Τα παραμύθια του Σαββάτου...!

...γράφει η Ελένη Μπετεινάκη *

Πώς να μιλήσεις στα παιδιά για την βία, την αδικία, την γενναιότητα, την τιμή, τη ζωή και τον θάνατο; Πώς να μιλήσεις για τα εγκλήματα ενάντια σε αυτά  τα παιδιά που  γεννήθηκαν κορίτσια και  τόλμησαν να πάνε σχολείο; Τι να πεις για εκείνη την άδικη, παράλογη και καταδικαστέα παιδική εργασία και μάλιστα με συνθήκες που δεν αρμόζουν σε κανένα ζωντανό πλάσμα σε αυτήν τη γη; Μόνο με ιστορίες και αληθινά παραμύθια. Κι ύστερα για να αλαφρώσει η ψυχή, κι αφού μάθει με τρόπο απλό μεγάλες αλήθειες και μάχες που συγκλόνισαν τον τόπο μας, μια ιστορία με νεράιδες, ασημόσκονη και μπόλικο χιούμορ θα τα ταξιδέψει στον κόσμο που όλοι μας πρέπει αν φροντίζουμε για να …τον έχουμε!

Μαλάλα ένα γενναίο κορίτσι – Ικμπάλ ένα γενναίο αγόρι, Jeanette Winter, εκδ. Παπαδόπουλος

Δυο παιδιά, φωτεινά παραδείγματα του κόσμου ολόκληρου. Δυο ιστορίες που δεν είναι παραμύθια. Δυο ζωές με καλό και κακό τέλος. Δυο νέοι άνθρωποι από το Πακιστάν, που πρέπει όλοι να κουβαλάμε στην δική  μας ψυχή. Τι να γράψει κάποιος  για αυτά τα δύο μοναδικά και υπέροχα πλάσματα. Αρνήθηκαν, έχασαν και δεν έζησαν σχεδόν καθόλου την δική τους παιδικότητα και  αθωότητα προσπαθώντας με το ύψος της δικής τους φωνής να φτάσει η δική τους κραυγή  ενάντια στην βία, την αιχμαλωσία παιδιών που εργάζονταν σε εργαστήρια κατασκευής χαλιών και την άρση απαγόρευσης των κοριτσιών να πηγαίνουν σε σχολεία. Γενναιότητα, θάρρος, δύναμη, ζωή και θάνατος!

Η Μαλάλα Γιουσαφζάι γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 1997 στη μικρή πόλη  Μινγκόρα Πακιστάν, στην κοιλάδα Σουάτ. Ζούσε με την οικογένεια της και πήγαινε από μικρή στο σχολειό που διεύθυνε ο πατέρας της. Οι Ταλιμπάν, που είχαν πάρει την εξουσία στην κοιλάδας Σουάτ εμπόδιζαν τα κορίτσια να πηγαίνουν στο σχολείο, κάτι που η μικρή Μαλάλα δεν μπορούσε να καταλάβει. Στα 11 της χρόνια, η μικρή Μαλάλα μίλησε για πρώτη φορά δημόσια για τη σημασία που είχε η εκπαίδευση στα κορίτσια. Παρά τη συνεχιζόμενη επιθετικότητα των Ταλιμπάν η ίδια συνέχισε να λέει ανοιχτά τη γνώμη της.  Το απόγευμα της 9ης Οκτωβρίου 2012, κι ενώ επέστρεφε από το  σχολείο στο σπίτι της με το σχολικό λεωφορείο, ένας στρατιώτης των Ταλιμπάν την πυροβόλησε. Η σφαίρα διαπέρασε το κεφάλι και το λαιμό της, μέχρι τον ώμο της. Νοσηλεύτηκε σε πολλά νοσοκομεία  μέχρι που έφτασε τελικά στο Queen Elizabeth στο Μπέρμιγχαμ της Αγγλίας όπου και ζει ακόμα σήμερα, μαζί με την οικογένειά της.

 Έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία για τη γενναιότητά όπως το Διεθνές Παιδικό βραβείο για τη Ειρήνη (δεύτερη θέση). Το πακιστανό Εθνικό Νεανικό Βραβείο για τη ν Ειρήνη, το Διεθνές Αναμνηστικό Βραβείο Μητέρα Τερέζα , το Βραβείο Ρώμης για την Ειρήνη και το 2014 με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για  τον αγώνα της για τα δικαιώματα των παιδιών στην εκπαίδευση. Συνεχίζει αν μάχεται και να αναρρώνει…

Ο Ικμπάλ Μασί γεννήθηκε το 1983 στο Μουρίντκε κοντά στη Λαχόρη του Πακιστάν. Όταν ήταν 4 ετών, οι γονείς του δανείστηκαν 12 δολάρια από τον ιδιοκτήτη ενός εργοστασίου χαλιών. Σε ανταπόδοση ο Ικμπάλ έγινε σκλάβος που δούλευε μαζί με άλλα παιδιά αλυσοδεμένος στον αργαλειό ώσπου να ξεπληρωθεί το δάνειο. Το μεροκάματό του ήταν 20 σεντς την ημέρα. Όταν έγινε δέκα χρονών , ο Ικμπάλ ελευθερώθηκε από το πακιστανικό απελευθερωτικό Μέτωπο ενάντια στη Δουλεία. Μόλις  κέρδισε την ελευθερία το, μίλησε δημόσια ενάντια στην  παιδική εργασία. Οι περιγραφές των τρομακτικών εμπειριών του Ικμπάλ διαδόθηκαν παντού. Ταξίδεψε μακριά από το σπίτι τους για αν πει την ιστορία του.

Μίλησε στη Στοκχόλμη σε ένα διεθνές εργατικό συνέδριο. Στη Βοστόνη, βραβεύτηκε από το ίδρυμα Ρίμποκ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Ήθελε να σπουδάσει νομικά. Το Πανεπιστήμιο Μπράντεϊς του πρόσφερε μια πλήρη υποτροφία μόλις θα ήταν έτοιμος.  Στις 16 Απριλίου 1995, πυροβολήθηκε από αγνώστους στο κεφάλι ενώ έκανε ποδήλατο στο χωριό του και σκοτώθηκε. Ήταν 12 ετών μόλις. Στην κηδεία του 800 άνθρωποι θρήνησαν για το γενναίο αγόρι από το Πακιστάν.

Δυο ιστορίες που πάνω εκεί ψηλά στον ουρανό ενώνουν δυο χαρταετοί και ταξιδεύουν μαζί  για να μπουν σε όλες τις ψυχές των παιδιών και των μεγάλων τούτου του κόσμου!

Μια παράξενη μέρα, Αγγελική Βαρελά, εικ: Ελίζα Βαβούρη, εκδ. Μεταίχμιο

Υπάρχουν φορές που κάποια πράγματα   συμβαίνουν « για πλάκα» και η ζωή αποκτά άλλη διάσταση, άλλο νόημα και περίεργες αλλαγές. Ένα πρωί λοιπόν, μερικές μικρές νεραϊδούλες με την ασημόσκονη τους και τα μαγικά ραβδιά τους έφεραν τον κόσμο …άνω κάτω. Η δημοσιογράφος Άλφα Βήτα και ο Δήμαρχος της πόλης δεν μπορούσαν να φανταστούν και να καταλάβουν πως είναι δυνατόν όλα τα ζώα του κόσμου να έχουν μπει στην πόλη τους και να την …ζουν σαν κανονικοί πολίτες. Αντικαταστάθηκαν οι άνθρωποι από αυτά. Τα μαγαζιά είχαν πια ζώα για καταστηματάρχες κι όλα φάνταζαν απίθανα και παράξενα. Φανταστείτε δηλαδή αντί τον Κυρ Λεωνίδα στο μαγαζί με τα πουλόβερ υπήρχαν αρνιά που τα πουλούσαν πλέκοντας μάλιστα κασκόλ! Στο παπουτσίδικο του Κυρ Δημοσθένη όλη την πραμάτεια διαλαλούσε ένας παπουτσωμένος γάτος κι ένα λιοντάρι κηπουρός πότιζε τα παρτέρια στην πλατεία. Παντού υπήρχαν ζώα, ζώα που έμοιαζαν να είχαν πάρει τη ζωή τους… στα χέρια τους. Και τι δεν έβλεπες πια σ΄αυτήν την πόλη μέχρι κι έναν θυμωμένο ελέφαντα να στέκει μπροστά από το ινστιτούτο αδυνατίσματος και να μαλώνει όλους τους παχύσαρκους περαστικούς ... Ο Δήμαρχος και οι πολίτες τα έχουν χαμένα ώσπου εντελώς ξαφνικά όλα ξαναπαίρνουν την αρχική τους θέση …

Μια ξεκαρδιστική  ιστορία της Αγγελικής Βαρελά με απίστευτη φαντασία και χιούμορ. Μια ιστορία που κρύβει μέσα της τα πιο δυνατά μηνύματα για την φύση. Μια ιστορία ανατρεπτική για να καταλάβουμε πως η ζωή, ο τόπος, το περιβάλλον  δεν ανήκει μόνο στους ανθρώπους αλλά  υπάρχουν κι άλλοι ζωντανοί οργανισμοί και ιδιαίτερα τα ζώα. Να καταλάβουμε πόσο πολύ έχουν ανάγκη τη δική μας προσοχή, τον σεβασμό και την καλομεταχείριση τους. Μια ιστορία που θέτει συλλογισμούς και προβληματισμούς. Η εικονογράφηση είναι της Ελίζας Βαβούρη  και είναι  εκπληκτική. Ζωντανή, πολύχρωμη και παραστατικότατη .

