Τα " παραμύθια του Σαββάτου"...

Γράφει η Ελένη Μπετεινάκη...*

Μύθος και παραμύθι μπλέκονται για μια ακόμα φορά και δημιουργούν καινούργιες ιστορίες, περισσότερο κατανοητές από μικρές ηλικίες. Φόβος, θάρρος και τόλμη τα βασικά συναισθήματα και στα τρία σημερινά «παραμύθια του Σαββάτου». Λογοτεχνικά αριστουργήματα διασκευασμένα για παιδιά αλλά και ιστορίες καθημερινής οικογενειακής τρέλας που όμως σφύζουν από αγάπη, τρυφερότητα και δύναμη!

Η αρπαγή του Κέρβερου, Μαρία Αγγελίδου, εικ: Ίρις Σαμαρτζή, εκδ. Μεταίχμιο.

Τον Ηρακλή τον γνωρίζουμε όλοι. Είναι ο πιο ατρόμητος, δυνατός και έξυπνος ήρωας της ελληνικής μυθολογίας. Οι άθλοι του επίσης μας είναι γνωστοί. Πολλοί τους έχουν διηγηθεί ή γράψει , μόνο που τούτη τη φορά αυτή η διασκευή μοιάζει να είναι μια καινούργια διάσταση στο μύθο. Ο ενδέκατος άθλος του μυθικού ήρωα είναι από τους πιο δύσκολους που του ανέθεσε ο Ευρυσθέας αφού θα έπρεπε να κατέβει στον Κάτω Κόσμο και να του φέρει τον θησαυρό του Πλούτωνα , το χρυσάφι το,  αλλά και να παλέψει με τον ανίκητο Κέρβερο που τον φύλαγε.

Ο φόβος λένε πως είναι προνόμιο και συναίσθημα που νοιώθουν οι άνθρωποι , όμως υπάρχουν φορές που ακόμα και οι ημίθεοι φοβούνται. Κι ο Ηρακλής σε τούτο τον μύθο ένοιωσε στην αρχή τρωτός, όμως το μυαλό του και η δύναμη της ψυχής του κατάφεραν το ακατόρθωτο. Αφού πήρε πληροφορίες από τη θεά Δήμητρα για το τι θα συναντούσε στον Κάτω Κόσμο , κίνησε χωρίς όπλα μόνο με τα ίδια του τα χέρια να αντιμετωπίσει όλες τις δυσκολίες. Κι έφτασε και πάλεψε με όλα τα… παράλογα και τα στοιχειά. Τον φοβήθηκαν πια όλες οι ψυχές του Κάτω Κόσμου, ακόμα κι ο ίδιος ο Χάροντας, κι ο Θεός ο Πλούτωνας  μα κι  ο Κέρβερος σαν τον είδε. Κι έτσι όπως πάλευε με το φοβερό θεριό, αυτό είχε μόνο στο μυαλό και την ψυχή του, πώς να το νικήσει , πώς να καταφέρει το …απίθανο! Και το νίκησε και τον ανέβασε δεμένο ίσαμε τις Μήκυνες και το παλάτι του Ευρυσθέα. Κι ήταν η σειρά τώρα του παράλογου βασιλιά να φοβηθεί, όχι μόνο το τέρας μα και τον Άνθρωπο -Ηρακλή.

Φόβο, τόλμη, δύναμη είναι γεμάτο αυτό το παραμύθι – μύθος της Μαρίας Αγγελίδου. Θάρρος που όλοι πρέπει να έχουμε στα δύσκολα, δύναμη να νικήσουμε το φόβο, αυτό που λέμε να αντιμετωπίσουμε τις αδυναμίες μας. Μια διασκευή από τις πιο …δυνατές! Υπέροχη γραφή που χωρίς περιττά λόγια πλέκει τον μύθο στη σύγχρονη εκδοχή του. Και γίνεται απόλυτα κατανοητός και αγαπητός στα παιδιά, όσο φόβο κι αν κρύβει. Ταυτίζεται ο μικρός αναγνώστης με τον ήρωα που παλεύει να νικήσει  με όπλο την ίδια του την ψυχή. Ένα βιβλίο που ακόμα φέρει την υπογραφή ή μάλλον την εικονο- γραφή της Ιριδας Σαμαρτζή. Εικόνες που αν και πρέπει να είναι …σκοτεινές, δίνουν λάμψη και φως στον μικρό και συγχρόνως τεράστιο αυτόν μύθο. Σκίτσο, σύλληψη και έμπνευση αποτυπωμένα  με τόσο απλό και καλλιτεχνικό τρόπο. Χρώμα στο φόβο, στο σκοτάδι, στις σκιές !

Στο τέλος του βιβλίου υπάρχουν παιχνίδια  για την κατανόηση του μύθου σχεδιασμένα από την Μαρία Γονιδάκη!

Για παιδιά από 6 ετών!

Τα ψηλά βουνά, Ζαχαρίας Παπαντωνίου, διασκευή Χαρά Γιαννακοπούλου, εκδ. Μίνωας

Και ποιος δεν έχει διαβάσει από τους μεγαλύτερους σε ηλικία  ένα απόσπασμα ή κι ολόκληρο το βιβλίο του Ζαχαρία Παπαντωνίου, Τα ψηλά βουνά. Ένα αριστούργημα, κλασσικό πια για την παγκόσμια και ελληνική νεανική λογοτεχνία που κλείνει σχεδόν τα εκατό χρόνια από την πρώτη ημερομηνία έκδοσής του στα 1918.

Μια ιστορία πολύ πιο μπροστά από την εποχή της αφού διαπραγματεύεται  την λεγόμενη βιωματική μάθηση που αποτελεί βασικό μοντέλο εκπαίδευσης στις μέρες μας. Μια παρέα παιδιών, μόλις μπει το καλοκαίρι αποφασίζουν να πάνε διακοπές πάνω στο βουνό και να ζήσουν μια πολύ συναρπαστική και πρωτότυπη εμπειρία. Οπλισμένοι με όνειρα, θάρρος, πειθαρχία και όρεξη για περιπέτεια  φτάνουν ήδη στις μεγάλες άδειες καλύβες που θα είναι το σπίτι τους για όσο διάστημα αποφασίσουν να μείνουν εκεί. Κι άρχισαν οι πρώτες σκέψεις, οι πρώτες ανάγκες και οι συνεργασίες για να φτιάξουν την νέα τους κοινότητα. Συναντούν τον Λάμπρο ένα μικρό τσέλιγκα και την αδελφή του την Αφρόδω  που τους μιλάει για χίλια δυο πράγματα που αφορούν τη ζωή στο βουνό. Στη συνεχεία αρχίζει το μοίρασμα ρόλων για τις δουλειές που απαιτεί η νέα τους διαμονή, μαθαίνουν να συνεργάζονται, να σκέπτονται λύσεις, να έχουν ευθύνες, και να προστατεύουν το δάσος και τη φύση. Σαν χάνουν τον μικρό Φάνη ανακαλύπτουν που είναι  διαβάζοντας τα ίχνη  από τα παπούτσια του  και σαν κάποιος από την παρέα τους αρρωσταίνει όλοι μαζί φροντίζουν να γίνει καλά. Κι έρχονται και μεγαλύτεροι στο βουνό σαν τον δασάρχη που τους δίνει το μετάλλιο της δασικής προστασίας. Μαθαίνουν ακόμα την πολύτιμη βοήθεια που προσφέρουν στους ανθρώπους τα δέντρα και το ίδιο το δάσος. Κι αφού ζήσουν τις πιο μαγικές και όμορφες στιγμές τους πάνω στο βουνό επέστρεψαν στον τόπο τους παίρνοντας μαζί τους και τον Λάμπρο να φοιτήσει στο σχολείο. Κι εκείνος μια μέρα θα γίνει δάσκαλος  κι όλα αυτήν χάρις εκείνης της παρέας των παιδιών που έζησαν κάποτε το όνειρό τους.

Μια μοναδική ιστορία. Ένα λογοτέχνημα που όλοι πρέπει να έχουν στην βιβλιοθήκη τους και τούτη η διασκευή της Χαράς Γιαννακοπούλου προσεγγίζει ακόμα και τα πιο μικρά παιδιά. Μια ιστορία γεμάτα νοήματα . Αλληλεγγύη, επιβίωση, προσπάθεια, φιλία και υπομονή είναι από τα πιο βασικά συναισθήματα που νοιώθουν οι ήρωες του βιβλίου αλλά κι εμείς διαβάζοντάς το. Ένα βιβλίο που τα έχει όλα, ακόμα και οδηγίες για την προστασία του περιβάλλοντος με βιωματικό τρόπο κι όχι στεγνούς κανόνες. Συνύπαρξη, άμεση λύση και διαχείριση δύσκολων καταστάσεων, επαφή με την λαογραφία,  τα έθιμα τα ήθη και πηγή γνώσης από την ίδια τη φύση. Ένα βιβλίο που θα λατρέψουν όλα τα παιδιά και θα θελήσουν να βρεθούν πολλές φορές στη θέση των ηρώων του.

Το βιβλίο σε αυτήν του την έκδοση έχει εικονογραφηθεί  με απόλυτο σεβασμό στις γενεές που το έχουν διαβάσει και γαλουχηθεί μαζί του με εικόνες που δένουν το παρελθόν και το σήμερα. Μας θυμίζει εκείνα τα παλιά αναγνωστικά αλλά και τις εικόνες από τα σημερινά παιδιά. Υπέροχη εικονογράφηση λοιπόν από τον Θάνο Τσίλη και την Ειρήνη Ζελέσκου. 

Για παιδιά από 6 ετών!

Ο μεγάλος μου αδερφός, Μάκης Τσίτας, εικ:  Σάντρα Ελευθερίου, εκδ. Ψυχογιός

Να ένα βιβλίο με σκέψεις και συναισθήματα που συναντιούνται πολύ συχνά μέσα στην οικογένεια και ειδικά ανάμεσα σε αδέλφια. Όλοι όσοι έχουμε ζήσει κάτι παρόμοιο στη ζωή μας καταλαβαίνουμε απόλυτα τι ακριβώς συμβαίνει σαν υπάρχει ένας μεγαλύτερος αδερφός στο σπίτι. Είναι εκείνος που ξέρει καλύτερα, που επιβάλει την γνώμη του, που όλοι σε συγκρίνουν μαζί του. Να γίνεις καλύτερος μαθητής, καλό παιδί, να έχει εκείνος πάντα τα πρωτεία, στις παρέες, στα παιχνίδια και στην εμπιστοσύνη των γονιών. Και το χειρότερο ίσως και να φοράς όλα του τα παλιά ρούχα ή να μην μπορείς να μιλήσεις όσο σου αρέσει γιατί βαριέται να ασχολείται μαζί σου. Και τότε μπορεί και να ευχηθείς να μην είχες ένα μεγαλύτερο αδελφό, ώσπου να ΄ρθουν τα δύσκολα. Όπως  ας πούμε να εμφανιστεί ο νταής του σχολείου ξαφνικά κι εσύ πριν πεθάνεις από το φόβο σου να έχεις σωθεί από τον μεγάλο αδελφό. Και που τελικά θυμάσαι πως στην πραγματικότητα είναι πάντα εκεί για σένα στις πιο δύσκολες άλλες και στις καλές σου στιγμές.

Ιστορία οικογενειακής υπόθεσης το νέο βιβλίο του Μάκη Τσίτα. Πλημμυρισμένο συναισθήματα φόβου, ζήλειας, χαμηλής αυτοεκτίμησης, πανικού, μα και αγάπης, φιλίας, τρυφερότητας και υπερηφάνειας. Συμβάντα καθημερινής « τρέλας», που όλοι γνωρίζουμε ή ζούμε και που συχνά μας κάνουν να αναρωτηθούμε το είναι καλύτερα τελικά, να έχεις ή να μην έχεις έναν μεγαλύτερο αδελφό; Η απάντηση νομίζω ότι σε όλους είναι  η ίδια , όσα κι αν « τραβάμε » εξ αιτίας της διαφοράς μας …στην ηλικία.

Λόγος απλός, αλλά με συνεχή ροή και σαφήνεια που κατανοείται ακόμα και από τους πιο μικρούς αναγνώστες. Η εικονογράφηση είναι της Σάντρας Ελεεθερίου, έντονη και χαρακτηριστική. Υπέροχος σχεδιασμός χαρακτήρων που αποτυπώνονται στη μνήμη όλων.

Ένα μικρό λογοτεχνικό βιβλίο που θα κάνει τους αναγνώστες του να αναρωτηθούν και να ψάξουν κι αυτοί βαθιά μέσα στην ψυχή τους για το νόημα της αδελφικής αγάπης!

Για παιδιά από 5 ετών!

*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός