φορτηγού  και σαν στέγνωνε στρώναμε την κουβέρτα και περιμέναμε να βραδιάσει. Και σαν έφτανε η πολυπόθητη ώρα ξαπλώναμε όλοι και δεν μας ένοιαζαν ούτε οι λακκούβες στο δρόμο, ούτε ο φοβερός θόρυβος της μηχανής. Ήμασταν τόσο κοντά στο όνειρο …

Φτάναμε στους Κουνάβους κι αν και έπρεπε να παρκάρουμε πολύ μακριά , δεν το σκεφτόμασταν,  μόνο να φτάσουμε γρήγορα θέλαμε,  να ανάψουμε ένα κερί στη χάρη του Αγίου και να ψωνίσουμε τις μοναδικές μαντινάδες, άλλοτε σε χάρτινη σακούλα, άλλοτε σε χωνί από εφημερίδα. Μαντινάδες ζαχαρωτά, ροζ, πράσινες, μπλε και λευκές. Δύο δραχμές δίναμε κι η ευτυχία κρατούσε μέρες, ευτυχία κλεισμένη σ' ένα μικρό χαρτάκι που διαβάζαμε τι μας έτυχε σαν γλείφαμε όλο το ζαχαρωτό. Κι ύστερα τρώγαμε καπρικό στα λεμονόφυλλα και παίρναμε ένα σωρό δακτυλίδια με πολύχρωμες πλαστικές πέτρες σε σχήμα καρδιάς και βραχιόλια από έναν πάγκο που είχε χιλιάδες μικροπράγματα κι ένοιωθα πριγκίπισσα αληθινή, έχοντας ξοδέψει ...μία δραχμή και ένα πενηνταράκι …

Το όνειρο και για τούτο το καλοκαίρι είχε βγει αληθινό!».

 Και το εορτολόγιο κλείνει στις 28 του Ιούλη με την γιορτή της Αγίας Ειρήνης της Χρυσοβαλάντου που τιμάται ιδιαίτερα στην πόλη του Ηρακλείου.

Καλό μας μήνα !

 

*θρυνάκι = ξύλινο εργαλείο λιχνίσματος

*σκύβαλα =οι κόνδυλοι των σταχιών

*δριμόνι =  Μεγάλο κόσκινο με διάμετρο ένα μέτρο

*βολόσυρος = Ξύλινο εργαλείο αλωνίσματος με πριονωτά σίδερα και χαλίκια από κάτω για τον τεμαχισμό των σιτηρών

 Φωτογραφίες  : Κωνσταντίνος Γριβάκης

Ελένη Μπετεινάκη

Πηγές :

Μουσείο Μπενάκη : « Παραδοσιακές καλλιέργειες », Αθήνα 1978

Γ.Α. Μέγα « Ελληνικαί εορταί και έθιμα της λαϊκής λατρείας »,Αθήνα 1963

Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Τα καλοκαιρινά, Δημ. Λουκάτος, εκδ. Φιλιππότη

20 Ιουνίου.... Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων!

20 Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων!

Της Ελένης Μπετεινάκη*

Κάθε χρόνο, στις 20 Ιουνίου, ο κόσμος τιμάει την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων. Φέτος εστιάζει στην αλληλεγγύη, για έναν κόσμο που αγκαλιάζει τους πρόσφυγες.

Για τις πατρίδες της ψυχής και του νου, για τις αλήθειες της ζωής που κάποιες φορές πονάνε πολύ…

Για τους ανθρώπους που έχασαν την πατρίδα τους χωρίς να φταίνε, που αναγκάστηκαν να φύγουν και πολλοί απ΄αυτούς να καταφέρουν να περάσουν… απέναντι.

Θυμόμαστε παλιότερες εκδόσεις, διαβάζουμε καινούργιες κι επιλέγουμε βιβλία που ακουμπούν στις ψυχές όλων μας!

Με ένα κόκκινο κουμπί, Ελένη Μπετεινάκη, εικ: Νικόλας Ανδρικόπουλος, εκδ. Κλειδάριθμος!

Ο Ασίντ είναι ένα παιδί πρόσφυγας. Όταν ξεσπάει πόλεμος στην πατρίδα του, αρχίζει να φοβάται κι ας είναι ατρόμητος (Ασίντ σημαίνει λιοντάρι). Μια νύχτα, φεύγει εντελώς μόνος του και η βάρκα που τον μεταφέρει τον αφήνει σ’ ένα νησί. Θα βρεθεί σε μια ακτή με μόνη συντροφιά του ένα κόκκινο κουμπί με δυο τρύπες που γίνεται φίλος του, παιχνίδι, παρέα του και μεταμορφώνεται κάθε φορά σε ό,τι του λείπει, ό,τι αγαπά, ό,τι χρειάζεται.

Εκεί έρχεται συχνά κι ένα θαλασσοπούλι κατάμαυρο, με ράμφος παράξενο και μακρύ. Είναι ο Αριστοτέλης ο θαλασσοκόρακας. Ώσπου ξαφνικά, ένα πρωί ο Ασίντ χάνει το κουμπί του.

Μια ιστορία που έχει στόχο να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά σε θέματα προσφύγων. Επίσης θα  τα βοηθήσει να ξεχωρίσουν και να καταλάβουν έννοιες όπως πόλεμος, μετανάστης, πρόσφυγας. Θα νιώσουν και θα αντιληφθούν πως όλα τα πλάσματα της γης χρειάζονται αγάπη, φροντίδα, οικογένεια και φίλους.

Το βιβλίο περιλαμβάνει οδηγίες προς εκπαιδευτικούς και γονείς.

Θα το βρείτε εδώ: https://www.klidarithmos.gr

STILL! Ένα άγαλμα που γύρισε τον κόσμο, Σταύρος Σταύρου, εικ: Αιμιλία Κονταίου, εκδ. Καλέντης

Ένα άγαλμα και ένα κορίτσι θα συναντηθούν για να ζήσουν την αληθινή φιλία. Στο κοινό τους ταξίδι, θα ανακαλύψουν ότι τα σημαντικότερα είναι όσα βλέπουν τα μάτια της ψυχής. Η ιστορία τους μιλάει, με τη γλώσσα της καρδιάς, για την αγάπη προς όλα τα πλάσματα της γης, για την ελευθερία και για την ειρήνη που δικαιούται ο κόσμος.

Το βιβλίο «STILL! Ένα άγαλμα που γύρισε τον κόσμο», που υπογράφει ο συγγραφέας και στιχουργός Σταύρος Σταύρου, με την πανδαισία των εικόνων και των χρωμάτων της εικονογράφησης της Αιμιλίας Κονταίου, βασίζεται στην ιστορία της επιτυχημένης παράστασης με τον ομώνυμο τίτλο.

https://kalendis.gr/product/still-ena-agalma-pou-girise-ton-kosmo/

Φτου Ξελύπη, Μαριέττα Κόντου, εικ: Στάθης Πετρόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο

Ιστορίες που ζεις δυνατά λέγεται η νέα σειρά βιβλίων για παιδιά και νέους που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Και είναι πολύ δυνατές αυτές οι ιστορίες. Είναι για εκείνους τους ανθρώπους ή καλυτέρα τα παιδιά που πέρασαν αυτό που λέει ο λαός μέσα από τη φωτιά και ξαναγεννήθηκαν. Η ιστορία της Νουρ από τη Δαμασκό, ενός μικρού κοριτσιού που η ζωή άλλαξε χωρίς να καταλάβει το πώς και το γιατί είναι από τις πιο συγκινητικές και δυνατές που έχω διαβάσει τελευταία . Προϊόν μυθοπλασίας της Μαριέττας Κόντου που η πένα της για μια ακόμα φορά μαγεύει. Ιστορία για το κορίτσι που λάτρεψε το νερό, που εκείνο τη βοήθησε να σωθεί, να τραβήξει μια βάρκα με φοβισμένους ανθρώπους, μεσοπέλαγα για ώρες πολλές. Το νερό που ήταν το εισιτήριο της για την άλλη ζωή. Για το ταξίδι που ήταν μοναχικό και δύσκολο πολύ και πέρασε χώρες, στεριές, θάλασσες και πάλι στεριά για καταφέρει με τη βοήθεια Ανθρώπων Χαμογελαστών να περάσει και ολόκληρο ωκεανό και να βρεθεί στο πιο μεγάλο στάδιο του κόσμου, στο Μαρακανά της Βραζιλίας , στην πιο μεγάλη αθλητική διοργάνωση, εκείνη των Ολυμπιακών Αγώνων.

Κι είναι η ιστορία μιας προσφυγοπούλας, ενός ασυνόδευτου παιδιού. Κι είναι πολλά τα βιβλία που τυπώνονται πια με τέτοια θέματα. Όμως η ιστορία της Νουρ έχει κάτι το διαφορετικό. Έχει εκείνη τη γάτα την Κιταμπάν που στα αραβικά θα πει βιβλίο. Έχει εκείνα τα πολύτιμα πράγματα στο μικρό σακουλάκι, που κάποια στιγμή καταλαβαίνεις πως την  αξία τους την αλλάζουν οι συνθήκες, ο χρόνος και ο τόπος. Έχει εκείνη την φανταστική χώρα την Κολυβρία που φέρνει χαμόγελα. Έχει χαμόγελα πολλά από απλούς ανθρώπους που τους αρέσει να βοηθούν τους άλλους. Έχει πείσμα τούτη η ιστορία. Πείσμα, στόχους και όνειρα. Έχει θάρρος, τόλμη , λύπη και χαρά, σαν χαρμολύπη που λέμε καμιά φορά. Έχει γνωστές σκηνές και εικόνες που εύχεσαι να μην ζήσεις ποτέ. Έχει αναστοχασμούς  και συναισθήματα ανάκατα. Φόβο, θυμό, χαρά, αγαλλίαση, πόνο, πίκρα, δάκρυα μα και ελπίδα μπόλικη και άλλα δάκρυα εκείνα της χαράς.

Μαριέττα Κόντου! Αναζητείστε και ανακαλύψτε την όσοι δεν την ξέρετε. Μαγική η γραφή της, ρέουσα και πολύτιμη σαν τα μικρά πραγματάκια στο σακουλάκι της Νουρ. Εικόνες φτιάχνει μέσα σε μια στιγμή με δύο της  λέξεις. Εικόνες που είδε και ένοιωσε κι ο Στάθης Πετρόπουλος που εικονογράφησε όλη την ιστορία, διακριτικά, σεβόμενος το κείμενο και τη ζωή της Νουρ και της  Κιταμπάν που με γοήτευσε ιδιαίτερα. Μια ιστορία αλληλοβοήθειας, τόλμης, θάρρους και …προσφύγων. Για όλες τις πατρίδες του κόσμου, για όλα τα παιδιά του κόσμου που αναγκάζονται να πάρουν τον δρόμο της μοναξιάς και του πολέμου…

Για τα όνειρα που δεν χάνονται ποτέ, για τις διαδρομές που όλοι θα διανύσουμε!

Για παιδιά από 10 χρονών…

Tα φυγοπούλια,Φανή Κεχαγιά, εικ: Ναταλία Καπατσούλια, εκδ. Ψυχογιός

Ο μικρός επιστρέφει στο σπίτι με ένα καταπληκτικό νέο! Στο σχολείο του ήρθαν κάτι καινούρια αποδημητικά πουλιά.
Η μαμά δε γνώρισε ποτέ της αποδημητικά πουλιά και έχει απορίες. Τι ήταν αυτό που τα ανάγκασε να φύγουν από το σπίτι τους; Ποια γλώσσα μιλάνε; Τι ονόματα έχουν;
Αλλά και ο μικρός έχει πολλές απορίες.
Μια πρωτότυπη ιστορία για την προσφυγιά.

Δείτε εδώ ένα απόσπασμα: https://www.psichogios.gr/el/ta-fygopoylia.html

Το παιχνίδι των δοντιών, Ρία Φελεκίδου, εικ: Γεωργία Στύλου, εκδ. Μεταίχμιο

Πόσα παιχνίδια μπορεί να σκεφτεί ο άνθρωπος τις ώρες που η παγωνιά, η απογοήτευση, η μοναξιά τον κυριεύουν; Πόσο να παίξει ένας γονιός με ένα παιδί στην αγκαλιά με σα σε μια σκηνή, σε δυο τετραγωνικά χώρο, που θέλει να ζήσει, να ζεσταθεί, να ονειρευτεί το αύριο; Που κατοικεί η μουσική σαν σωπαίνουν οι άνθρωποι, οι εικόνες, η σιγουριά των πραγμάτων. Που κρύβεται η ομορφιά, η ελπίδα , η χαρά της ζωής; Μόνο στη δύναμη του μυαλού, της θέλησης , στο άγγιγμα από χέρι αγαπημένο… Κι όμως τούτο το προσφυγόπουλο Αμπντούλ,  προσπαθεί, ονειρεύεται και είναι νικητής της ζωής, της ασχήμιας , της κακής ώρας και στιγμής.

Συγκινητική η ιστορία της Ρίας Φελεκίδου, αληθινή κι ανθρώπινη. Μεγαλείο ψυχής, αντοχές που δοκιμάζονται, όνειρα που κρύβονται σε παράξενες μουσικές, εκείνες των δοντιών που κτυπάνε μόνα στους από το κρύο, με μέτρο, με ρυθμό, με αισιοδοξία για το αύριο. Με εκπληκτικές  εικόνες από την Γεωργία Στύλου με μάτια που καρφώνονται στα δικά σου και νοιώθεις όλη εκείνη την πίκρα, το φόβο μα και την ελπίδα σε κάτι που θα ΄ρθει και θα΄ναι όμορφο, διαφορετικό, χαρούμενο κι ολοζώντανο.

Να το διαβάσετε τούτο το παιχνίδι, με την ευχή να μην χρειαστεί ποτέ να παίξει ξανά κανένα παιδί, κανένας γονιός  για καμιά πατρίδα, για καμιά παγωμένη νύχτα!

Για παιδιά από επτά χρονών με αρκετές δραστηριότητες και αφήγηση της ιστορίας από την ίδια τη συγγραφέα.

Μέσα από τα μάτια τους, Φωτεινή Κωνσταντοπούλου, εικ: Μαρία Μανουρά, εκδ. Ελληνοεκδοτική!

12 παιδιά, 12 ιστορίες, 12 όνειρα για το αύριο.  Ιστορίες του κόσμου, του σκληρού κόσμου των ανθρώπων, της εξουσίας, της παράλογης δύναμης, του πολέμου, της προσφυγιάς, της απώλειας, της μνήμης. Δώδεκα  ιστορίες γεμάτες  εικόνες που δεν ξεχνιούνται όμορφες κι  άσχημες, γεμάτες νοσταλγία, θάρρος, πίστη, κουράγιο, πόνο,  ελπίδα κι  αγάπη για τη ζωή. Ιστορίες που σε κάνουν να σκεφτείς γεμάτες μηνύματα και λέξεις που δεν ξεχνάς!

Διασκορπιστήκαμε… αναπάντεχα… μέσα στο φόβο… πόλεμος…. αλλάζαμε τόπους… προχωρούσαμε σιωπηλοί… μια ασταμάτητη διαδικασία… Μόνο η παιδεία μπορεί να σβήσει το μίσος των ανθρώπων… χάος… ήμασταν αποφασισμένοι… με όση αντοχή απέμεινε… φτάσαμε… Στη ζωή μου μια λέξη ταιριάζει: Υπομονή… διατηρώ την ελπίδα …αγωνίζομαι!

Χωρίς άλλα λόγια , μόνο εκείνα της Φωτεινής Κωνσταντοπούλου με τις μοναδικές εικόνες της Μαρίας  Μανουρά.

Αλήθειες που πονάνε, έργα ανθρώπων που διαλύουν άλλους. Όνειρα που δεν σταματούν ποτέ, ό,τι κι αν συμβεί….

Ο Λαχαπού από τη ζούγκλα της χώρας Καμαμπού, Εύα Κασιάρου, εικ Νίκος Γιαννόπουλος, εκδ: Κόκκινη Κλωστή Δεμένη

Η χώρα Kαμαμπού είναι στη ζούγκλα και ο Λαχαπού είναι ένας μικρός κάτοικος της που ζει και βασιλεύει με την οικογένεια του και τους φίλους του σ΄ αυτήν. Τη  ειρήνη και την ομορφιά της μικρής αυτής χώρας ζήλεψαν κάποιοι και μια μέρα έσπειραν παντού το κακό. Φωτά, καπνοί θόρυβος πολύς ήταν η αιτία  που αναγκάστηκα ν να φύγουν όλοι τους πολύ μακριά. Όλα τα ζώα είχαν λύπη μέσα τους και κανένα  δεν μπορούσε να εξηγήσει γιατί συνέβαιναν όλα αυτά. Σαν πόλεμος να ξέσπασε στο μεγάλο δάσος και χάθηκαν όλα τα όμορφα και τα καλά κι αναγκάστηκε η οικογένεια του Λαχαπού που ευτυχώς σώθηκε, να φύγει σαν κυνηγημένοι πρόσφυγες. Η νέα ζωή δεν ήταν εύκολη. Χωρίς χρήματα, χωρίς τροφή και στέγη με αρρώστιες  κι ένα σωρό κακουχίες κατάφεραν στο τέλος να φτάσουν στη ζούγκλα της χώρας Τακαμά. Έμοιαζαν σαν ζητιάνοι και κανένας δεν τους βοήθησε κι εκείνοι εξορίστηκαν μόνοι τους σε μια μακρινή σπηλιά. Όλοι τους φοβόταν και σιγά σιγά κατάφεραν να τους διώξουν. Στη νέα τους περιπλάνηση βρέθηκε μια αλεπού που έδωσε χώρο και χρώμα στη ζωή τους. Και από τότε με πολλές δυσκολίες αλλά σε πείσμα των καιρών ο μικρός Λαχαπού δεν το ΄βαλε κάτω. Ακόμα κι όταν τον κορόιδευαν στο σχολείο που δεν ήξερε τη γλώσσα τω άλλων ζώων. Ένα τυχαίο γεγονός έκανε τους νέους τους συγκατοίκους να τους δουν από διαφορετική οπτική γωνία και σιγά σιγά να καταλάβουν ποιοι ακριβώς ήταν. Τότε απόκτησαν στεγή, καλή τροφή, δουλειά και πάνω απ όλα αναγνώριση και εκτίμηση.

Επίκαιρη η ιστορία της Εύα Κασιάρου, όσο ποτέ. Μια ιστορία για ζώα που όμως συναντάμε κι εμείς οι άνθρωποι στην δική μας πια καθημερινότητα. Μια απόδοση της πραγματικότητας  πάρα πολύ δυνατή στην κατανόηση της πιο δύσκολης έννοιας για παιδιά πιο τρυφερών ηλικιών. Το πρόβλημα της προσφυγιάς, ο φόβος, ο ξεριζωμός, ο ξενιτεμός, η περιπλάνηση, η πείνα, η φτώχεια, η συμβίωση και πάνω από όλα η αποδοχή από τους άλλους και η επιβεβαίωση. Με τρόπο τόσο απλό η  Εύα Κασιάρου τα είπε όλα. Και το πιο σπουδαίο μέσα από ένα παραμύθι συγκινεί, προτρέπει, δημιουργεί σκέψεις και αναλύει συμπεριφορές που δίνει στα παιδιά την δυνατότητα να νοιώσουν και να καταλάβουν την οδύσσεια των πολλών ανθρώπων  παραλληλίζοντας τους με ζώα και μάλιστα με τα πιο δυνατά της ζούγκλας, τα λιοντάρια. Ιστορία που πρέπει να διαβαστεί από όλα τα παιδιά, γεμάτη συναισθήματα και σκέψεις. Συμπεριφορές στο σχολείο που δημιουργούν τεράστια θέματα σε παιδιά που προσπαθούν να ενσωματωθούν σε μια κοινωνία, σε μια ομάδα. Το ιδιαίτερο αυτό σημερινό πρόβλημα που διογκώνεται και εξαπλώνεται παντού  γίνεται πιο κατανοητό μέσα από τους συγκεκριμένους ήρωες που τόσο όμορφα έχει εικονογραφήσει ο Νίκος Γιαννόπουλος. Χαρακτήρας σαν καρτούν που τόσο αρέσει στα παιδιά. Χρώμα σε μια ιστορία που έχει πολύ γκρίζο.

Το παραμύθι του Λαχαπού  έχει αισιόδοξα μηνύματα στο τέλος του,  αρκεί να σκεφτούμε  και να περιορίσουμε την καχυποψία και τις ετικέτες που συχνά βάζουμε όλοι σε « ξένους» και σε όσους είναι διαφορετικοί από εμάς.

Για παιδιά από 5 χρονών!

O Αντίλ έχει πατρίδα, Εύη Τσιτιρίδου – Χριστοφορίδου, εικ: Κατερίνα Βερούτσου, εκδ. Ελληνοεκδοτική

Μιλάνε τα πεφταστέρια ή μόνο λάμπουν για μια στιγμή; Και τούτη η λάμψη είναι ικανή να κάνει τον μικρό Αντίλ να ξαναβρεί το χαμένο του χαμόγελο. Εκείνος σαν εμφανίζεται το πεφταστέρι του,και τον προσκαλεί να πάει μαζί του,  συλλογιέται πως  θέλει να μείνει εκεί που είναι οι δικοί του άνθρωποι, η πατρίδα του που ζωντανή κρατιέται μόνο ανάμεσά τους. Κι ο βράχος κι η θάλασσα η πλατιά τον καλεί κι εκείνη να την ακολουθήσει, να βρει το δρόμο, τον χαμένο του εαυτό, την παιδικότητα που …έμεινε πίσω. Σαν μια πανώρια γοργόνα, αφέντρα με ασημένιες μπούκλες κι όλα τα ζωντανά του βυθού πάνω στην ουρά της. Όμως ο Αντίλ δεν θαμπώνεται από την ομορφιά και ωραία λόγια. Στη στεριά παραμένει, πιστός στις αξίες, στα όνειρα , στους δικούς του ανθρώπους. Κι ύστερα ήρθε ο Άνεμος ο τρανός, ο βροντερός κι απόλυτος να τον πλανέψει να τον γυρίσει τον κόσμο να βρει πια εκείνο τι χαμόγελο που ΄χε χαθεί. Όμως και πάλι δεν τον πείθει …Ούτε η καμήλα, το καράβι της ερήμου κατάφερε να τον κάνει να την ακολουθήσει… Μόνο ένας «τόπος» και τρόπος ,υπάρχει που μπορεί ο Αντίλ να ξαναβρεί το γέλιο, τη σιγουριά κι εκείνη την πατρίδα που του ΄λεγε ο παππούς του  κι αυτός ο τόπος μυρίζει πάντα ευωδιαστά κι έχει μια ζέστα  που απαλύνει όλους τους πόνους, την κούραση, τους φόβους, που γεννά πάντα την ελπίδα…Κι είναι τόσο αγαπημένος, τόσο δίπλα του , τόσο μοναδικός…

Μαγική η ιστορία του Αντίλ δια χειρός Εύης Τσιτιρίδου . Ένα παραμύθι που είναι τόσο αληθινό που σε μεταφέρει σε άλλους κόσμους, φανταστικούς και υπαρκτούς, σε άλλες πατρίδες που ταξιδεύει ο νους και η ψυχή. Μια ιστορία που δείχνει τη δύναμη της μητρικής αγάπης, τη σοφία της υπομονής, της δεύτερης  σκέψης.  Μια ιστορία που αφήνει το όνειρο λίγο να ξεγλιστρήσει, όμως δεν φταίει ο Αντίλ, το παιδί, φταίνε εκείνοι που του στέρησαν την γη του. Φταίει το δύσκολο ταξίδι που του επιφύλασσε η μοίρα κι έτσι πατρίδα γίνονται οι άνθρωποι, οι ψυχές, οι αγκαλιές κι η ελπίδα. Μια ιστορία που σε ταξιδεύει με τα στοιχειά της φύσης και τα σημεία του ορίζοντα. Μια ιστορία που σε μαγεύει με τις λέξεις και τις εικόνες της… Μια ιστορία για τις επιλογές , τις σκέψεις, τις προκλήσεις της ζωής. Ένα παραμύθι που σε προκαλεί να διαλέξεις, να ωριμάσεις  πιο πολύ και να αποφασίσεις. Κι ας έχουν πλάνη οι εικόνες, και ας παίζει παιχνίδια ο νους. Η καρδιά μετράει ,  η σιγουριά  σαν είσαι ευάλωτος,  κουρασμένος ή πονεμένος! Μια ιστορία για ένα παιδί πρόσφυγα που θέλει να ξεφύγει αλλά φοβάται κι επιλέγει μόνο αυτό που στην παρούσα φάση του του δίνει δύναμη.

Ναι, με μάγεψε η εικονογράφηση του βιβλίου, το σχήμα και τα χρώματα. Υπογραφή στις μοναδικές εικόνες η Κατερίνα Βερούτσου. Εικόνες βγαλμένες πραγματικά από παραμύθια, από τα βάθη της Ανατολής, από εκείνους τους τόπους που πια φαντάζουν δύσκολα σε χρώματα κι αρώματα. Ωστόσο η Κατερίνα κατέφερε να μας ξαναφέρει τα όνειρο με πολλή χρυσόσκονη, με πολλή χρώμα, πολύτιμο.

Να το διαβάσετε, να μαγευτείτε, να ταξιδέψετε με άλογα, γοργόνες παρέα με τον ίδιο τον άνεμο  ώστε να ανθίσει και το δικό σας χαμόγελο…

Το άγαλμα που κρύωνε, Χρήστος Μπουλώτης, εικ: Φωτεινή Στεφανίδη, εκδ. Πατάκη

«Εκείνο τον Αύγουστο, τον πιο ωραίο Αύγουστο του αιώνα, η πανσέληνος ασήμωσε ένα παράξενο ταξίδι που έμοιαζε πολύ με παραμύθι. Παραμύθι όμως δεν ήταν». Το ταξίδι αυτό ξεκινά από παλιά. Από τότε που το μικρό μαρμάρινο αγόρι, το άγαλμα, άφησε σαν προσφυγάκι την πατρίδα του στη Μικρασία και στεγάστηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Από τότε κρύωνε ολοένα, γιατί νοσταλγούσε αθεράπευτα την πατρίδα του στην αντίπερα ακτή του Αιγαίου. Τα πράγματα θ' αλλάξουν όμως όταν θα βρει δυο φίλους καρδιάς, την κυρία Γαλάτεια, την καθαρίστρια του Μουσείου, και το μικρό Λάμπη, το γιο του νυχτοφύλακα. Τα πράγματα θ' αλλάξουν μ' ένα παράξενο όνειρο. Απ' τ' όνειρο θα φτερουγίσει στο Μουσείο ένα μεγάλο γαλάζιο πουλί που θα τους ταξιδέψει μια νύχτα με πανσέληνο στις χαμένες πατρίδες, στη Μικρασία. Το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου απέσπασε το βιβλίο «Το άγαλμα που κρύωνε» του Χρήστου Μπουλώτη σε εικονογράφηση της Φωτεινής Στεφανίδη (σειρά Λογοτεχνικά βιβλία με πολύχρωμη εικονογράφηση).

https://www.patakis.gr/bkm/02883

Έλα να πετάξουμε μαζί , Κάτια Πινό, εικ. Μάνος Συγγελάκης, εκδ. Βεργίνα

Μια ιστορία για ένα όνειρο. Ένα παιδικό όνειρο. Στην ψυχή ενός μικρού παιδιού, του Τζαπάρ, που ζει φτωχικά στην χώρα του με την μητέρα του που κλαίει συχνά και του λέει πως σαν θα φύγουν μακριά θα μπορέσουν κι αυτοί να  γευτούν το γλυκό ψωμί. Όμως τούτο το γλυκό ψωμί θέλει πολύ « δύσκολα » υλικά για να …φουσκώσει. Θέλει πάνω απ όλα αγάπη, θέλει υπομονή, θέλει δύναμη και κουράγιο. Θέλει πολλές κουταλιές θάρρους, θέλει αγώνα, θέλει εκτίμηση, και πάνω απ΄όλα θέλει πίστη στην ίδια τη ζωή και στα όνειρα της. Θέλει τις περισσότερες φορές και τη βοήθεια των άλλων, εκείνων που δεν θα βλέπουν με μισό μάτι τα μικρά απιδιά των μεταναστών ή προσφύγων στα φανάρια. Θέλει δύναμη ψυχής και κατανόησης  στα παιδιά που τριγυρνούν ξυπόλυτα ή με βρώμικα ρούχα γιατί μπορεί να μην γίνεται να είναι αλλιώς. Θέλει περισυλλογή και ανάσες από όλους μας για όλους τους Τζαπάρ τούτου του κόσμου που είναι όπως και τα δικά μας παιδιά. Που θέλουν να χαμογελούν πάντα και ας έχουν ένα χαλασμένο δόντι που τα τρελαίνει στον πόνο σαν πίνουν νερό, το μόνο που υπάρχει, πιθανόν,  άφθονο στην πατρίδα τους. Θέλει μια μεγάλη αγκαλιά γιατί συχνά δεν καταλαβαίνουν τη δική μας τη γλώσσα. Θέλει να μην γνωρίζουν τη βία της μαγκιάς και των δήθεν επαναστατών – εφήβων. Θέλει ένα μικρό χεράκι από μια μικρή νεράιδα με μπούκλες στα μαλλιά που θα δώσει σημασία και χώρο στο όνειρο. Γιατί και τούτα τα παιδιά έχουν δικαιώματα, και ανάγκες και επιθυμίες και όνειρα. Κι ο Τζαπάρ δεν θα σταματήσει ποτέ να ονειρεύεται. Να ονειρεύεται πως κάποια μέρα το χαμόγελο θα έρθει στα χείλη της μητέρας του και στα δικά του. Πως κάποτε θα μάθει κι εκείνος να διαβάζει βιβλία και θα αποκτήσει  ένα μεγάλο με πολύχρωμες εικόνες  και  θα γράφει τα δικά του παραμύθια… Κι εκείνη η μέρα θα έρθει… μόλις το πιστέψει βαθιά. Και μόλις η μικρή του νεράιδα του χαρίσει το πιο γλυκό της βλέμμα και χαμόγελο. Κι ο Τζαπάρ θα φτάσει στο πιο ψηλό σκαλοπάτι του ονείρου του. Θα πετάξει μαζί με τα παγοπέδιλά του πολύ ψηλά, φίλοι για πάντα με την μικρή του νεράιδα, και θα κατακτήσει εκείνο το όνειρο  πως επιτέλους υπάρχει …γλυκό ψωμί και στη νέα του πατρίδα!

Ένα βιβλίο πολύ συγκινητικό. Ένα βιβλίο κι αυτό για τα παιδιά όλου του κόσμου. Για τους Τζαπάρ όλου του κόσμου που αναγκάζονται να αφήσουν τη δική τους πατρίδα και να αναζητήσουν ένα καλύτερο μέλλον. Ένα βιβλίο για την δύναμη της ψυχής και της θέλησης. Ένα βιβλίο που πρέπει να  ξυπνήσει ή και να  αλλάξει συνειδήσεις. Να κάνει όλους , παιδιά και μεγάλους να αναρωτηθούν για τις εικόνες που συναντάμε κάθε μέρα δίπλα μας. Για να καταλάβουμε πως όλα εκείνα τα παιδιά που αναγκάζονται να έρθουν στη δική μας τη χώρα, δεν είναι διαφορετικά από τα δικά μας, από μας. Είναι άνθρωποι, όπως εμείς, με όνειρα, ελπίδα , σάρκα και οστά. Η Κάτια Πινό γράφει μια ιστορία που όλοι μας κάπου μπορεί και να έχουμε βαθιά μέσα στην ψυχή μας. Μια ιστορία σύγχρονη και σχεδόν καθημερινή. Για τους Τζαπάρ των φαναριών, του σχολείου , της αγοράς, των δρόμων. Για τους Τζαπάρ που έρχονται καθημερινά στη δική μας πατρίδα, παράνομα πολλές φορές μόνο και μόνο για ένα καλύτερο μέλλον και που έχουμε υποχρέωση να στηρίξουμε γιατί πάνω από οτιδήποτε άλλο είμαστε όλοι άνθρωποι.

Κάτια, η ιστορία σου είναι απλά υπέροχη. Μακάρι όλοι οι Τζαπάρ του κόσμου να τα καταφέρνουν στη ζωή, όπως ο δικός σου. Μακάρι όλοι μας να μπορούσαμε να αναλογιστούμε τη ζωή όλων αυτών των ανθρώπων . Μακάρι να μπορούν όλοι οι Τζαπάρ να ακουμπήσουν έστω και λίγο το όνειρό τους!

Για παιδιά από 8 χρονών…

Γιασμίν, μια ζωή από την αρχή, Μερκούριος Αυτζής, εικ :Ναταλία Καπατσούλια, εκδ. Ψυχογιός.

Μια ολοκαίνουργια κυκλοφορία γεμάτη ανθρωπιά και φαινόμενα των καιρών. Η Γιασμίν είναι ένα μικρό κορίτσι, πρόσφυγας, από μια χώρα που ο πόλεμος δεν άφησε τίποτα ζωντανό. Ούτε το σκυλάκι της την Σελήνη, ούτε ένα κτίριο, ούτε  ένα λουλούδι. Η περιπέτειά της συνεχίστηκε στα παγωμένα νερά του πελάγους που έχασε όλη της την οικογένεια. Και τώρα μόνη χωρίς να τη νοιάζει το κρύο και η βροχή περπατά σε δρόμους άλλοτε φιλόξενους και άλλοτε εχθρικούς, σε μια καινούργια χώρα. Φυλακτό της πολύτιμο ένα σπασμένο μενταγιόν και τα λόγια του πατέρα και της μητέρας της: «Μη φοβάσαι…Όλα θα πάνε καλά». Όμως είναι μικρή και φοβάται κι είναι η απώλεια δυσβάστακτη και σιωπηλή. Ώσπου απρόσμενα μια φθινοπωριάτικη νύχτα με βροχή μια νέα αγάπη θα γεμίσει την ψυχή και τη ζωή της. Ο μικρός Χνούδης, ένα σκυλί, θα είναι η αιτία να νοιώσει πάλι την θαλπωρή της οικογένειας, της φροντίδας, της έννοιας από ανθρώπους ξένους αλλά με καρδιά γεμάτη αγάπη και μεγαλείο….

Σημάδια και φαινόμενα των καιρών. Προσφυγιά, πόλεμος, απώλειες και μοναξιά. Πείνα, κακουχίες και στερήσεις αλλά και ανθρωπιά από ανθρώπους ξένους, απλούς, καθημερινούς με περίσσευμα αγάπης στην ψυχή τους. Η Γιασμίν, του Μερκούριου Αυτζή είναι ένα από τα χιλιάδες προσφυγόπουλα που υπάρχουν τούτη την στιγμή στον πλανήτη. Παιδί μονάχο, χωρίς ίχνος ελπίδας, στοργής και αγάπης, περιπλανώμενο χωρίς λόγο και χωρίς σκοπό. Η ιστορία του Μερκούριου είναι μια πρώτη προσέγγιση στο τι είναι πρόσφυγας, για μικρά παιδιά, με αφορμή τις πολλαπλές εικόνες των μέσω μαζικής Ενημέρωσης, των καθημερινών ειδήσεων και της Ανθρωπιάς που υπάρχει πια και χαρίζεται απλόχερα. Η κάθε Γιασμίν είναι εδώ για να αφυπνίζει συνειδήσεις, για να θυμίζει σε όλους μας πόσο εφήμερα είναι όλα όσα θεωρούμε δεδομένα. Μια ιστορία γεμάτη χρώματα ψυχρά και ζεστά, γεμάτη συναισθήματα θετικά κι αρνητικά. Η δύναμη της αγάπης, της ελπίδας, της νέας ζωής. Η προσφορά, ανεκτίμητη αξία που γιατρεύει κάθε λαβωμένη ψυχή. Η ύπαρξη ενός ζώου στη παιδική ή ενήλικη ζωή δρα ουσιαστικά στην συναισθηματική νοημοσύνη μικρών παιδιών αλλά και μεγαλύτερων ατόμων. Με πολύ απλό αλλά υπέροχο τρόπο δίνεται μέσα στο βιβλίο στον μικρό αναγνώστη να καταλάβει πως νικιέται ο φόβος, πως γεμίζει η μοναξιά ενός …άστεγου, πρόσφυγα, μετανάστη. Πως ξεκινάει μια νέα ζωή από μια τυχαία  συνάντηση, από μια ανθρώπινη σκέψη. Πως το να δίνεις έχει μια ξεχωριστή αξία ειδικά σε ανθρώπους που το έχουν περισσότερο ανάγκη. Κανείς δεν ξέρει τι κρύβεται στην ψυχή του κάθε ρακένδυτου, ταλαιπωρημένου, περιπλανώμενου συνανθρώπου μας. Πόσες ιστορίες, πόσα όνειρα κατεστραμμένα, πόση ζωή χαμένη. Το βιβλίο έχει εικονογραφηθεί από την Ναταλία Καπατσούλια απλά, ζωντανά και εκφραστικότατα.  Με το χρώμα του πολέμου, με τους δράκους που εξαφανίζουν τη χαρά. Με το λευκό της αθωότητας και το κόκκινο της αγάπης και της ελπίδας.

Ένα βιβλίο πολύτιμο για τις βιβλιοθήκες των σχολείων που γίνεται η αφορμή για συζητήσεις, δράσεις και αφύπνιση συνειδήσεων.

Για παιδιά από 7 χρονών…

Σκληρό καρύδι, Ελένη Σβορώνου, εικ : Ευαγγελία Γουτιάνου, εκδ. Καλειδοσκόπιο

Αϊσέ είναι το όνομα ενός εννιάχρονου κοριτσιού. Ενός κοριτσιού « πρόσφυγα» από το Αφγανιστάν και τούτο το όνομα στη δική μας γλώσσα σημαίνει …Ζωή! Εκείνη όμως επιμένει να την φωνάζουν Αϊσέ, γιατί έτσι θυμάται, υπάρχει, νοσταλγεί  και κατά κάποιον τρόπο είναι σαν να ζει  την δική της τη χώρα, την δική της πατρίδα. Η Αϊσέ είναι « σκληρό καρύδι » γιατί άντεξε τον ξεριζωμό, την απώλεια, αντέχει την φτώχεια, την κοροϊδία των συμμαθητών της, τις απότομες και αναπάντεχες αλλαγές που ήρθαν στην ζωή της. Η Αϊσέ έχει όνειρα, σαν όλα τα παιδιά του κόσμου, έχει όμως και φωνή και σκέψη και ελπίδα. Είναι η φωνή της δικής μας συνείδησης, η φωνή του κάθε παιδιού που αναγκάζεται να μεγαλώσει γρήγορα και ξαφνικά. Είναι η φωνή εκατομμυρίων παιδιών προσφύγων  σ΄ ολόκληρο τον κόσμο.

Στο βιβλίο της Ελένης Σβορώνου, η Αϊσέ μιλάει με χιούμορ, με παράπονο, με ελπίδα και με πίκρα . Μια κραυγή η ζωή της για μας. Για τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τους «ξένους». Το παράδειγμα της δασκάλας της, της κ. Περσεφόνης, οδηγός και για τη δική μας ζωή, τη δική μας συμπεριφορά.  Είναι άνθρωποι τούτοι οι « ξένοι » σαν όλους εμάς, σαν τα δικά μας παιδιά. Κι έχουν συναισθήματα, ανάγκες, κι όνειρα για την ζωή τους.

Γιατί όπως λέει, μοναδικά η συγγραφέας «…ακόμα και τα σκληρά καρύδια έχουν μέσα τους μαλακή ψίχα. Ή αλλιώς έχουν ένα δάκρυ που το συγκρατούν με αξιοπρέπεια. Εμείς  -συμμαθητές, δάσκαλοι, γείτονες και συμπολίτες –μπορούμε να το κάνουμε να κυλήσει και από δάκρυ να γίνει ποτάμι ή γέλιο. Αρκεί να  το θελήσουμε και να το πιστέψουμε…».

Μοναδικό βιβλίο ως προς το θέμα του. Κραυγή και αγωνία. Ελπίδα και θάρρος. Γραμμένο σαν να  διηγείται η ίδια η Αϊσέ ακούμπα πιότερο στη δική μας ψυχή. Ίσως  από τα καλύτερα βιβλία που έχουν γραφτεί στο είδος του. Απλό, συγκινητικό, αφυπνιστικό και με εικονογράφηση της Ευαγγελίας Γουτιάνου, λιτή, όπως του ταιριάζει, χωρίς στολίδια, αλλά μόνο με χρώμα, απλές γραμμές , ικανή όμως για να δώσει ένα πολύ πολύ δυνατό αποτέλεσμα.

Ελένη, σε ευχαριστούμε για αυτό το βιβλίο, όπως λες κι εσύ, για τούτο το γλύκισμα. Όλοι όσοι θελήσουν να το γευτούν, τους υπόσχομαι πως αξίζει γιατί έχει τόσο απλά  υλικά, που όλοι τα έχουμε μέσα μας , και που χρειάζονται μόνο τη δική μας θέληση, τη δική μας αγάπη και φροντίδα για να πετύχει η συνταγή και να είναι η ζωή όλων πολύ πολύ καλύτερη.

Περισσότερα για το βιβλίο δείτε εδώ : http://kaleidoscope.gr/skliro-karydi.html

 

Για παιδιά από 8 χρονών…

“Δεν”, Βαγγέλης Ηλιόπουλος, εικ: Έφη Λαδά, εκδ. Πατάκης

Δεν… Μια λέξη με τρία γράμματα, λένε τα παιδιά, μια μόνο συλλαβή που μέσα στης κρύβει θυμό, απογοήτευση, λύπη, μοναξιά  και χαμένα όνειρα.

Μια ιστορία του Βαγγέλη Ηλιόπουλου, το δεύτερο βιβλίο μιας τριλογίας, όπως λέει ο ίδιος, για εκείνα τα παιδιά που “δεν” τα έχουν όλα. Για εκείνα τα παιδιά που θέλουν αλλά “δεν“ μπορούν να έχουν κάτι από αυτά που οι περισσότεροι από μας θεωρούμε δεδομένα…Που προσπαθούν αλλά “δεν “ τα καταφέρνουν. Που ονειρεύονται πιασμένα μόνο από τον χαρταετό των ονείρων  τους. Εκείνον τον   χαρταετό που κουβάλα στην ουρά του χαρά, φίλους, αγάπη, ψυχή, ομορφιά, ελευθερία και εκατοντάδες ναι… Γιατί στ΄ αλήθεια υπάρχουν παιδιά που “δεν” έχουν σπίτι, που “δεν” έχουν το δικό τους καταφύγιο. Παιδιά που “δεν” έχουν γιορτές στη ζωή τους, παραμύθια να διαβάσουν, παιχνίδια να παίξουν.

Ναι, υπάρχουν πολλά … “δεν” στη ζωή πολλών. Όχι τα “δεν” που απαγορεύονται αλλά τα “δεν” που είναι εκεί γιατί κάποιοι τους στέρησαν τη χαρά.  Ακόμα και τη γνώση και τα ταξίδια και το φαγητό κάποια παιδιά “δεν” έχουν, γιατί η ζωή στάθηκε σκληρή μαζί τους …

Κι όλα αυτά τα “δεν” μπορούν μόνο με ένα τρόπο να χαθούν, να εξαφανιστούν, να γίνουν θάρρος, δύναμη  και ζωή. Όταν κανένας  “δεν θα το βάλει κάτω”,  αλλά  αρχίζει ή συνεχίζει να προσπαθεί, παλεύει ,ελπίζει και μάχεται για ένα καλύτερο αύριο. Για την ελπίδα που “ΔΕΝ” πεθαίνει ποτέ , για τους φίλους που είναι πολύτιμοι και σβήνουν εκείνα τα “δεν” που μας κουράζουν, που μας απογοητεύουν  και μας πικραίνουν.

Μοναδικό το «Δεν» του Βαγγέλη Ηλιόπουλου. Μια ιστορία γεμάτη αγάπη κι αισιοδοξία κι ας δείχνει τόσο έντονα τη μοναξιά και την πίκρα ενός παιδιού στη αρχή της. Μια ιστορία που σε κάνει να αναρωτηθείς για τα δικά σου δεν … για τις μικρές καθημερινές νίκες ή ήττες σου. Μια ιστορία για τις λέξεις που κάνουν τη ζωή να ονειρεύεται, τον κόσμο μας να  είναι καλύτερος και τη φιλία ότι πιο πολύτιμο μπορεί να έχει κάποιος στη ζωή του. Μια ιστορία για τα χαμόγελα της ψυχής που δεν κοστίζουν αλλά γεννιούνται μόλις πάψουν να υπάρχουν τα … “δεν”! Μια ιστορία για όλα τα παιδιά του κόσμου που “δεν” γεννήθηκαν για να ζουν μόνα, δυστυχισμένα και χωρίς τουλάχιστον τα απαραίτητα για τη ζωή τους πράγματα.

Μια ιστορία που εικονογραφεί ανεπανάληπτα η Έφη Λαδά. Το κλουβί που έχει μέσα του το σπίτι, τον ουρανό και την πεταλούδα είναι η σύλληψη της αδικίας, της φυλακής, της ομορφιάς που “δεν” πρέπει να κλείνεται σε κανένα στεγανό. Κάθε σελίδα ένα έργο τέχνης, κάθε λέξη του Βαγγέλη Ηλιόπουλου μια νότα πάνω στην ψυχή τους καθενός μας. 

Μια ιστορία όχι μόνο για παιδιά μα  για όλους τους μεγάλους που στερούν κι αφήνουν τα “δεν” …ελεύθερα!

Χάρης και Φάρις, Γιώτα Κ. Αλεξάνδρου (εικ: Φωτεινή Τίκκου), εκδ. Susaeta

Ο Χάρης είναι ένα παιδί σαν όλα τα άλλα… Του αρέσουν οι περιπέτειες, έχει πολύ φαντασία και πάντα η διαδρομή του από το σπίτι στο σχολείο είναι συναρπαστική. Μέρες καθώς περνά τη γέφυρα για το σχολείο του βλέπει από κάτω της κοντά σε πέτρες ένα γκρι κουβάρι… Ένα κουβάρι που … έχει μάτια, μύτη , χέρια , πόδια και …είναι ένα μικρό φοβισμένο και μοναχικό παιδί. Κι αρχίζει να μεγαλώνει η περιέργειά του και πλάθει με το μυαλό του χίλιες ιστορίες. Κι ένα πρωί θα του αφήσει λίγο από το πρωινό του κι ύστερα μια κουβέρτα κι ένα μήλο …Και η ζωή του Χάρη θα αλλάξει για πάντα… μα και του Φάρι, του μικρού προσφυγόπουλου που χωρίς γονείς, αδέλφια και τίποτα δικό του αποκτά έναν φίλο μοναδικό. Γιατί τα δύο παιδιά μπορεί να μην μιλούν την ίδια γλώσσα, μπορεί να έχουν διαφορετικό χρώμα στο δέρμα τους, μπορεί να πιστεύουν σε άλλες θρησκείες και ιδανικά αλλά δεν παύει να είναι παιδιά που στη ζωή τους όλα αυτά τα «παραπανήσια πράγματα» δεν μετράνε… Μπορούν να είναι φίλοι και να μοιράζονται πολλά, να παίζουν , να νοιώθουν, να βοηθούν και να χαμογελούν… Θα βοηθήσει κι ο δάσκαλος, ο κύριος Αριστείδης που μιλάει τη γλώσσα του Φάρι. Και ο μικρός θα πάει στο σχολείο του Χάρη κι εκεί θα συναντήσει κι άλλα παιδιά που έχουν έρθει από άλλες χώρες και όλοι έχουν κάτι να πουν, κάτι να διδάξουν και κάτι να μάθουν από τους άλλους …Και όσο τραγική ή όχι κι αν είναι η ιστορία τους πάντα θα υπάρχει ένα μικρό χεράκι που με τη βοήθεια των μεγάλων θα τα κάνει να νοιώθουν… άνθρωποι. Και μην ξεχνάτε η καλημέρα υπάρχει σ όλες τις γλώσσες του κόσμου και τα παιδιά μπορούν πάντα να βοηθήσουν για να παραμείνει για πάντα …καλή. Υπάρχει επίσης το παιχνίδι, η αγκαλιά, το χαμόγελο και η αγάπη που μεταδίδονται χωρίς να χρειάζονται μεταφραστές ή σύνορα!

Μια εκπληκτική ιστορία της Γιώτας Αλεξάνδρου για την φιλία , για τα παιδιά του κόσμου, για συναισθήματα , για ανθρωπιά. Για να καλλιεργήσουμε στα παιδιά μας τις στάσεις και τις αντιλήψεις της ζωής και για να τα βοηθήσουμε να βλέπουν τον κόσμο μόνο με τα δικά τους μάτια που ποτέ δεν κάνουν λάθος …Για εκείνα τα προσφυγόπουλα που δεν έχουν τίποτα στην νέα τους πατρίδα, τα λεγόμενα ασυνόδευτα παιδιά. Για την αλληλεγγύη, για την αγάπη, για το μοίρασμα! Η Φωτεινή Τίκκου είναι μια εικονογράφος με απίστευτο ταλέντο και οι χαρακτήρες που ζωντάνεψε με τα πινέλα της μένουν ανεξίτηλοι στη μνήμη μικρών και μεγάλων.

Για παιδιά από 6 χρονών

https://www.susaeta.gr/product/2851/xaris-kai-faris.html

Το κουτί του Σιλάν, Άλκηστη Χαλικιά, εικ: Ντανιέλλα Σταματιάδη, εκδ. Ίκαρος

Ξεκίνησε σχολείο στη νέα του πατρίδα, σε μια τάξη με μικρότερα παιδιά, ίσαμε να μάθει να μιλάει καλά τα Ελληνικά. Ο Σιλάν είναι οκτώ χρονών και πάντα, μα  πάντα έχει μαζί του το κουτί του που κρύβει κάτι για εκείνον  πολύ σημαντικό. Για όλους τους άλλους είναι ένα κουτί που προκαλεί μυστήριο. Ζωγραφίζει συνέχεια, του αρέσει πολύ το χρώμα και η ζωγραφική, τόσο που συχνά ξεχνιέται και κοντεύει να  χάσει την ώρα του συσσιτίου. Όλοι τον συμπαθούν το Σιλάν, κορίτσια κι αγόρια  κι όλοι σκαρφίζονται τρόπους για να μάθουν, να καταλάβουν τι έχει μέσα το κουτί του. Ο καιρός περνά και ένα απόγευμα ο Ταρίμ θα φέρει τα νέα στον μικρό Σιλάν. Ο πόλεμος  τελείωσε και η επιστροφή στην πατρίδα του είναι πια  θέμα ωρών. Θα ξαναδεί τη μαμά και τ΄αδέλφια του. Τότε δεν χρειάζεται πια το κουτί του και θα το  αφήσει  στην έδρα της δασκάλας μαζί με μια γραφή στον πίνακα…

Ίσως να ήταν το κουτί που΄χε φυλακίσει την ελευθερία !

Τρυφερό, ασυγκίνητο, απλό και γεμάτο μηνύματα και καινούργιες λέξεις το βιβλίο της Άλκηστης Χαλικιά. Ένα βιβλίο για τα προσφυγόπουλα, όχι άλλο ένα, αλλά ένα πολύ ιδιαίτερο και ξεχωριστό. Ένα βιβλίο που κρύβονται όλα μέσα σ ε εκείνο το κουτί. Όχι αυτά που λέγονται μα εκείνα που νοιώθεις και μπορείς μόνο με την ψυχή να …ζωγραφίσεις. Θα μπορούσε να είναι το κουτί των συναισθημάτων, το κουτί μιας ζωής, το κουτί των χρωμάτων. Διαλέγουμε όλοι, έναν τίτλο,  με τη δική μας ψυχή και φαντασία  για τούτο το παράξενο και υπέροχο περιεχόμενο του μικρού κουτιού. Συναισθήματα λοιπόν είναι γεμάτο το βιβλίο, σκέψεις και καινούργιες καταστάσεις που όλοι πια ζούμε δίπλα μας, στη γειτονιά, στο σχολείο, στην πόλη και στο χωριό μας. Κι είναι ένα πολύ δυνατό βιβλίο γιατί δίνει στα παιδιά την δυνατότητα να σκεφτούν πως η ευτυχία, η χαρά, κρύβεται στα πιο μικρά πράγματα, στα πιο μικρά χαρτάκια. Ένα βιβλίο που ενώ έχει σαν θέμα του ένα προσφυγόπουλο, την ίδια στιγμή ακουμπά  έννοιες όπως η φιλιά, η αλληλεγγύη και η ομαδικότητα. Όλοι φέρνουν κουτιά στο σχολείο για χάρη του Σιλάν. Κι όλοι τον πλησιάζουν, όχι από περιέργεια μα για να γίνει μέλος της παρέας τους. Ένα βιβλίο για την χαμένη ελευθερία, που την ξαναβρίσκει ο μικρός Σιλάν. Ένα βιβλίο που το κουτί θα μπορούσε να σημαίνει, νοσταλγία, πείσμα, χαμόγελο. Ένα βιβλίο που μας θυμίζει πως όλη η ζωή κρύβεται πίσω από μια συγκεκριμένη γκριμάτσα στο πρόσωπο του καθενός. Όλη η ζωή είναι ένα …χαμόγελο κι εμείς φτιάχνουμε την μοναδική του καμπύλη αν θα ναι μικρή, μεγάλη , πιο μεγάλη ή ανύπαρκτη! Κι ο Σιλάν ξέρει πολύ καλά τι σημαίνει να χαμογελάς…

Ένα βιβλίο που εικονογραφεί η Ντανιέλα Σταματιάδη και με τις μορφές, τα χρώματα και τις εικόνες της το κάνει ακόμα πιο δυνατό. Χαρακτηριστική η φιγούρα του Σιλάν. Αξέχαστη, απλή αλλά πολύ εντυπωσιακή.  Και αυτό που δεν ξεχνά κανείς εκτός από τα χαμόγελα είναι κι εκείνα τα μάτια, όλων των παιδιών που η Ντανιέλα τα κάνει να …μιλούν!

Αισιοδοξία, χαρά  και μπόλικα χαμόγελα για όλους όσους το διαβάσουν!

Το κίτρινο λεωφορείο για την πατρίδα, Χρήστος Μπουλώτης,εικ: Φωτεινή Στεφανίδη, εκδ. Πατάκης

O κυρ Στέφανος μου θύμισε ένα τραγούδι με τον κυρ Αντώνη, μόνο που τούτος ο αγαπημένος χαρακτήρας του Χρήστου Μπουλώτη ήταν οδηγός λεωφορείου στα νιάτα του. Και τώρα που τα χρόνια πέρασαν , πάλι οδηγός λεωφορείου θέλει να  είναι. Μόνο που το καινούργιο του λεωφορείο είναι δικό του κι έχει κάτι που το κάνει μοναδικό. Να φταίει το κίτρινο χρώμα; Να φταίνε οι ζωγραφισμένες μαργαρίτες; Ή μήπως το όνειρο, η φαντασία και η νοσταλγία. Είναι το λεωφορείο που αγαπούν όλα τα παιδιά, τα παιδιά του κόσμου. Όλα τα παιδιά που κάτι  άφησαν κάποτε σε  μια πατρίδα, όλα τα παιδιά που συνεχίζουν κι ελπίζουν κι ονειρεύονται. Είναι το λεωφορείο της νοσταλγίας, που στη διαδρομή του συμβαίνουν πράγματα θαυμαστά. Κι είναι κι οι μετανάστες και τα παιδιά τους που ζουν στην γειτονιά του κυρ Στέφανου και  κάποιοι τους κοιτούν κανονικά και κάποιοι άλλοι με μισό μάτι. Κι είναι κι οι θύμησές του από την δική του οικογένεια, από τότε με τον μεγάλο ξεριζωμό της Σμύρνης που τον έκανα να σκεφτεί. Να σκεφτεί πως :

 «…η ιστορία του κόσμου είναι γεμάτη πρόσφυγες και μετανάστες από την μια χώρα στην άλλη. Και του έλεγε ο παππούς Νικόλας πως στους χάρτες δε βλέπεις καθόλου ανθρώπους, ούτε τον πόνο τους βλέπεις, ούτε τη νοσταλγία τους κι ούτε τους πολέμους. Κι οι πόλεις μόνο κάτι κουκκιδίτσες ή καθόλου. Όμως άλλο οι χάρτες που΄ναι σκέτο χαρτί, άψυχο, κι άλλο η πραγματική ζωή…».

 Κι είναι κι η μοναξιά των γηρατειών, κι όχι μόνο, που αν θες να τη νικήσεις τότε όλα γίνονται πιο όμορφα. Μια απόφαση θέλει, και την πήρε μια μέρα ο κυρ Στέφανος. Και το λεωφορείο ένα Σάββατο ξεκίνησε …για την πατρίδα, με επιβάτες 7 παιδιά από την Πολωνία, το Ιράκ, την Αίγυπτο, την Νιγηρία, το Αφγανιστάν, την Αλβανία και την τελευταία στιγμή μπήκε κι ένα μικρό Ελληνάκι. Ναι, ήταν το μαγικό λεωφορείο των επιθυμιών , των ονείρων, της χαράς. Ήταν το λεωφορείο που γέμισε μόνο χαρούμενα πρόσωπα, γέλιο, τραγούδια και θαυμαστά επιφωνήματα. Κι ήταν σαν κάθε επιστροφή του από τις άλλες πατρίδες να έδινε την πιο σπουδαία του παράσταση ο κυρ Στέφανος, κι υποκλινόταν μπροστά σε όλους, στη μεγάλη πλατεία του χωριού του κι αυτό τον έκανε ακόμα πιο νέο κι ας περνούσαν τα χρόνια, εκείνος ήξερε το μεγάλο μυστικό :

« …πως όλες οι πατρίδες είναι όμορφες κι όλες μαζί οι πατρίδες κάνουν τον κόσμο μια απέραντη πατρίδα !»

Μια υπέροχη ιστορία για την πατρίδα… του Χρήστου Μπουλώτη. Μια ιστορία θύμησης, νοσταλγίας, ονείρου και χαράς. Μια ιστορία που συγκινεί, γεμίζει γαλήνη την ψυχή παιδιών και μεγάλων. Μια ιστορία που μας κάνει να  αναρωτηθούμε για τα μικρά και τα μεγάλα της ζωής, τα σπουδαία, τα περασμένα μα και τα μελλούμενα. Μια ιστορία σύγχρονη , όσο ποτέ, για τους πρόσφυγες, τους μετανάστες, για τα παιδιά που πάντα ονειρεύονται , ακόμα και σαν τα χρόνια περάσουν  κι όλοι γνωρίζουμε πως ακόμα και τότε η καρδιά, η ψυχή, δεν γερνάνε ποτέ. Μια ιστορία για όλα εκείνα που φωλιάζουν μέσα μας , τις λύπες και τις χαρές μας, τις επιθυμίες και τα πρέπει μας. Μια ιστορία χαρισματική. Από ένα συγγραφέα που ξέρει να αγγίζει τις δικές μας ψυχές.

 Από μια εικονογράφο που…ζωγραφίζει υπέροχα τα όνειρα και ας  είναι  ασπρόμαυρα μέσα στο βιβλίο. Σαν κλείσει κάποιος τα μάτια και ονειρευτεί, όλες οι μοναδικές ζωγραφιές της Φωτεινής Στεφανίδη αποκτούν τα πιο όμορφα χρώματα. Αυτά που θέλει κάποιος να δει με τα δικά του μάτια , εκείνα της δικής του ψυχής.

Για παιδιά από 8 χρονών…

Πρίγκιπας σημαίνει Αμίρ, Άννα Κοντολέων, εκδ. Πατάκη

Ο τόπος του Αμίρ ήταν κάποτε πλούσιος και εύφορος και όλοι ζούσαν ευτυχισμένοι. Οι άντρες είχαν δουλειά τα πρωινά και χωράτευαν στα καφενεία τα βράδια. Τα παιδιά έτρεχαν μέχρι που χόρταιναν παιχνίδι στα σοκάκια. Και οι γυναίκες τα παρακολουθούσαν άγρυπνα και τα κυνηγούσαν να τα ταΐσουν με πιάτα ξέχειλα από φαγητό στα χέρια. Στον ουρανό πετούσαν πουλιά αποδημητικά και μόνο τα κακαρίσματα του κόκορα τους ξύπναγαν άγρια χαράματα. Μα μετά ήρθαν αυτοί που δεν είχαν ιερό και όσιο, αυτοί που αγαπούσαν τα όπλα πιο πολύ από τους ανθρώπους και… όλα άλλαξαν. (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Η πεταλούδα της σκιάς, Σοφία Μαντουβάλου, εικ: Φωτεινή Στεφανίδη, εκδ. Πατάκης

Μια ωραία πεταλούδα ήταν το αγαπημένο τραγουδάκι των παιδικών μας χρόνων. Μια πεταλούδα που παίζει χαρούμενα με τη σκιά της και τον ήλιο κι εκνευρίζεται και στριφογυρίζει και θυμώνει είναι η μια από τις δυο πρωταγωνίστριες σε μια ιστορία μαγική.  Η πεταλούδα της Σοφίας Μαντουβάλου που νοιώθει την αγάπη , την φιλία και το δόσιμο ψυχής σαν… άνθρωπος!.

«Η σκιά σου είσαι εσύ», επιμένει ο ήλιος. Πόσο αλήθεια, και πόσο αψήφιστα περνάει από τη σκέψη μας τούτη η ρήση. Κι ας μοιάζει σαν ένα τερτίπι του ηλίου το παιχνίδισμα με τον γίγαντα – σκιά. Στην ουσία είναι ένας καθρέφτης του εαυτού μας, θολός, γκρίζος, άπιαστος αλλά  πάντα σύντροφος μοναδικός.

Και σαν έρχεται μια άλλη πεταλούδα με τσαλακωμένη τη σκιά της, πληγωμένη με μισό φτερό όλα αλλάζουν στα παιχνίδια, στις σκέψεις στα φτερουγίσματα. Μια πεταλούδα πρόσφυγας, μια πεταλούδα με μισή σκιά. Την άλλη μισή την άφησε πίσω, σε μια πατρίδα που ΄χει πόλεμο, σε μια οικογένεια που χάθηκε, σε έναν ουρανό που δεν είχε ήλιο. Κι είναι τούτη η ιστορία τόσο αληθινή, τόσο αλληγορική. Κι έχει πόνο, λύπη, στεναχώρια και ξύπνημα συνειδήσεων. Μα έχει και αγάπη μπόλικη, και συντροφικότητα, και φιλία και όνειρα άπειρα, ολοκαίνουργια.  Για να καταλάβουμε τα μεγάλα και σπουδαία προβλήματα της ζήσης. Για να συνειδητοποιήσουμε τα κακά του πολέμου. Για να γεμίσουμε συναισθήματα μοναδικά, σκέψεις λύτρωσης.

Δείτε εδώ!

Μαριάννα,το κορίτσι που πετάει, Βαγγέλης Ηλιόπουλος, εκδ. Πατάκη

Η Μαριάννα είναι ένα κορίτσι καταπληκτικό. Ήρθε από μια ξένη χώρα και μέσα σε λίγους μήνες την έχει μάθει όλη η πόλη. Γιατί η Μαριάννα είναι παντού. Πηγαίνεις στην αγορά, μπροστά σου η Μαριάννα, κάνεις βόλτα στο πάρκο, δίπλα στο ποτάμι, εκεί η Μαριάννα, πας στην παιδική χαρά, πρώτη και καλύτερη στην κούνια η Μαριάννα. Οι μεγάλοι απορούν, τα παιδιά όμως, που έχουν γίνει όλα φίλοι της, ξέρουν το μυστικό της...

