Ο Ελύτης για παιδιά…*

Της Ελένης Μπετεινάκη

Πως να μιλήσεις στα παιδιά για ποίηση;

Πως να τους πεις για το μεγαλείο των λέξεων που φτιάχνουν εικόνες; Ίσως δείχνοντας τους εικόνες με χρώμα και φως κι αφήνοντάς τα να μαντέψουν τι συναισθήματα τους δημιουργούν. Κι όταν θες να τους πεις λέξεις ταιριασμένες που ακουμπούν αμέσως την ψυχή και το μυαλό τους διαβάζεις λίγους στίχους του Ελύτη και τους ακουμπάς απαλά, σαν αεράκι χαϊδεύοντας τα αυτιά τους σιγανά και όμορφα…

Κι ύστερα γεμίζουν Ελλάδα και μπλε χρώμα, και μυρωδιές ανεξίτηλες μόνο διαβάζοντας … λέξεις!

Κι ύστερα θες να τους μιλήσεις για τον ποιητή μας και ξεκινάς από εκείνη την μακρινή εκατονταετηρίδα και βάλε της 2^ας Νοεμβρίου του 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης που γεννήθηκε το έκτο παιδί της οικογένειας Αλεπουδέλη. Κι όλα κλεισμένα σε μια ασπρόμαυρη φωτογραφία, τότε!

Και ξετυλίγοντας το κουβάρι της ζωής του κάνεις μια στάση στην μικρή του αδελφή την Μυρσίνη που χάθηκε πρόωρα πριν προλάβει να χαρεί όλη την ομορφιά και τα καλούδια που χαρίζει η  ζωή…

Κι αμέσως μετά μπαίνεις στο κεφάλαιο για τους ανέμους, τα ονόματα  τους, τη θάλασσα και τα μυστικά της φύσης :

Του μικρού βιριά παράγγειλα

Να΄ναι καλό παιδάκι

Μη μου χτυπάει πορτόφυλλα

Και στο παραθυράκι ( Τα ρω του Έρωτα)

Και μαθαίνουν τα παιδιά (κι οι μεγάλοι) γιατί απέκτησε ψευδώνυμο και πώς το διάλεξε να γίνει από Αλεπουδέλης, Ελύτης΄. Κι ύστερα φτάνουμε στα 1940 και ξεκινά η εκδοτική του καριέρα σας ποιητής.

 

Σταματώ στην Πρώτη γραμμή και την πορεία του στον πόλεμο, την αρρώστια, το τέλος του εμφυλίου και την καριέρα του στο ραδιόφωνο. Και τότε είναι που γράφει και το μεγάλο του ποίημα : «Άσμα Ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας»

Μια εξαιρετική έκδοση, καλαίσθητη, γεμάτη χρώμα, φως, ποίηση και λέξεις πολύτιμες για τον Οδυσσέα Ελύτη τον δικό μας ποιητή!

Στα επόμενα κεφάλαια μαθαίνουμε για τους φίλους της τέχνης και των γραμμάτων του Ελύτη το διάστημα που έμεινε στο Παρίσι. Η γνωριμία του με τον Στρατή Ελευθεριάδη τον γνωστό Τεριάντ ήταν καταλυτική. Πόσοι και πόσοι μεγάλοι καλλιτέχνες αποτέλεσαν τον μεγάλο καμβά της δικής του ζωής ίσαμε την  επιστροφή του που ξεκινά να γράφει το Μεγάλο του έργο « Το Άξιον Εστί». Μια εκπληκτική ανάλυση τελείως προσιτή σε νεαρές ηλικίες  για να φτάσουμε στην μοναδική ερώτηση και ολόκληρο κεφάλαιο: Γιατί γράφουμε ποιήματα;  Μετά θα έρθει η Δικτατορία στην Ελλάδα και ο Ελύτης θα φύγει και πάλι για το Παρίσι. Και τότε το πολυαγαπημένο του ποίημα : Του μικρού Βοριά  θα ταιριάζει καλύτερα στην περίσταση :

Με πιάνει το παράπονο

Γιατί στον κόσμο αυτόνα

Τα καλοκαίρια τα ΄χασα

Κι έφτασα στο χειμώνα.

Ακολουθεί ο Ήλιος ο Ηλιάτορας , σαν κι αυτόν που όλα τα παιδιά τον ζωγραφίζουν …

Συμβολισμοί  και λέξεις πέρα για πέρα ελληνικές και εικόνες μοναδικές!

 

Συνεχίζοντας την βιογραφία του αλλά με πολύ ιδιαίτερο τρόπο η Ιουλίτα Ηλιοπούλου μας φτάνει στον Οκτώβριο του 1979 που ο Οδυσσέας Ελύτης βραβεύεται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Ακολουθούν κεφάλαια γεμάτα χρώματα, ποίηση, μουσική και λέξεις …πάντα οι λέξεις !

Μια βιογραφική, φωτογραφική, ποιητική συλλογή που γράφει, επιμελείται και μας χαρίζει  η Ιουλίτα Ηλιοπούλου. Νομίζω όμως πως δεν είναι μόνο  για παιδιά αλλά για όλους μας!

Ένα βιβλίο εικονογραφημένο, μαγικό και γεμάτο λέξεις, κείμενα, αποσπάσματα, ποιήματα και ζωγραφιές σε σχέδια και σήματα του ιδίου του μεγάλου μας ποιητή.  Με έργα του Picaso σε σχέδιο με αφιέρωση από τον ίδιο στον Οδυσσέα Ελύτη. Προσχέδια για τις ποιητικές συλλογές του από τον Νίκο Χατζηκυριάκο Γκίκα, Γιάννη Μόραλη, Γιάννη Τσαρούχη. Γεμάτο πολύτιμες φωτογραφίες με τον Νίκο Γκάτσο, τον Ανδρέα Εμπειρίκο από το φωτογραφικό  αρχείο του Mario Vitti και άλλων γνωστών φωτογράφων.

Ένα βιβλίο που δεν χρειάζεται δεύτερη σκέψη για να το αποκτήσεις και να ζήσεις τα χρώματα της Ελλάδας και του Ελύτη για μια ακόμα φορά τόσο έντονα και τόσο μοναδικά.

Ένα βιβλίο βιογραφικό, συγκινητικό και γεμάτο με τα χρώματα του Ελύτη. Της ζωής, της δικής του ψυχής, της Ελλάδας που τόσο αγάπησε.

Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει παράρτημα με δραστηριότητες και παιχνίδια για να κατανοήσουν τα παιδιά την μοναδική ποίηση του Ελύτη.

Παιχνίδια με λέξεις, μουσική, σταυρόλεξα…

Μια συλλογή ποιημάτων κατάλληλων για παιδιά και πολλές πολλές φωτογραφίες.

Αναζητείστε το σε όλα τα βιβλιοπωλεία και διαβάστε εδώ ένα μικρό απόσπασμα: https://ikarosbooks.gr/1110-o-elytis-gia-paidia.html

*Ο Ελύτης για παιδιά, Ιουλίτα Ηλιοπούλου, εκδόσεις Ίκαρος