Tα παραμύθια του Σαββάτου...

...Γράφει η Ελένη Μπετεινάκη*

Υπάρχουν κάποιες ιστορίες που θες να είναι μόνο παραμύθια. Κι αυτές το ξέρουν πως γεμίζουν την ψυχή  και το μυαλό και δίνουν μια δυνατή σπρωξιά στα σύννεφα και κατεβαίνουν στη γη και κάθονται πάνω σε στέγες, σε ψυχές  και παίρνουν ζωή και τότε  καταλαβαίνεις ποιες είναι  οι αληθινές. Έχουν άρωμα διαφορετικό σαν αγιόκλημα που γεμίζει τις αυλές και τον αέρα τα καλοκαίρια και φέρνουν θύμησες και μνήμες από τα χρόνια τα δύσκολα, τα αλησμόνητα. Και τότε μπλέκονται πιο πολύ οι αλήθειες με τα παραμύθια και τους μύθους κι ένα σωρό αγάλματα, μυθικά τέρατα και ιστορίες ζωντανεύουν και διηγούνται τη ζωή, τα « κρίματα » και τις αλησμόνητες μέρες!

  

Όταν έφυγαν τα αγάλματα, Αγγελική Δαρλάση, εκδ. Μεταίχμιο

Η Αγγελίνα ένα κορίτσι που μιλάει με τα αγάλματα. Ένα κορίτσι που σαν παιχνίδι σχεδόν από την ώρα που γεννήθηκε είχε …τα αγάλματα. Ήταν οι κούκλες , οι φίλοι, η ζωή της ολόκληρη, αφού κι οι δυο γονείς της δούλευαν μέσα στο αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας. Ένα κορίτσι που γεννήθηκε με ένα « καταραμένο » χέρι  και δεν γινόταν εύκολα αποδεκτή από « κανονικούς » ανθρώπους. Κι όμως δεν το έβαλε κάτω ποτέ. Ένα κορίτσι που διαλέγει σαν φίλο του τον Τίκο, ένα αγόρι που επίσης κανείς δεν συμπαθεί γιατί φορεί γυαλιά με πολύ χονδρούς φακούς  κα ιη εξωτερική του εμφάνιση δεν επιτρέπει στους «ίδιους- κανονικούς» ανθρώπους να τον δεχτούν. Οι δυο φίλοι ζουν τη δική τους περιπέτεια ανάμεσα σε μυστικά και βόλτες με έναν κοινό σκοπό και στόχο. Να σωθούν ότι αγαπούν περισσότερο στη ζωή τους, τα αγάλματα, αρχαία και νέα. Και η κοινή τους πορεία διανύεται μέσα στο κλίμα του πολέμου, του φόβου και της αγωνίας τους αύριο. Και θεριεύει η φιλία τους και μαθαίνουν κι οι δύο από τους απλούς ανθρώπους ιστορίες και δράματα που φέρνει ένας πόλεμος, ένας ξεριζωμός , μια προσφυγιά. Κι είναι δεμένη η ζωή τους με κούκλες κι αγάλματα και των γονιών τους όπως της μητέρας της Αγγελίνας , όπως όλων των ανθρώπων που πρωταγωνιστούν  στην ιστορία.

Κι είναι σαν πολλές ιστορίες να μπλέκονται  και παραμύθια και φωνές μαρμάρινων αγαλμάτων να ανακατεύονται, να νοιώθουν, να υποφέρουν και να σωπαίνουν. Κι είναι κι εκείνο το ένα και μοναδικό άγαλμα της Αγγελίνας, ο πιο καλό της φίλος, ο γίγαντας που χώθηκε βαθιά μέσα στη γη κι  εμείς το μάθαμε από μια φωτογραφία που πάρθηκε εκείνη την μία και μοναδική στιγμή και το κορίτσι του΄ πε τις τελευταίες του λέξεις πριν τον σκεπάσει το χώμα: « Κρύψε καλά τα αστέρια, θλιμμένε γίγαντα, αγέρωχε πρίγκιπά μου. Φύλαξε τα τώρα καλύτερα από ποτέ. Γιατί τώρα πλησιάζει το σκοτάδι. Μόνο όταν ξαναβγείς στο φως τότε…Μόνο τότε να τα δώσεις πίσω στον ουρανό…»

Και εκείνα  τα ακροκεράμα τα σύγχρονα, έγιναν σπουδαία στα μάτια των παιδιών κι έπρεπε να κρυφτούν γιατί θα είχαν μέσα τους, πάνω τους αναμνήσεις και εικόνες μια ζωής που την έζησαν και δεν ήθελαν να ξεχάσουν. Κι ο Τίκο είναι ίσως ο πιο σπουδαίος ήρωας αυτής της ιστορίας που θέλησε να τα σώσει αυτά τα  σύγχρονα αγάλματα και το πλήρωσε με την ίδια του τη ζωή. Τη ζωή που η Αγγελίνα δεν ξέχασε ποτέ μέσα στο  μικρό τσίγκινο κουτί μπισκότων που ΄ταν κρυμμένοι όλοι οι θησαυροί. Οι θησαυροί που γεμίζουν την ψυχή και  το μυαλό με θύμισες και πολύτιμες μυρωδιές αλλοτινών χρόνων.

Πάντα με συγκινούσαν οι ιστορίες που βασίζονταν σε αληθινά γεγονότα. Πόσο μάλλον όταν αφορούν  τον τόπο μας και ιδιαίτερα θέματα όπως εκείνα της διαφύλαξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς . Τούτη η ιστορία της Αγγελικής Δαρλάση βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Τούτο το βιβλίο είναι από μόνο του μια πηγή, και ας έχει μυθιστορηματικά στοιχεία, της νεώτερης ιστορίας του τόπου μας. Κρύβει όλο τον φόβο, την αγωνία, την αγάπη απλών καθημερινών ανθρώπων που δεν ζήτησαν ποτέ τα εύσημα να σώσουν ότι πιο πολύτιμο είχε  η Αθήνα εκείνες τις δύσκολες ώρες του 1941 όταν ο πόλεμος είχε ξεσπάσει και από στιγμή σε στιγμή οι Γερμανοί θα την καταλάμβαναν. Στιγμές από το βιβλίο με απόλυτη συγκίνηση για τους άγνωστους ήρωες. Στιγμές που σε κάνουν να ανατρέξεις στην Ιστορία που έχει γραφτεί και να δεις πόσα πολλά πράγματα έγιναν κάτω από τόσες δύσκολες και επικίνδυνες συνθήκες που ίσως και να αγνοούμε. Μια ιστορία για αυτόν τον κόσμο τον μαγικό των αγαλμάτων που πάντα παραμένουν βουβά αλλά δεν σταματούν ποτέ μόνο με την παρουσία τους να μας διδάσκουν. Μια ιστορία τέλος που μας κάνει να αναλογιστούμε συμπεριφορές μας  απέναντι  σε ανθρώπους που ένα φυσικό τους  «ελάττωμα »  δεν μειώνει τη δύναμη της ψυχής, το θάρρος, την αγάπη για την πατρίδα τους, για το ωραίο που δείχνουν το μεγαλείο της ψυχής και του Έλληνα.

Αγγελική, για μια ακόμα φορά μας μιλάς για μια ιστορία πολέμου ή καλύτερα για τους αφανείς ήρωες μιας τραγωδίας  με τόση συγκίνηση και τρυφερότητα.  Υπάρχει η φλόγα της ευθύνης, του χρέους, της πίστης για πράγματα σπουδαία που με κίνδυνο ακόμα και της ίδιας της ζωής, έγιναν. Κι είναι  ύμνος στη φιλία, στην αφοσίωση, στην λαχτάρα για ζωή αυτή η ιστορία. Κι είναι ο Τίκο ένα από τα χιλιάδες θύματα ενός πολέμου άδικου, λες και υπάρχουν δίκαιοι πόλεμοι … Κι είναι ο γρύπας, το σύμβολο της δικής μου πόλη σήμερα, η αιτία για μια μυθοπλασία μοναδική που κρύβει όλο το σπαραγμό της αθλιότητας των ανθρώπων που διαλύουν ζωές ανεξέλεγκτα για το τίποτα. Κι είναι η ζωή της Αγγελίνας, η ζωή που ξαναγεννιέται  μέσα από τις στάχτες της και δίνει την αισιοδοξία της επόμενης μέρας. Γιατί όπως γράφεις σε κάποιο σημείο του βιβλίου :

« Δεν κλείνεις τα μάτια όταν σε κοιτάζουν κατάματα τα αστέρια. Δεν κλείνεις τα αυτιά στη μουσική του κόσμου ».

