Τα παραμύθια του Σαββάτου…

...γράφει η Ελένη Μπετεινάκη*

Ιστορίες, παραμύθια, μύθοι και θρύλοι. Παραμύθια του παλιού καλού καιρού γεμάτα εικόνες, ξεχασμένες δοξασίες. Ιστορίες για την απληστία, τον πλούτο, την αγωνία και το φόβο. Φόβο για το σήμερα, για το αύριο, απομόνωση και μοναξιά. Ιστορίες που όλοι γνωρίζουμε όπως εκείνη του Μινώταυρου αλλά που μπορεί να μας κάνουν να αναρωτηθούμε αν είναι όπως  μας μεταφέρθηκαν ή υπάρχει και κάποια  άλλη εκδοχή. Ο πλούτος όλων των σημερινών ιστοριών, είναι οι εικόνες και τα συναισθήματα που μας δημιουργούν στην ψυχή μας  και πάνω απ όλα είναι κι τρόπος  που μοιράζονται όλα τα πράγματα στη ζωή κι όχι μόνο …στα παραμύθια!

Η τέταρτη γοργόνα, Βασίλης Κουτσιαρής, εικ: Κατερίνα Βερούτσου, εκδ. Κόκκινη Κλωστή Δεμένη

Kάθε τόπος  έχει και μια ιστορία, έναν θρύλο ίσως, που τα χρόνια τον κάνουν ακόμα πιο ισχυρό και πιστευτό στους ανθρώπους. Έτσι συνέβη και στο Γοργονοχώρι , ένα μικρό χωριουδάκι που μοιάζει με νησί, στη μέση της θάλασσας. Η ιστορία του παππού Νικόλα είναι πολύ παλιά κι ήρθε καιρός να την αποκαλύψει στα εγγόνια του. Αφορά τρεις γοργόνες  που έρχονταν κάθε πρωί κι έπαιζαν κοντά στην ακτή κι όλος ο τόπος αντηχούσε από τα γέλια και τις φωνές τους. Μια απ΄αυτές ήθελε οπωσδήποτε να βγει στη στεριά, όμως αυτό θα αποφαινόταν μοιραίο για την ζωή της. Το είπε και το έκανε, κι άλλαξαν τα πάντα. Το μαντάτο το  άκουσε και το είπε στους ανθρώπους ο …Τρελοθόδωρας. Η συνέχεια είναι παράξενη. Η Ελένη, μια γυναίκα με κατακόκκινα μαλλιά, εμφανίστηκε στο χωριό μια μέρα από το πουθενά, έμεινε εκεί, παντρεύτηκε και …ρίζωσε. Οι γοργόνες  δεν ξαναφάνηκαν πότε κι όλα ξεχάστηκαν. Τα χρόνια πέρασαν και τώρα πια η Λαμπρινή,η τρισέγγονη της Ελένης, μια κοπέλα με κόκκινα μαλλιά, είχε « ξυπνήσει» τις μνήμες και την ιστορία. Τα εγγόνια του παππού Νικόλα είχαν την περιέργεια να λύσουν το μυστήριο, ακολουθώντας την συχνά στους περιπάτους της. Εκείνη σκέφτηκε να τους ξεγελάσει, μια μέρα, που όμως έμελλε να αλλάξει και τη δική της ζωή.Από τότε τα γέλια, οι φωνές και τα τραγούδια επέστρεψαν πίσω από τους βράχους, όπως εκείνον τον παλιό καλό καιρό!

Σύγχρονο παραμύθι με τη μαγεία των παλιών, τούτη η ιστορία του Βασίλη Κουτσιαρή. Εικόνες άλλης εποχής από την Κατερίνα Βερούτσου, με την εκπληκτική της εικονογράφηση. Μια ιστορία που ταξιδεύει σε μύθους και δοξασίες που κάποτε έκαναν τους ανθρώπους να γεμίζουν ακόμα και την καθημερινότητα της ζωής τους. Ένα βιβλίο που σίγουρα μαγεύει με τις εικόνες  που δημιουργεί στον αναγνώστη διαβάζοντάς το. Εικόνες γεμάτες, χρώμα και μουσική, ζωντάνια και όμορφη διάθεση. Μια ιστορία που αξίζει πολύ να διαβαστεί που μαγέυει και γεμίζει την ψυχή με χρώμα και φαντασία !

Για παιδιά από 6 χρονών!

Είχε απ΄όλα κι είχε πολλά, Μαρία Παπαγιάννη – Έφη Λαδά, εκδ.Πατάκης

Ήταν ένας βασιλιάς, δυνατός, που τα είχε όλα. Και τα όλα ήταν πάρα πολλά. Κι ήταν χαρούμενος γι αυτό ίσαμε ένα βράδυ που ένα όνειρο του χάλασε τον ύπνο και τον ξύπνιο  του. Τρόμαξε, χάθηκε σε σκέψεις πως μπορεί να  τα χάσει  όλα. Άρχισε να συμπεριφέρεται  παράξενα. Τα πλούτη του, μόνο για τον εαυτό του πια, για κανένα άλλο. Και τα προστάτεψε, τα φύλαξε, δεν τα μοίραζε, δεν σκορπούσε πια χαρά. Έγινε δύστροπος, κακός. Γέμισε η ψυχή του φόβο. Οι εφιάλτες συνεχίστηκαν, κλείστηκε ακόμα πιο πολύ στη φυλακή του νομίζοντας πως κανένας δεν τον αγαπά, πως όλοι τον ζήλευαν. Κι άλλαξε η χώρα, γέμισε μόνο δυστυχία, κι ανθρώπους σκυθρωπούς και δυστυχισμένους. Σε κανέναν δεν είπε για τα όνειρά του. Μόνο διέταζε και μετρούσε το χρυσάφι του.  Αυτό τον ένοιαζε. Κανένα γιατρικό, κανένα ίχνος χαράς σε τούτο τον άνθρωπο. Μέχρι που μια μέρα έπεσε και μαζί του  και το βάρος  που τον είχε κυριέψει, πραγματικό και μεταφορικό. Ο « θησαυρός του » σκόρπησε, κι άρχισε σιγά σιγά κάτι να αλλάζει… πολύ σιγά, για όλους όσους πίστευαν  στα θαύματα, στα παραμύθια  και στα όνειρα και όχι στους εφιάλτες. Για αυτούς που ΄χουν αγάπη να δώσουν και μπορούν να κοιτούν τους άλλους στα μάτια.

Δυο σπουδαίοι δημιουργοί , η Μαρία Παπαγιάννη και η Έφη Λαδά σε ένα βιβλίο που με την αλληγορία του τα είπε όλα. Είπε για εκείνα  τα όνειρα που ξαφνικά γίνονται εφιάλτες, σαν μπει η απληστία μπροστά, κι ο φόβος. Σαν η εξουσία που έχει κάποιος, χειριστεί με λάθος τρόπο. Σαν λείψει η ψυχή, το γέλιο, η συντροφικότητα, η αλήθεια. Σαν σταματήσουν οι άνθρωποι να μιλάνε μεταξύ τους, να μοιράζονται ότι περίσσευμα ψυχής έχουν. Σαν δεν κοιταχτούν πια στα μάτια. Και σαν σταματήσουν να μιλούν. Ευτυχώς υπάρχουν ακόμα τα παραμύθια που πάντα φέρνουν ελπίδα, όνειρα και φως στο πολύ σκοτάδι .

Ένα βιβλίο σαν ποίημα, μια ιστορία τόσο αληθινή και σύγχρονη, κι ας μιλάει για ένα βασιλιά, μια φορά κι ένα καιρό. Η εικονογράφηση είναι εκπληκτική, όπως όλα τα έργα της Έφης. Τούτες οι εικόνες, χωρίς τίποτα περιττό, όπως και στο κείμενο άλλωστε, ζωντανεύουν μορφές, τοπία, τόπους και συναισθήματα  που μιλούν κατευθείαν στη δική μας ψυχή.

Ένα παραμύθι για μικρούς και για μεγάλους  για να μην σταματήσουμε ποτέ να μοιραζόμαστε, για να μην νοιώσουμε ποτέ το φόβο της απομόνωσης και της μοναξιάς. 

Για παιδιά από 4 ετών!

Λαβύρινθος και Μινώταυρος, Κώστας Πούλος, εικ. Σοφία Παπαδοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο

Μια ιστορία, ένας μύθος που έχει χιλιοδιαβαστεί και χιλιοακουστεί  ίσαμε τα πέρατα του κόσμου. Και ποιος δεν γνωρίζει τον Μινώταυρο, την Κνωσό, την Κρήτη ολάκερη. Ένας θρύλος που κρατιέται  ζωντανός αιώνες τώρα και πλέκει με τον μίτο της Αριάδνης  χίλιες δυο δοξασίες  και παραλλαγές.

Ο Κώστας  Πούλος μιλώντας για τα τέρατα της μυθολογίας δεν θα μπορούσε να αφήσει στην άκρη ένα από τα πιο  φοβερά της, τον Μινώταυρο. Και την δεν έχει τούτος ο Ταύρος- Άνθρωπος. Εκτός από τη φοβερή μορφή, έχει βασιλική καταγωγή, και ψυχή άγριου ζώου. Παρεξηγημένος λόγω  συκοφαντιών των Αθηναίων ;  Ίσως και να είναι έτσι.

Σ’  αυτό το βιβλίο ο ίδιος ο Μινώταυρος διηγείται την ιστορία του, προσπαθώντας να μας δείξει πως δεν ήταν τόσο τρομερό τέρας όπως έχει παρουσιαστεί  παντού. Η ιστορία ή  μυθολογία συχνά δεν αναφέρεται στα συναισθήματα των δήθεν ισχυρών και άγριων ηρώων της. Κι έτσι εδώ ο Μινώταυρος εξιστορεί  τους λόγους που οι Αθηναίοι  δεν τα πήγαιναν καλά με τους Κρητικούς και ιδιαίτερα τον Μίνωα κι έτσι αφού ο τελευταίος τους νίκησε και τους υποδούλωσε, έπρεπε να στέλνουν κάθε χρόνο επτά κορίτσια  και επτά αγόρια για σκλάβους στο παλάτι του. Λένε πως ήταν τροφή για τον Μινώταυρο, τούτοι οι άνθρωποι και πως στον πολυδαίδαλο Λαβύρινθο χάνονταν  και ποτέ δεν ξαναέβλεπαν το φως του ήλιου. Κι η συνέχεια είναι  λίγο πολύ γνωστή. Ο Θησέας, η Αριάδνη, ο Αιγαίας και τα καράβια  με τα  μαύρα πανιά που ξεχάστηκαν να αλλαχτούν και το κακό μεγάλωσε για την πόλη της Αθήνας.

Νέα ανάγνωση λοιπόν στο μύθο, ένα καινούργιο παραμύθι ειπωμένο από διαφορετική σκοπιά. Ένα παραμύθι για την μοναξιά, την εξουσία, τη δύναμη, το θάρρος, την προδοσία και το φόβο.

Η εικονογράφηση του βιβλίου έχει γίνει από την Σοφία Παπαδιπούλου με απόλυτο σεβασμό στο κείμενο με μια καινούργια μορφή στον φοβερό Μινώταυρο, που είναι αρκετά συμπαθής πια και με χρώματα εμπνευσμένα από τη Μινωική Κρήτη. Ζωντανή, απλή και παραστατικότατη!

Για παιδιά από 5 ετών!

*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός