Τα παραμύθια του Σαββάτου…

… γράφει η Ελένη Μπετεινάκη*

Σύγχρονα παραμύθια με προβλήματα καθημερινά. Καταστάσεις που βιώνουμε όλοι στο σπίτι, στο σχολείο μα και στο δρόμο ακόμα. Είναι για εκείνες τις λέξεις που σαν ειπωθούν δύσκολα τις μαζεύει κανείς. Τις παίρνει ο αέρας και τις μεταμορφώνει σε …μύγες που ενοχλούν ώρα πολύ και συνέχεια. Κι είναι και κάτι ακόμα που ενοχλεί τα παιδιά. Είναι οι ώρες, οι στιγμές που η μαμά δεν είναι μόνο…μαμά. Και τότε τι συμβαίνει; Χάνεται ο κόσμος, αλλάζουν όλα ή μήπως απλά χρειάζεται χώρος για όλα;

Και είναι κι εκείνα τα παραμύθια που γεμίζουν την ψυχή με χρώματα και αρώματα της ανατολής. Που σε ταξιδεύουν σε άλλους κόσμους και πολιτισμούς σε μονοπάτια της φαντασίας και του ονείρου, εκεί  που νοιώθεις κει εσύ δυνατός και ικανός να καταφέρεις το ακατόρθωτο, αρκεί να πιστεύεις στον εαυτό σου και στη δύναμη της αγάπης!

Λέξη σαν μύγα, Ιωάννα Μπαμπέτα,εικ: Μάρω Αλεξάνδρου, εκδ. Μίνωας

Μια τάξη νηπιαγωγείου με παιδιά που παίζουν, γελούν , κοροϊδεύουν, θυμώνουν και κάποιες φορές λένε λέξεις που έχουν ακούσει και που χωρίς να ξέρουν τι σημαίνουν τα γεμίζουν ενοχές και …ντροπή. Μια λέξη ξέφυγε του Αργύρη κι άρχισε να τριγυρίζει στον αέρα σαν την ενοχλητική μύγα. Και στο σπίτι του Θοδωρή  τον κυνηγούσε η ίδια μύγα μόλις άκουσε τούτη τη λέξη η γιαγιά του. Κι η μαμά κοκκίνισε από ντροπή σαν της την ψιθύρισε στ΄ αυτί της. Κι η λέξη …πετάχτηκε στα σκουπίδια, μα δεν ξεχάστηκε. Άλλωστε οι « μύγες » αγαπούν να τριγυρίζουν γύρω από τους σκουπιδοτενεκέδες. Και μαζεύτηκαν πολλές πάνω απ΄ τα κεφάλια των παιδιών κι  όσο τους έδιναν σημασία τόσο εκείνες επέμεναν να ενοχλούν. Κι άρχισαν τα μαλώματα, οι  τιμωρίες , οι απειλές… Όμως η δασκάλα στο σχολείο ξέρει πώς να ησυχάσει …τις μύγες. Ξέρει να  τις διώχνει μακριά σχεδόν να τις εξαφανίζει, με τον τρόπο της, τη σιωπή της .Άλλωστε όλοι κάνουμε λάθη και από αυτά μαθαίνουμε. Κι αν επιμένουμε να τα σκεφτόμαστε  τίποτα δεν προχωράει… τίποτα δεν αλλάζει προς το καλύτερο.

Τούτες οι μύγες ενοχλούν κι εμένα πολύ. Έρχονται συχνά στο σχολείο και πετούν ασταμάτητα πάνω απ΄ τα κεφάλια των παιδιών και το δικό μου και χορεύουν έναν λυπημένο χορό που δεν ξέρει πότε πρέπει να σταματήσει ορισμένες φορές. Άλλοτε πάλι δεν κυκλοφορεί καμιά μέσα στην τάξη και νομίζεις πως εξαφανίστηκαν για πάντα. Φτάνει όμως μια στιγμή ένα μικρό μυγάκι να εμφανιστεί και λες και δίνει το σήμα στις υπόλοιπες και σαν σύννεφο απλώνονται παντού. Και τότε πιάνουμε κι εμείς απόχες, και συννεφοπαγίδες, και μυγοσκοτώστρες και μεγάλες μαύρες λυπημένες σακούλες μήπως και καταφέρουμε κάποια φορά να  τις πιάσουμε. Δύσκολο  γιατί ολοένα  και μας ξεφεύγουν. Και τις παίρνουμε σπίτι μέσα στην τσάντα, όπως γράφει κι η Ιωάννα και τότε αν  συναντηθούν και με εκείνες του σπιτιού σηκώνουμε τα χέρια ψηλά. Ή σφυρίζουμε αδιάφορα γιατί τούτες  οι μύγες είναι καλά μασκαρεμένες. Λέξεις είναι, που «λερώνουν» τα τζάμια, τους τοίχους, τις καρδιές και κάποιες φορές εκτός από το να μυρίζουν άσχημα , πληγώνουν κι όλας. Η λύση είναι μία και συνήθως τη λένε …αδιαφορία!

Καταπληκτική η ιδέα της Ιωάννας Μπαμπέτα να παραλληλίσει την «κακιά » λέξη με την μύγα. Τούτο το έντομο έχει όλε τις ιδιότητες μιας άσχημης κουβέντας που κάποια στιγμή ακούγεται και πλανάται στον αέρα χωρίς να ξέρει που και πως θα καταλήξει. Υπέροχη ιστορία συμπεριφοράς παιδιών, δασκάλων και γονιών. Μια λύση υπάρχει σ΄ αυτό το φαινόμενο που είναι καθημερινό σχεδόν στις σχολικές τάξεις. Η τιμωρία δεν βοηθάει, τα παιδιά δεν ξέρουν πολλές φορές να εξηγήσουν ότι ακούν στο σπίτι, στο δρόμο από τους μεγάλους. Απλά τους μιμούνται και επαναλαμβάνουν ότι …διδάσκονται. Πραγματικά εντυπωσιακός ο τρόπος που εξηγεί και παρουσιάζει την  μια τέτοια κατάσταση η συγγραφέας στα πλαίσια της σχολικής ζωής.

Το βιβλίο περιγραφεί με πολύ ευρηματική ιδέα τη σχολική ζωή των μικρών θεμάτων που δημιουργούνται σχεδόν καθημερινά. Περιγράφει συμπεριφορές, τρόπους και δίνει ιδέες σε όλους μας για να αντιμετωπίσουμε τα μικρά ή μεγάλα θέματα που προκύπτουν και στο σπίτι  μας. Η Ιωάννα Μαπμπέτα είναι πια γνωστή για το ανεπανάληπτο ύφος και σκέψη της να προσεγγίζει σύγχρονα θέματα με μια φρέσκια ματιά και με ιδιαίτερο τρόπο. Ωστόσο πάντα εντυπωσιάζει και ξαφνιάζει ευχάριστα η γραφή της.

Το βιβλίο της έχει εικονογραφηθεί με πολύ απλό αλλά υπέροχο τρόπο από την Μάρω Αλεξάνδρου. Έντονες εικόνες που περιγράφουν  συναισθήματα και πρόσωπα που δένουν απόλυτα με το κείμενο.

Αναζητήστε το στα βιβλιοπωλεία και ‘ίσως να αλλάξετε τρόπο προσέγγισης μικρών προβλημάτων που συχνά από λάθος διαχείριση …γιγαντώνονται και επιμένουν να υπάρχουν στην σχολική και οικογενειακή ζωή. 

Η πριγκίπισσα με το λευκό φτερό, Ζισλέν Ρομάν, εικ: Σοφί Λεμπό, μετ :Εύη Γεροκώστα, εκδ. Κόκκινη Κλωστή Δεμένη

Ήταν μια φορά κι έναν καιρό  ένας μαχαραγιάς που σπάνια χαμογελούσε. Το μόνο που τον παρηγορούσε από τότε που είχε χάσει την αγαπημένη του γυναίκα ήταν το χαμόγελο της κόρης του, της πριγκίπισσας Σεντάνα. Κάποια στιγμή οι υπήκοοι του τον έπεισαν και παντρεύτηκε ξανά. Η  δεύτερη σύζυγος του δεν αγάπησε ποτέ την μικρή του κόρη. Από τη ζήλεια της έχτισε μια μεγάλη βιβλιοθήκη σ’ ένα έρημο νησί, έκανε μάγια στη Σεντάνα και την αιχμαλώτισε. Κάθε πρωί η πριγκίπισσα μεταμορφωνόταν σ’ ένα πανέμορφο λευκό παγώνι και κάθε βράδυ ξαναγινόταν άνθρωπος. Η μόνη της παρηγοριά ήταν τα βιβλία της ώσπου μια μέρα ένας νεαρό αγόρι βρίσκει ένα λευκό φτερό παγωνιού στην επιφάνεια της  Θάλασσας. Σκέψεις  άρχισαν να τριγυρίζουν το μυαλό του κι άρχισε να αναζητά τον παράξενο πουλί παντού… Κι εδώ αρχίζει μια άλλη μαγεία που θα ανακαλύψει όποιος διαβάσει το παραμύθι….

Ένας μύθος Ινδικός, ένα παραμύθι της Ανατολής, σαν μια από τις χίλιες νύχτες που είναι γεμάτο αρώματα, χρώματα, εικόνες και σκευωρίες .Μαχαραγιάδες, πριγκίπισσες, μαγικά ξόρκια, παλάτια εξωτικά, ελέφαντες, παγώνια και βιβλιοθήκες γεμάτες γνώση, σοφία και …λύσεις.

Ένα παραμύθι μαγικό. Με τη συνταγή εκείνων των παλιών παραμυθιών που σε ταξιδεύουν σε άλλους κόσμους, πολιτείες κι εποχές. Γεμάτο εικόνες άλλου πολιτισμού  και  μαγικών στιγμών.

Μια ιστορία που είναι  γεμάτη από μίσος κι αγάπη αλληλένδετα δεμένα πολλές φορές. Ζήλια και πλεκτάνη επίσης συνδυασμός που φέρνει οδυνηρά αποτελέσματα. Αιώνια πάλη του καλού με το κακό και τελική κάθαρση με τέλος ευτυχισμένο.

Ένα παραμύθι που μεταφέρει τον αναγνώστη σε τόπο μαγικό και ονειρικό. Γεμάτο μαγικά στοιχεία που σαν από μηχανής θεοί βρίσκουν λύσεις  στα αδύνατα και ακατόρθωτα. Ωστόσο είναι διάχυτο παντού το μήνυμα της γνώσης, των βιβλίων και της σοφίας των παλαιών παραμυθιών. Μαγεία και γνώση , έρωτας, αγάπη και μίσος τα βασικά του υλικά.

Ο αδύναμος άνδρας, το αρσενικό,   που υπακούει και παρασύρεται από την γυναίκεια ομορφιά και πλεκτάνη  κι ας είναι ο αρχηγός μια πόλης ή χώρας. Η κακιά μητριά που από τη ζήλεια της δημιουργεί ίντριγκες και τεχνάσματα  σε βάρος της μικρής κόρης του μαχαραγιά. Ένα  μικρό αγόρι που δεν φοβάται να ψάξει, να εξερευνήσει, να κιντυνεύσει για να ακολουθήσει το όνειρο και την ευτυχία. Και τέλος μια πριγκίπισσα που αν και τη σώζει ένας φτωχός νέος, έχει και τη δική της δύναμη από τη σοφία  που της χαρίζουν τα βιβλία, γνώση  και η σύνεσή της.

Το παραμύθι έχει μια μαγική και μοναδική εικονογράφηση. Έντονα χρώματα, φιγούρες και εικόνες  που πραγματικά  εντυπωσιάζουν . Μεταφέρουν το κλίμα ενός άλλου κόσμου, πολιτισμού, βγαλμένο από εκείνα τα παλιά παραμύθια της Ανατολής .