Φανταστείτε λίγο τι θα γινόταν αν τούτη η ιστορία συνέβαινε στα αλήθεια, αν δηλαδή η ίδια η Φύση μια μέρα που θα είχε τα κέφια της θα αποφάσιζε να « ανακατέψει » και να « αλλάξει» και τη δική μας ζωή… Ίσως τότε ‘όλοι να συνειδητοποιούσαμε σε τι κόσμο ζούμε και πώς να τον προστατεύσουμε…

 Γα παιδιά από 6 χρονών

Η μάχη του Μαραθώνα, Φίλιππος Μανδηλαράς, εικ: Ναταλία Καπατσούλια, εκδ. Παπαδόπουλος

Αλήθεια, έχετε προσπαθήσει ποτέ να διηγηθείτε αληθινά μεγάλα γεγονότα της ιστορίας μας σε πολύ μικρά παιδιά; Δύσκολο πολύ να μεταφέρεις έννοιες, γεγονότα, τόπους, ονόματα ακόμα και λέξεις σε τόσο τρυφερές ηλικίες. Κι όμως αν έχεις το ταλέντο και χάρισμα ενός τέτοιου  συγγραφέα, σαν τον Φίλιππο Μανδηλαρά, που καταλαβαίνει την παιδική ψυχή και ξέρει πώς να την να ακουμπήσει ώστε να μάθει και να γνωρίσει  ακόμα και τα … « ακατόρθωτα » σε παιδιά, τότε η μάθηση γίνεται διασκεδαστική και πολύ απλή.

Η πρώτη λοιπόν προσέγγιση της ιστορίας για μεγάλες μάχες όπως αυτή του Μαραθώνα λαμβάνει χώρα τον 5^ο αιώνα π.Χ. και ξεκινάει από τα βάθη της Ασίας με αρχηγό τον Μεγάλο βασιλιά, τον Δαρείο τον Α’. Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα οι συζητήσεις στην Αγορά δίνουν και παίρνουν ώστε να βγουν σωστές αποφάσεις για τα όρια των πόλεων – κρατών. Στην Ιωνία ξεσπά μια μικρή επανάσταση κατά των Περσών και οι Έλληνες από Ερέτρια και Αθήνα σπεύδουν να βοηθήσουν τους κατοίκους εκείνης της περιοχής. Ο Δαρείος θυμώνει κι αφού νικά τους Ίωνες, κατευθύνεται με τον στόλο του στην Ελλάδα. Αν και ο στρατός του ήταν εξαπλάσιος από εκείνον των Ελλήνων, αιφνιδιάζεται και πολεμιέται με μεγάλη αντρειοσύνη από τους Αθηναίους που έχουν για αρχηγό τους τον Μιλτιάδη,  στην πεδιάδα του Μαραθώνα. Οι Πέρσες νικιούνται στην ξηρά και βάζουν πλώρη για την Αθήνα φτάνοντας στο Φάληρο. Όμως ούτε εκεί στάθηκαν τυχεροί και αναγκάζονται να οπισθοχωρήσουν επιστέφοντας πίσω στη χώρα τους.

Λιτή, απλή και κατανοητή γραφή από τον Φίλιππο Μανδηλαρά. Χωρίς καμία περιττή εξήγηση αναφέρεται στα γεγονότα με πολύ εύστοχο τρόπο και έχοντας βοηθό του την εκπληκτική εικονογράφηση της Ναταλίας Καπατσούλια. Μια εικονογράφηση εξίσου απλή, ζωντανή και ίσως λιγάκι χιουμοριστική. Μια πρώτη προσέγγιση λοιπόν στα μεγάλα γεγονότα της Ιστορίας με τον εύκολο τρόπο. Ένα βιβλίο που θα αγαπήσουν τα παιδιά, θα θυμούνται και θα « παίξουν » πολύ …ειδικά την ώρα του διαλλείματος …πιστέψτε με!

Για παιδιά από 5 χρονών

*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός