Ιστορίες που ταξιδεύουν στο φως!

Τα « Παραμύθια του Σαββάτου» …γράφει η Ελένη Μπετεινάκη*

Όταν οι ιστορίες είναι φωτεινές το φως τους δεν μπορεί να κρυφτεί και φτάνει ίσαμε τα πέρατα του κόσμου και τις πιο κρυφές χαραμάδες. Τότε τις μαθαίνουν όλοι και εκείνες επιστρέφουν περήφανες και με την ψυχή τους γεμάτες συναίσθημα. Ιστορίες για τα μικρά και τα μεγάλα, για τα προβλήματα, τις λύσεις, τα ευχαριστώ, την αγάπη, την τόλμη και τη δύναμη. Ιστορίες που τις διαβάζουν όλοι, μικροί μεγάλοι και που θέλουν να τις μοιραστούν και με ακόμα περισσότερους ανθρώπους για να μην λησμονηθούν ποτέ, όσα χρόνια και αν περάσουν!

Ο ταύρος της Κρήτης, Μαρία Αγγελίδου, εικ: Ίρις Σαμαρτζή, εκδ. Μεταίχμιο

O ταύρος της Κρήτης είναι ο έβδομος άθλος του Ηρακλή και ένα από τα κατορθώματα και του Θησέα. Ήταν ο  πατέρας του Μινώταυρου, ο Ταύρος που «χρησιμοποιήθηκε» για την αρπαγή της Ευρώπης. Ένας ταύρος λοιπόν διάσημος για όλα αυτά και ακόμη περισσότερα, για την ομορφιά, την ρώμη, τη φήμη του. Ένας μύθος που ξαναγράφεται από την Μαρία Αγγελίδου σαν μυθολογικό παραμύθι, την εκπληκτική σειρά του Μεταίχμιου και εμείς απλά τον διαβάζουμε με περισσότερη διάθεση και λαχτάρα  για καλές ιστορίες. 

Η ιστορία είναι λίγο πολύ γνώστη κι ας έχει διάφορες εκδοχές. Ο ταύρος της Κρήτης γεννιέται από τα κύματα, δώρο στον Μίνωα το βασιλιά της μεγαλονήσου από τον Ποσειδώνα. Δώρο που έπρεπε να επιστραφεί με θυσία στον Ποσειδώνα  αλλά που μάγεψε τον Κρήτα βασιλιά κι εκείνος θέλησε να τον κρατήσει. Και τότε άρχισαν όλα. Θυμός από τον Θεό της Θάλασσας και καταστροφές ατέλειωτες από τον κυματοβγαλμένο και Θεόσταλτο ταύρο. Στη συνέχεια ο Ευρυσθέας ζητά από τον Ηρακλή να του τον παραδώσει ζωντανό. Κι εκείνος το καταφέρνει έχοντας για βοηθούς του την εξυπνάδα και ένα δίχτυ σαν να ΄ναι πελώριο ψάρι – κήτος των θαλασσών. Και τα καταφέρνει να τον πλανέψει και να τον μεταφέρει στις πλάτες του στις Μυκήνες όπου οι καταστροφές συνεχίζονται και ένας άλλος ημίθεος αναλαμβάνει να τον εξοντώσει. Ο Θησέας  θα γίνει ο θύτης  και ο ταύρος της Κρήτης θα πάψει να υπάρχει.

Ποια είναι όμως η διαφορά της γραφής της Μαρίας Αγγελίδου από τις άλλες εκδοχές  και απόψεις για τούτο εδώ τον μύθο. Εδώ η  ιστορία του ξαναγράφεται με τρόπο αλλιώτικο και συναρπαστικό. Ξαναδιαβάζουμε αλλά σαν να΄ναι πρώτη φορά για τους καταποντισμούς και πλημμύρες  που ΄χαν αλλάξει τη ζωή της γης , των ανθρώπων , του κόσμου όλου εκείνα τα χρόνια τα πολύ παλιά. Τότε που οι Θεοί ξέσπαγαν με όση μανία μπορούσαν πάνω σε ανθρώπους, και ζώα και εξαφάνιζαν στη στιγμή χωριά, πολιτείες και νησιά ολόκληρα. Και η αφήγηση της Μαρίας συγκλονιστική, δοσμένη με ένα τρόπο που τα παιδιά φαντάζονται πολλές εικόνες και αντιλαμβάνονται τελείως διαφορετικά τον μύθο. Εικόνες που συμπληρώνει όπως πάντα μοναδικά η Ίρις  Σαμαρτζή. Πολυβραβευμένη εικονογράφος, αγαπητή σε παιδιά και μεγάλους  ζωντανεύει  τον μύθο με χρώμα και μορφές που αλληλοσυμπληρώνονται με το εκπληκτικό επίσης κείμενο.

Ένας μύθος για τον ηρωισμό, την δύναμη, τον φόβο, την τόλμη και το πείσμα!

Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει υλικό που έφτιαξε η Μαρία Γονιδάκη για εμπέδωση, παιχνίδι και δημιουργία!

Για παιδιά από 6 χρονών …

Ένα τελευταίο γράμμα, Αντώνης Παπαθεοδούλου, εικ: Ίρις Σαμαρτζή, εκδ. Παπαδόπουλος

Το περίμενα πολλές μέρες να κυκλοφορήσει. Είχα δει πολλές εικόνες στο διαδίκτυο και ήξερα πως και ο δικός μου ενθουσιασμός θα έφτανε …ίσαμε τον ουρανό σαν το έπαιρνα στα χέρια μου. Όμορφα λόγια, θα πείτε, εντάξει, σιγά… και άλλα τέτοια. Όμως υπήρχαν δυο λόγοι που ήμουν σίγουρη για το αίσιο αποτέλεσμα της αναμονής. Πρώτα απ΄όλα το «Ένα τελευταίο γράμμα» έχει δύο σπουδαίους δημιουργούς, τον Αντώνη Παπαθεοδούλου, μπαμπά  του, και την Ίρις Σαμαρτζή Μαμά του! Και δεύτερος λόγος πως πριν λίγο  καιρό βραβεύτηκε με ένα πολύ σπουδαίο διεθνές βραβείο σε μια διοργάνωση του Τμήματος Παιδείας και  Πολίτη του Δημαρχείου του Santiago de Compostela και του Ισπανικού εκδοτικού οίκου Kalandraka και  μάλιστα σε γλώσσα ισπανική μεταφρασμένο. Έτσι λοιπόν κέρδισε μια πρωτιά που μας κάνει όλους υπερήφανους γιατί δείχνει για μια ακόμα φορά την δύναμη της εικόνας, του καλού παιδικού κειμένου και την αξία δύο ανθρώπων που η συνεργασία τους φέρνει χαμόγελα πάντα σε μικρούς και μεγάλους.

Στην 9η Διοργάνωση, λοιπόν, του Διεθνούς Διαγωνισμού Εικονογραφημένου Βιβλίου Compostela για το 2016, ανάμεσα σε 240 άλλα παιδικά βιβλία, ο κυρ Κώστας, ο ταχυδρόμος, και το απέραντο γαλάζιο της Ελλάδας , με τα νησιά, τους ανθρώπους, τη ζεστασιά και τα χαμόγελα έφτασαν στην κορυφή.

«Ένα τελευτάιο γράμμα» που για μας θα θεωρείτε πάντα πρώτο , έχει πλέον γραφτεί στα ελληνικά και ομορφαίνει και τις δικές μας ψυχές, και ελπίζω όλες τις παιδικές, σχολικές και ενημερωμένες βιβλιοθήκες.

Ο κυρ Κώστας ο ταχυδρόμος κάνει την πιο δύσκολη δουλειά στο νησί μεταφέροντας καθημερινά απ άκρη άκρη όλα τα γράμματα στους  κατοίκους του για παραπάνω ίσως και από πενήντα χρόνια. . Σε μια εποχή όπου η συγκοινωνία δεν ήταν εύκολη , που το ιντερνέτ και τα κινητά τηλέφωνα δεν είχαν ακόμη τόσο διαδοθεί και παλαιότερα δεν υπήρχαν καν, εκείνος έπαιρνε το «βάρος» των μαντάτων  και της σύνδεσης όλων με τον κόσμο. Νέα  κουβαλούσε, χαρούμενα, λυπημένα, γεμάτα φόβο, αγωνία, χαρά, νοσταλγία, σκέψεις, έρωτα και προσμονή. Συναισθήματα που έφταναν πάντα στον προορισμό τους χωρίς καθυστέρηση ίσαμε εκείνο το πρωινό που ο ταχυδρόμος του νησιού θα μοίραζε το τελευταίο του γράμμα. Τα χρόνια είχαν περάσει κι ήταν η ώρα κι εκείνος να ξεκουραστεί. Κι έτσι θα κλείσει ένας μεγάλος κύκλος ζωής και αναμνήσεων γεμάτος κτυποκάρδια, «αέρηδες», ελπίδες  και καθημερινές  επαφές με όλους τους ανθρώπους. Ο κυρ Κώστας θα παραξενευτεί πολύ όταν μοιράζοντας τα γράμματά  του την τελευταία του μέρα στη δουλειά, δεν θα συναντήσει κανένα από τους καθημερινούς συνταξιδιώτες του και θα απορήσει γιατί αλλιώς είχε φανατιστεί τον …αποχωρισμό του! Ένα  τελευταίο γράμμα όμως στην μεγάλη ταχυδρομική του τσάντα θα του λύσει το μυστήριο, θα του δώσει την απάντηση και το χαμόγελο  θα επιστρέψει στο πρόσωπο και την ακούραστη ψυχή μου με μια έκπληξη που δεν θα ξεχάσει ποτέ…

Οτιδήποτε και να πω για τον Αντώνη Παπαθεοδούλου και την Ίρις Σαμαρτζή θα ναι βγαλμένα απ την δική μου ψύχη κι ίσως πολύ πιο φτωχό μπροστά στα συναισθήματα που μας προκάλεσαν με το κείμενο , την εικόνα και όλο αυτό το καταπληκτικό δημιούργημα  τους. Ένα βιβλίο όπως πρέπει να είναι τα περισσότερα. Απλά, λιτά, κατανοητά με εικόνα και λέξεις απόλυτα συνταιριασμένα σε μια ιστορία που συγκινεί, διδάσκει και προτρέπει σε ακόμα πιο μεγάλα συναισθήματα . Η στιγμή της σύνταξης για κάθε άνθρωπο είναι ίσως από τις πιο δύσκολες στην καριέρα του και στη ζωή του.  Ένας κύκλος ζωής και δημιουργίας που κλείνει. Ένας κόσμος εσωτερικός που αλλάζει και που χρειάζεται περισσότερη δύναμη, αγάπη και συμπαράσταση για να συνεχίσει ο καθένας μας να υπάρχει. Ένα βιβλίο γραμμένο απλά για όλα όσα μπορεί να κρύβει ένα γράμμα. Ένα γράμμα που στις  μέρες μας δεν έχει αντικαταστεί με ηλεκτρονικές κουβέντες, μηνύματα και έτοιμα αυτοκόλλητα που περιγράφουν συναισθήματα. Μια ευκαιρία να μάθουν τα μικρά παιδιά τι σήμαινε γράμμα, αποστολέας, παραλήπτης, γραμματόσημο, ταχυδρόμος. Μια ευκαιρία να θυμηθούμε ιστορία, να ανακαλύψουμε συναισθήματα, να φτιάξουμε κι εμείς τα γράμματα που σηκώνουν όλο το βάρος της χαράς ή της λύπης των δικών μας προβλημάτων. Ένα βιβλίο που θα μας θυμίσει πως όλα τα πράγματα έχουν ένα τέλος και από μας εξαρτάται αν αυτό θα έχει την ομορφιά που του αξίζει ή όχι. Ένα βιβλίο για  τα ευχαριστώ της ζωής  που όλοι χρωστάμε σε κάποιους και που θα πρέπει ίσως να λέμε συχνότερα. Ένα βιβλίο για τους αποχαιρετισμούς που δεν είναι πάντα εύκολοι κι ίσως οι λέξεις να δυσκολεύονται να βγουν. Για την αναγνώριση, την εκτίμηση, την αγάπη προς τον συνάνθρωπό μας, τελικά.

Ένα βιβλίο γεμάτο Ελλάδα, γεμάτο γαλάζιο και φως. Φως στις εικόνες, στις ψυχές και στη ζωή όλων. Μια ιστορία λοιπόν που κέρδισε βραβεία όχι μόνο στα χαρτιά μα και στις ψυχές όλων μας. Κι είμαστε σίγουροι πως θα κατακτήσει ακόμα πιο μεγάλα και σπουδαία από παιδιά και μεγάλους γιατί οι καλές ιστορίες δεν τελειώνουν ποτέ, πάντα μοιράζονται και πάντα φτάνουν στην εκτίμηση πολύ πολύ ψηλά.

Αντώνη και ΄Ιρις  σας ευχαριστούμε και για τούτο το δώρο κι όπως είπαν και τα μικρά παιδιά στο νηπιαγωγείο : « Κυρία, να μας το διαβάσεις πάλι και πάλι γιατί ο κυρ Κώστας είναι ένας παππούς κι είναι δικός μας άνθρωπος!»

Για όλα τα παιδιά μικρά και μεγάλα 

Τι μπορείς να κάνεις με ένα πρόβλημα, Kobi Yamada, εικ: Mae Besom, εκδ. Λιβάνη

Μια μέρα κι εντελώς ξαφνικά εμφανίζεται ένα πρόβλημα. Κι όλο σε ακολουθεί, σε τρομάζει, επιμένει και κάτι θέλει. Εσύ πάλι θέλεις να τρέξεις να κρυφτείς, να το αποφύγεις, ανησυχείς μήπως μεγαλώσει. Και όσο το σκέφτεσαι και δεν κάνεις τίποτα  εκείνο… μεγαλώνει. Και τότε τι κάνεις ; Το αγνοείς; Τα παρατάς; Ή ψάχνεις να βρεις τη λύση του; Κι αν ψάχνοντας ανακαλύψεις  πως μπορεί να κρύβει μέσα του κάτι άλλο; Όπως ας πούμε μια καλύτερη ιδέα, μια δεύτερη ευκαιρία, μια καινούργια ευκαιρία και έναν νέο προορισμό;  Κι ίσως ο φόβος να σταματήσει και κάτι καλό να βγει στο φως …

Ένα βιβλίο που ακούμπα όλες τις ψυχές. Μικρές , μεγάλες, φοβητσιάρικες, γενναίες, καλοσυνάτες, άγριες, αδύνατες, παχουλές, με όνειρα, με πείσμα,  μα πιο πολύ παιδικές και …μεγαλίστικες!

Τι μπορείς να κάνεις με ένα πρόβλημα; Να μια ερώτηση, εκπληκτικό θέμα για έκθεση, θέμα για μπόλικη κουβέντα, για ζωγραφιές και λύσεις παράξενες. Αλήθεια πόσοι από μας έχουν  αναρωτηθεί για κάτι τόσο σοβαρό και απλό. Και πόσοι έψαξαν να δουν την καλή μεριά …ενός  προβλήματος; Της ευκαιρίας που παρουσιάζεται, να γίνεις καλύτερος, διαφορετικός, πιο ώριμός και πιο  σοφός. Δεν είναι άρνηση  μόνο το πρόβλημα. Έχει πάντα λύση ,άλλες φορές εύκολη και άλλες δύσκολη. Ούτε είναι πάντα  γεμάτο μιζέρια, γκρίνια και δύσκολες καταστάσεις. Μπορεί μέσα του να κρύβει πόνο αλλά μπορεί και ανακούφιση. Είναι σαν ένα νόμισμα με δύο όψεις που εσύ διαλέγεις πως θα το δεις και ποια θα κρατήσεις.

Ο Kobi Yamada για μια ακόμα φορά, ύστερα από το καταπληκτικό βιβλίο του : Τι μπορείς  να κάνεις με μια ιδέα, επανέρχεται να μας …προβληματίσει. Εμάς, τα παιδιά, τον κόσμο όλο.

Και αν  ρωτούσες  τα ίδια τα παιδιά ίσως να σου θα σου έλεγαν πως το πρόβλημα κρύβει μέσα του στενοχώρια, προσπάθεια, αδυναμία και δύναμη. Αν του δίναμε μορφή ίσως να ήταν ένα κακοφτιαγμένο σπίτι, ένας ταύρος, μια μέλισσα με μεγάλο κεντρί, ένα σκύλος με σουβλερά δόντια, ένα κουνούπι που τσιμπάει συνέχεια, μια μπόρα ή μια καταιγίδα, ένας ανεμοστρόβιλος, ένα ξύλο γεμάτο αγκάθια. Σίγουρα θα είχε γκρίζο χρώμα και η φωνή του θα ήταν πολύ δυνατή κι ίσως κάποια στιγμή να φώναζε : Φτάνει! Όμως τότε θα ερχόταν ο ήλιος, η θάλασσα θα ήταν ήρεμη, ο ουρανός γαλάζιος , τα λουλούδια θα χαμογελούσαν , ένα τζίτζικας θα έσκαγε στο τραγούδι και το κόκκινο, το κίτρινο και το χρυσό θα ήταν τα νέα χρώματα που θα του ταίριαζαν**.

Ένα βιβλίο καταπληκτικό με μεγάλες αλήθειες ειπωμένες απλά. Με ευφυή τρόπο και ολιγόλογο παρουσιάζει το θέμα, τη λύση και την πλοκή μιας μικρής αριστουργηματικής ιδέας. Η  εικονογράφηση επίσης μαγική από την Mae Besom με προτεραιότητα στο γκρίζο χρώμα, όσο το πρόβλημα υπάρχει και μεγαλώνει. Έτσι πιστεύουν και τα παιδιά πως είναι τα προβλήματα και σαν βρίσκεται λύση ή αλλάζει η οπτική γωνία, οι εικόνες αποκτούν χρώμα και αισιοδοξία.

Συμβολισμοί, μηνύματα, προβληματισμοί και δεύτερες ευκαιρίες!

** Με τη συνδρομή των νηπίων του 10^ου νηπιαγωγείου Ηρακλείου

Για παιδιά και μεγάλους που ξέρουν πως η αλήθεια, η λύτρωση  και η ηρεμία,  κρύβεται στα παιδικά βιβλία και στα παραμύθια!

*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός
http://www.cretalive.gr/culture 

και  : http://fractalart.gr/istories-gia-ta-mikra-kai-ta-megala/