Το μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού βιβλίου 2024!

Το εθνικό τμήμα της Ιαπωνίας (JBBY 日本国際児童図書評議会) ανέλαβε τη δημιουργία του υλικού για τον φετινό εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Παιδικού βιβλίου που γιορτάζεται σε όλον τον κόσμο στις 2 Απριλίου, γενέθλιος Ημέρα του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν.

Για την φετινή χρονιά η συγγραφέας Eiko Kadono της Ιαπωνίας νικήτρια του Hans Christian Andersen Award 2018 ανέλαβε να ράψει το μήνυμα και η εικονογράφος Nana Furiya να το εικονογραφήσει.

Το μήνυμα μετέφρασε στα ελληνικά η συγγραφέας Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου.

Η ελληνική έκδοση της αφίσας τυπώθηκε με τη χορηγία των Εκδόσεων Πατάκη και διανέμεται με τη φροντίδα τους.

Μπορείτε να την αναζητήσετε στα μεγάλα βιβλιοπωλεία ή να την τυπώσετε πατώντας εδώ:

Η ελληνική έκδοση της αφίσας τυπώθηκε με τη χορηγία των Εκδόσεων Πατάκη και διανέμεται με τη φροντίδα τους.

Διασχίστε τις θάλασσες με τα φτερά της φαντασίας!

1. Οι ιστορίες ταξιδεύουν πάνω στα σύννεφα, λαχταρώντας ν’ ακούσουν το χαρούμενο χτύπημα της καρδιάς σας.

Είμαι μια ιστορία που ταξιδεύει. Πετάω παντού, με τα φτερά του ανέμου ή τα φτερά των κυμάτων, καμιά φορά και με τα λεπτά φτερά της άμμου. Πετάω βέβαια και με τα φτερά των μεταναστευτικών πουλιών, ακόμα και με τα φτερά των αεροπλάνων. Στέκομαι δίπλα σου. Γυρίζω τις σελίδες για να σου πω μια ιστορία, εκείνη που θέλεις ν’ ακούσεις. Θα σου άρεσε μια παράξενη και απίστευτη ιστορία; Ή μια λυπητερή, μια τρομακτική ή μια αστεία; Αν δεν έχεις διάθεση να την ακούσεις τώρα, δεν πειράζει. Όμως ξέρω πως κάποια μέρα θα θέλεις. Όταν θέλεις, λοιπόν, φώναξε: «Ιστορία που ταξιδεύεις έλα! Κάθισε δίπλα μου!». Κι αμέσως θα πετάξω κοντά σου.

 Έχω τόσες ιστορίες να σου πω! Τι θα έλεγες για την ιστορία ενός μικρού νησιού που είχε βαρεθεί τη μοναξιά του, έμαθε να κολυμπάει κι αποφάσισε να βρει έναν φίλο; Ή για την ιστορία μιας παράξενης νύχτας, όταν παρουσιάστηκαν δύο φεγγάρια στον ουρανό; Ή για τη νύχτα που χάθηκε ο Αγιοβασίλης;

 Ω! Ακούω την καρδιά σου να χτυπάει όλο και πιο γρήγορα: Τικ τακ, τίκι τακ, τίκι τίκι τακ! Η ιστορία που ταξιδεύει βρήκε τρόπο να μπει μέσα σου κι έκανε την καρδιά σου να χτυπάει. Τώρα θα γίνεις κι εσύ μια τέτοια ιστορία με φτερά, έτοιμη να πετάξει. Έτσι λοιπόν γεννήθηκε ακόμη μια ιστορία που ταξιδεύει!

Ελληνική μετάφραση: Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου

@ https://www.facebook.com/ibbygreece

Στην Άλκη Ζέη …

Της Ελένη Μπετεινάκη

Τέσσερα χρόνια ...

Φεύγει από την ζωή σαν σήμερα, 27 Φεβρουαρίου 2020!

Στη μνήμη της Άλκης Ζέη αφιερωμένη η στήλη των Παραμυθιών του Σαββάτου σήμερα. Με μια μικρή αναφορά στη ζωή της, στο έργο της και στο βιβλίο που την πρωτογνωρίσαμε: Το καπλάνι της Βιτρίνας!

Δυο τρεις φορές την είχα συναντήσει… 

Πολύ παλιά στο βιβλιοπωλείο μας, στην οδό Τζουλάκη, τότε. 

Μια Κυρία με Κ κεφαλαίο. 

Τα χρόνια περάσανε και βρεθήκαμε ξανά σε μια εκδήλωση προς τιμήν της στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου. Πάντα την θαύμαζα και την διάβαζα πολύ. Όλα της τα βιβλία τα έχω διαβάσει. Όλα εκείνα τα μικρά αριστουργήματα που με συντροφέψαν στα καλοκαίρια της εφηβείας μου. Κι ήταν σαν να ζούσα κι εγώ όλες εκείνες τις ζωές των ηρώων της.  Μα το πιο μεγάλο απ’ όλα είναι πόσες φορές αναρωτήθηκα από χθες πως τούτη η γυναίκα έζησε έναν ολόκληρο αιώνα γεμάτο με πολέμους, εξορίες, δικτατορίες, δημοκρατίες, εμφυλίους, νέου κύματος, μεγάλων ανακαλύψεων. Ευτύχησε να δει από κοντά άλλους σπουδαίους συγγραφείς και ποιητές. Έζησε ίσαμε την τελευταία της στιγμή με αναγνώστες της, με βιβλία της, με αγάπα μπόλικη απ’ όλους.

Και γέμισαν οι διαδικτυακοί κοινωνικοί τοίχοι με το σύνθημα εκείνο την ημέρα του θανάτου της, που όσοι  είχαμε διαβάσει το Καπλάνι της, μας είχε σημαδέψει ΕΥ ΠΟ και ΛΥ ΠΟ. Όλοι ΛΥ ΠΟ τούτη τη φορά και ας ήταν πλήρης ημέρων και εμπειριών η μεγάλη Κυρία των παιδικών και νεανικών αναγνωσμάτων μας. Μαζί της χάθηκε κι ένα κομμάτι της δικής μας νιότης. Θυμάμαι πως αγωνιούσαμε για να προλάβουμε οποιοδήποτε βιβλίο της στην Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη να μην το πάρει κάποιος άλλος. Όταν το  έκρυβα κάτω από τι μαξιλάρι μου γιατί έπρεπε να κοιμάμαι νωρίς αλλά εγώ είχα ένα μικρό φακό και διάβαζα τις ιστορίες της σαν έκλεινα τα φωτά του σπιτιού κι ησύχαζε ο κόσμος…

Διάλεξα το Καπλάνι της Βιτρίνας να σας παρουσιάσω σήμερα, να την μνημονεύσω κι εγώ μέσα από ένα βιβλίο που πρέπει να έχω διαβάσει πάνω από δέκα φορές. 

Ένα βιβλίο που γράφτηκε το 1963, ενώ η Άλκη Ζέη βρισκόταν εξόριστη, ως πολιτικός πρόσφυγας, στη Μόσχα μαζί με τα δυο της παιδιά και τον σύζυγό της Γιώργο Σεβαστίκογλου. Επιστρέφει στην Ελλάδα το 1964, σχεδόν δεν ξέρει πως το βιβλίο έχει εκδοθεί από τον Μίμη Δεσποτίδη των εκδόσεων Θεμέλιο και το αντικρύζει στη βιτρίνα του βιβλιοπωλείου. Ένας τίτλος βιβλίου που λίγοι γνώριζαν ακριβώς τι σήμαινε τότε.  Το 1968 κυκλοφόρησε στα αγγλικά σε μετάφραση του Αμερικανού φιλέλληνα Edward Fenton και δύο χρόνια μετά παίρνει το βραβείο Mildred L. Batchelder του αμερικανικού οργανισμού Association for Library Service to Children (ALSC). Από το 1974 κυκλοφορεί και επανεκδίδεται συνεχώς. Μέχρι και το 2010 έχει κάνει ρεκόρ πωλήσεων φτάνοντάς τα 350.000  αντίτυπα.

Σήμερα σιγουρά ο αριθμός των αντιτύπων έχει αυξηθεί κατά πολύ περισσότερο. Αλώστε έχει πια μεταφραστεί σε 23 διαφορετικές ξένες γλώσσες και σε 37 διαφορετικές εκδόσεις. Το 1990 μεταφέρθηκε στην μικρή οθόνη σε σενάριο και σκηνοθεσία του Πέτρου Λύκα και προβλήθηκε από την ΕΤ1 σε έναν κύκλο 10 επεισοδίων.

Η Μέλια κι η Μυρτώ  οι δυο μικρές αδελφές που έγιναν σύνθημα όλων μας με το περίφημο ΕΥ-ΠΟ και ΛΥ-ΠΟ δεν υπάρχουν πια στη ζωή. Έμεινε όμως η ιστορία τους να μας συγκινεί, να μας γοητεύει και να μας θυμίζει ποσό δύναμη έχει η καλή λογοτεχνία στα παιδιά, στους νέους αλλά και σε μας του μεγαλύτερους που είμαστε ίσως περισσότερο εθισμένοι σε αυτήν.

Ένα βιβλίο γεμάτο αναμνήσεις, αυτοβιογραφία σχεδόν, ιστορία  και χιούμορ. Με σχεδόν παιδική αφέλεια και αθωότητά και χωρίς ίχνος διδακτισμού μέσα από τα μάτια μιας …τίγρης  μαθαίνουν τα δυο κορίτσια τον κόσμο. Μαθαίνουν για τα πολιτικά γεγονότα της εποχής, για την δικτατορία, την μυρωδιά του πολέμου που αναφαίνεται στον ορίζοντα, γεγονότα που σημάδεψαν τον κόσμο και την εποχή. Με γλώσσα άμεση και μεστή περιγράφεται μια ολόκληρη εποχή και η πρωτοτυπία του μυθιστορήματος είναι πως ακούμπησε πολύ δύσκολά και για πρώτη φορά θέματα κοινωνικά- ιστορικά που ποτέ πριν δεν είχαν γραφτεί για …νέους. Στο βιβλίο περιγράφεται μια τυπική ελληνική οικογένεια με τα ήθη και έθιμα της εποχής. Η διαφοροποίηση της έγκειται στον παππού και στο θείο Νίκο. Ο παππούς αυτός είναι διαφορετικός από τους άλλους παππούδες. Του αρέσει να λέει  στα παιδιά μύθους και θρύλους από την αρχαιότητα. Άλλη σημαντική του διαφορά είναι πως προσπαθεί να αναδείξει το πολίτικο κλίμα της εποχής. Ο θείος Νίκος πάλι  πρότυπο για τα δύο κορίτσια τα επηρεάζει τόσο πολύ που εκείνα θέλουν μεγαλώνοντας σαν του  μοιάσουν.

ΛΥ ΠΟ σήμερα για όλους μας… ΕΥ-ΠΟ που την γνωρίσαμε, που την διαβάσαμε και που θα υπάρχει μέσα μας για πολλά χρόνια ακόμα.

ΕΥ -ΠΟ που τα βιβλία της θα συνεχίσουν να διαβάζονται κι ας έχουν περάσει 58 χρόνια από εκείνο το μοναδικό Καπλάνι…

Το καπλάνι της βιτρίνας, Άλκη Ζέη, εκδ: Θεμέλιο, Κέδρος, Μεταίχμιο!

Ψάξετε το, χαρίστε το, διαβάστε το ακόμα και σε μικρά παιδιά. Η απόλαυση της ανάγνωσης και τα σπουδαία αναγνώσματα είναι για κάθε ηλικία!

Ημέρα μνήμης η 27η Φεβρουαρίου

Αγαπημένη των πολλών Άλκη Ζέη, να ξέρεις ακόμα πως εκτός από τα βιβλία σου χάρις στα οποία  σε αγαπήσαμε πολύ, μεγαλώσαμε και με τον Κλούβιο και την Σουβλίτσα σου!

(Ακούστε ένα επεισόδιο : https://youtu.be/zY8xW9_BxCM )

Και αν θέλετε να γεμίσετε την βιβλιοθήκη σας με κάποια από αυτά που κυκλοφορούν ακόμα, ψάξτε τα:

Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της, Μεταίχμιο (2011)

Η μωβ ομπρέλα, Μεταίχμιο (2011)

Αρβυλάκια και γόβες, Μεταίχμιο (2011)

Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα, Μεταίχμιο (2011)

Κοντά στις ράγιες, Μεταίχμιο (2011)

Μια Κυριακή του Απρίλη, Μεταίχμιο (2011)

Ο θείος Πλάτων, Μεταίχμιο (2011)

Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου, Μεταίχμιο (2011)

Τα παπούτσια του Αννίβα, Μεταίχμιο (2011)

Το καπλάνι της βιτρίνας, Μεταίχμιο (2011)

Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα, Μεταίχμιο (2013)

Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο, Μεταίχμιο (2013)

Το καπλάνι της βιτρίνας, Μεταίχμιο (2013)

Η Αλίκη στη χώρα των μαρμάρων, Μεταίχμιο (2014)

Ο ψεύτης παππούς, Μεταίχμιο (2017)

Πόσο θα ζήσεις ακόμα, γιαγιά; (2017)

Η βιβλιοθήκη της Άλκης Ζέη (2018)

Ένα παιδί από το πουθενά (2019)

Ο Νυχτερινός περίπατος της γιαγιάς ( κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό της), 2020

«…Ο νυχτερινός περίπατος της γιαγιάς είναι το τελευταίο της βιβλίο. Δεν το είδε τυπωμένο αλλά μάλλον ήξερε πως ήταν ο επίλογος μιας ζωής πλήρης ημερών. Σαν επικήδειος από την ίδια σε μια πολυτάραχη διαδρομή που τα είχε όλα. Μια βόλτα λοιπόν στις Βρυξέλλες εκεί που κτυπά η καρδιά της Ευρώπης. Κάθε χειμώνα παρέα με τους ανθρώπους της. Με τη ζεστασιά της οικογένειας που αν και ενηλικιώθηκε παραμένει ενωμένη και πιστή σε συνήθειες που δεν άλλαξαν ποτέ. Παρατηρεί η γιαγιά (Άλκη) τα πάντα. Και μαζί της μοιραζόμαστε κι εμείς στιγμές και αντικείμενα…»

Δείτε εδώ όλο το κείμενο : https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/2020/12/blog-post_20.html

Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου, Άλκη Ζέη (Graphic Novel),Διασκευή: Αγγελική Δαρλάση, εικ :Δημήτρης Μαστώρος, εκδόσεις Μεταίχμιο

Τον Δεκέμβριο του 2021 κυκλοφόρησε μια ακόμη έκδοση για το αγαπημένο καπλάνι της βιτρίνας σε διασκευή και εικόνες από τις Γεωργία Ζάχαρη και την Στέλλα Στεργίου (Graphic Novel), από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Δείτε το εδώ : https://www.metaixmio.gr

Τον Νοέμβριο του 2023 Κυκλοφόρησε το «Με βάρκα ένα παπούτσι» που είχε μείνει ανέκδοτο ως την ημέρα που το ανακάλυψε η κόρη της Ειρήνη Σεβαστίκογλου μέσα ένα παλιό τετράδιο του Αντουάν, του γιού της και εγγονιού της Άλκης Ζέη και αποφάσισε να το εκδώσει.

Δείτε το εδώ :https://www.metaixmio.gr

Τον Δεκέμβριο του 2023 κυκλοφόρησε και το νέο Graphic Novel, Κοντά στις Ράγες σε διασκευή και εικόνες από τις Γεωργία Ζάχαρη και την Στέλλα Στεργίου!

Δείτε το εδω: https://www.metaixmio.gr

Το Γαϊτανάκι της Ζωρζ Σαρή ...συμπληρώσε 51 χρόνια κυκλοφορίας!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Και ποιος δεν γνωρίζει τούτο το βιβλίο;

Και ποιος δεν θυμάται τον κυρ Γαρίφαλο, τον Νικόλα, που σαν έφτασε σε βαθιά γεράματα, ένα τραγούδι από το στόμα τριών κοριτσιών στάθηκε η αφορμή να του μπει στο μυαλό μια τρελή ιδέα.

Μια ιδέα να σμίξει τον κόσμο, κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου, μια συγκεκριμένη στιγμή, και να χορέψουν όλοι το μαγικό γαϊτανάκι που θα ενώσει όλες τις διαφορές, τις γλώσσες, τις θρησκείες, τις παραξενιές και τις αντιδικίες.

Όμως όλα τούτα για να συμβούν χρειάζονται εκτός από την ιδέα και τα όνειρα και νιάτα και αντοχή. Κι ο κυρ Νικόλας καταλαβαίνει έστω και αργά πως η γνώση παρέχεται από τα βιβλία όμως η χαρά της ζωής είναι αλλού. Ταξιδεύει και βρίσκει τον γιατρό Ξανανιώνη και εκείνος ενθουσιασμένος από τη ιδέα του, του χαρίζει το φάρμακο Νεοζίλ που τον κάνει νέο, δυνατό και γεμάτο όρεξη να ζήσει και να φτάσει στα πέρατα της γης, κυνηγώντας την ιδέα και το όνειρο. Το ταξίδι ξεκινά γεμάτο περιπέτεια και εμπειρίες. Άλλοι θα τον περάσουν για τρελό, άλλοι θα τον δεχτούν, σαν τον Χαρούμενο που ενθουσιάζεται με την ιδέα του. Κι η φήμη του φτάνει παντού.  Όλοι τον συζητούν. Ώσπου φτάνει εκεί που οι πρόγονοι έσπειραν έχθρες και μίση και έκαναν  εχθρούς τους γείτονες και φρουρούς της γης τους. Σε πολιτείες που είχε ξεσπάσει πόλεμος και η θλίψη είχε απλωθεί παντού. Μίλησε σε όλους για τις μνήμες που δεν πρέπει να ξεχνούν αλλά και για την νέα ζωή που δεν πρέπει επίσης να προσπερνούν. Δεν κατάλαβαν και τον πετροβόλησαν. Μια γυναίκα που ' χε χάσει τον γιο της στον πόλεμο τον βοήθησε κι αν και το σπίτι της ήταν ζεστό και φιλόξενο, η ιδέα και το όνειρό του δεν τον άφηναν να αναπαυτεί για πολύ. Έγινε θερμαστής σε ένα καράβι και μίλησε πάλι στους εργάτες για την ιδέα του κι έφτασε σε ένα λιμάνι με θεόρατα κτίρια κι εκεί μίλησε για μια ακόμα φορά για αυτό που είχε στο νου του. Τον έπιασαν και τον φυλάκισαν γιατί ο δικαστής δεν δέχτηκε πως ένας νέγρος μπορεί να πιάσει το χέρι ενός λευκού ανθρώπου. Κι εκεί ακόμα, στη φυλακή, ξεσήκωσε τους ανθρώπους. Και σαν βγήκε κι η ιδέα πια είχε μεστώσει για τα καλά όρισε σαν ημερομηνία πραγματοποίησης.  Την πρώτη μέρα της Άνοιξης θέλησε, και άρχισε να στέλνει παντού τηλεγραφήματα για να ειδοποιήσει όλον τον κόσμο …Και σαν έφτασε εκείνη η μέρα, όλα έγιναν όπως τα είχε σκεφτεί.

Ο κυρ Νικόλας ο Γαρίφαλος είχε ξαναγίνει γέρος αλλά ο σκοπός του είχε ολοκληρωθεί και τίποτα δεν τον ένοιαζε γιατί «Ο κύκλος θα γινότανε πολύ-πολύ μεγάλος και δυο φορές τη Γη μας θ΄αγκάλιαζε θαρρώ…»

Η Ζωρζ Σαρή δεν χρειάζεται συστάσεις. Μια συγγραφέας που με το ήθος , τη ζωή και το έργο της, παραμένει αγαπημένη χιλιάδων αναγνωστών στη χώρα μας. (https://www.patakis.gr/persons/51/%CE%A3%CE%B1%CF%81%CE%AE-%CE%96%CF%89%CF%81%CE%B6/ )

Το Γαϊτανάκι εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1973 από τις εκδόσεις Κέδρος και με εικονογράφο τότε την Ελένης Γαρυφαλλίδου. Από το 1984 στις εκδόσεις Πατάκη εικονογραφείται από την Αγγελική Μακρή και κυκλοφορεί σε τετράγωνο σχήμα και μαλακό εξώφυλλο. Το 2014 εικονογραφείται ξανά από την Έφη Λαδά και έτσι κυκλοφορεί μέχρι και σήμερα. Ακολούθησαν αρκετές εκδόσεις και στο νέο του σπίτι. Η τελευταία ανατύπωση (όγδοη νομίζω) έγινε τον Ιανουάριο του 2023...

Ένα βιβλίο ταξίδι στη ζωή, το όνειρο την ελπίδα, τα νιάτα. Ένα βιβλίο ενάντια στη βία, τον ρατσισμό, τη φιλία των λαών. Μια ιστορία γεμάτη ειρήνη και πόλεμο, αγάπη, έχθρες, καλοσύνη και τόλμη. Ένας κύκλος όλη η ζωή, μια αγκαλιά που μόνο έτσι προχωράει και μεγαλουργεί… Αντιθέσεις και συναισθήματα έντονα.

Ένα πολύ δυνατό κείμενο, γίνεται ακόμα πιο σπουδαίο όταν ο εικονογράφος έχει τέτοια φαντασία και τόσο ταλέντο που πραγματικά το απογειώνει. Οι εικόνες της Έφη Λαδά είναι απλά αριστουργηματικές.  Στέκεσαι ώρα πολύ σε κάθε σελίδα και θαυμάζεις πραγματικούς πίνακες ζωγραφικής που χαράζονται βαθιά στο μυαλό και την ψυχή σου.

Ένα βιβλίο που κυκλοφορεί 50 χρόνια πια αλλά παραμένει επίκαιρο και στην πρώτη γραμμή πάντα…

Αναζητείστε το και αφεθείτε στη μαγεία της καλής λογοτεχνίας για παιδιά…

Ακούστε το τραγούδι σε στίχους Γιάννη Ρίτσου που τραγουδήθηκε από τον Λουκιανό Κηλαηδόνη και στην παρακάτω εκτέλεσε θα το ακούσετε από την χορωδία του Σπύρου Λάμπρου : https://www.youtube.com/watch?v=XqngucSh3qs

Διαβάστε εδώ ένα απόσπασμα: https://www.patakis.gr/product/502227/vivlia-paidika--efhvika-paidikh-neanikh-logotexnia/To-gaitanaki/

Δημοσιεύτηκε στο Cretalive.gr με αφορμή την επέτειο των  50 χρόνων κυκλοφορίας στις 26 Φεβρουαρίου 2023 :Εδώ!

 

“Όλες οι αλήθειες του κόσμου κρύβονται μέσα στα παραμύθια”

Η ΓΝΩΣΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΕΛΕΝΗ ΜΠΕΤΕΙΝΑΚΗ ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟ ΠΟΥ ΜΟΛΙΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ!

Ενα νέο παραμύθι αλλά και μια ιστορία  σύγχρονη, που προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει όλα τα παιδιά να μπουν στη θέση του άλλου και να καταλάβουν πως είναι να μην έχεις πρόσβαση σε πράγματα, δρόμους, χώρους επειδή κινείσαι με αναπηρικό αμαξίδιο, έγραψε η γνωστή συγγραφέας Ελένη  Μπετεινάκη.

Το καινούργιο βιβλίο της  που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ελληνοεκδοτική έχει τίτλο “Με ένα λευκό φτερό”.

Μια ιστορία με θέμα την αναπηρία, τη διαφορετικότητα, τη φιλία, τις ίσες ευκαιρίες και τα δικαιώματα στη ζωή για όλους, ανθρώπους και ζώα, που  έχει εικονογραφήσει με μοναδικό τρόπο η Αιμιλία Κονταίου.

«Ήταν μια φορά κι έναν καιρό μια λίμνη που χώριζε ένα δάσος στα δυο. Απέραντη, με καταγάλανα νερά, γεμάτη νούφαρα στην επιφάνειά της…»

Όπως τονίζει η συγγραφέας είναι  το  δέκατο βιβλίο  το ‘’πιο ιδιαίτερο αλλά σαν όλα μου τα χάρτινα παιδιά, αγαπημένο”.

‘’Η Μυρσίνη, είναι”  -αναφέρει-”η καινούργια μου ηρωίδα και  είναι ένας φάρος για μένα. Ένα κοριτσάκι με κινητικά προβλήματα, κάθεται σε αναπηρικό αμαξίδιο,  γεμάτη με όνειρα, αγάπη για τη ζωή και φαντασία. Κατεβαίνει κάθε πρωί στην όχθη μιας  λίμνης που χωρίζει ένα δάσος στα δυο. Μαζί της πάντα, ακούραστη βοηθός, η αδελφή της Ελευθερία. Εκεί στα καταγάλανα νερά της λίμνης βλέπει πάντα  έναν κύκνο που κολυμπάει μόνος του. Όλα τα πουλιά πετούν ψηλά, ενώ εκείνος πάντα μένει στη λίμνη…

Μια μέρα, ένα φτερό του κύκνου παρασύρθηκε από τον άνεμο και βρήκε αποκούμπι πάνω στα γόνατα του κοριτσιού.

Μια ιστορία με θέμα την

αναπηρία, τη διαφορετικότητα, τη φιλία, τις ίσες ευκαιρίες

και τα δικαιώματα στη ζωή

Εκείνη τη στιγμή ξεκινά ένα ταξίδι στις επιθυμίες, στα όνειρα, στα δύσκολα, με ένα μαγικό χαλί και  ταξιδιώτες την Μυρσίνη, την Ελευθερία και τον κατάλευκο κύκνο. Ένα ταξίδι σαν γύρος του κόσμου και της ψυχής  πιο πάνω απ’ τα σύννεφα, πιο πάνω απ’ τα όνειρα.  Είναι μια ιστορία με θέμα την αναπηρία, τη διαφορετικότητα, τις ίσες ευκαιρίες και τα δικαιώματα στη ζωή για όλους, ανθρώπους και ζώα”.

Αναφερόμενη στο είδος που υπηρετεί με τόση αφοσίωση υπογραμμίζει: “Δεν ξέρω πόσοι συγγραφείς γράφουν στις μέρες μας… παραμύθια. Ένα είδος γραφής που όλοι αγαπάμε γιατί μας μεταφέρει σε κόσμους μαγικούς, ονειρικούς και παλιότερους, αλλά που για κάποιους θεωρείται ξεπερασμένος. Νομίζω πως όλη η πορεία της ζωής μου από τα πολύ μικράτα μου ήταν γεμάτη στιγμές με πολύ χρώμα, νεράιδες, μάγισσες, ξωτικά και όνειρα. Έτσι προσπαθώ να μεταφέρω στα παιδιά δικές μου μνήμες, όχι με την μορφή βιογραφίας, αλλά  δημιουργώντας  σύγχρονους χαρακτήρες και θέματα με παλιές συνταγές”.

“Τα παιδιά θέλουν να  ονειρευτούν και να μαγευτούν”

Η ίδια εκφράζει την αγάπη της για τα παραμύθια που κρύβουν την “μαγεία” μαζί με τις αλήθειες  του κόσμου.

‘’Αγαπώ”  -καταλήγει- “τα παραμύθια πολύ, και να τα αφηγούμαι και να τα γράφω. Όσο μπορώ λοιπόν, αυτό το είδος γραφής  θα συνεχίσω να το υπηρετώ, γιατί η «μαγεία», η φαντασία και όλες οι αλήθειες  του κόσμου μέσα στα παραμύθια κρύβονται.

Οι μάγισσες, οι δράκοι, οι δυνατοί, τα απρόσμενα  και οι τρόποι που μπορούμε να νικήσουμε, να τολμήσουμε, να καταλάβουμε τον εαυτό μας, τις ικανότητες και τα όρια μας βρίσκονται μέσα σ’ αυτά. Τα παιδιά έχουν ανάγκη την καλλιέργεια της φαντασίας τους. Θέλουν να ξεφύγουν από το καθημερινό τους πρόγραμμα,  να ζήσουν για λίγο σε έναν άλλο κόσμο, να ονειρευτούν, να ταυτιστούν, να «μαγευτούν». Το ζω συνεχώς στις αφηγήσεις μου, στην τάξη μου και  όπου συναντώ μικρούς ακροατές και αναγνώστες.  Βλέπω και καταλαβαίνω  πόση μεγάλη χαρά και ικανοποίηση εισπράττουν  από τις ιστορίες μου”.

Το βιβλίο συνδέεται με τις θεματικές ενότητες «Ζω καλύτερα – Ευ ζην , Ψυχική και Συναισθηματική Υγεία – Πρόληψη» και «Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ – Κοινωνική συναίσθηση και Ευθύνη»  στα  Εργαστήρια Δεξιοτήτων του Ι.Ε.Π. Μπορείτε να το ξεφυλλίσετε εδώ :https://ellinoekdotiki.gr/gr/ekdoseis/i/me-ena-leuko-ftero

Η συγγραφέας

Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός και συγγραφέας και ζει στο Ηράκλειο της Κρήτης. Γράφει και αφηγείται ιστορίες και παραμύθια. Διαβάζει πολύ, αγαπά την Ιστορία, την Λαογραφία, τη θάλασσα, τα βιβλία, τη φωτογραφία και το… ποδήλατό της.

Αρθρογραφεί από το 2010 σε εφημερίδες και ηλεκτρονικές σελίδες.  Έχει ένα Blog (Ζητούνται Αναγνώστες) και την εβδομαδιαία  στήλη «Τα παραμύθια του Σαββάτου» στην ηλεκτρονική ειδησεογραφική σελίδα www.cretalive.gr.   Το 2015 της απονεμήθηκε από το ΙΒΒΥ, Κύκλος Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, το Βραβείο σε Νηπιαγωγό «Βούλα Κουλουμπή», για την εισαγωγή με τους πιο ευφάνταστους τρόπους των παιδιών της προσχολικής ηλικίας στον κόσμο του παιδικού βιβλίου. Τα βιβλία της είναι:

Η Μάγισσα Χρωματούσα, Ο Τρακατρούκας ο καλικάντζαρος! Ο Σιγανός ένα σκιάχτρο με ψυχή,  Ο Πρίγκιπας Χαρταετός,  Σκανταλιές στο Πι και Φι, Η νεράιδα Σερπαντίνα, Τα Χριστούγεννα του Εδώ και του Αλλού, και Ένα λευκό Φτερό που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ελληνοεκδοτική

Με ένα κόκκινο κουμπί, από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος

Με το ποδήλατό μου στις γειτονιές του Μεγάλου Κάστρου, από τις εκδόσεις Μύστις.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ στις 24 Ιανουαρίου 2024 : Εδώ!

Με ένα λευκό φτερό .... Περιοδικό Diastixo!

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων!

Τα τελευταία χρόνια, τα ελληνικά εικονογραφημένα βιβλία για μικρά παιδιά παρουσιάζουν μια έντονη ποσοτική μα και ποιοτική άνθηση. Κάτι παρόμοιο δε συμβαίνει –τουλάχιστον σε εξίσου σημαντικό βαθμό ποσότητας και ποιότητας– στον χώρο των βιβλίων για παιδιά του Δημοτικού. Και σημειώνοντας αυτή την παρατήρηση, έχω κατά νου τις εκδόσεις εκείνες όπου το κείμενο υπερτερεί των εικόνων, ενώ κι αυτές οι τελευταίες είναι ασπρόμαυρες. Δηλαδή, έχω κατά νου ως επί το πλείστον ολιγοσέλιδα βιβλία, στα οποία απλώνεται μια ιστορία που μπορεί να την παρακολουθήσει ένα παιδί των πρώτων τάξεων του Δημοτικού.

Αντίθετα, ακόμα και σε αυτές τις τάξεις συστήνονται εκδόσεις –συνήθως μικρού σχήματος– που στην ουσία περιορίζουν την αφήγησή τους σε έναν συγκεκριμένο αριθμό λέξεων (300 ή 400, για παράδειγμα). Τα πλέον ανεπτυγμένα ως προς την αφήγησή τους βιβλία αφήνονται για τα παιδιά των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού, αλλά με μια πρόχειρη αναζήτηση μπορεί κανείς να καταλήξει στο συμπέρασμα πως αυτού του είδους τα παιδικά βιβλία αριθμητικά υστερούν, τουλάχιστον σε σχέση με ό,τι συνέβαινε πριν από δέκα ή και περισσότερα χρόνια. Να το εκφράσω διαφορετικά – ολοένα και λιγοστεύουν τα μυθιστορήματα για παιδιά από 9 έως περίπου 12 χρονών. Κι αυτό είναι ένα πρόβλημα.

Μα δεν είναι ο στόχος αυτού του κειμένου να επισημάνει πιθανές αιτίες του φαινομένου. Το πόσο και αν σωστά το εικονογραφημένο μόνο βιβλίο είναι εκείνο που ιδιαίτερα χρησιμοποιείται από το εκπαιδευτικό γίγνεσθαι στο Δημοτικό είναι ένα θέμα που απαιτεί μεγάλη έρευνα.

Το βιβλίο, πάντως, για το οποίο γράφονται αυτές οι αράδες είναι ξεκάθαρο πως έχει και γραφτεί και εικονογραφηθεί και εκδοθεί για να επικοινωνήσει με παιδιά κυρίως του νηπιαγωγείου ή έστω της Α’ Δημοτικού. Είναι ένα από εκείνα τα εικονογραφημένα βιβλία που ενημερώνουν για κεντρικά κοινωνικά ζητήματα – από την προστασία του περιβάλλοντος έως τις ενδοοικογενειακές σχέσεις, αλλά και άλλα θέματα κοινωνικής συμπεριφοράς.

Βιβλίο ολιγοσέλιδο, μεγάλου μεγέθους, με πλούσια εικονογράφηση και ίσως μόνο το κείμενο –λίγο μεγαλύτερο απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς– σε κάνει να σκεφτείς πως η όλη έκδοση αξίζει να διαβαστεί και από τα πρωτάκια του Δημοτικού.

Αλλά αν υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες που εμποδίζουν την ελεύθερη μετακίνηση των σωμάτων, κάτι τέτοιο δεν ισχύει με τη φαντασία και τα όνειρα.

Αυτού, λοιπόν, του είδους τα βιβλία είναι που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη εκδοτική άνθηση. Κι αυτό γιατί στα νηπιαγωγεία γίνεται συστηματική και πολλαπλή χρήση των εξωσχολικών βιβλίων, καθώς οι νηπιαγωγοί τα θεωρούν πολύτιμους βοηθούς τους στο να «περάσουν» στους μικρούς μαθητές και στις μικρές μαθήτριές τους διάφορα κοινωνικά ζητήματα και να προετοιμάσουν τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τόσο τον κόσμο των άλλων, όσο και τη δική τους παρουσία σε αυτόν.

Η Ελένη Μπετεινάκη είναι και η ίδια νηπιαγωγός, όπως και δόκιμη συγγραφέας πολλών άλλων εικονογραφημένων βιβλίων. Με άλλα λόγια, ξέρει τον τρόπο να «συνομιλεί» με τους μικρούς αναγνώστες της και να τους μυεί πάνω σε ιδιαιτέρως ευαίσθητα ζητήματα.

Εδώ, ασχολείται με την αναπηρία. Οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας είναι ένα κορίτσι σε αναπηρικό αμαξίδιο και ένας κύκνος που τραυματίστηκε και δεν μπορεί να πετάξει. Αλλά αν υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες που εμποδίζουν την ελεύθερη μετακίνηση των σωμάτων, κάτι τέτοιο δεν ισχύει με τη φαντασία και τα όνειρα. Κι έτσι, με τη βοήθεια ενός φτερού του κύκνου, το μικρό κορίτσι και το λευκό πουλί θα γνωριστούν μεταξύ τους και θα μπορέσουν να ταξιδέψουν. Ένα απλό φτερό –σύμβολο απελευθέρωσης– θα είναι το όχημα που θα τους βοηθήσει να έχουν μια νέα εμπειρία ζωής.

Μα μέσα στην ιστορία υπάρχει και ένα τρίτο πρόσωπο – η μεγάλη αδελφή του κοριτσιού. Είναι αυτή που καθημερινά βοηθά την ανάπηρη αδελφή της, καθώς της σπρώχνει το αμαξίδιο. Και για τη συμμετοχή της και τη βοήθειά της, θα συμμετάσχει κι αυτή στο ταξίδι απελευθέρωσης που προσφέρει το φτερό. Αυτό ίσως είναι και το νέο που προτείνει η Μπετεινάκη – φανερώνει το κέρδος που αποκομίζει κανείς όταν συμπαραστέκεται σε κάποιον αδύναμο.

Ένα εικονογραφημένο βιβλίο-πρόταση για το πώς μπορεί ένας ενήλικας να χρησιμοποιήσει λέξεις και εικόνες, να στηριχτεί σε μια ιστορία για να βοηθήσει τα μικρά παιδιά να κατανοήσουν το ότι η αναπηρία δεν είναι αδυναμία.

Ευρηματικό και καλογραμμένο το κείμενο της Ελένης Μπετεινάκη, εκρηκτικές οι εικόνες της επίσης δόκιμης εικονογράφου Αιμιλίας Κονταίου.

 

Με ένα λευκό φτερό
Ελένη Μπετεινάκη
εικονογράφηση: Αιμιλία Κονταίου
Ελληνοεκδοτική

Δημοσιεύτηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό Diastixo.gr στις 16 Φεβρουαρίου 2024  : εδώ!

Με ένα λευκό φτερό ...στο Βιβλιοπωλείο ΠΥΡΓΕΛΗ στην Ξάνθη!

Της Δήμητρας Πυργελή

Θα ήθελα ΜΕ ΕΝΑ ΛΕΥΚΟ ΦΤΕΡΟ να γράψω όλα όσα αισθάνθηκα διαβάζοντας το παραμύθι της Ελένης Μπετεινάκη !

Μια τρυφερή ιστορία η οποία δίνει την αφορμή στους μικρούς και στους μεγάλους να δημιουργήσουν μεγάλες συζητήσεις.
Αυτό είναι ίσως το πιο όμορφο κομμάτι των αναγνώσεων …
Οι μετέπειτα συζητήσεις !
Στη συγκινητική ιστορία οι δύο πρωταγωνίστριες με τα καθόλου τυχαία ονόματα η συγγραφέας συνθέτει ένα αόρατο εργόχειρο συμβολισμών.
Πόσο σημαντικοί είναι οι συμβολισμοί στο παραμύθι και στην ανάπτυξη του παιδιού;
Μετατρέψτε την ερώτηση σε κατάφαση και μάλιστα με θαυμαστικό.
Τα παραμύθια προσεγγίζουν τη γνώση, βοηθώντας τα παιδιά να μάθουν, αλλά και να σκεφτούν .
Ταυτόχρονα διεγείρουν τη φαντασία τους , τρέφοντας τη μνήμη και οξύνοντας την αντίληψη και την κρίση τους.
Η Ελένη Μπετεινάκη γράφοντας αυτό το παραμύθι έχει επιτύχει όλους τους στόχους .
Εύχομαι να αγαπηθεί πολλάκις Ελένη και να φτάσει ως την άκρη της Γης!
Το βιβλίο έχει και εκπληκτική εικονογράφηση !
ΜΕ ΕΝΑ ΛΕΥΚΟ ΦΤΕΡΟ της Ελένης Μπετεινάκη σε εικονογράφηση Αιμιλία Κονταίου, κυκλοφορεί από την Ελληνοεκδοτικη .

Διάβασε …πριν σκεφτείς.

Βιβλιοπωλείο Πυργελή από το 1985.

Η Αληθινή ιστορία ενός θαλασσόγατου …στα Παραμύθια του Σαββάτου!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Την ιστορία του Αβύθιστου Σαμ την είχα διαβάσει κάποτε και είχα εντυπωσιαστεί. Ανοίγοντας το βιβλίο της Μαρίας Ανδρικοπούλου : η Αληθινή ιστορία ενός θαλασσόγατου ήρθαν οι μνήμες, οι μοναδικές εικόνες της Ελίζας Βαβούρη και η …Ιστορία για μια συγκλονιστική στιγμή του Β’ Παγκοσμίου πολέμου.

Αλλά ας πάρουμε τα πράματα από την αρχή!

Βρισκόμαστε σε ένα Ναυτικό μουσείο και ανάμεσα στα εκθέματα, πλοία, αντικείμενα, χάρτες και όργανα ναυτιλίας βλέπουμε και έναν ζωγραφικό πίνακα ενός γάτου που σίγουρα τραβάει τον προσοχή και το ενδιαφέρον. Άραγε  τι ακριβώς έκανε αυτό το ξεχωριστό τετράποδο και μπήκε αιώνια στις συλλογές του Μουσείου; Πάμε πίσω στον μακρινό Μάιο του 1941 και στην περίφημη ναυαρχίδα του γερμανικού στόλου «Μπίσμαρκ». Ναύτες , καπετάνιοι, και ανάμεσά τους ένας γάτος τολμηρός, ασπρόμαυρος και εφτάψυχος. Το πλοίο παίρνει μέρος σε εχθροπραξίες και στην πρώτη του αποστολή βυθίζεται. Οι απώλειες είναι μεγάλες. Ανάμεσα στους ναύτες που έχουν πέσει στη θάλασσα είναι και ο γάτος μας που πάλευε με τα κύματα πάνω σε μια σανίδα. Τον εντοπίζουν, τον σώζουν και πλέον ανήκει στο πλήρωμα του Βρετανικού «Κόζακ». Το όνομα που του έδωσαν ήταν Όσκαρ που στη γλώσσα των ναυτικών σημαίνει «άνθρωπος στη θάλασσα». Ο γάτος ήταν πολύ ευτυχισμένος στο καινούργιο του «σπίτι» κι όλοι τον φρόντιζαν και τον αγαπούσαν. Και μια μέρα έγινε πάλι το κακό. Μια τορπίλη ενός γερμανικού υποβρυχίου χτύπησε το βρετανικό καράβι και ο γάτος βρέθηκε πάλι στη θάλασσα και κατάφερε και πάλι να διασωθεί. Τώρα πια η φήμη του είχε φτάσει παντού. Το καινούργιο όνομα είναι «Σαμ ο Αβύθιστος» και η ζωή του συνεχίστηκε πια στην στεριά. Όχι για πολύ, αφού σαν γνήσιος θαλασσόλυκος μπάρκαρε ξανά,   αυτή τη φορά με ένα μεγάλο αεροπλανοφόρο που λεγόταν «Βασιλική Κιβωτός». Πάλι κτυπιέται από τορπίλη το τεράστιο αεροπλανοφόρο και πάλι ο Σαμ ο Αβύθιστος θα καταφέρει να σωθεί. Όπως καταλαβαίνετε αυτό ήταν και το τελευταίο του ναυάγιο. Φιλοξενήθηκε για πολύ καιρό στο σπίτι του κυβερνήτη που τον έσωσε στο Γιβραλτάρ. Κι όμως η ζωή του επιφύλαξε κι άλλες εκπλήξεις….

Αν κι εσείς θέλετε να μάθετε τι απέγινε ο μοναδικός αυτός γάτος θα διαβάσετε τη συνέχεα στο βιβλίο της Μαρίας Ανδρικοπούλου.

Μια αληθινή ιστορία σαν παραμύθι γεμάτη απίστευτες στιγμές, αγωνία, δράση, περιπέτεια, Ιστορία και συγκίνηση.

Εκτός από τους ανθρώπους σε καιρό πολέμου πλήττονται πάντα και τα ζωντανά που σχεδόν ποτέ δεν αναφέρονται ούτε στις απώλειες, ούτε στα ανδραγαθήματα που κατάφεραν σε μια πολύ δύσκολη εποχή. Υπήρξαν κι εκείνα αθώα θύματα ενός ανελέητου σπαραγμού και κτηνωδίας.

Μια ιστορία μοναδική όπως και αυτός ο γάτος που θα σας γεμίσει με πολύ θετικά συναισθήματα.

Εικονογραφημένη υπέροχα από την Ελίζα Βαβούρη που θα σας κρατήσει το ενδιαφέρον ίσαμε την τελευταία της λέξη.

Να το ψάξετε αυτό το βιβλίο, να γοητευτείτε και να θαυμάσετε την  καλοτυχία και την επιμονή για την ζωή.

Μπείτε εδώ και δείτε πως αξιοποιείται το βιβλίο στην τάξη : https://kalendis.gr/product/alithini-istoria-enos-thalassogatou/

 

Κι εδώ περισσότερες πληροφορίες για τον διάσημο γάτο μας :

https://www.mixanitouxronou.gr/o-gatos-poy-epezise-se-tria-polemika-ploia-poy-vythistikan-sto-deytero-pagkosio-polemo-o-quot-avythistos-sam-quot/

 Δημοσιεύτηκε στο Cretalive.gr στις 10 Φεβρουαρίου Εδώ! 2024 : 

Θυμάσαι, μπαμπά;

Της Ελένης Μπετεινάκη*

Ξημερώματα βγήκα στο δρόμο. Ν’ ανηφορήσω ήθελα στην αγορά. Να φτάσω πρώτη από σένα, να κρυφτώ πίσω από τον μεγάλο πάγκο του μαγαζιού εκείνον που έβαζες τα κουτιά με την Νέα Φυτίνη.

Θυμάσαι μπαμπά; Μόλις πήγαινες να βάλεις με την κουτάλα από τον μεγάλο ντενεκέ  βούτυρο, από τον καλό, να σου φανερωνόμουν, να σε τρομάξω, να αρχίσουμε να γελάμε μετά μαζί… Να ανεβώ την μεγάλη ξύλινη ανεμόσκαλα να φτάσω τα απορρυπαντικά και τα γάλατα. Θυμάσαι πως τα στήναμε; Μου θυμίζανε Λουνα Παρκ έτσι όπως  είχαν τοποθετηθεί τα ντεκεδάκια  έτοιμα να τα ρίξει κάποιος με ένα κατακίτρινο μπαλάκι. Κι ύστερα να αρχίσω να παίζω με τα δράμια στη σιδερένια ζυγαριά. Να τα ανακατεύω και να με μαλώνεις αλλά την ίδια στιγμή να μου χαμογελάς. Αδυναμία μεγάλη στις μικρές σέσουλες…

Θυμάσαι μπαμπά; Στα πλαστικά σακουλάκια να βάζω κανέλα, πιπέρι, σόδα, αμμωνία, όλα ζυγισμένα  σε 10 ή 20  γραμμάρια. Να μπουν στο μεγάλο κουτί, να μην καθυστερούμε τον πελάτη. Κι απέναντι, απέναντι από τα δεκάδες ράφια με όλες τις γνωστές μάρκες από κονσέρβες και βάζα γεμάτα μπαχάρια ήταν στη σειρά κρεμασμένες οι σκούπες. Γίγαντες στα παιδικά μου μάτια, έτσι όπως τις έστηνες με τα κοντάρια. Θυμάσαι εκείνη τη φορά που σου είχα ανακατέψει στα μεγάλα τσουβάλια το στάρι με το καλαμπόκι και με είχες βάλει να τα ξεχωρίσω. Ένα ολόκληρο απόγευμα, σπυρί σπυρί, κατάχαμα στην πίσω μεριά του παντοπωλείου. Μια αιωνιότητα για μένα…

Γρήγορο το βήμα, ψυχρό το πρωινό. Δεν είχα ποδήλατο τούτη τη φορά, δεν ήμουν στη Χώρα μπαμπά. Στο χωριό μας είχα έρθει. Για σένα, αποκλειστικά. Μόνο για σένα.

Γρήγορο το βήμα, παγωμένο το αριστερό μου χέρι. Το δεξί το έσφιγγα σαν γροθιά. Να κρατήσω τη ζέστη από το δικό σου το κράτημα, το χθεσινό. Περπατούσα και χάζευα τα σπίτια, το δρόμο κι έρχονταν το μυαλό μου χιλιάδες σκέψεις. Όλα ήθελα να τα ξαναζήσω. Είχα γίνει το μικρό σου κοριτσάκι,  κι αν και συνήθως εσύ μου κρατούσες το χέρι να μην πέσω, να μην χαθώ τώρα εγώ σε κρατούσα γερά. Φοβόμουν μη σε χάσω. Δεν έβλεπες καλά, καθόλου δεν έβλεπες κι εγώ σου περιέγραφα όλα όσα βλέπανε τα δικά μου τα μάτια. Λέγανε όλοι πως από σένα  είχανε πάρει το χρώμα τους. Έτσι ήταν … Το τελευταίο διάστημα νόμιζα πω έβλεπα πια εγώ και για τους δυο μας. 

Σε όλα τα σοκάκια περπατήσαμε. Χιλιάδες θύμησες. Το χέρι μου πάντα ζεστό. Φτάσαμε ίσαμε το πατρικό σου κι έζησα για δευτερόλεπτα σαν ταινία τη δική σου ζωή. Από τα χρόνια του πολέμου, σα να ζωντανέψαν όλα όσα μου ΄χες πει. Στο μακρύ σοκάκι τρέξαμε μαζί να κρυφτούμε από τους Γερμανούς κι ύστερα προλάβαμε και μπήκαμε μέσα στη αποθήκη του σπιτιού σας, πίσω από τη βαριά σιδερένια πόρτα. Όμως δεν ήθελα άλλο σκοτάδι…Σε τράβηξα έξω κι περπατούσαμε  μπροστά από τις λουλουδιασμένες αρχανιώτικες αυλές. Έναν έναν μου έλεγες τους φίλους σου… Κι εγώ σου περιέγραφα τα χρώματα στις γλάστρες, στις πόρτες και στα παραθυρόφυλλα. Κι ύστερα φτάσαμε στο μαγαζί. Κόσμος πολύς μπαμπά! Όλοι είχαν έρθει, όλοι σου οι φίλοι, οι πελάτες. Συνωστισμός μεγάλος! Να σου πουν μια λέξη για τα τόσα χρόνια, κοντά πενήντα που  ήσουνα στην καρδιά της αγοράς. Ο μεγάλος έμπορος, ο δίκαιος, ο τίμιος, ο καλαμπουρτζής Μπετείνης, όπως σε φωνάζανε. Το Γιαννιό, το στερνοπούλι του πατέρα σου που μέρα δεν περνούσε να μην τον σκεφτείς. Να μην σκεφθείς την εκτέλεση του, την ορφάνια  σας, τη μάνα σου που ήταν κι εκείνη τυφλή για δεκαεφτά ολόκληρα χρόνια. Παράξενο μπαμπά, ανοιχτό το παράθυρο της  πόρτας του μαγαζιού, εκείνης που οδηγούσε στην ταράτσα. Θυμάσαι που μου φώναζες να μην ανεβαίνω γιατί ήταν επικίνδυνη;  Σταμάτησα να κοιτάξω κι ένα δάκρυ κύλησε. Τριάντα και ίσως κάτι παραπάνω  χρόνια είχαν περάσει κι όλα ήταν άδεια. Σκόνη και ερημιά παντού. Εγώ όμως θυμήθηκα τα πάντα. Η σκάλα εκεί, τα βαρέλια τα τεράστια με το κρασί και το λάδι εκεί…

Ανηφορήσαμε στην απάνω αγορά. Έρημη ήταν κι αυτή  αλλά θυμήθηκα πάλι. Στον Τίμιο Σταυρό, στο αγαπημένο σου εκκλησάκι  σταματήσαμε να ανέβουμε μαζί την ανηφόρα για το σπίτι της θείας της Χρυσής. Θυμάσαι μπαμπά; Μυρωδιά ήρθε στα ρουθούνια και στη θύμηση από τον μούστο από τα πατητήρια.  Αχ αυτό το χαμόγελό σου, αυτή  την μόνιμη ζωντάνια και σβελτάδα σου! Έτρεχα να προλάβω το βήμα σου. Εσύ φορτωμένος κοφίνια με σταφύλια κι εγώ να μαζεύω τις ρόγες που πέφτανε μην τις πατήσει κάποιος άλλος και γλιστρήσει.

Κανένας δεν κυκλοφορούσε τέτοια ώρα στο δρόμο. Συνεχίσαμε να περπατάμε, κρατώντας σε  πάντα από το ίδιο χέρι και φτάσαμε στα μαγαζιά των Λυδάκηδων, του Μακρή και του Κοντού. Ένα μουλινέ DMC  ήθελε η μαμά, ακόμα το θυμάμαι νο 925. Πόσα χρώματα, πόσες θύμησες… Σταμάτησες μια στιγμή, εσύ. Μίαν ανάσα ήθελες να πάρεις και κοιτάξαμε απέναντι το βουνό μας. Ανέβηκα μπαμπά, μόλις έμαθα τα χαμπέρια σου για το φευγιό σου, εκεί πήγα. Να φτάσω όπως μου έλεγες στον ουρανό, να δω που πήγαινε η ψυχή σου…

Κι ύστερα περάσαμε έξω από το σπίτι του θείου του Γιώργου. Χαρά που θα κάνει ο αδελφός σου που θα σ’ αγκαλιάσει ξανά ύστερα από τόσα χρόνια. Λίγο πιο κάτω στρίψαμε δεξιά να ανηφορίσουμε στην Τουρκογειτονιά. Έξω από το θερινό σινεμά, σου τράβηξα γερά το χέρι. Τα γράμματα αχνά : «Σινεμά ο Παράδεισος». Χαμογέλασα… Μια μυγδαλιά είχε ανθίσει στη μέση μέση ανάμεσα σε χόρτα και σκουπίδια… «Ελπίδα» σκέφτηκα, δύναμη, ομορφιά…Στα δύσκολα που πρέπει να γελάμε, να προχωράμε!

Κουράστηκες μου πες κι έκανα στροφή, να πάμε σπίτι μας. Κι εκεί ο κόσμος ήταν πολύς. Ερχόντουσαν συνέχεια κι εσύ χαμογελούσες. Τους αναγνώριζες όλους. Γείτονες,  φίλοι, συγχωριανοί. Στην Παναγία μας θα μαζευόμασταν όλοι. Τριάντα χρόνια μπαμπά θυμάσαι; Τριάντα χρόνια επίτροπος, καθημερινή απόλαυση κι ασχολία δική σου.

Σου ψιθύρισα στ΄αυτί πως όλα γίνανε σωστά, κι όπως θα τα ‘θελες. Ξέρεις, η πεθερά μου, η δεύτερη μου μάνα, η Κ.Μαρίκα μας, η Δοκιμάκη, σε περίμενε εκεί πάνω. Μνημόσυνο χρόνου της ετοιμάζαμε την επόμενη μέρα και δες πως τα ‘φερε η μοίρα κι ο καιρός. Δώρο πολύτιμο της στείλαμε από τη γη, ΕΣΕΝΑ μπαμπά.

Να μου τη χαιρετάς. Εκείνη ξέρω πως θα είναι πια τα μάτια σου.

Καταγάλανα μάτια, αληθινά και αξέχαστα κι ας ήσουν τυφλός. Ποτέ δεν παραπονέθηκες για αυτό, ποτέ!

Νιώθω τυχερή που ήσουν τόσα χρόνια στη ζωή μου. Νιώθω τυχερή που έφυγες πλήρης κι ας ταλαιπωρήθηκες λίγο τα τελευταία σου χρόνια. Νιώθω τυχερή που έφυγες σχεδόν στα χέρια μου. Οι δύο μας, εφτά μέρες, πολύτιμο δώρο!

Θυμάσαι μπαμπά; Εγώ δεν θα ξεχάσω τίποτα και ποτέ!

*Ο Γιάννης Μπετεινάκης πέθανε στις 14 Φεβρουαρίου 2020, πλήρης ημερών και εμπειριών. Μια γενιά ανθρώπων που περάσανε πολλά, άλλης κοπής,  νομίζω πως χάθηκε με το φευγιό του. Ήταν ο δικός μου μπαμπάς, ο μεγάλος μου πρώτος έρωτας κι ο πολύτιμός μου!

Εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ :https://www.patris.gr/2020/02/17/thymasai-mpampa/

Κάρολος Ντίκενς, ο Κορυφαίος Μυθιστοριογράφος γεννιέται σαν σήμερα, 7 Φεβρουαρίου 1812!

Όλιβερ Τουίστ, Δαβίδ Κόπερφιλντ,Πιπ, Εμπενίζερ Σκρουτζ είναι μερικοί από τους πιο σημαντικούς ήρωες που δημιούργησε ο Κάρολος Ντίκενς, ο δημοσιογράφος, ο μυθοπλάστης , ο άνθρωπος που εργαζόταν και ζούσε σε φρενήρης ρυθμούς. Είναι ο ίδιος που αγαπήθηκε και επαινέθηκε από τον Λέων Τολστόι αλλά και κατακρίθηκε από την Βιρτζίνια Γουλφ και τον Χένρυ Τζέιμς λόγω μεγάλου συναισθηματισμού και μελοδραματισμού και της αληθοφάνειας στα έργα του. Ωστόσο κατάφερε αν και έχουν περάσει 214 χρόνια από την ημέρα που γεννήθηκε, να διαβάζεται, να θαυμάζεται και να ζει στις καρδιές και στα ακούσματα εκατομμυρίων ανθρώπων στον πλανήτη.

Γεννιέται ένα πρωινό στο νησί Πόρτσι, κοντά την πόλη Πόρτσμουθ της Νότιας Αγγλίας στις 7 Φεβρουαρίου 1812. Ήταν το δεύτερο από τα οκτώ παιδιά του Τζον και της Ελίζαμπεθ Ντίκενς. Ο πατέρας του ήταν υπάλληλος στην Υπηρεσία Μισθοδοσίας του Ναυτικού. Αμειβόταν με όχι ιδιαίτερα υψηλό μισθό και η μεγάλη οικογένεια που είχε τον οδήγησε πολλές φορές σε οικονομικό αδιέξοδο ή και στην καταστροφή. Άλλοι βιογράφοι του αναφέρουν πως έκανε μεγάλη και άσωτη ζωή που τον έκανε να δανείζεται και να μην μπορεί να αποπληρώσει τα χρέη του κι έτσι φυλακίστηκε στα 1824. Αυτό ανάγκασε τον δεκαπεντάχρονο Κάρολο να σταματήσει το σχολείο και να εργαστεί σε εργοστάσιο βερνικιών προκειμένου να προσφέρει κάτι στην οικογένεια του που κανείς άλλος δεν μπορούσε να συντηρήσει . Σύντομα μια απροσδόκητη κληρονομιά θα τον βγάλει από το αδιέξοδο και την δουλειά που δεν του αρέσει καθόλου και αφού συνεχίσει το σχολείο , θα μάθει στενογραφία και θα ασχοληθεί για ένα διάστημα σε ένα δικηγορικό γραφείο και στη συνέχεια ανταποκριτής εφημερίδα που τόσο αγαπά. Το συγγραφικό του ταλέντο που συχνά εμπνέεται από τα δύσκολα χρόνια την εποχή της εφηβείας του και τις δικές του εμπειρίες. Η ρήξη με τον πατέρα του θα έρθει αμέσως μετά την αποφυλάκισή του και λίγο πριν πιάσει δουλειά στο δικηγορικό γραφείο και θα κρατήσει ως το τέλος της ζωής του.

Το 1830 ο Ντίκενς συνάντησε τον πρώτο έρωτα της ζωής του, στο πρόσωπο της Μαρίας Μπίντνελ, που αποτέλεσε το μοντέλο για τον χαρακτήρα της Ντόρα Σπένλοου στον Δαβίδ Κόπερφιλντ. Οι γονείς της νεαρής κοπέλας εναντιώθηκαν στη σχέση και την έστειλαν να σπουδάσει στο Παρίσι.

Από το 1833 και μετά η επαγγελματική του ζωή εναλλασσόταν μεταξύ δημοσιογραφίας και λογοτεχνίας. Διετέλεσε πολιτικός και κοινοβουλευτικός συντάκτης σε διάφορα έντυπα φιλελευθέρων αποχρώσεων. Γνωρίζοντας την πολιτική ζωή από τα μέσα, έχασε σιγά -σιγά την εμπιστοσύνη του στο πολιτικό σύστημα, που εξέθρεφε «τη φτώχεια, την πείνα και την αμάθεια», όπως έλεγε, ενώ ήταν ιδιαίτερα επικριτικός για την αντιπροσωπευτική δημοκρατία, που «αποδεικνύεται τέλεια αποτυχία». Δεν είχε όμως και κάποια άξια λόγου εναλλακτική λύση να προτείνει.

Το πρώτο του μυθιστόρημα Τα Χαρτιά του Πίκγουικ, εκδόθηκε το 1836 και αμέσως έκανε γνωστό το όνομά του. Στο έργο αυτό παρουσιάζονται σε εμβρυακή κατάσταση, πολλά από τα χαρακτηριστικά, που υπάρχουν στο μεταγενέστερο μυθοπλαστικό του σύμπαν: σατιρικές ή καταγγελτικές επιθέσεις εναντίον των κοινωνικών κακών και των ανεπαρκών θεσμών, παρεμβάσεις σε κοινωνικά ζητήματα της εποχής, γνώση του Λονδίνου (του χώρου που κυριαρχεί πάντα στα έργα του), ένα διάχυτο πνεύμα συμπόνιας και μια στάση εγκαρδιότητας απέναντι στους ανθρώπους, καθώς και μια ανεξάντλητη δυνατότητα στο πλάσιμο των χαρακτήρων.

Στις 2 Απριλίου 1836 ο Κάρολος Ντίκενς παντρεύεται την Κάθριν Χόγκαρθ, κόρη του ευυπόληπτου σκωτσέζου δημοσιογράφου Τζορτζ Χόγκαρθ, με την οποία θα αποκτήσει δέκα παιδιά. Θα χωρίσουν 22 χρόνια αργότερα, λόγω των εξωσυζυγικών περιπετειών του.

Η φήμη του εκτοξεύεται με τα δύο επόμενα μυθιστορήματα του, Όλιβερ Τουίστ (1837-1838) και Νίκολας Νίκλεμπι (1838-1838), τα οποία αποκαλύπτουν με τα μελανότερα χρώματα τη μαύρη καθημερινότητα του Λονδίνου και του Γιορκσάιρ, με ένα σύμπαν βυθισμένο στην εκμετάλλευση, στο έγκλημα και την πορνεία. Τα οικονομικά του επίσης βελτιώθηκαν πολύ και συνεχώς άλλαζε σπίτι, το ένα πιο μεγάλο από το άλλο.

Το 1842 πραγματοποιεί το πρώτο του ταξίδι στις ΗΠΑ, όπου θα παραμείνει επί πεντάμηνο. Παντού γίνεται δεκτός με άκρατο ενθουσιασμό και απολαμβάνει βασιλικών τιμών. Δεν διστάζει, όμως, να θίξει το φιλότιμο των αμερικανών, υποστηρίζοντας την κατάργηση της δουλείας και διαμαρτυρόμενος για την έλλειψη προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων των συγγραφέων της χώρας. Αυτός που ασκούσε δριμύτατη κριτική κατά των βρετανικών θεσμών, περίμενε περισσότερα «από τη δημοκρατία των ονείρων του», όπως έλεγε.

Τον Σεπτέμβριο του 1843 ξεκίνησε να γράφει το πιο δημοφιλές έργο του, τη Χριστουγεννιάτικη Ιστορία και την τελείωσε ύστερα από 6 εβδομάδες, που είναι ο μοναδικός χριστουγεννιάτικος μύθος της σύγχρονης λογοτεχνίας και μέσα από τον οποίο ξεπροβάλλει η φιλοσοφία του για τη ζωή, που δεν είναι άλλη από το πνεύμα των Χριστουγέννων, που θα έπρεπε να κυριαρχεί στις σχέσεις των ανθρώπων καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Πλήρωσε ο ίδιος την πρώτη του έκδοση που το κέρδος του από την πρώτη του έκδοση ήταν μόλις 230 ευρώ ( 19, 119 Αγγλικές λίρες) και με μικρά προβλήματα στο εξώφυλλο και οπισθόφυλλο ως την τελική του μορφή από κόκκινο δέρμα και χρυσά γράμματα. Το κέρδος μέσα σε ένα χρόνο ήταν 744 αγγλικές λίρες και η πρώτη έκδοση ήταν σε 6.000 αντίτυπα που εξαντλήθηκαν μέχρι τον Μάιο του 1844.

Το 1849 αρχίζει να δημοσιεύει σε συνέχειες το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα Δαβίδ Κόπερφιλντ. Στο έργο αυτό απαθανατίζει τον πατέρα του στο πρόσωπο του κ. Μικόμπερ, και τον εαυτό του στο πρόσωπο του Δαβίδ.

Δύο άλλα σπουδαία μυθιστορήματά του, ο Ζοφερός Οίκος (1852-1853) και Μικρή Ντόριτ (1855-1857), θα αποτελέσουν ανάθεμα για τους βικτωριανούς θεσμούς και τη βικτωριανή οικονομία (άδικο δικαστικό σύστημα, με σωρεία φυλακίσεων για χρέη, αποχαλινωμένη εργασιακή αγορά, απουσία της οποιασδήποτε προστασίας για τον πολύωρο και προκλητικά απλήρωτο μόχθο).

Το 1855 η πρώτη του αγάπη, η Μαρία Μπίντνελ, επανακάμπτει για λίγο στη ζωή του και αμέσως μετά ερωτεύεται την 27χρονη ηθοποιό Έλεν Τέρναν. Ο γάμος του κλονίζεται και το 1858 ο Ντίκενς χωρίζει από τη σύζυγό του Ελίζαμπεθ. Το σκάνδαλο που θα ξεσπάσει στη συντηρητική βικτωριανή Αγγλία δεν θα επηρεάσει την απήχησή του στο ευρύ κοινό, αλλά θα του στερήσει κάποιες σπουδαίες φιλίες.

Τα επόμενα χρόνια δημοσιεύει δύο από τα πιο γνωστά μυθιστορήματά του, την επική Ιστορία των δύο Πόλεων (1859), που εκτυλίσσεται στο Λονδίνο και το Παρίσι κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης (θεωρείται ένα από τα λογοτεχνικά μπεστ σέλερ, με πωλήσεις άνω των 200 εκατομμυρίων αντιτύπων) και τις Μεγάλες Προσδοκίες (1860-1861), με ήρωα ένα ορφανό, τον Πιπ. Ένα έργο που παρουσιάζει ομοιότητες με τον Δαβίδ Κόπερφιλντ, ως αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο και από την άποψη ότι δίνουν το περίγραμμα κάποιων πλευρών της προσωπικότητας και των προσωπικών εμπειριών του Ντίκενς.

Το φιλάνθρωπο πνεύμα, που είναι διάχυτο στο έργο του Ντίκενς, βρίσκει συχνά πρακτική έκφραση σε δημόσιες ομιλίες, οργάνωση εράνων και ιδιωτικές φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες. Μία από αυτές είναι η διοργάνωση δημοσίων συγκεντρώσεων με εισιτήριο, στις οποίες διαβάζει αποσπάσματα από τα έργα του. Η δραστηριότητά του εντάθηκε κι έγινε επικερδής για τον Ντίκενς μετά τον χωρισμό του από τη σύζυγό του. Αποκαλυπτική είναι η παρατήρηση της καθηγήτριας Κάθλιν Τίλοτσον (1906-2001), ειδικής στο έργο του συγγραφέα, ότι «ο ισόβιος ερωτά του Ντίκενς με το αναγνωστικό του κοινό, ήταν σε τελευταία ανάλυση ο σημαντικότερος έρωτας της ζωής του».

Συνολικά πραγματοποίησε από σκηνής 471 παρουσιάσεις των λογοτεχνικών έργων του. Ήταν ένας λαμπρός ηθοποιός και κατά τη διάρκεια των παραστάσεων αποκαλύφθηκαν σπουδαία στοιχεία της τέχνης του (απαγγελία, δραματική μίμηση). Κανένας άλλος σπουδαίος συγγραφέας από την εποχή του Ομήρου δεν είχε αφιερώσει τόσο χρόνο και τόσες δυνάμεις σε μια τέτοια δραστηριότητα.

Στις 9 Ιουνίου 1865, επιστρέφοντας από το Παρίσι με την ερωμένη του Έλεν Τέρναν και τη μητέρα της, ενεπλάκη σε σιδηροδρομικό δυστύχημα στο Στέιπλχαρστ του Κεντ. Τα βαγόνια της πρώτης θέσης του συρμού εκτροχιάστηκαν πάνω σε μία προσφάτως ανακαινισμένη γέφυρα και έπεσαν στα νερά του ποταμού Μπελτ. Μόνο το βαγόνι στο οποίο επέβαινε η συντροφιά του Ντίκενς παρέμεινε στις ράγες. Ο διάσημος συγγραφέας δεν έπαθε το παραμικρό και βοήθησε τους τραυματίες μέχρις ότου φθάσουν τα σωστικά συνεργεία. Τον επόμενο χρόνο περιέγραψε την εμπειρία του στο διήγημα The Signal-Man. Στο σιδηροδρομικό αυτό δυστύχημα, που έμεινε στην ιστορία για τον διάσημο επιβάτη του, έχασαν τη ζωή τους δέκα άνθρωποι, ενώ οι τραυματίες ξεπέρασαν τους σαράντα.

Τον Νοέμβριο του 1967 ο Ντίκενς πραγματοποίησε τη δεύτερη αμερικάνικη περιοδεία του με ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία, παραμένοντας στον Νέο Κόσμο επί τετράμηνο. Η φήμη του παρέμενε αμείωτη, παρά το γεγονός ότι η στάση της κριτικής ήταν διαρκώς περισσότερο εχθρική απέναντί του. Ο συγγραφέας Χένρι Λονγκφέλοου, επισημαίνοντας τον απίστευτο ενθουσιασμό που προκαλούσε ο Ντίκενς, παρατηρεί: «Δύσκολα μπορεί να συλλάβει στην ολότητά της αυτή την αλήθεια και να συνειδητοποιήσει την παγκοσμιότητα της φήμης του». Ο φιλόσοφος Ραλφ Γουόλντο Έμερσον, παρακολουθώντας μία δημόσια ανάγνωση του Ντίκενς στη Βοστώνη, θα γράψει: «Φοβούμαι ότι έχει πάρα πολύ ταλέντο για τη μεγαλοφυΐα του. Πρόκειται για μια φοβερή ατμομηχανή, στην οποία είναι δεμένος και δεν μπορεί ούτε να ελευθερωθεί από αυτήν, ούτε να ηρεμήσει… Με τρομάζει! Δεν μπορώ να το εξηγήσω, δεν έχω το κλειδί».

Την επόμενη διετία ο Ντίκενς πραγματοποίησε περιοδείες με αναγνώσεις έργων του εντός της Μεγάλης Βρετανίας. Στις 22 Απριλίου 1869 έπαθε το πρώτο του εγκεφαλικό. Γρήγορα το ξεπέρασε και επιδόθηκε στις συνήθεις δραστηριότητες τους με τους γνωστούς φρενήρεις ρυθμούς του. Στις 8 Ιουνίου 1870 έπαθε ένα ακόμη εγκεφαλικό στην αγροικία του στο Γκαντ’ς Χιλ του Τσάταμ, που απέβη μοιραίο. Την επόμενη μέρα άφησε την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 58 ετών,στο Ρότσεστερ. ακριβώς πέντε χρόνια μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα του Στέιπλχαρστ, αφήνοντας ημιτελές το μυθιστόρημά του Το μυστήριο του Έντουιν Ντρουντ, το οποίο πολλοί επιχείρησαν να ολοκληρώσουν από τότε. . Η σορός του τάφηκε στο Αββαείο του Γουεστμίνστερ

Στην Ελλάδα το πρώτο λογοτεχνικό έργο του Ντίκενς -το μυθιστόρημα Τα δύσκολα χρόνια- εκδόθηκε το 1887 από το περιοδικό Εβδομάς, χωρίς να αναφέρεται το όνομα του μεταφραστή. Προηγουμένως είχε δημοσιευτεί στο εν λόγω περιοδικό σε συνέχειες. Εικάζεται ότι είναι ο κεφαλλονίτης λόγιος Παναγιώτης Πανάς (ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα του ελληνικού ριζοσπαστισμού κατά τον 19ο αιώνα), ο οποίος ένα χρόνο αργότερα μετέφρασε το διήγημα Άσμα των Χριστουγέννων (A Christmas Carol, Η Χριστουγεννιάτικη Ιστορία, όπως είναι γνωστό σήμερα).

(Επιμέλεια κειμένων  :Ελένη Μπετεινάκη)

ΠΗΓΕΣ :

Wikipedia.gr

Wikipedia.org

Sanshmera.gr

History.com

Cretalive.gr

bl.uk.com