Ένα βιβλίο τρυφερό, γεμάτο ζωή κι ας έχει μυρωδιές θανάτου. Ένα βιβλίο πολύ συγκινητικό και γεμάτο εικόνες που κάποιοι τις έζησαν στ΄ αλήθεια. Γεμάτο ψυχή, αγάπη , περίσσια δύναμη και μνήμες από ζωές που κατακερματίστηκαν αλλά ύψωσαν και πάλι τα ανάστημα τους. Ένα βιβλίο γεμάτο πηγές και έρευνα, αγάπη για τον πολιτισμό, την πατρίδα και τα ιδανικά. . Ένα βιβλίο για μια ιστορία που αξίζει να μην ξεχαστεί ποτέ!

Κι εδώ το κείμενο του Κώστα Πασχαλίδη για «Τα θαμμένα αγάλματα του πολέμου» που αντλεί τα νήματα της ιστορίας της Αγγελικής Δαρλάση όπως λέει η ίδια στο τέλος του δικού της βιβλίου: http://www.lifo.gr/mag/features/3704

 

Στη σκιά των Κενταύρων, Κώστας  Πούλος, εικ :Σοφία Παπαδοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο 

Άλλη μια ιστορία από την μυθολογία μας . Άλλη μια εξομολόγηση ενός μυθικού τέρατος που όλοι γνωρίζουμε πως είχε σώμα ανθρώπου από τη  μέση και πάνω  και αλόγου από την μέση και κάτω. Μια ιστορία διασκευασμένη  ή μάλλον  γραμμένη διαφορετικά με το ύφος και την ματιά του Κώστα Πούλου,  που μας θυμίζει πως το γένος των Κενταύρων αν και η μυθολογία τους κατατάσσει στα τέρατα και στα «κακά» πλάσματα της, τα πράγματα ήταν λίγο διαφορετικά. Κι όπως συμβαίνει και στην ζωή σε όλους τους κανόνες υπάρχουν πάντα εξαιρέσεις. Έτσι μαθαίνουμε για την γέννεσή τους, για τους καυγάδες και  τις μάχες τους με τους Λαπίθες, την  Κενταυρομαχία, και την εξορία των μυθικών αυτών πλασμάτων στην Πελοπόννησο. Την ίδια στιγμή ανακαλύπτουμε ξανά πόσους ήρωες βοήθησε, δίδαξε και γαλούχησε ο Χείρωνας, ένας Κένταυρος καλός και σοφός. Αλλά και για τον  Φόλο  που ήταν  φίλος του Ηρακλή και βρήκε τραγικό τέλος από τον ίδιο τον ημίθεο, κατά λάθος. Τέλος κι ο ίδιος  ο Ηρακλής λαβώθηκε θανάσιμα από δώρο Κένταυρου  που του χάρισε η Διηάνειρα χωρίς  να το ξέρει.

Μυθολογία και παραμύθι μπλέκονται πάλι και στόχο έχουν να φωτίσουν, να διδάξουν και να μας θυμίσουν ιστορίες λίγο ξεχασμένες που μιλούν για δύναμη, φόβο, χαρά, αγωνίες και περιπέτειες. Για ραδιουργίες και κατορθώματα θεών , ημίθεων και τεράτων. Για πλάσματα που δεν μας είναι τόσο γνωστά και γίνονται οικεία, κι ίσως και να απομυθοποιούνται σας αποκτούν « ανθρώπινη λαλιά» και διηγούνται  τις περιπέτειές τους. Σαν πλάσματα που νοιώθουν, αδικούνται, ζουν και προσπαθούν να διεκδικήσουν μια θέση στην καρδιά των ανθρώπων και ας είναι …τέρατα. Αξιόλογη και πολύ προσεγμένη η ιστορία του Κώστα Πούλου που ολοκληρώνεται από την πολύ έντονη και ζωντανή εικονογράφηση της Σοφίας Παπαδοπούλου. 

Ένα ακόμη μυθολογικό παραμύθι με εκπαιδευτικές δραστηριότητες που αξίζει να αναζητήσουμε!

*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός

Δημοσιελυτηκε στις 6 Φεβρουαρίου 206 στο :http://www.cretalive.gr/culture