Η Μυρτώ και η Σμύρνη των θαυμάτων*…στα Παραμύθια του Σαββάτου!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Μέρες μνήμης…

Μέρες που έγραψαν Ιστορία με ανεξίτηλο μαύρο μελάνι …

Μέρες που στην δική μας τουλάχιστον ψυχή κατοικούν με πίκρα και ας μην τις ζήσαμε ποτέ…

Το βιβλίο των Ζήνωνα Ζαμπακίδη και της Βασιλικής Μαρκάκη μας χαρίζουν ένα υπέροχο ταξίδι στην πολυσυζητημένη και αγαπημένη Σμύρνη λίγο πριν ξεσπάσει το μεγάλο «κακό» το καλοκαίρι του 1921. Ένα βιβλίο ποίημα, γεμάτο εικόνες, μυρωδιές, βόλτες, συναισθήματα και ομορφιά,  πασπαλισμένα με το μπλε του Αιγαίου, τις αναμνήσεις και τα όσα μαγικά έκρυβε εκείνος ο τόπος.

Η αφήγηση ξεκινά με το  καΐκι του κυρ Παντελή που μεταφέρει την Μυρτώ από τη Χίο στην θεία της την Καλλιόπη στην απέναντί ακτή, στη Σμύρνη. Εκεί σαν φτάνει το κορίτσι μας συναντά τον θείο της τον Αναξαγόρα και την συνομήλικη ξαδέλφη της την Αθηνά. Το καλοκαίρι έχει αρχίσει μόλις εκείνη τη στιγμή  ή καλύτερα οι καλοκαιρινές διακοπές που τις κάνουν ακόμα πιο μυρωδάτες τα αμέτρητα γλυκά και φαγητά της θείας Καλλιόπης. Οι Σμυρνιές ήταν πάντα ξακουστές μαγείρισσες και το τραπέζι τους ήταν μια ολόκληρη γιορτή και μια ιεροτελεστία μοναδική.

Κι αρχίζει κι η δική μας ξενάγηση στην μοναδική αυτή πόλη μέσα από την καθημερινότητα της οικογένειας της Αθηνάς και τα καμώματα των δυο κοριτσιών. Μαθαίνουμε για την Ιωνική Σχολή, για το Κεντρικό Παρθεναγωγείο, το σχολείο της Αθηνάς και την περίφημη Ευρωπαϊκή Οδό.

Αν και οι συζητήσεις των  μεγάλων κρύβουν κάτι παράξενο, τα κορίτσια συνεχίζουν να απολαμβάνουν το καλοκαίρι τους  στο υπέροχο Και με μπόλικα παγωτά  και λιχουδιές, ηλιοβασιλέματα και άπειρες ώρες παιχνιδιού στους ολοπράσινους  κι ολάνθιστους κήπους των καταπληκτικών σπιτιών.

Μαθαίνουμε τις συνήθειες των Κυριών  όπως το σήμα κατατεθέν  των δαντελένιων γαντιών που φορούσαν καλοκαίρι και χειμώνα. Σεργιανάμε μαζί με τις μικρές κυρίες με άμαξες και χαιρετάμε τα πλήθη σαν αρχόντισσες αληθινές…

Τρυπώνουμε μαζί τους στο παιχνιδάδικο του Ξενόπουλου και συνειδητοποιούμε τα παιχνίδια της εποχής όπως το γιογιό και τα μικρά αρκουδάκια που τα φωνάζουνε με τη αγγλική προσφώνηση “Teddy bear”. Πίνουμε κι εμείς καφέ στο περιβόητο «Καφέ Παρί» και παγωτό φράουλα.

Με έκπληξη μαθαίνουμε και το παράξενο έθιμο με τα προβατάκια που ξεκινούσε την Κυριακή των Βαΐων ίσαμε την ημέρα του Πάσχα και φυσικά το πάθημα της Μυρτώς με …την Ομορφούλα.

Χωνόμαστε κι εμείς  στο τσαρσί  και διαλέγουμε μπαχάρια κάνοντας παζάρια με τους εμπόρους και γινόμαστε επίσημοι καλεσμένοι της κυρίας Σμιθ σε ένα από τα ωραιότερα σπίτια της Σμύρνης, για βεγγέρα.

Ακολουθεί η επίσκεψη στην Ευαγγελική σχολή με τον Ιάσονα και με επόμενη στάση τη Βιβλιοθήκη της και ανακαλύπτουμε πως ακόμα και εκατό χρόνια πριν, υπήρχαν βιβλία με την μέθοδο Μπράιγ στα ράφια της.

Στο ταξίδι της επιστροφής η Μυρτώ δεν θα είναι μόνη στο καΐκι του κυρ Παντελή. Η Αθηνά, θα έρθει μαζί της στη Χίο να μείνει για τουλάχιστον ένα χρόνο με την ξαδέλφη της και να φοιτήσει μαζί της στο σχολείο…

Ήταν τέλος του καλοκαιριού του 1921 …

Ποιος να ήξερε τότε τι ακριβώς θα γινόταν σε εκείνον τον τόπο και σε όλη την Ελλάδα μέσα στην επόμενη χρονιά…

Συγκλονιστική αφήγηση και των δύο συγγραφέων που μας μεταφέρουν στην πόλη των Θαυμάτων λίγο πριν τον μεγάλο ξεσηκωμό και την καταστροφή της. Μαζί τους ταξιδεύουμε στο χρόνο, τον τόπο και στα όσα θαυμαστά ζούσαν οι άνθρωποι τότε.  Με ίχνη φόβου που δεν είναι το ζητούμενο στο βιβλίο προετοιμαζόμαστε με το φευγιό της Αθηνάς για κάτι «δύσκολο» που έρχεται…

Το βιβλίο έχει εικονογραφηθεί αριστουργηματικά από την Άννα Τζώρτζη με ειδική παλέτα χρωμάτων που μας γεμίζει νοσταλγία μιας εποχής που «κάηκε » κυριολεκτικά. Νομίζω πως είναι από τα  πιο καλαίσθητα βιβλία που αναφέρονται στην συγκεκριμένη περίοδο  και γεγονότα  και  που μας ταξιδεύει  στον τόπο, την ατμόσφαιρα και στην Ιστορία.

Μυθοπλασία μεν αλλά τόσο αληθοφανή που νομίζεις πως ζεις μαζί με τους ήρωες όλο αυτό το καλοκαιρινό σεργιάνι στου 1921, στην πραγματικότητα …

Βιβλίο από τα προτεινόμενα για τα γεγονότα που αφορούν την Μικρασιατική περίοδο πριν και κατά τη διάρκεια της καταστροφής της Σμύρνης και για κάθε ηλικία.

Να το ψάξετε στα βιβλιοπωλεία και δείτε εδώ ένα μικρό απόσπασμα : https://www.patakis.gr/files/1193436.pdf *