Στα ελληνικά έχει μεταφραστεί από την Εύη Γεροκώστα κι ίσως με τη φωνή της να ζωντανέψει ακόμα πιο πολύ σαν σκεφτεί να μας το αφηγηθεί…

Η μαμά πετάει, Ναταλία Καπατσούλια, εκδόσεις Διάπλαση 

Ποια είναι η καλύτερη μαμά στο κόσμο;

Μα φυσικά η δική μου,  λέει το μικρό αγόρι της ιστορίας.

Κι είναι τούτη η μάμα η πιο καλή και η πιο όμορφη. Μόνο που  κάποιες φορές δεν του δίνει σημασία…

Ένα πολύ τρυφερό βιβλίο της Ναταλίας Καπατσούλια με δική της, εικονογράφηση που μας δίνει και την άλλη διάσταση της …μαμάς.

Η μαμά είναι γυναίκα, σύντροφος, φίλη που αγαπάει εκτός από το παιδί της, τον εαυτό της και κάποιους άλλους. Τα παιδιά μέσα από τον εγωκεντρισμό που τα διακρίνει θεωρούν και θέλουν τη μητέρα τους αποκλειστικά δική τους. Η Ναταλία μας υπενθυμίζει πως εκτός από το ρόλο της μητέρας το παιδί πρέπει να καταλάβει και την αξία του πιο αγαπημένου του προσώπου και την ανάγκη του να είναι μαζί με άλλους και να κάνει πράγματα για τον εαυτό του. Η μαμά έχει πολλούς ρόλους. Είναι εργαζόμενη, είναι οικοδέσποινα όταν έρχονται οι φίλοι στο σπίτι, είναι γυναίκα του μπαμπά και …το άλλο του μισό.

Δύσκολο να τα δεχτεί όλα αυτά  ένα παιδί που πολλές φόρες αντιδρά αρνητικά  όταν η προσοχή της μάνας είναι στραμμένη σε κάτι άλλο, έστω και για λίγο. Αρχίζουν οι αρνητικές σκέψεις, η ανασφάλεια και ο φόβος μην και δεν το αγαπά. Καταστάσεις και συναισθήματα που όλες οι μαμάδες του κόσμου όποια γλώσσα και να μιλούν κι όπου κι ζουν, γνωρίζουν και βιώνουν πολύ καλά. Ωστόσο τα απιδιά ξέρουν… Ξέρουν να τραβούν την προσοχή όλη πάνω τους, ξέρουν να πατούν εκείνα τα κουμπιά που φέρνουν τη μαμά αμέσως δίπλα τους.

Κι ο κόσμος τους γίνεται ξανά μικρός και την ίδια στιγμή απέραντος… Σα ένα κόκκινο μπαλόνι που το κρατά μια κλωστή που μόλις λίγο χαλαρώνει με ένα τράβηγμα είναι  πάλι εκεί.

Αφιερωμένο στις μαμάδες του κόσμου λοιπόν. Στις μαμάδες  που είναι πάντα εκεί, που αγαπούν, σκέφτονται, προχωρούν, ζουν και για  τον εαυτό τους αλλά πάντα ξέρουν πως είναι εκεί με τη σκέψη, την κάρδια. Εκεί που είναι το παιδί τους.

Εκτός από το τόσο απλό μα σπουδαίο κείμενο της Ναταλίας που με λίγες λέξεις τα λέει όλα, νομίζω είναι περιττό να  πούμε και για την καταπληκτική της εικονογράφηση. Η Ναταλία ζωγραφίζει κι εδώ με την ψυχή και την αγάπη ενός μεγάλου παιδιού και δημιουργεί για μια ακόμα φορά σκίτσα ντυμένα με έντονα χρώματα,και αγαπημένες φιγούρες που ξεχωρίζουν.

Να θυμάστε όλες οι μαμάδες πως έχουμε χώρο για όλους και για όλα και ποτέ μα ποτέ να μην παραμελούμε τους εαυτούς μας .Το λέει κι η Ναταλία, άλλωστε… 

*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός

Δημοσιεύτηκε στις 4 Ιουνίου 2016 στο Cretalive.gr :http://www.cretalive.gr/culture