Μάιος είναι ...γέμισε ο τόπος μυστικά!

Μάης είναι… γεμάτος μαγεία, μυστικά και μυρωδιές!

Της Ελένης Μπετεινάκη*

«Mια  αγκαλιά κατακίτρινες μαργαρίτες με τα κοτσάνια τους, τα μπουμπούκια και ένα - δυο μαχαιρίδες είναι ο τελευταίος Μάης που θυμάμαι στο χωριό μου, στο σπίτι των γονιών μου, λίγο πριν φύγω από τα χρόνια εκείνα της εφηβείας, της πρώτης νιότης, της τωρινής νοσταλγίας όσων ζήσαμε κι όσων δεν προλάβαμε.

Σήμερα τα πράγματα έχουνε λίγο αλλάξει και πιο πολύ οι άνθρωποι. Μόνο μια συνήθεια  παρέμεινε αναλλοίωτη στο χρόνο. Το στεφάνι του Μάη  και ας είναι αγορασμένο  από το ανθοπωλείο της γειτονιάς κι όχι από τις πρώτες κληματόβεργες του αμπελιού, του τότε.  Κι είναι η φύση στην πιο καλή της ώρα όπως λέει κι ο ποιητής  κι όπως θα ΄γραφα  κι εγώ στα παραμύθια μου… 

Η Χρωματούσα δεν προλαβαίνει τους κουβάδες με το κίτρινο χρώμα... Βάφει ολημερίς τις γλάστρες με τις μαργαρίτες και τους κατιφέδες.  Τριγυρίζει στους κάμπους, στις ράχες των βουνών από το ξημέρωμα και τα απογέματα δοκιμάζει στην παλέτα της όλες τις αποχρώσεις του ροζ, του πορτοκαλί και του κόκκινου για τα Μαγιάτικα ηλιοβασιλέματα… 

Και τις νύχτες που  αρχίζουν πια να ζεσταίνουν και μοσχοβολά ο τόπος αγιόκλημα και γιασεμί, γεμίζουν με άλλου είδους μυστικά και μαγικά που φτάνουν ίσαμε το φεγγάρι που ξέρει να  κρατά στόμα κλειστό και να αφουγκράζεται μόνο ήχους γλυκόλαλους, παράξενους και λόγια γεμάτα υποσχέσεις, αλήθειες και ψέματα…»**

Ο θρύλος θέλει τούτο το μήνα να είναι γεμάτος μάγια , έρωτα, πλάνη, μυστικά, αντιθέσεις και… χωρισμούς. Λούλουδος, Καλομηνάς , Τριανταφυλλάς, Πράσινος,Χρυσομάης και Κερασάρης τα προσωνύμια του. Το όνομα του έχει ένα « κακό» για τις ανθρώπινες αδυναμίες.  Συνηχεί με τη μαγεία κι είναι ευνοϊκός πολύ σ΄αυτήν. Ιδιαίτερα την πρώτη του μέρα, τα μάγια πιάνουν  και οι προφυλάξεις πρέπει να είναι ακαριαίες. Στην Κρήτη ιδιαίτερα στα μέρη τα Ανατολικά λέγανε πως  μουτζουρώνανε τα παιδιά τους με κατράμι πάνω από τα φρύδια και ζωγραφίζανε ένα σταυρό  στο πορτομάγουλο της πόρτας  για να μη πιάνει το σπίτι μάτι ή  ράβανε στο ρούχο του μικρού παιδιού, ένα σκόρδο, ή ένα γαρίφαλο. Είναι ο μήνας της μέθης και των αισθήσεων, της βλάστησης και της δροσιάς, ο καβαλάρης που κουβαλά το Μαγιοβότανο  και το Μαγιόξυλο, που πλανά κι εγκαταλείπει,  που ό,τι ανθεί και καρποφορεί η φύση, δεν πρέπει κανείς να το δοκιμάσει.

Ο Μάιος είναι ο 5ος μήνας του χρόνου, ο τρίτος γιός της Άνοιξης  που αντιστοιχεί με τον αρχαίο μήνα Θαργηλιώνα  και  τον γιόρταζαν  με τα περίφημα Ανθεοφόρια. Ήταν αφιερωμένος στη θεά της γεωργίας Δήμητρα και στην  κόρης της Περσεφόνη που σύμφωνα με τον μύθο ήταν ο μήνας που ανέβαινε στη γη από τον Άδη να δει τη μάννα της και να μείνει κοντά της μέχρι τον χειμώνα. Μα και στην αρχαία Ρώμη, γίνονταν γιορτές που τις έλεγαν "ροσύλλια". Οι Ρωμαίοι στόλιζαν τους τάφους των προγόνων τους με τριαντάφυλλα. Την γιορτή αυτή την κράτησαν και οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες και την ονόμαζαν ροδισμό.

Ο Μάιος ονομάστηκε έτσι από τη ρωμαϊκή θεότητα Maja (Μάγια).Το όνομα Μάγια προήλθε από την ελληνική λέξη Μαία (που σημαίνει τροφός και μητέρα) τη μητέρα του Ερμή, που ήταν προσωποποίηση της γόνιμης Μάνας-Γης.

Μάιος λοιπόν, το ξεκίνημα της νέας ζωής. Κι όμως δεν παντρεύεται  κανείς αυτόν τον μήνα, εκτός από τους …γάιδαρους και τους βασιλιάδες. Όποιος ενωθεί με τα δεσμά του γάμου μπορεί να μην στεριώσει, γιατί ο μήνας αυτός είναι άρρηκτα δεμένος με ανεξέλεγκτες δράσεις βλαπτικών ενεργειών που σχετίζονται με τον θάνατο.

Τι γίνεται όμως τούτο το μήνα;

Πρώτα  από όλα προσέχουν να μην φυτεύουν τίποτα. Ειδικά το φύτευμα ή μεταφύτευμα των βασιλικών  που είναι  βοτάνι μυριστικό και  στολίζει αυλές και τάφους. Πίστευαν πως  τα πνεύματα και οι ψυχές των ανθρώπων επιστρέφουν στη γη  και ανοίγοντας λάκκους είναι  σαν να τις ανασκαλεύουν. Δεν αγόραζαν ποτέ ζώα για την εργασία τους τον Μάιο.

Κόβουν και μαζεύουν  μόνο βότανα, 40 στον αριθμό , που τους προστατεύουν από τα μάγια. Απήγανος, χαμομήλι, άνθη μολόχας, χόρτα , άνηθος, μαρούλι, γαλατσίδα, αρωματικά φυτά   κι έτσι φτιάχνουν ή έφτιαχναν  τον « Μαγιολύτη ή μαγιοδέντρι ή σαρανταβότανο»   που ήταν εθιμικό παρασκεύασμα  και  προσφερόταν σε όλη την αγροτική οικογένεια μαζί με αμύγδαλα, μέλι και γάλα σε μικρές ποσότητες .Το έφτιαχναν  από την προηγούμενη μέρα, το αστροφέγγιζαν και το έπιναν πρωί πρωί κι έτσι όλα τα κακά παραμερίζονταν .

Καμιά κοπέλα δεν αρχινούσε καινούργιο κέντημα , πλεκτό ή υφαντό γιατί δεν θα το χρησιμοποιούσε σε χαρές αλλά σε λύπες. Ούτε φορέματα ή καινούργια ρούχα δεν αρχινούσαν καθ όλη την διάρκεια του μήνα…

Πρωτομαγιά… μέρα γιορτής, της βλάστησης, των λουλουδιών, της φύσης. Μέρα που η φύση ξαναγεννιέται κι όλα θα πρέπει να ανανεωθούν. Τα παλαιότερα χρόνια από το προηγούμενο βράδυ άδειαζαν όλα τα αγγεία από το νερό και το πρωί πριν καλά καλά ξημερώσει, τα κορίτσια έπαιρναν τις στάμνες τους , πήγαιναν στις βρύσες και αφού τις άλειφαν με βούτυρο και τις στόλιζαν με λουλούδια, έπαιρναν το νερό και το έφερναν σπίτι. Αν υπήρχε κοντά θάλασσα τότε έπρεπε να πάνε και βρουν μια πέτρα τη μαλλιαρή, πρωί πριν βγει ο ήλιος και να τη φέρουν σπίτι που θα ΄ταν σαν να έβαζαν μέσα την ευτυχία. Την τοποθετούσαν κάτω από το κρεβάτι για να φύγουν όλοι οι ψύλλοι . Ράντιζαν το σπίτι με ένα κλαδί  χλωρό βουτώντας το σε  θαλασσινό νερό και τα κεφάλια των μικρών παιδιών που δήλωνε την γονιμότητα και τη βλάστηση. Το προηγούμενο βράδυ, επειδή όλα τα έθιμα της ημέρας αποσκοπούν στο μαγικό διώξιμο φιδιών, ποντικών και άλλων ενοχλητικών ζωυφίων αλλά και σε μαντέματα, έμπαιναν στους κήπους μικρά παιδιά και χτυπούσαν με χάλκινα μαγειρικά σκεύη δυνατά, κι έτσι όλα τα « έχνη» χάνονταν. Μέρα που όλοι φτιάχνουν στεφάνια  από λουλούδια του αγρού κι έτσι να μεταφερθεί στο σπίτι όλη η δροσιά και η δύναμη της γης. Η προετοιμασία για το στεφάνι του Μάη ξεκινούσε κι αυτή,  τα παλιότερα χρόνια,από την προηγούμενη ημέρα. Έπρεπε να το βρει το ξημέρωμα κρεμασμένο μόνο στην ξύλινη πόρτα – εξώπορτα, που δήλωνε την ζεστασιά του σπιτιού, και να χει πάνω του όλη τη νυχτερινή δροσιά, πριν ακόμα βγει ο ήλιος κι αρχίσει να ζεσταίνει.

Το στεφάνι με τούτα τα λουλούδια έχει και αυτό τους συμβολισμούς του.  Στολίζουμε τις πόρτες των σπιτιών και το έθιμο έρχεται από τα πολύ παλιά χρόνια και συμβολίζει την υποδοχή της δύναμης της φύσης στο σπιτικό. Φτιάχνεται σε κύκλο που θεωρείται απόλυτο και  τέλειο σχήμα που χωράει αυτό που θέλει να απομονώσει .Ο κύκλος προστατεύει από κακόβουλες δυνάμεις. Το στεφάνι καλύπτει  και προστατεύει το κεφάλι που είναι το πιο ευαίσθητο ανθρώπινο μέλος και κέντρο της νόησης. Κρεμιέται στην πόρτα του σπιτιού  κι έτσι μέσα σ αυτό εισχωρούν μόνο τα καλά και καίγεται στις φωτιές του αϊ Γιαννιού στις 23 του Ιούνη. Σε κάθε στεφάνι έβαζαν, εκτός από λουλούδια, ένα σκόρδο για τη βασκανία, ένα αγκάθι για τον εχθρό κι ένα στάχυ για την καλή σοδειά.