Το κροκοδειλάκι που έγινε λιβάδι, Χρήστος Μπουλώτης, εικ: Φωτεινή Στεφανίδη, εκδ. Καλειδοσκόπιο

Μια μικρή ιστορία για ένα κροκοδειλάκι που αποχωρίστηκε την πατρίδα και τους αγαπημένους του, και, πριν από τη νοσταλγική επιστροφή του, πεθύμησε να γίνει λιβάδι, και έγινε. «Φύσηξε πάλι από την έρημο Σαχάρα ο δυνατός άνεμος Σιμούν τρομάζοντας τις καμήλες, τους καμηλιέρηδες και τα παιδιά που έπαιζαν στην όαση με τις πανύψηλες χουρμαδιές. Μα τούτη τη φορά, καθώς περνούσε ο άνεμος Σιμούν απ’ το πλατύ ποτάμι που το λένε Νείλο, σήκωσε, με ένα βαθύ φλουπ, τεράστια μια αγκαλιά νερό που είχε μέσα της νούφαρα κι ένα κροκοδειλάκι που κολυμπούσε ανέμελο, τρισευτυχισμένο…».

Λέει η Φωτεινή Στεφανίδη:

Όπως τις περισσότερες φορές, έτσι και τώρα ερχόταν το κροκοδειλάκι στις κουβέντες μας για πολλά, πολλά χρόνια. Είναι από τις παραμυθένιες ιστορίες του Χρήστου που περιμένουν χωρίς βιασύνη την κατάλληλη στιγμή, τον κατάλληλο άνεμο για να γίνουν βιβλίο, για να γίνουν αληθινές. Και να το που τυπώθηκε και σε λίγες μέρες θα το έχουμε στα χέρια μας. (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Μελάκ,μόνος, Αργυρώ Πιπίνη, εικ: Αχιλλέας Ραζής, εκδ. Καλειδοσκόπιο

ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ 2017

ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ THE WHITE RAVENS 2017

ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ 2017 ΠΑΙΔΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ

Ο Μελάκ. Ένα αγόρι.

Μια χώρα. Πόλεμος.
Το ταξίδια. Ο φόβος. Η ελπίδα. Οι ιστορίες. Τα όνειρα.

Ανάψανε φωτιά. Εμείς περιμένουμε. Η Νουρ κοιμάται.

Μας ξύπνησαν γιατί ήρθε η σειρά μας. Βάζουν τη Νουρ στη βάρκα.

Κλαίει.

‘Μαμά μου, πού είσαι;’ Οι βαρκάρηδες φωνάζουν.

Τι λένε οι βαρκάρηδες; Τι λένε; Δεν καταλαβαίνει. Φοβάται.

Οι άνθρωποι πετάνε κάτω τα πράγματά τους.

Εμείς δεν έχουμε πράγματα. Έχουμε μόνο την πετσέτα.

Σπρώχνουν τη βάρκα.

Ταξιδεύει. Φοβάται.

Περιμένει. Φοβάται. Κρυώνει. Φοβάται.

Ένα φως πέφτει πάνω τους. Φωνάζουν. Φοβάται.

Όλοι στη βάρκα φωνάζουν. Φοβάται.

Οι ψαράδες τους παίρνουν αγκαλιά. 

https://kaleidoscope.gr/el/picturebooks/9789604711215-melak-479.html

Ζαχρά και Νικόλας, οι ιστορίες τους , Πανίδου Σοφία, εκδ. Παπαδόπουλος

Στη μια σελίδα ειρήνη, στην άλλη πόλεμος.

Δύο παιδιά αντικριστά.

Δύο ζωές με λόγια κοινά.

Δύο δρόμοι παράλληλοι

που θα τα οδηγήσουν κοντά.

Βραβείο ΙBBY 2019 (Κύκλος Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου) σε εικονογράφο και σε συγγραφέα εικονοβιβλίου (Picture Book) για την εικονογράφηση και το κείμενο.

 

Η Φλο στον δρόμο, Έλενα Αρτζανίδου, εικ: Ρένια Μεταλληνού, εκδ. Ψυχογιός

Η Φλο ξαφνικά βρίσκεται μαζί με τη μαμά της στον δρόμο. Τρέχουν για να σωθούν από το ποτάμι που απειλεί να παρασύρει τα πάντα. Μαζί τους και άλλες, πολλές μητέρες και παιδιά, αλλά και δύο πλάσματα που μόνο η Φλο γνωρίζει. Άραγε θα σωθούν; Ποιοι και πώς! 
Μια ιστορία επιβίωσης, ελπίδας και δύναμης. 

https://www.psichogios.gr/el/h-flo-ston-dromo.html

Καθετί λυπηρό είναι ένα ψέμα, (μια αληθινή ιστορία), Nayeri Daniel,Μετάφραση : Γιώργος Παναγιωτάκης & Καρολίνα ΜΙζάν Εκδ. Πατάκη

Σε ένα γυµνάσιο της Οκλαχόµα, ο Κχόσρου (που όλοι τον φωνάζουν Ντάνιελ) στέκεται µπροστά στο δύσπιστο κοινό των συµµαθητών του και µιλάει για την οικογένειά του, υφαίνοντας µαζί πραγµατικές και φανταστικές ιστορίες από τη ζωή των Ιρανών προγόνων του, καθώς και µύθους βγαλµένους από την πλούσια περσική λαϊκή παράδοση. Κατασκευάζει έτσι ένα µεγάλο παραµύθι µε σκοπό να σώσει τη ζωή του. Ή, πιο σωστά, για να διεκδικήσει το δικαίωµά του στην αλήθεια. Ένας µαγευτικός και σαγηνευτικός συνδυασµός τρυφερότητας, χιούµορ και αφηγηµατικής δύναµης. Ο Ντάνιελ ξεδιπλώνει µέσα στο αφιλόξενο περιβάλλον µιας σχολικής τάξης µία ιστορία για να σώσει τη ζωή του, σαν µια σύγχρονη Σεχραζάντ στις Χίλιες και µία νύχτες. Η αφήγηση πλέκεται αριστοτεχνικά, δηµιουργώντας έναν εντυπωσιακό λογοτεχνικό καµβά. Καθώς γυρνάς τις σελίδες νιώθεις περίπου όπως οι πρόγονοί µας όταν µαζεύονταν γύρω από µια φωτιά και άκουγαν ιστορίες.

Ένα υποβλητικό αυτοβιογραφικό µυθιστόρηµα ειπωµένο µε κέφι από έναν αξιαγάπητο νεαρό Ιρανό πρόσφυγα. Το συναρπαστικό αυτό βιβλίο θέτει µεταξύ άλλων ερωτήµατα όπως: Ποιος κατέχει την αλήθεια; Ποιος τολµά να την πει; Ποιος την πιστεύει;

«Ένα σύγχρονο αριστούργηµα» – The New York Times Book Review

«Αριστοτεχνικό, σπινθηροβόλο και γεµάτο αυθεντικότητα» – The Wall Street Journal

 «Απλά µαγευτικό» – TODAY.com

«Ένα από τα βιβλία που µπορούν να αλλάξουν τον κόσµο» – BookPage «∆ιαφορετικό από ό,τι έχετε διαβάσει και από ό,τι θα διαβάσετε ποτέ» –Lind Sue Park

Βραβεία:  Printz Award
Βραχεία λίστα - Ελληνικό Τμήμα ΙΒΒΥ - Κύκλος Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου

https://www.patakis.gr/product/659321/vivlia-paidika--efhvika-efhvikh-logotexnia/Katheti-to-luphro-einai-ena-psema-mia-alhthinh-istoria/

Όταν μας άφησε η θάλασσα. Μια ιστορία βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα από την Κύπρο του 1974, Άννα Κουππάνου, εκδ. Πατάκη

Κύπρος, 1974. Η τουρκική εισβολή στερεί από την Κατερίνα Χρυσοστόμου, ένα νεαρό κορίτσι από την Κερύνεια, το χωριό, το σπίτι, ίσως και τον πατέρα της. Μαζί με τον δίδυμο αδελφό της Μιχάλη  επιβιβάζονται σε ένα καράβι που ταξιδεύει για την Ελλάδα.
Μαζί τους ταξιδεύουν κι άλλα παιδιά. Εκατοντάδες κορίτσια και αγόρια, χωρίς γονείς, χωρίς άλλα μέλη των οικογενειών τους, κατευθύνονται προς τον Πειραιά με την ελπίδα μιας καινούριας ζωής, προκειμένου να φιλοξενηθούν σε ιδρύματα και οικογένειες και να ξαναπιάσουν το νήμα μιας ήρεμης ζωής.
Η Κατερίνα και ο Μιχάλης βρίσκονται σε μια χώρα που γνωρίζουν μόνο από βιβλία και ιστορίες. Η ζωή όμως τους επιφυλάσσει κι άλλες εκπλήξεις. Θα καταφέρουν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις και τα εμπόδια που ορθώνονται μπροστά και ανάμεσά τους; Θα τα καταφέρουν μαζί;

https://www.patakis.gr/product/678906/vivlia-paidika--efhvika-paidikh-neanikh-logotexnia/Otan-mas-afhse-h-thalassa-Mia-istoria-vasismenh-se-pragmatika-gegonota-apo-thn-K/

*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός