Ήταν 25 Μάϊου 1941… (Αφιέρωμα στον Αντώνιο Μπετεινάκη)

Στον παππού μου Αντώνιο Μπετεινάκη*

Με αφορμή τα 80 χρόνια από τη Μάχη της Κρήτης!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Ποτέ δεν κατάλαβα από τότε που ήμουν παιδί γιατί γιορτάζαμε τον πόλεμο!

Μια μάχη δώδεκα περίπου ημέρων  που ηττηθήκαμε και σκλαβωθήκαμε. Κάθε χρόνο ανήμερα της γιορτής μου καταθέταμε στεφάνια, ακούγαμε εμβατήρια και στο σχολείο μάς μιλούσαν μόνο για αλεξιπτωτιστές, το αεροδρόμιο του Μάλεμε και τίποτα για το χωριό ή το Ηράκλειο. Στο σπίτι μας, τα πράγματα ήταν λίγο διαφορετικά. Ο πατέρας μου τούτη τη μέρα αλλά και τις επόμενες προσπαθούσε να μας εξηγεί τι είχε συμβεί για να μην ξεχνάμε το παρελθόν μας, έλεγε. Για να θυμόμαστε πως οι άνθρωποι τότε με λίγα εφόδια κατάφεραν να κρατηθούν, να σηκώσουν το ανάστημά τους απέναντι σε έναν εχθρό που κατέβαινε από τον αέρα …

Κι ύστερα ξεκινούσαν οι ιστορίες για τον παππού…

Τον θυμάμαι να λάμπει ολόκληρος όταν μιλούσε για τον δικό του πατέρα. Θυμάμαι εκείνα τα γαλάζια μάτια που πάντα έλεγε πως ήταν τα ίδια του παππού Αντώνη να σπινθηρίζουν, να ‘ναι γεμάτα περηφάνεια, συγκίνηση και κάποιες φορές πίκρα.

Στα χιλιάδες πράγματα που μου φέρε στο μυαλό η φετινή επέτειος ήταν στα χρόνια της εφηβείας μου που έζησα ένα πολύ σημαντικό γεγονός.

Μια ξεχωριστή ημερομηνία που χαράκτηκε στην μνήμη ήταν η 25^η Μαΐου του 1980 που η Αρχάνα, όπως την αποκαλούν οι ποιητές, γιόρτασε μια επέτειο για την Μάχη της Κρήτης πολύ διαφορετική. Το χωριό μας γέμισε δόξα, Τιμές, κόσμο, στρατό, άρματα, επισήμους και συγκίνηση.

Θα γινόταν εκείνη την Κυριακή τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Αντωνίου Μπετεινάκη, Φόρος Τιμής σε έναν άνθρωπο που θυσιάστηκε για την πατρίδα του και που όλη του τη ζωή δεν σταμάτησε ποτέ να πολεμάει με πένα και όπλα, να προσφέρει και να παλεύει για μεγάλες αξίες, ιδανικά και όνειρα!

Ο τότε αρχηγός ΓΕΕΘΑ Αγαμέμνων Γκράτσιος ήταν εκείνος που θα έκανε τα αποκαλυπτήρια.

Και η ομιλία του συγκίνησε, τολμώ να πω, χιλιάδες παραβρισκόμενους με μια άλλη αποκάλυψη που στα εφηβικά μάτια και ψυχή ήταν συγκλονιστική. Στη Μάχη της Κρήτης που ο παππούς έπαιξε πολύ σπουδαίο ρόλο,  στις 25 Μάϊου του 1941, στις επιμέρους μάχες που δοθήκαν στο Ηράκλειο και κοντά στην περιοχή των Αρχανών, ο εικοσάχρονος τότε Εύελπις Μόνιμος Ανθυπασπιστής, του 2^ου Λόχου του 3^ου Συντάγματος Ηρακλείου Αγαμέμνων Γκράτσιος με επικεφαλής τον Αντισυνταγματάρχη Αντώνιο Μπετεινάκη τραυματίζεται σοβαρά. Τον περισυλλέγει ο ίδιος ο Μπετεινάκης τον κρύβει σε μια σπηλιά, του δένει το τραυματισμένο χέρι και στη συνέχεια τον μεταφέρουν σε ένα από τα τρία μικρά «στρατιωτικά» νοσοκομεία στις Αρχάνες. Συγκεκριμένα στο κτίριο που υπάρχει ακόμα και σήμερα στην Αγορά των Αρχανών του Αρνογιαννάκη το σπίτι, στον πρώτο όροφο.  Η Αντιγόνη Φωστέρη θα περιποιηθεί το τραύμα του και σαν γίνει καλά ο Αντώνιος Μπετεινάκης θα τον φυγαδεύσει στη Μέση Ανατολή.  Την ευγνωμοσύνη του στο πρόσωπο του παππού μου που όπως χαρακτηριστικά είπε τότε του έσωσε τη ζωή, ήρθε με τούτη την πράξη του να τιμήσει και να κρατήσει την θύμηση για έναν άνθρωπο – ήρωα, όπως αποκάλεσε, που έδωσε τα μέγιστα στον τόπο του για την ελευθερία, ακόμα και το πιο ύψιστο αγαθό, την ίδια του τη ζωή!

Οι εφημερίδες της εποχής έχουν εκτενή ρεπορτάζ για εκείνες τις μέρες τον Μάιο του 1980 και ίσως ήταν η πρώτη φορά που ο κόσμος έμαθε από ανθρώπους που έζησαν την περίοδο εκείνης της παράλογης αλλά ένδοξης μάχης τους αφανείς ήρωες, κι ήταν πάρα πολλοί, και το ρόλο που είχαν. Από τότε «Το παλληκάρι της Αρχάνας», όπως είχε πει τότε ο Βαγγέλης Γρατσέας στα δικά του γραπτά, στέκει εκεί στο μνημείο των Ηρώων και αγναντεύει τους περαστικούς και το Αρχανιώτικο τοπίο.

Και φέτος 80 χρόνια μετά από αυτήν την παράλογη Μάχη για πρώτη φορά η πόλη μας, το Ηράκλειο, ο Δήμος Ηρακλείου, η Περιφέρεια Κρήτης, το Ιστορικό Μουσείο και ο Κώστας Μαμαλάκης, ιστορικός, ερευνητής, συλλέκτης και βαθιά γνώστης των γεγονότων εκείνης της εποχής μας παρουσιάζουν στην Βασιλική του Αγίου Μάρκου μια έκθεση με απίστευτα κειμήλια, ιστορικά ντοκουμέντα για να καταλάβουμε, να μάθουμε, να συνειδητοποιήσουμε πως εκείνη η περίφημη Μάχη της Κρήτης συνέβη και εδώ!

Για πρώτη φορά στα μάτια όλων και τα κειμήλια του παππού μου. Όσα κατάφερα να σωθούν και να αποτελούν μαζί με πάρα πολλά έγγραφα και ηχητικά ντοκουμέντα από ιστορίες του πατέρα μου, το πολύτιμο αρχείο της οικογένειας μου και παρακαταθήκη για μελλοντικές γενιές και ερευνητές.

Ήταν και είναι μια ευκαιρία να μάθουμε όλοι όλα αυτά που κρατούνται καλά κρυμμένα τόσες δεκαετίες. Να καταλάβουμε που πατάμε καθημερινά, πόσο περήφανοι πρέπει να είμαστε για τους προγόνους μας, πόσο υπέφερε και ετούτη η πόλη και πόσοι άνθρωποι πολέμησαν, χάθηκαν, και δυστυχώς τους ξέχασε και η πολιτεία…

Τι να γράψω για τον παππού μου…Θα μπορούσε να  φτιάξω ένα τεράστιο βιβλίο για τη ζωή του που ευτυχώς είχαμε την τύχη να σωθούν αρκετά και από τα γραπτά του και από εκατοντάδες μαρτυρίες ανθρώπων από όλη την Ελλάδα που τον γνωρίσαν. Υπάρχει σε βιβλίο η βιογραφία του όμως δεν είναι πια σε κυκλοφορία.

Υπάρχουμε κι εμείς που δεν πρέπει να ξεχνάμε…

Έτσι λοιπόν στις επόμενες μέρες θα σας πω ένα δυο Αληθινά παραμύθια έτσι όπως βλέπω κι εγώ την Ιστορία!

Μικρά Ασία, Θράκη, Ιωάννινα, Αθήνα, Χανιά, Ηράκλειο, Αρχάνες… Μια απίστευτη ζωή!

Σαν αρχή, ένα τεράστιο ευχαριστώ στον Κωστή Μαμαλάκη που για πρώτη φορά εξ αιτίας του λίγα από τα προσωπικά αντικείμενα του Αντωνίου Μπετεινάκη φιλοξενούνται στην καρδιά του Ηρακλείου, στην Βασιλική του Αγίου Μάρκου ίσαμε τις 27 Ιουνίου 2021!

Συνεχίζεται….

 

(Ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα θα βρείτε εδώ : *https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/2021/05/blog-post_14.html )

Δημοσιεύτηκε στο Cretalive.gr στις 24 Μάϊου 2021 : https://www.cretalive.gr/istoria/o-polemos-i-giorti-kai-o-pappoys-moy-antonios-mpeteinakis

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ στις 24 Μαϊου 2021!