Ένα κλαδί ελιάς δηλώνει  την αγάπη, συμβολίζει  την οικογένεια  και την φιλία. Ένα κλαδί με αγκάθια προστατεύει  από το κακό κάθε σπίτι. Το σκόρδο , σύμβολο αποτροπής και προστασίας από το κακό μάτι είναι εκεί. Το καρπισμένο στάχυ συμβολίζει την καρποφορία της γης .Τα λουλούδια της εξοχής συμβολίζουν την αναγέννηση της φύσης και την απομάκρυνση των πνευμάτων.

Κάθε τόπος έχει και τα δικά του έθιμα για την κατασκευή του. Στα περισσότερα νησιά τα στεφάνια πλέκονται από λουλούδια και τσουκνίδες, σκόρδα και κορφές από κριθάρι. Αλλού βάζουν κλωνάρια μόνο της ελιάς ή φύλλα από μαύρη συκιά . Ή παπαρούνες , μαχαιρίδες κι ότι πρασινάδα βρουν στον αγρό για να’ χει ευφορία το σπίτι τους και τα χωράφια τους.

Το μαγιοστέφανο, φτιάχνεται από εφτά ειδών λουλούδια και έχει δύναμη μαγική και αποτροπιαστική.

Για να πιάσουν οι ευχές που έκαναν οι νοικοκυρές παλιότερα, το μαγιάτικο στεφάνι έπρεπε να γίνεται από συγκεκριμένα λουλούδια:

Ανθισμένο σπίτι: Τριαντάφυλλα, γαρούφαλλα, βιόλες, πασκαλιές και  γεράνια.

Ευτυχία του σπιτιού:  Kλωνάρια ανθισμένα από αγιόκλημα και από ελιά.

Γεμάτο σπίτι: Στάχια και λουλούδια του κάμπου, όπως μαργαρίτες, παπαρούνες.

Για τη γλωσσοφαγιά: Μια κουκιά (φυτό) με τις ρίζες και τους καρπούς της.

Για την αγάπη των κοριτσιών του σπιτιού: Eνα κλωνάρι λυγαριά.

Για το μάτι:  Eνα κεφάλι σκόρδο, κρεμασμένο στη μέση στο στεφάνι για να φαίνεται.

Αλλά και πολλά βότανα και φυτά τούτη την μέρα αποκτούν θαυμαστές ιδιότητες. Για παράδειγμα ένα φυτό με αγκαθωτά φύλλα, ο γνωστός ανοιχτομάτης ή γουρλομάτης, όποιος το κρατήσει θα γίνει πιο έξυπνος , πιο γερός και πιο τυχερός. Αν πάλι κρατήσουν ένα κλαδί λυγαριάς τότε θα γίνουν πιο ευλύγιστοι. Και όποιος αγκαλιάζει ένα τέτοιο δέντρο ζει περισσότερα χρόνια. Μαγική δύναμη την ημέρα της Πρωτομαγιάς έχει και το νερό της βροχής. Αν βρέχονταν εκείνη την ημέρα τα μαλλιά των γυναικών θα γίνονταν πιο φουντωτά και μακριά. Μάλιστα μάζευαν το νερό της βροχής, αν τύχει κι έβρεχε και αφού επιδίωκαν να μαλώσουν με κάποια από τις γειτόνισσές τους έφτιαχναν ύστερα ξύδι ποιου ήταν πολύ δυνατό.

Στο καλαντάρι ακολουθεί  στις 3 του Μάη η γιορτή της  Αγίας Μαύρας που θεωρείται αποφράδα μέρα και δεν κάνουν  καμιά δουλειά για να μην γεμίσει το σπίτι «μαύρες» δηλαδή κατσαρίδες. Στη παλιά Αθήνα οι νοικοκυρές δεν τολμούσαν να πιάσουν βελόνα για να μην βγάλουν σπυριά που επίσης ονομάζουν μαύρες. Δεν κόβουν ρούχο, δεν λευκαίνουν πανιά, δεν πάνε στο χωράφι γιατί αυτό  γεμίζει με μαύρα ζουζούνια και δεν καταπιάνονται με τις ελιές στο λιοτριβειό γιατί θα γίνει μαύρο το λάδι. Ακολουθεί η γιορτή της  Αγίας Πελαγίας στις 4 του Μάη με πανηγύρια μεγάλα τα παλιότερα χρόνια  που πια έχουν  ατονήσει. 

Της Αγίας Ειρήνης στις 6 του μήνα και στις 8  η γιορτή του Αϊ Γιάννη του Χαλαζιά  που τον τιμούν γιατί φοβούνται μήπως ο άγιος θυμώσει και τους στείλει βροχή ή χαλάζι που θα καταστρέψει τα σπαρτά .Την άλλη μέρα του Αγίου Χριστόφορου πάλι κανείς δεν δουλεύει στον αγρό. Ο φόβος μιας ξαφνικής μπόρας ήταν τόσο μεγάλος που λένε πως τα παλιά τα χρόνια όταν ήταν στα μέρη μας οι Τούρκοι , ακόμα και αυτοί ρωτούσαν πότε γιόρταζε τούτος ο άγιος για να μην δουλέψουν την ημέρα του.

Και σαν βασική γιορτή του μήνα είναι αυτή των Κωνσταντίνου και Ελένης στις 21 του Μάη. Συμπίπτει ακριβώς με την μετάβαση από την άνοιξη στο καλοκαίρι και είναι μια μέρα που έκαναν προβλέψεις για τον καιρό. Αν έβρεχε και βροντούσε τότε τα περισσότερα από τα φρούτα που γίνονταν  πάνω στα δέντρα θα σκουλήκιαζαν. Τα αχλάδια που στην Κρήτη τα ονομάζουν « μαγιάπιδα », είναι η μέρα που δοκιμάζονται να δουν αν είναι ώριμα. Το έθιμο θέλει η δοκιμή αυτή να γίνεται από γυναίκα και μάλιστα κυοφορούσα για να καρπίσει περισσότερο και το δέντρο. Η παράδοση θέλει την Αγία Ελένη να ανακαλύπτει τον Σταυρό του Χριστού οδηγούμενη από την μυρωδιά του βασιλικού , για τούτο, το φυτό έχει την τιμητική του και μ αυτό στολίζονται όλες οι εικόνες που φέρουν την μορφή των δύο  ισαποστόλων. Σ όλη την Ελλάδα γίνονται πολλά πανηγύρια με έθιμο της ημέρας την τελετή των Αναστεναρίων.

ΠΗΓΕΣ:

**Λόγια του αέρα, Συλ. Διηγημάτων, Ελένη Μπετεινάκη, 2014

Γ.Α. Μέγα « Ελληνικαί εορταί και έθιμα της λαϊκής λατρείας »,Αθήνα 1963

Οι 12 μήνες ,Τα λαογραφικά, Κυριακίδου – Νέστορος  Άλκη, εκδ. Μαλλιάρης Παιδεία, Θεσσαλονίκη 1982

Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη, Νίκος Ψιλάκης, εκδ. Καρμάνωρ

« Πασχαλινά και της Άνοιξης»,Λουκάτος Δημήτρης, 1980

Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Δημοσιεύτηκε στις 1 Μαϊου 2022 στο Cretalive.gr : https://www.cretalive.gr/

Το Πικεφί*... στα Παραμύθια του Σαββάτου!

Της Ελένης Μπετεινάκη 

*Tο Πικεφί, Μαρία Παπαγιάννη, εικ : Ίρις Σαμαρτζή, εκδ. Πατάκη

«Δυο αδέρφια μετατρέπουν το δωμάτιό τους σε θάλασσα και μαζί καβαλάνε τα κύματα για να περάσουν στην απέναντι ακτή. Είναι δυο αδέρφια, δυο παιδιά που στο παιχνίδι τους χωράνε τον κόσμο όλο.»*

Αυτό το νησί του Πικεφί θα μπορούσε να είναι το νησί που όλοι μας θέλουμε να φτάσουμε κάποια στιγμή…

Το νησί των ονείρων!

Το νησί της ελευθερίας!

Το νησί που κατοικούν τα μυστικά, τα άπιαστα, τα απίθανα…

Το νησί που χρειάζεται για να φτάσεις τόλμη, φαντασία, θάρρος, επιμονή και αγάπη…αγάπη πολλή!

Στο Πικεφί μπορούν να πάνε μόνο όσοι το θέλουν πολύ. Να φτάσουν στην απέναντι μεριά τη δύσκολη, την άγνωστη την γεμάτη υποσχέσεις. Με έναν μόνο κανόνα και «σημαία» σαν παντιέρα το… «Μαζί»!

Δυο μικρά παιδιά, δυο αδέλφια που το παιχνίδι τους τα οδηγεί σε ανεξερεύνητους κόσμους. Από το δωμάτιο τους που το μετατρέπουν σε θάλασσα, μέσα σε μια βάρκα ταξιδεύουν! Δυο αδέλφια τόσο διαφορετικά…

Το ταξίδι τους έχει κινδύνους, έχει ανατροπές, έχει κύματα, σκαμπανεβάσματα, δοκιμασίες και φόβο.

Έχει και φυλακτά για τις δύσκολες ώρες. Ένα μπισκότο και μια κόκκινη σβούρα. Και τα μοιράζει ο Φλιπ και κερδίζει έτσι αυτό που θέλει…

Έχει  όλα όσα είναι γεμάτη η ζωή για αυτούς που τολμούν, που παλεύουν με κάθε λογής κύματα, που δεν σταματούν στα δύσκολα αλλά συνεχίζουν πάντα μέχρι εκεί που έχουν βάλει το στόχο τους.

Και στην πιο δύσκολη στιγμή πάντα υπάρχει κάτι, κάποιος, που δίνει ένα «χέρι βοήθειας».

Και το ταξίδι για το άγνωστο, για το αύριο είναι μακρύ, δύσκολο, ατέλειωτο, ίσως. Βοηθάει όμως αυτό το «Μαζί» και συνειρμικά  από τα λόγια των παιδιών και της Μαρίας Παπαγιάννη θυμόμαστε την «Ιθάκη» του Καβάφη.  Σημασία δεν είχε που δεν φτάσανε ποτέ στο Πικεφί, σημασία είπε ο Φλιπ στον Λουκ ήταν πως ταξίδεψαν οι δυο τους…

Από μηχανής θεός η μαμά, που βάζει  πάντα όρια αλλά αφήνει και μικρά παράθυρα για έμπνευση, αυτοσχεδιασμό, αυτοεκτίμηση, και μεγαλύτερη τόλμη!

Ένα ακόμα δυνατό και ιδιαίτερο βιβλίο από την Μαρία Παπαγιάννη. Γεμάτο συμβολισμούς, συναισθήματα, και «ταξίδια».

Για τα παιχνίδια των μικρών παιδιών που φτάνουν στις πιο απάτητες θάλασσες

Για τη μαγεία ενός ταξιδιού μοναδικού, εκείνου της ζωής που έχει τα πάνω, τα κάτω, τα όλα, τα μαζί.

Για τους φόβους που πρέπει να αντιμετωπίζονται…

Για τις ψυχές που χρειάζονται λίγο σπρώξιμο να πάνε πολύ παραπέρα…

Για την ανάγκη μας να δραπετεύσουμε από το σήμερα, το σίγουρο, το άγνωστο έστω και με την φαντασία μας!

Λόγος μαγικός, σαν παραμύθι, σαν όνειρο, σαν γαλήνια θάλασσα που σε ταξιδεύει. Σαν φουρτούνα που σε κάνει αν μπεις σε εγρήγορση και να σκεφτείς ποια τα πολύτιμα στη ζωή σου, ποια τα αγαπημένα…

Συνταξιδιώτης της Μαρίας Παπαγιάννη η Ίρις Σαμαρτζή. Ζωγραφίζει την μαγική ιστορία και της δίνει ακόμη πιο θαρραλέα ζωή. Την γεμίζει με χρώμα, κίνηση, αγαπημένο γαλάζιο, παιδικό ονειρεμένο δωμάτιο και φεγγαρόλουστα βάρδια στο όνειρο…

Ένα ταξίδι όλο το βιβλίο…

Ένα μαγικό συναπάντημα ψυχών, αγάπης αδελφικής…

Με μια ματιά ανοιχτή στο άγνωστο, στο Μαζί, στο Πάντα και στο Παντού…

Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στον Κώστα Γκοτζαμάνη, ψυχίατρο και αγαπημένο πολλών. Δεν τον γνώριζα αλλά όσα διάβασα γι αυτόν με έκαναν να καταλάβω πως ήταν ένας πολύ ξεχωριστός άνθρωπος.

(Όσο για το υπέροχο νησί του Πικεφί ίσως και να γεννήθηκαν εκεί τα μικρά μου καλικαντζαράκια, ο Πι και Φι. Ποιος ξέρει άλλωστε ούτε αυτών τη χώρα την έχουμε δει ποτέ. Την φανταζόμαστε, την σεργιανάμε με την ψυχή μας στις χειμωνιάτικες διακοπές. Ένα ταξίδι κάνουν κι αυτά, άγνωστο μα γεμάτο περιπέτεια, δράση, τόλμη και χαρά.)

Αναζητήστε κι εσείς το νησί του Πικεφί, της ψυχής, της χαράς, της ελπίδας…

Στο Πικεφί, Μαρία Παπαγιάννη, εικ : Ίρις Σαμαρτζή, εκδ. Πατάκη https://www.patakis.gr/product/657512/patakis-nees-kuklofories-ana-kathgoria-paidika--efhvika/Sto-Pikefi/

Έρχεται ο γίγαντας*...στα Παραμύθια του Σαββάτου!

Ξέρετε πόσο εύκολο είναι να παρασυρθεί ο καθένας μας από μία ψεύτικη είδηση και να δημιουργήσει μια παράλογη κατάσταση στον εαυτό του και στους άλλους; Πάρα πολύ εύκολο!

Της Ελένης Μπετεινάκη

*Έρχεται ο γίγαντας, Μάκης Τσίτας, εικ: Νικόλας Χατζισταμούλος, εκδ. Μεταίχμιο

Τον ξέρετε τον Αγκουγκαράν; Είναι ένας γίγαντας που τον φοβούνταν όλοι όσοι ζούσαν στη Γη απ΄άκρη σ΄άκρη. Εκείνος πάλι ζούσε στη Χώρα των Τριών Θαλασσών και σαν εμφανιζόταν κατέστρεφε ό,τι έβρισκε μπροστά του : πόλεις, χωριά, πουλιά, ζώα ακόμα κι ανθρώπους! Κι αυτός ο τρομερός γίγαντας θα ερχόταν στην πόλη της ιστορίας μας σε ένα μήνα, είχαν πει. Τι να πρωτο-έκαναν οι κάτοικοί της; Τότε ο πρώτος πιο θαρραλέος είπε πως έπρεπε να κρυφτούν. Κι ίσως να έπαιρναν και κάποια σοβαρά μέτρα προφύλαξης. Θα θωράκιζαν τα σπίτια τους με κάθε τρόπο. Αρχίσαν τότε να έχουν ζήτηση πολλά προϊόντα. Και αυτό οδήγησε πολλούς «γείτονες» να γίνουν πολύ πλούσιοι. Επιχειρηματίες Ξυλείας και σιδήρου, έμποροι όπλων και τροφίμων…. Και περάσαν μερικές μέρες και κλείστηκαν όλοι μέσα στα σπίτι τους. Και μια μέρα ακούστηκε ένα πολύ δυνατός θόρυβος και εμφανίστηκε μια τεράστια σκιά,  που έκρυψε τον ήλιο. Και τότε έντρομοι και έκπληκτοι αντίκρυσαν (μέσα από τις χαραμάδες των παραθύρων τους) τον …γίγαντα!

Το τι είδαν τα μάτια τους, δεν θα το πιστέψετε!

Μια «Μικρή Καληνύχτα» ευφάνταστη, ξεκαρδιστική , διδακτική και πολλή έξυπνη. Ο Μάκης Τσίτας έγραψε μια ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη ιστορία για μας παρουσιάσει πόσο εύκολο είναι να παραπλανηθούν κάποιοι από ψευδείς ειδήσεις και να σπείρουν παντού τον πανικό και τον φόβο. Είναι πιά πολύ γνωστό και στις μέρες μας πόσο γρήγορα μεταδίδεται μια είδηση μόνο που θα πρέπει να ελέγχεται από που έχουμε αυτήν την πληροφόρηση για να υπάρχει αξιοπιστία. Ο «Γίγαντας » του Μάκη Τσίτα που συμβολικά χρησιμοποιείται σαν ήρωας  βοηθάει τους μικρούς αναγνώστες να καταλάβουν το μέγεθος ενός ψευδούς γεγονότος. Το ίδιο ισχύει και με τα κουτσομπολιά που συχνά από στόμα σε στόμα αλλάζει η είδηση και φτάνει κάποια στιγμή να αλλοιώνεται τελείως η αρχική της μορφή και περιεχόμενο.  Θέλει προσοχή λοιπόν και η μετάδοση και η αφομοίωση μιας είδησης. Καλή πληροφόρηση και σωστή αναμετάδοση. Από την άλλη ο «Νάνος» Βρασίδας , δείχνει το σωστό μέγεθος  και την αλήθεια ενός γεγονότος – είδησης στην αρχική του μορφή.

Παίξτε με τα παιδιά το παιχνίδι του «Χαλασμένου τηλεφώνου» και θα κατανοήσουν πλήρως τι σημαίνει αλλοίωση, παραπλάνηση  και ψεύτικη είδηση.

Εννοιες όπως παραπληροφόρηση, συμφέρον, ψεύδος, λογοκρισία, «κίτρινος τύπος» δεν θα μπορούσαν αποδοθούν καλύτερα μέσα από μια τόσο υπέροχη ιστορία.

Το βιβλίο έχει πλούσια και ιδιαίτερη εικονογράφηση από τον Νικόλα Χατζηταμούλο και διαθέτει την εφαρμογή Qr code για να απολαύσετε την αφήγησή της από τον ίδιο τον συγγραφέα.

Ξεφυλλίστε τις πρώτες σελίδες του βιβλίο εδώ : https://www.metaixmio.gr/el/products/%CE%B5%CF%81%CF%87%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CE%BF-%CE%B3%CE%B9%CE%B3%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82

Δημοσιεύτηκε στο Cretalive.gr στις 16 Απριλίου 2022 :https://www.cretalive.gr

Θα έδινα τα πάντα* ...στα Παραμύθια του Σαββάτου!

Της Ελένης Μπετεινάκη 

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ για ποιον ή τί θα δίνατε τα πάντα;

*Θα έδινα τα πάντα, κείμενο: Έλενα Αρτζανίδου, εικόνες : Έφη Λαδά, εκδ. Ψυχογιός

Τι να γράψει κανείς για ένα τέτοιο βιβλίο που θα μπορούσε να είναι ένα κόσμημα, ένα πολύτιμο «πετράδι» όχι μόνο για βιβλιοθήκες αλλά για τον καθημερινό απολογισμό, διαλογισμό και τρόπο που βλέπουμε τη ζωή  και τα σημαντικά της.

Ο ήρωας ή η ηρωίδα του βιβλίου θα έδινε τα πάντα «για τα χρώματα, για το σχολείο, για ένα και μόνο ποτήρι γάλα, για τα βιβλία, για την ειρήνη και την οικογένεια. Θα έδινα τα πάντα για τη γιαγιά, για τους φίλους, για τον σκύλο, για τον ήλιο». Κι όπως λέει η συγγραφέας αφορμή για τη συγγραφή αυτού του πονήματος της ήταν ένα ντοκιμαντέρ της κρατικής τηλεόρασης ;ο Δρόμος προς το σχολείο! Η μικρή ηρωίδα που έβλεπε μόνο σκιές και επιθυμούσε να δώσει τα πάντα για να δει τα χρώματα ήταν αιτία και αφορμή να ξεκινήσουν πολλά ερωτήματα και αποδικωποιήσεις σχετικά με το τί είναι σπουδαίο, χρήσιμο, αναγκαίο, απαραίτητο ή απλά απολαυστικό στη ζωή.

Ξεφυλλίζοντας την κάθε σελίδα του βιβλίου εκτός από τα υπέροχα λόγια της Έλενας Αρτζανίδου, μαγεύεσαι και από τις μοναδικές ζωγραφιές της Έφης Λαδά που μοιράζει χιλιάδες συναισθήματα. Κάθε σελίδα ένα μήνυμα αισιοδοξίας και σκέψης. Κάθε σελίδα και μια διαπίστωση για τα όμορφα, τα πολύτιμα, τα σπουδαία της ζωής. Όλα αυτά που  συνήθως δεν αγοράζονται αλλά υπάρχουν διπλά μας και μέσα μας.  Για τα απλά , καθημερινά που μας κάνουν να χαμογελάμε, να γεμίζουμε την ψυχή με δύναμη, ελπίδα, χαρά και …ζωή.

Ένα βιβλίο που θα μας κάνει όλους να αναρωτηθούμε για ποιο λόγο εμείς θα δίναμε τα πάντα στη ζωή μας. Ένα βιβλίο που στα δύσκολα θα πρέπει να το αναζητάς καθημερινά. Για να σου υπενθυμίζει τι αξίζει να έχεις και πόσο σπουδαία είναι τα μικρά και συχνά αδιάφορα «δεδομένα».

Αλήθεια εσείς για ποιόν ή τι θα δίνατε τα πάντα;

Σκεφτείτε και απαντήστε αυθόρμητα και ύστερα χαμογελάστε πλατιά στη ζωή και τα σπουδαία δώρα της γιατί συχνά δεν τα έχουν όλοι όλα όσα εμείς θεωρούμε αυτονόητο να υπάρχουν…

Δείτε το παρακάτω βίντεο και αναλογιστείτε και θαυμάστε :

https://www.youtube.com/watch?v=OVOlkbJ16k8

Να νιώσετε πόσο τυχεροί είστε για όσα έχετε και πόσο λίγα πράγματα στην πραγματικότητα μας κάνουν ευτυχισμένους.

Αναζητήστε το βιβλίο και δείτε περισσότερες πληροφορίες εδώ : https://www.psichogios.gr/el/tha-edina-ta-panta.html

Δημοσιεύτηκε στο Cretalive.gr στις 16 Απριλίου 2022 :https://www.cretalive.gr

Το παιδί και το άγαλμα του Άντερσεν * …στα Παραμύθια Του Σαββάτου!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Ήταν μια φορά κι έναν καιρό  ή μήπως είναι σήμερα…ένα άγαλμα μισοβυθισμένο στο λιμάνι της Όντενσε της Δανίας. Κάποτε στα σπλάχνα αυτής της πόλης γεννήθηκε ο μεγαλύτερος παραμυθάς των τελευταίων αιώνων. Ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν!

Κι ήταν αυτό το άγαλμα δικό του, η μορφή, η σκέψη, το όνειρο!

Ήταν κι ένα μικρό αγόρι που αγαπούσε πολύ τα όνειρα και τα παραμύθια…

Στην προβλήτα του λιμανιού μαζευόταν κόσμος να δει αυτό το παράξενο θέαμα και προσπαθούσε να καταλάβει γιατί ο γλύπτης το΄ χε ρίξει μέσα στο νερό.

Και το αγόρι που θαύμαζε πολύ τον Χανς Κρίστιαν Άντερσεν είχε την δική του απάντηση. Ήταν, πίστευε,  εκεί το άγαλμα γιατί ο μεγάλος παραμυθάς εκτός όλων των άλλων αγαπούσε πολύ το νερό!

Και το αγόρι πήγαινε πάντα εκεί. Κι ας το κορόιδευαν που ήταν σιωπηλό, ονειροπόλο, μοναχό και …διαφορετικό. Το άγαλμα όμως ένιωθε την παρουσία και την ψυχή του μικρού αγοριού κι ήταν σαν να του ψιθύριζε τα παραμύθια του. Τον Μολυβένιο Στρατιώτη, τους Αγριόκυκνους, την μικρή γοργόνα…

Ίσαμε που μια μέρα το άγαλμα μίλησε και το μικρό αγόρι ταράχτηκε. Κι όταν ένιωσε γαλήνια του εκμυστηρεύτηκε  τον δικό του καημό. Και τα δάκρυα κύλισαν κι η  μοναξιά και των δυο …μοιράστηκε!

«Δεν έχει καμιά σημασία αν γεννήθηκες σε μια αυλή γεμάτη πάπιες από τη στιγμή που εσύ βγήκες από το αυγό ενός κύκνου! »

Κι ύστερα άλλη μια επέτειος γενεθλίων του μεγάλου παραμυθά! Γεμάτη λόγια, φώτα, εορτασμούς και μια παράξενη σιωπή που ‘χε κλεισμένη μέσα της μια εκκωφαντική μελωδία. Σαν το αηδόνι του αυτοκράτορα…

Και ζωντανεύουν όλα κι όλοι και θυμούνται πως η ζωή είναι  ένα παραμύθι, ένα όνειρο και  πως όλοι κάποτε ήμασταν παιδιά…

Στις 2 Απριλίου πάντα ζωντανεύουν τα παραμύθια. Πάντα θα γιορτάζουν τα βιβλία και τα παιδιά κι ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν …

Και τούτη η υπέροχη ιστορία αφιερωμένη στον μεγάλο Παραμυθά και γραμμένη από την Αγγελική Δαρλάση έχει την εφόρμηση από το μισοβυθισμένο άγαλμα του Άντερσεν στο λιμάνι της Όντενσε…

«Βυθίστηκε εκεί μετά από ένα χάπενινγκ που διοργάνωσε ο γλύπτης του, κι ακτιβιστής, Γενς Κάλσιοτ τον Οκτώβριο του 2011, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το ανολοκλήρωτο, εξαιτίας της ευρωπαϊκής οικονομικής κρίσης, σύμπλεγμα «The storytellers’ fountain», στο οποίο το συγκεκριμένο άγαλμα προοριζόταν να είναι μέρος»*

Η Αγγελική Δαρλάση μας δίνει όλες αυτές στις πληροφορίες καταλήγοντας πως ίσως το βύθισμα και η ανάδυση του αγάλματος να γινόταν κάθε επέτειο γενεθλίων του Άντερσεν και έτσι να λειτουργήσει σαν μια μεγάλη γιορτή κάθε χρόνο.

Το γεγονός λοιπόν αυτό ενέπνευσε την συγγραφέα χαρίζοντάς μας άλλη μια καινούργια  ιστορία, μαγική κι ονειρική με αστείρευτη φαντασία και νοήματα. Δανειζόμενη φράσεις και τίτλους του Μεγάλου Παραμυθά μάς ταξιδεύει στα παραμύθια του, στην ζωή και την θύμηση του, έχοντας οδηγό το ανεκπλήρωτο, το όνειρο και τις μεγάλες αλήθειες που κρύβονται σε μικρές φράσεις των παραμυθιών.

Ένα ταξίδι όνειρο, πολλά συναισθήματα, απίθανες εικόνες…

Το βιβλίο έχει εικονογραφηθεί μαγικά και μοναδικά από τον Βασίλη Κουτσογιάννη που μας ταξιδεύει με οδηγό το γαλάζιο χρώμα σε όλες του τις αποχρώσεις στο …νερό! Μας ταξιδεύει στο όνειρο και σε κόσμους φαντασίας που θες να μείνεις και να ζήσεις περισσότερο και πέρα από την κάθε εικόνα.

Ένα βιβλίο αφιερωμένο στον Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Μια στιγμή πολλών ονείρων και παραμυθιών σε ένα παραμύθι που ίσως και να υπάρχει μέσα μας…

*Το παιδί και το άγαλμα, Αγγελική Δαρλάση, εικ: Βασίλης Κουτσογιάννης, εκδ. Μεταίχμιο

Δείτε το εδώ, ξεφυλλίζοντας τις πρώτες σελίδες του : https://www.metaixmio.gr/el/products/%CF%84%CE%BF-%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B9-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF-%CE%B1%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%BC%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%81%CF%83%CE%B5%CE%BD

 Δημοσιεύτηκε στο Cretalive.gr στις 9 Απριλίου 2022 :https://www.cretalive.gr/

Χρόνια Πολλά κ. Άντερσεν... Χρόνια πολλά και σε σας!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Μια φορά κι έναν καιρό...

Ήταν μια μέρα σαν κι αυτή 2 του Απρίλη που γιόρταζαν όλα τα παραμύθια του κόσμου...

Όλοι οι ήρωες, τα ξωτικά, οι νεράιδες, οι δράκοι, οι καλοί αλλά και οι κακοί πειρατές και οι ιππότες, οι αγριόκυκνοι, ο ήλιος, το φεγγάρι, οι μάγισσες, οι νάνοι, ο λύκος και τα 7 κατσικάκια, τα τρία γουρουνάκια, τα ζώα που σταμάτησαν την συναυλία τους για να πάρουν μέρος σε αυτήν τη γιορτή. Γιόρταζαν ακόμα κι ο μικρός πρίγκηπας, η Χιονάτη, η Ραπουνζέλ, όλα τα βασιλόπουλα και οι πριγκίπισσες από τα πέρατα του κόσμου, οι βασιλιάδες και οι βασίλισσες, ο παπουτσωμένος γάτος, η Χιονάτη, η Σταχτοπούτα, ο Κοντορεβυθούλης, η Βασίλισσα του Χιονιού, το μολυβένιο στρατιωτάκι, ο Τριγωνοψαρούλης, ο βιβλιοπόντικας. Ακόμα και μια μκρή Αράχνη που σταμάτησε λίγο να ψάχνει, ένα γουρουνάκι που είχε πολύ ταλέντο, ένα δέντρο που συνέχεια έδινε, ένα φύλλο που δεν ήθελε να πέσει, ένας Πρίγκιπας Χαρταετός, μια νεράιδα Σερπαντίνα,  η μικρή Tοσοδούλα, η Τάτα, ο Πι και ο Φι, ο Θησέας και ο Ηρακλής, οι επτά νάνοι παρέα με την Πεντάμορφη και το Τέρας. 

Ένας λαγός και μια χελώνα, ένας καλόκαρδος λύκος, μια αλεπού, ένα τριαντάφυλλο, ο Ασίντ, η Ανδώ, ο Νόι και η φάλαινα, μια σοφή ελιά και μια ακόμα πιο σοφή κουκουβάγια, o Ασιρού, ο Σιγανός, ο Ισιντόρ, ο Γκαγκαρού, η Νόνα η χελώνα, ο Αμίρ, η μάγισσα Χρωματούσα, οι μήνες και οι εποχές. Γιόρταζε ακόμα κι ο Τρακατρούκας, ο Πι κι ο Φι, η νεράιδα Άχνη,η Καμέλια, Ο Νι Πι ο τελευταίος πειρατής του Αιγαίου, ένας Αρκούδος, ο Ζικ, o Οττο, ο Πινόκιο, ο Ψεύτης βοσκός, το ασχημόπαπο ένας πελαργός κι ένα λελέκι και χιλιάδες παιδιά με εκατομμύρια όνειρα.

Κι όλες οι μάγισσες βάλανε τα δυνατά τους να μπορούν τα παιδιά να χαμογελούν. Η Μάγισσα Χαρβάλω σταμάτησε τις πονηρίες και η Χαλάστρα τις ζήλιες και για πρώτη τους φορά έδιωξαν το κακό όσο μπορούσαν πιο μακριά κι συνεργάστηκαν με την Χρωματούσα να γεμίσουν τον κόσμο χαρά, χρώμα κι ομορφιά…

Κι ήθελαν όλοι αυτοί κι άλλοι τόσοι που για τους αναφέρω θα έπρεπε να γράφω όλη τη νύχτα να πουν ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους τους συγγραφείς αυτού του κόσμου γιατί χωρίς αυτούς δεν θα είχαν πάρει ποτέ ...ζωή.

Δεν θα είχε μάθει κανείς ποτέ τα νέα τους, τις περιπέτειες, τις χαρές, τις λύπες και τις αδυναμίες τους. Ας ευχηθούμε λοιπόν όλοι μας  δυνατά να συνεχίσουν να υπάρχουν τα βιβλία, τα παραμύθια και οι ιστορίες γιατί χωρίς την φαντασία, τα όνειρα και την ελπίδα, η ζωή μας θα ήταν ανιαρή, φτωχή και μονότονη...

Χρόνια πολλά αγαπημένα μας βιβλία

Χρόνια πολλά πολύτιμα παραμύθια…

Χρόνια πολλά αγαπημένοι ήρωες όλων των ιστοριών…

Χρόνια πολλά παραμυθάδες, συγγραφείς κι εικονογράφοι όλου του κόσμου...

Χρόνια πολλά κ. Άντερσεν

Χρόνια πολλά και σε σας!

Κι αφού σαν σήμερα 2 Απριλίου 1805 γεννήθηκε ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν ας θυμηθούμε : 

 “Το να ζεις μόνο δεν είναι αρκετό, είπε η πεταλούδα. Πρέπει να έχεις λιακάδα, ελευθερία και ένα μικρό λουλούδι…” 

📒📖📕📙📗📚📘❤💋

Δείτε κι εδω: https://www.cretalive.gr : Χανς Κρίστιαν ΄Αντερσεν