Ένα Μαμούν κι ένας σπουδαίος συγγραφέας, ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες… στα Παραμύθια του Σαββάτου!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Τι γυρεύουν όλα αυτά τα ζώα προϊστορικά και μη κι ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς του κόσμου σε ένα Σάββατο πρωί; Μα πρωταγωνιστούν σε μερικά από τα ολοκαίνουργια βιβλία που μόλις κυκλοφόρησαν και με πολύ μεγάλη χαρά μοιραζόμαστε μαζί σας…

Μαμούν, Αλίκη Γιαννάκη – Ματθαίος Αμανατίδης, εικ: Στέλλα Δημητρακοπούλου, εκδ. Μικρή Σελήνη

Ξου το λέγανε εκείνο το τεράστιο μαμούνι με μια μύτη που έμοιαζε με προβοσκίδα, με καβούκι και τρίχωμα πολύ στο σώμα του. Είχε κι ένα ζευγάρι φτερά, μια λύπη στο βλέμμα και μια ψυχή μικρού παιδιού. Αλλόκοτο πλάσμα, κατακόκκινο, που όμως ήθελε πολύ να παίξει στην παιδική χαρά που δεν ήταν άλλη από ένα πάρκο μέσα σε ένα πεύκο, σε μια τεράστια κουφάλα δηλαδή. Έψαχνε φίλους για να βρει κι έβαλε τα καλά του όμως η Λίλη η Πεταλούδα τον έδιωξε  με απάθεια μεγάλη, προσβάλοντάς τον ανεπανόρθωτα για την εμφάνισή του και ειδικά για την πελώρια μύτη του. Με την Πίτσα την Πασχαλίτσα δεν είχε καλύτερη τύχη. Η τσουλήθρα που με τόσο θάρρος της πρότεινε να κάνουν έμεινε μόνο σαν βαθιά επιθυμία στην ψυχή του Ξου. Όσο για τον Φρίξο τον Λιβελούλη κι εκείνος τον απογοήτευσε λέγοντάς του τα χειρότερα λόγια.  Κι έφυγε ο Ξου να κλάψει μακριά απ’ όλους κι απ’ όλα όμως η ζωή καμιά φορά τα φέρνει αλλιώς. Έγινε εκείνο το ξαφνικό «μπουμ» και ένα κλαδί που έπεσε έκλεισε τελείως την είσοδο του πάρκου… κι όλα τα έντομα αποκλείστηκαν!

Κι είχε και κρύο και χιόνι και φόβο πολύ τούτη η στιγμή. Κι ο Ξου; Τι νομίζετε πως έκανε; Τι σκέφτηκε αμέσως να κάνεις για όλα εκείνα τα έντομα που τον αποπήραν πριν;

Μόλις διαβάσετε την ιστορία θα μάθετε, και σίγουρα θα …συγκινηθείτε!

Ε,λοιπόν, αυτό το Μαμούν πολύ το αγαπήσαμε. Μια ιστορία ολόφρεσκη της Αλίκης Γιαννάκη και του Ματθαίου Αμανατιάδη για όλα εκείνα τα στερεότυπα της εμφάνισης που δημιουργούν λάθος εντυπώσεις και εκτιμήσεις για πολλούς. Έχουμε όλοι συνηθίσει, ή μας  έχουν συνηθίσει σε συγκεκριμένες και αποδέκτες εξωτερικές προδιάγραφες σωματότυπου και οποιοσδήποτε δεν ακολουθεί αυτά τα στάνταρτ συνήθως αποβάλλεται από μια παρέα, από μια τάξη, από ένα παιχνίδι, από νέες γνωριμίες. Η εμφάνιση πάντα (δυστυχώς) έδινε το έναυσμα για να ξεκινήσει μια σχέση, μια συζήτηση, μια συνεργασία. Το βιβλίο των δύο νέων συγγραφέων δίνει ένα υπέροχο παράδειγμα αυτής της νοοτροπίας και συγχρόνως καταρρίπτει πολλές λαθεμένες αντιλήψεις. Ο καθένας μας είναι διαφορετικός και τα φυσικά του χαρίσματα που ποτέ δεν είναι υπεύθυνος  ο ίδιος για την ύπαρξή  τους μπορούν να ίσως κάποιες φορές να δώσουν μια  λύση σε δύσκολες καταστάσεις. Η δύναμη, η αντοχή, η εξυπνάδα, το θάρρος, δεν έχουν να κάνουν με την κατασκευή του σώματος ή με την ομορφιά και έτσι κι ο μικρός Ξου με το ήθος, την ευγένεια,  την ψυχή και την τόλμη του σώζει όλους εκείνους που τον κορόιδεψαν, τον απόκλεισαν από οτιδήποτε και τον έκαναν  να στεναχωρηθεί πάρα πολύ. Εκείνος όμως δεν κράτησε ούτε κακία σε κανέναν, ούτε σκέφτηκε μόνο τον εαυτό του στα δύσκολα…

Ένα βιβλίο γεμάτο συναισθήματα. Φόβος, αγωνία, αποδοχή, απογοήτευση, αλληλεγγύη, χαρά, πείσμα, θάρρος, υπομονή, επιμονή, συγγνώμες, αγάπη και φιλία. Ένα βιβλίο βγαλμένο από την ίδια τη ζωή και ας έχει σαν ήρωα ένα προϊστορικό μαμούνι. Οι κοινωνίες των παιδιών κάπως έτσι είναι. Σκληρές και με βαριές κουβέντες που εύκολα απορρίπτουν ή και δέχονται κάποιον στη συντροφιά τους. Κι όταν έρθει εκείνη η απρόσμενη στιγμή του εγκλωβισμού και έχει χαθεί κάθε ελπίδα καταλαβαίνουμε πως οι αξίες βρίσκονται βαθιά μέσα στην ψυχή και όχι στα εξωτερικά χαρίσματα κάποιου. Στα δύσκολα, στα άσχημα και στα απίθανα συχνά έχουμε αρωγούς «ανθρώπους» που δεν περιμέναμε να μας σταθούν ή που στο παρελθόν αδίκως τους είχαμε παραγκωνίσει.

Ένα πολύ τρυφερό και δυνατό βιβλίο που διδάσκει χωρίς σηκωμένα δάκτυλα ή περιττά λόγια. Είναι γραμμένο σε έμμετρη μορφή που κάνει ακόμα και την αποστήθισή του πιο εύκολη από πολύ πολύ μικρές ηλικίες και έχει μια εξαιρετική εικονογράφηση από την Στέλλα Δημητρακοπούλου. Έντονα χρώματα, μοναδικά σκίτσα και συνθέσεις που τυπώνονται πολύ δυνατά σε παιδικά μυαλουδάκια.

Αγάπη γεμάτο, ανάγκη συνύπαρξής, αναζήτηση φίλων και ευκαιρία να μιλήσει γονέας ή δάσκαλος στα παιδιά του για συναισθήματα και στερεότυπα.

Ένα ολόκληρο θέατρο χάρτινων ηρώων μπορούμε  να φτιάξουμε με τον Ξου, την Λίτσα, την Πίτσα και τον Φρίξο.

Αλήθεια εσύ μπορείς να φανταστείς κι ένα δικό σου μαμούνι- έντομο και να το φτιάξεις;

Να γράψεις μια ιστορία θάρρους και φιλίας με αφορμή την γενναιότητα του μικρού Ξου;

Να ψάξεις να βρεις ποια άλλα έντομα υπάρχουν και πώς είναι φτιαγμένα;

Να φτιάξεις νέες λέξεις- ονόματα όπως έγινε με το ΜΑΜΟΥΝ ( μαμούνι και μαμούθ);

Να αναζητήσεις και να μάθεις τι ήταν τα Μαμούθ;

Και πολλές πολλές δραστηριότητες που θα σας τις δείξουμε κι εμείς από την καινούργια σχολική χρόνια που σίγουρα θα έχουμε το «Μαμούν» στη βιβλιοθήκη μας.

Να το ψάξετε  στα βιβλιοπωλεία ή κι εδώ: https://mikriselini.wordpress.com/

Οι Απίθανες περιπέτειες του κυρίου Θερβάντες, Ελένη Κατσαμά, εικ: Βασίλης Σελιμας, εκδ. Πατάκη

Το δεύτερο βιβλίο της σειράς των εκδόσεων Πατάκη : Οι Μεγάλοι όταν ήταν μικροί, μόλις κυκλοφόρησε από την αγαπημένη Ελένη Κατσαμά και μαθαίνουν ακόμα και οι μικρότεροι σε ηλικία την μοναδική και περιπετειώδες βιογραφία ενός από τους διάσημους- κλασσικούς συγγραφείς του κόσμου, του Μιγκέλ Ντε Θερβάντες. Ο περίφημος συγγραφέας του Δον Κιχώτη έζησε μια συναρπαστική ζωή που τα είχε όλα. Γεννήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου του  1547 στην Ισπανία και ο πατέρας του, ο Ροδρίγο, ήταν κουρέας και οδοντίατρος και χειρουργός και λίγο …κουφός. Συχνά τον ρωτούσαν τι θα γίνει όταν μεγαλώσει κι εκείνος σχεδόν πάντα απαντούσε: «Θα γίνω συγγραφέας, στρατιώτης, ναυτικός, εξερευνητής, και θα πολεμάω τους κακούς». Όλα όσα ευχήθηκε στη ζωή του ο Μιγκέλ το έζησε. Ήταν λάτρης του θεάτρου κι εκείνη την εποχή οι περιοδεύοντες  θίασοι ήταν αρκετοί. επίσης ο Μιγκέλ ήταν από τα παιδιά που ο πατέρας του τα έστειλε στο σχολείο και αυτόν και τα έξι αδέλφια του. Έπρεπε όμως να πάει στη Σεβίλλη κι εκεί έζησε τις πιο απίθανες ιστορίες με συναναστροφή με ανθρώπους που ήταν τυχοδιώκτες, κλέφτες, τοκογλύφοι, τραπεζίτες. Οι Ιησουίτες δάσκαλοι του όμως τον έκαναν να αγαπήσει πολύ το διάβασμα και μην παρασυρθεί απ’ όλα όσα συναντούσε στο διάβα του. Στη συνέχεια κατετάγη στον στρατό και μάλιστα σάλπαρε με ένα πλοίο για να πολεμήσει με συμμάχους του Τούρκους. Και  στην περίφημη ναυμαχία της

Ναυπάκτου τραυματίζετε πληγώνοντας σοβαρά το αριστερό του χέρι.

Λίγο αργότερα επιστρέφοντας πια στην χώρα του, το πλοίο που τον μετέφερε, μια πολεμική γαλέρα, δέχεται επίθεση από πειρατές και ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες συλλαμβάνεται  και μεταφέρεται  αιχμάλωτος στο Αλγέρι, όπου παρέμεινε για πέντε χρόνια σαν σκλάβος. Μαζεύουν χρήματα οι μοναχοί, τον απελευθερώνουν αλλά και πάλι στέκεται άτυχος. Στη  χώρα του θα φυλακιστεί ξανά και τουλάχιστον αυτή τη φορά θα του βγει σε καλό. Θα γράψει το περίφημο μυθιστόρημα του τον ανεπανάληπτο Δον Κιχώτη, μια ιστορία αγάπης, μια αστεία ιστορία που μέσα της περιγράφει και φαντάζεται όλα όσα περίπου έζησε, ένιωσε και ευχήθηκε.

Με το καλογραμμένο αυτό κείμενο της Ελένης Κατσαμά και την υπέροχη εικονογράφηση του Βασίλη Σελιμά θυμόμαστε οι μεγαλύτεροι και μαθαίνουν οι μικρότεροι την πολυτάραχη ζωή του τόσο σπουδαίου Μιγκέλ Ντε Θερβάντες. Μια ζωή που από μόνη της μοιάζει με φανταστική περιπέτεια, ένα παραμύθι σαν τον Δον Κιχώτη που διαβάζεται ακόμα στις μέρες μας και που πάντα θα αποτελεί ένα αριστούργημα και ας έχουν περάσει κοντά 400 χρόνια από τότε που γράφτηκε.

Βρείτε το εδώ:https://www.patakis.gr/product/619242/nees-kuklofories/Oi-apithanes-peripeteies-tou-kuriou-Thervantes-Seira-Oi-Megaloi-otan-htan-Mikroi/

Ήλιος, Φωτιά, Νερό…Τα τρία στοιχειά της Φύσης στο τριήμερο του Αϊ Γιάννη!

Της Ελένης Μπετεινάκη*

Μέρες  τώρα τριγυρνώ με το ποδήλατο και κοιτώ τις πόρτες, τις βεράντες, τα κάγκελα των μπαλκονιών. Ψάχνω, ψάχνω τα μαγιάτικα στεφάνια. Ελάχιστα πια τα τελευταία χρόνια και  ειδικά φέτος που η έξοδος της πρωτομαγιάς ήταν απαγορευτική. Ένα έθιμο που θα΄θελα να μη σβήσει ποτέ και που μας γυρίζει πολλά  χρόνια πίσω όλους εμάς που ΄ταν γιορτή μεγάλη το κάψιμο του την παραμονή του Αι Γιαννιού.

Χθες βράδυ βρέθηκα σε τόπο αγαπημένο. Στον δικό μας Παράδεισο, των Αρχανών, κι έτρεχε ακόμα λίγο νερό στο ξερό του ποτάμι. Κι άκουσα ένα σύρσιμο παράξενο, σαν σταμάτησα με αυτοκίνητο στη μεγάλη πέτρα, κοντά στου Σαρανταπόρου την Αμάρα. Μου φάνηκε πως είδα εκείνο το αερικό να χάνεται ανάμεσα στα δέντρα, την Νεραϊδούσα, την πανέμορφη νεράιδα του Κάτω Μύλου. Από τα χρόνια τα πολύ παλιά είναι εκείνη που  φυλάει το νερό τις νύχτες να μην το πάρουν τα άλλα ξωτικά κι οι άνθρωποι. Στάθηκα ακούνητη και προσπαθούσα να διακρίνω τη θωριά της. Δεν ένιωσα φόβο, δεν με ένοιαζε που μπορεί να μου παίρνε τη φωνή ή ακόμα και να με τράβαγε σε μέρη ονειρικά και μαγεμένα…  Άλλωστε όλες οι νεράιδες κείνου του τόπου ξέρανε πως τίποτα δεν άγγιζα, τίποτα δε ζητούσα απ’ αυτές, μόνο να θωρώ την ομορφιά των ξέπλεκων μαλλιών και το γλυκό τραγούδι τους να ακούω. Ξέρανε πως έγραφα πολλά παραμύθια για κείνες και μ΄ αφήναν στον δικό μου κόσμο να ζω…Ανήσυχη μου φάνηκε η Νεραϊδούσα. Είχε αφήσει την πηγή της ανοιχτή. Καταλάβαινε πως  κανένας πια δεν θα ΄ρχοταν με το πήλινο κανάτι του να μαζέψει το «αμίλητο» νερό. Κανένας δεν νοιαζόταν, κανέναν δεν θα πείραζε έτσι για να του πάρει τα «μυαλά» για λίγο, να χορέψουν μαζί στο φεγγαρόφωτο…Όσο για μένα, έκανε πως δεν με είδε! Ήξερε πως τ΄ονομά μου δεν είχε εκείνο τον ήχο που ήθελε να ακούσει για να γεμίσει δροσιά και φως το πρόσωπό της. Μαρία έπρεπε να έρθει, κόρη ανύπαντρη … Μόνο για τούτη τη νύχτα!

Είχε περάσει η ώρα και βιάστηκε να φύγει… Μια  λυπημένη σκιά μέσα στη νύχτα!Πέρασε ο καιρός Νεραϊδούσα, αλλάξανε οι εποχές, μείνανε μόνο οι θύμησες και οι ιστορίες!

Ένας παλιός  μύθος λέει πως το νερό του μεγάλου πηγαδιού στην Κρήτη κοιμάται κάθε νύχτα μια ώρα μόνο. Είναι η ώρα που η Λάμια, η νεράιδα ή όποιο στοιχειό προσέχει το πηγάδι ησυχάζει. Κι αν κάποιος θέλει τούτη την ώρα να πιεί νερό θα πρέπει να το ξυπνήσει ταράσσοντας το απαλά με το χέρι του, αλλιώς τρομάζει , θυμώνει και του παίρνει τα μυαλά.

Ίσως τελικά να παραμένω ακόμα ρομαντική…

Ίσως με την εμμονή μου στις παραδόσεις, στην έρευνα, στη λαογραφία, στα ήθη και έθιμα που δεν υπάρχουν να καταντώ γραφική και κουραστική, όμως πείτε μου στ΄ αλήθεια, τουλάχιστον οι άνθρωποι της γενιάς της δική μου, δεν νοσταλγείτε εκείνα τα όμορφα βράδια στις αυλές των σπιτιών, τις βεγγέρες με διάχυτη παντού τη μυρωδιά του γιασεμιού και του αγιοκλήματος; Εκείνα τα απογεύματα που μαζεύαμε δεκάρες, εικοσάρια και ίσως οι πιο τυχεροί κανένα  πενηνταράκι για το ένα και μοναδικό γλειφιτζούρι με το κοκκοράκι μια φορά την εβδομάδα, συνήθως Σάββατο; Εκείνα τα καλοκαιρινά βράδια με τον ξάστερο ουρανό, χωρίς φώτα, ξαπλωμένοι στις ταράτσες, κάνοντας όνειρα και πετώντας με την φαντασία στο …όνειρο και άπιαστο! Εκείνα τα βράδια με τις μεγάλες φωτιές του Αϊ Γιάννη στα τρίστρατα, τα στοιχήματα, τις « μουζουδιές» στα πόδια και τα πρόσωπα από τον καπνό, και εκείνη  την ξεγνοιασιά που δυστυχώς δεν ζουν πια τα δικά μας παιδιά;

Κι άρχισα να θυμάμαι πάλι, πως τούτο το τριήμερο που έρχεται είναι  από τα πιο σπουδαία του καλοκαιριού δεμένο με τις πιο δυνατές δοξασίες. Ήλιος, φωτιά, νερό… Τα τρία στοιχειά της φύσης, της ζωής. Εξουσία, δύναμη, φόβος μα και λύτρωση.

Δεμένο επίσης με τις πιο μεγάλες γιορτές του χρόνου, που το κόβουν στα δύο:Η 25^η Δεκεμβρίου με τη γέννηση του Χριστού και η 24^η Ιουνίου με την γέννηση του Ιωάννου του Προδρόμου.

Αρχαίες δοξασίες για τη δύναμη της φωτιάς, έθιμα που χάνονται στα βάθη των αιώνων που ακόμα και στις μέρες μας επιμένουν, προσπαθούν να διατηρήσουν την δόξα, τον χαρακτήρα, την έννοια όλων εκείνων που κάποτε αποτελούσαν τις βασικές συνήθειες για την αντιμετώπιση των δυσκολιών της ζωής…

23 του Ιουνίου …

Μέρα χαράς γλεντιού, πειρακτικών μαντινάδων, σατυρικών τραγουδιών. Μέρα άρρηκτα δεμένη με το πιο παλιό έθιμο που θυμόμαστε, αυτό της μεταφοράς του αμίλητου νερού για τον  Κλήδονα, γιορτή των αρχαίων προγόνων μας που έχει τις ρίζες της στα Διονύσια εν αγροίς. Αρχή τριήμερων εκδηλώσεων που θέλει τον πιο «σκληρό» μήνα του καλοκαιριού για τον αγρότη λόγω συγκομιδής και αλωνίσματος των σιτηρών, να διαψεύδει το γνωμικό : «Πρωτόλη μήνα δουλευτή δίχως χαρές και γέλια». Σαν αυτή τελείωνε η σκληρή εργασία άρχιζαν την προετοιμασία για τις μεγάλες τελετουργίες με πρώτη πρώτη τις φωτιές του Αϊ Γιαννιού. Μέρα που έπρεπε οι νοικοκυρές να ξεσκονίσουν, να σφουγγαρίσουν για να περιμένουν τις «Τύχες»…

Οι φωτιές της παραμονής του Αϊ Γιάννη .

Έθιμο που συναντάται από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους και με την γέννηση του Ιωάννου του Βαπτιστή. Όπως ήδη γνωρίζουμε από τα κείμενα της εκκλησίας ο Ζαχαρίας και η Ελισάβετ μέχρι τα βαθιά τους γεράματα δεν είχαν παιδιά και με εντολή Κυρίου απέκτησαν τον Ιωάννη. Το απίστευτο αυτό γεγονός ανακοινώθηκε με τα μέσα εκείνης της εποχής, τις Φρυκτωρίες, σε όλη την Παλαιστίνη.

Φρυκτωρίες ήταν οι φωτιές που άναβαν από κορυφή σε κορυφή βουνού για τη μετάδοση σημαντικών γεγονότων, όπως αυτό της γέννησης. Από αυτό το γεγονός καθιερώθηκαν οι φωτιές του Αϊ Γιάννη καίγοντας στεφάνια και ανθοδέσμες της Πρωτομαγιάς που κοσμούσαν τα μπαλκόνια και τις εισόδους των σπιτιών μέχρι την παραμονή της γιορτής του Αγίου.

Άλλος πάλι θρύλος λέει πως κάποτε μια κοπέλα ξεκίνησε με τη στάμνα της ανήμερα του Αϊ Γιαννιού λίγο πριν τα μεσάνυχτα να πάει στη βρύση για να φέρει το αμίλητο νερό. Στο γυρισμό της όμως, ξαφνικά την περικύκλωσαν πειρασμοί, για να την τρομάξουν, να την κάνουν να μιλήσει και να χάσει το νερό τη δύναμή του.

-Μίλα γιατί σε σκοτώνουμε! της φώναξαν.

Η κοπέλα όμως δεν έβγαλε μηλιά, αλλά από μέσα της παρακάλεσε τον άγιο να τη βοηθήσει. Αμέσως ο Άγιος μαρμάρωσε τους πειρασμούς κι έτσι η κοπέλα τράβηξε τον δρόμο της. Σαν έφτασε στο σπίτι της, έβαλε τα σημάδια στη στάμνα, τη σφράγισε και την άφησε στα κεραμίδια για να κατέβουν οι νεράιδες τη νύχτα ν αγιάσουν το νερό. Την άλλη μέρα μίλησε κι είπε τι έγινε σ΄ όλους. Έκαναν το σταυρό τους  με το θαύμα του αγίου κι είπαν στο κορίτσι να τους πάει να δουν τους μαρμαρωμένους πειρασμούς .Το κορίτσι επειδή δεν εύρισκε το μέρος γιατί ήταν σκοτάδι , άναβε στο δρόμο φωτιές. Στο μεταξύ αυτοί οι πειρασμοί είχαν ζωντανέψει ξανά κι οι χωρικοί μόλις τους είδαν , τρόμαξαν τόσο πολύ, που το έβαλαν στα πόδια. Όπως έτρεχαν στο δρόμο τους συναντούσαν τις φωτιές και τις πηδούσαν για να μην πέσουν μέσα. Κι έμεινε η συνήθεια από τότε την παραμονή της γιορτής του αγίου να πηδούν την φωτιά με γέλια, γλέντια και γιορτές.

Την  ίδια μέρα  λοιπόν εκτός από τις φωτιές έπρεπε να μεταφερθεί και το αμίλητο νερό μέσα σε μια στάμνα από τρεις ανατολικές βρύσες ή πηγάδια και από τρεις κοπέλες που τα όνομά τους ήταν Μαρία. Το πηγάδι ή η βρύση έπρεπε να ΄ναι πάνω σε σταυροδρόμι γιατί πίστευαν πως εκεί σύχναζαν οι Νεράιδες ή Νηρηίδες που θα μάγευαν το νερό και θα του έδινα την ικανότητα της μαντικής. Η προετοιμασία στην συνέχεια ήταν μεγάλη. Η στάμνα τοποθετούνταν στο κεφαλόσκαλο του σπιτιού και μέσα σε μια κρομμυδοπλεχτή   Σταύρωναν το νερό μέσα σε μια στάμνα και μέσα έβαζαν το ριζικάρι  δηλ. ένα φρούτο οι ελεύθεροι, σύμβολο νεότητας, γονιμότητας και καρποφορίας  με το μονόγραμμα τους ή κάρφωναν ένα γαρίφαλο για διακριτικό. Οι παντρεμένοι πάλι είχαν έτοιμο ένα προσωπικό τους αντικείμενο δακτυλίδι ή σκουλαρίκι, σύμβολο ευτυχίας και περιουσιακών στοιχείων για να το ρίξουν μέσα. Μαζί έλεγαν και μια μαντινάδα  όπως:

Μήλο ΄βαλα στον κλήδονα για να το ριζικάρω,

Κι αν είναι κισιμέτι μου μικιό μου θα σε πάρω.

Σκέπαζαν την στάμνα με ένα κόσκινο  κι από πάνω τοποθετούσαν ένα κόκκινο πανί διάφανο. Το χρώμα αυτό τραβούσε τις Νεράιδες για να μπορούν να δουν μέσα τα ριζικάρια, να τα μαγέψουν χωρίς όμως να μπορούν να τα πάρουν. Έδεναν το ύφασμα γύρω από το λαιμό της στάμνας με πολύχρωμο κρουσσωτό σχοινί και από πάνω τοποθετούσαν ένα κλειδί. Στη συνέχεια  τα αφήναν όλη τη νύχτα να αστρονομιστεί ενώ οι κοπέλες παραφύλαγαν ακοίμιστοι φρουροί  για να μην πειράξει κανείς τον κλήδονα.

Κάποιες κοπέλες έπαιρναν και την στάχτη που είχε μείνει από το κάψιμο των Μάηδων , την κοσκίνιζαν πίσω από μια ανατολική πόρτα και το πρωί πίστευαν πως πάνω στην κοσκινισμένη σκόνη έβρισκαν γράμματα και εργαλεία σχετικά με το όνομα και το επάγγελμα του μέλλοντος συζύγου τους.

24 Ιουνίου…Γενέθλιος Ημέρα του Ιωάννη Προδρόμου!

Την επόμενη μέρα 24 Ιουνίου πια, ο κλήδονας τοποθετούνταν σε σκιερό μέρος νωρίς το πρωί πριν προλάβει να τον δει ο ήλιος. Η μεγάλη τελετουργία άρχιζε αργά το απόγευμα όταν ο ήλιος « βουτούσε » στην νύχτα. Συγκεντρώνονταν όλοι γύρω από την στάμνα κι ένα μικρό παιδί έβγαζε από μέσα  όλα τα ριζικάρια.  Όλα ξεκινούσαν με την καθιερωμένη μαντινάδα:

« Ανοίξετε τον κλήδονα στ’ Αι Γιαννιού τη χάρη

και πουναι καλορίζικος το μήλο του να πάρει.»

Και με μαντινάδες συνεχιζόταν όλη η τελετή μέχρι το τέλος. Ύστερα τα κορίτσια μοιράζονταν το αμίλητο νερό και για τις επόμενες τρεις  μέρες έβαζαν λίγο στο στόμα τους και έβγαιναν στο δρόμο ή στα παραθύρια για να ακούσουν ένα ανδρικό όνομα κι ίσως να ήταν αυτό  του μέλλοντος συζύγου τους.

Κι οι μαντείες δεν αρκούνταν μόνο στον Κλήδονα. Υπήρχαν κι  άλλες μαντικές τεχνικές που χρησιμοποιούσαν τούτη τη μέρα. Η στάχτη από τα καμένα στεφάνια ή κομμάτι από το κόκκινο πανί ή έριχναν βραστό μολύβι στο νερό για να μελετήσουν τα σχήματά του. Σε άλλες περιοχές πάλι σαν περνούσε η ώρα κι ίσως και την επόμενη μέρα, οι κοπελιές έβγαιναν και πήγαινα σε πηγάδια με ένα καθρέφτη μαζί τους  μήπως και δουν τη μορφή του νιού που θα έπαιρναν για άνδρα τους. Κι αν δεν είχαν αποτέλεσμα, σαν έρχονταν η νύχτα βαθιά, τα μεσάνυχτα, μόνες πια στην δική τους κάμαρη, γυμνές, μπροστά στον δικό τους καθρέφτη, κοίταζαν κι εκεί στα βάθη του σαν σκιά, έβλεπαν τον ποθητό άνδρα...Εκεί μέσα στην απόλυτη μοναξιά, την νυχτιά και την σιωπή, χωρίς ντροπές ή ενοχές, αλλά με την προσμονή και την επιθυμία…

25 Ιουνίου…

Την άλλη μέρα 25 Ιουνίου πια στις δώδεκα το μεσημέρι ακριβώς πήγαιναν  σε πηγάδι που βρισκόταν σε δισταύρι και εκεί έκαναν νέες ευχές. Ρίχνανε μέσα όσο  νερό του κλήδονα είχε μείνει  και κάθε  κοπέλα έστεκε  στο χείλος του πηγαδιού κρατώντας έναν καθρέφτη με τρόπο ώστε οι ακτίνες του ήλιου να αντανακλώνται στο νερό, στην επιφάνεια του οποίου σχηματιζόταν το είδωλο του μελλοντικού συζύγου τους.

Έθιμα παλιά, γιορτές που σημάδεψαν πολλές γενιές ανθρώπων και που σήμερα τα συναντάμε να αναβιώνουν μόνο με  φολκλορικό χαρακτήρα. Άρωμα άλλων εποχών, αγνών και πιο ανθρώπινων που πάντα θα αναπολούμε όσοι τα ζήσαμε και θα προσπαθούμε να τα μεταφέρουμε όσο πιο πιστά μπορούμε στα παιδιά μας και στις επόμενες γενιές.

 «Θυμάμαι ακόμα τον ήχο του κλήματος από τις φωτιές που έκαιγαν μόλις βράδιαζε στα σταυροδρόμια του χωριού μου, τις σπίθες που πετιόντουσαν παντού. Τις φωνές και τα γέλια  όλων μας. Μικρά παιδιά κι είχαμε την έννοια να γυρίζουμε τα σπίτια των νοικοκυραίων και να τους ζητάμε τα μαγιάτικα, ξεραμένα πια, στεφάνια ή κοφίνια και παλιά καλάθια  για να τα ρίξουμε στη φωτιά, να γίνει πιο μεγάλη, να φουντώσει να φτάσει η  δύναμή της όσο πιο ψηλά γινόταν. Κι ύστερα παίρναμε σειρά ο ένας πίσω από τον άλλο να πηδήσουμε τρεις φορές,χωρίς να πατήσουμε κανένα κάρβουνο, να ξορκιστεί το κακό , να έχουμε υγεία, να ναι καλή η χρονιά που ζούσαμε ίσαμε τον επόμενο Ιούνη… Κι  ύστερα μαζευόμασταν στην αυλή της κυρίας Ειρήνης και με μαντινάδες , με γέλια και με πολλά πειράγματα ξεκινούσε η διαδικασία του Κλήδονα με το αμίλητο νερό του. Δεν καταλαβαίναμε ακριβώς τι γινόταν, μας άρεσε όμως που ήταν μαζεμένοι τόσο πολλοί άνθρωποι εκεί… Ιεροτελεστία μεγάλη κι όλοι πείραζαν  τα άλλα  κορίτσια που είχαν πάρει μέρος σ΄αυτό το « δρώμενο» έτσι ώστε να τα κάνουν να μιλήσουν ή να γελάσουν … Εκείνες όμως περίμενα υπομονετικά και σαν άδειαζε η στάμνα έπαιρναν μια γουλιά νερό, μέσα στο στόμα, «αμίλητο νερό», και έτρεχαν να στηθούν στα παράθυρα ή στην άκρη του δρόμου περιμένοντας να ακούσουν το πρώτο ανδρικό όνομα, ΄που ίσως και να΄ταν ίδιο με τον τυχερό που θα έκαναν ταίρι…. Και μύριζε η αυλή ρίγανη  και θυμάρι και ένα σωρό αλλά αρωματικά φυτά. Την επόμενη μέρα έπρεπε να τα μαζέψουμε όλα να τα αποξηράνουμε για τον χειμώνα γιατί εκτός από του Αι Γιαννιού του Φανιστή και Ριζικάρη εμείς τον φωνάζαμε  και  Ριγανά για αυτόν ακριβώς το λόγο. Μικρά παιδιά εμείς, κι όλο αυτό είχε κάτι μαγικό. Πιστεύαμε στ΄αλήθεια πως από τα σημάδια του Κλήδονα  που διάβαζαν μέσα στο νερό οι κοπελιές θα συναντούσαν τον νέο που αγαπούσαν, που ήθελε η ψυχή τους και την επόμενη  βραδιά θα φανερωνόταν και βιαζόμασταν να μεγαλώσουμε να πάρουμε μέρος κι εμείς…»**

Φωτ: Νίκος Ψιλάκης

Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές του Αι Γιάννη απ όσα ξέρεις και μου λες

Απ΄όλα αυτά που ξέρεις και μου λες που΄χουν πεθάνει …(Μάνος Ελευθερίου)

Πηγές :

Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη, Νίκος Ψιλάκης, εκδ. Καρμανωρ

Τα καλοκαιρινά, Λουκάτος Δ.Σ. Αθήνα 1981

**Ελένη Μπετεινάκη,Λόγια του αέρα, Ανέκδοτη συλλογή διηγημάτων

Ελληνικαί εορταί και έθιμα της λαϊκής λατρείας, Μέγας Γ.Α. , Αθήνα 1956

Λαογραφικά Αρχανών Κρήτης, Ελ. Ουσταμανωλάκη – Ειρ. Ουσταγιαννάκη , Μορφ.Σύλ.Αρχανών 1969.

Εφημερίδα Καθημερινή

Φωτογραφίες  :

Νίκος Ψιλάκης , Χανιά 1999

Κλήδονας στην Κρήτη αναπαράσταση : Γ.Ν. Αικατερινίδης 1980

Κυριακή 21 Ιουνίου και ώρα 21.44… Μπαίνουμε επίσημα στο καλοκαίρι!

Της Ελένης Μπετεινάκη*

21.44 το βράδυ απόψε, Κυριακή 21 Ιουνίου θα σημειωθεί το πλανητικό φαινόμενο που ονομάζουμε θερινό ηλιοστάσιο και σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη σε διάρκεια ημέρα του έτους για το Βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη, με τον Ήλιο να παραμένει στον ορίζοντα για περισσότερο από κάθε άλλη μέρα του έτους.

Πάλι ξύπνησα νωρίς. Δεν πήρα το ποδήλατο τούτη τη φορά. Πήρα να ανηφορίζω με αυτοκίνητο το δρόμο που με οδηγεί πολύ ψηλά, στον δικό μας Γιούχτα, στο ιερό βουνό, σαν μια άλλη συνάντηση με τ’  αστέρια κι ας ήταν σχεδόν ξημέρωμα.

Γιορτή του Πάτερα η σημερινή κι ο δικός μου έφυγε για πάντα πριν σχεδόν τέσσερις μήνες. Δεν είχα φέτος σε ποιον να πω Χρόνια πολλά. Αστεράκι θα΄ναι στον Ουρανό! Έτσι πίστευα από παιδί πως γίνονταν οι άνθρωποι σαν έφευγαν από τη γη. Μικρά φωτεινά αστέρια, γι’ αυτό ήταν χιλιάδες και μας πρόσεχαν τις νύχτες, μας έφεγγαν τη δική μας στράτα, μας δήλωναν έτσι την παρουσία τους… Μπορεί πάλι ο μπαμπάς μου να ‘ χει συναντήσει εκείνη την Χώρα των Παραμυθιών που λένε πως υπάρχει πίσω από τα σύννεφα, τον ορίζοντα και τ΄ αστέρια… Όπου και να είσαι μπαμπά, η θέση και η θύμηση σου θα είναι εδώ, μέσα μου, παντοτινά!

21 Ιουνίου, Κυριακή γιορτή και σχόλη λοιπόν και τελευταία μέρα της Άνοιξης. Ή καλύτερα η μεγαλύτερη μέρα του χρόνου. Το προηγούμενο βράδυ αν κι ο νοτιάς έπαιρνε τον κόσμο όλο με τα δυνατά του χτυπήματα σε δέντρα, πόρτες και παραθυρόφυλλα, είχαμε ζήσει την μικρότερη νύχτα.

Το καλοκαιράκι σήμερα το πρωί φάνηκε μαζί με τον Ήλιο απέναντι στα Λασιθιώτικα βουνά. Με ένα μάτσο στάχυα κατηφόριζε, κουτρουβαλούσε σχεδόν τις πλαγιές τους. Τα χάχανα από τα γέλια του αντηχούσαν σε ολόκληρη την πλάση. Κι όσο πλησίαζε τον έβλεπα ροδοκόκκινο, με ψάθινο μικρό καπέλο, μανίκια σηκωμένα ίσαμε τους αγκώνες του και ένα ψαράδικο παντελόνι στο χρώμα της πιο γαλάζιας θάλασσας. Ένα καλάθι κρατούσε στ’ άλλο του χέρι μ΄ όλους τους καρπούς που τον είχε φιλέψει ο παππούς ο Χρόνος, ο πατέρας του, απ΄ το μεγάλο περβόλι του. Σύκα, καρπούζια, βερίκοκα, αχλάδια, πεπόνια, ροδάκινα και σταφύλια άγουρα ακόμα, πράσινα να τα κρατά στον Αύγουστο, να του δείξει πως η σοδειά και φέτος θα προκόψει. Είχε και βότανα,μυρωδικά μπόλικα το καλάθι του. Μύριζε το βουνό ρίγανη, αρισμαρί, φασκόμηλο και δυόσμο. Κι έτρεχε με τόση δύναμη που σχεδόν έπεσε πάνω μου.

-         

-Εεεε… στάσου μια στιγμή! Μια φωτογραφία να πάρω στο ξημέρωμα κι ύστερα μπες  στ’ αμάξι να κατέβουμε στη θάλασσα! Του ‘πα όσο πιο γλυκά μπορούσα…

-     -Γρήγορα, γρήγορα έχω μαντάτα μπόλικα για την ξαδέλφη της μάννας μου, τη θεία Θάλασσα. Να στολίσω θέλω με γιρλάντες τα καραβάκια. Να βάλω χρυσόσκονη στα δίχτυα των ψαράδων. Να χαϊδέψω τα ψαροπούλια στις ακρογιαλιές. Να ψάξω να βρω την γοργόνα, την Μυριόκαλλη, να της γεμίσω κοχύλια και μαργαριτάρια τα μαλλιά της να με πάρει βαθιά στα γαλάζια νερά, να μυρίσω την αλμύρα και να γευτώ τ αλάτι, το γιατρικό της ψυχής μου.

     

Ένα σάλτο έδωσε και στρογγυλοκάθισε στο πίσω κάθισμα. Γέμισε φως, ομορφιά και αρώματα το αυτοκίνητο και μουσικές που έρχονταν από τα βάθη της γης, τον ουρανό και τα πουλιά που μας ακολουθούσαν. Σαν πομπή μοιάζαμε, με νταούλια και παράτες, σαν να πηγαίναμε σε κάποιο πανηγύρι κι είχαμε καλεσμένο σπουδαίο επισκέπτη, τρανό!Κι όσο οδηγούσα του ανιστορούσα τι πίστευαν οι άνθρωποι για τούτη τη μέρα. Κι άκουγε με προσοχή κι ανοιγόκλεινε τα γαλάζια του μάτια κι ένιωθα τη λάμψη τους πάνω και γύρω στη πλάση ολόκληρη…

Οι επιστήμονες, και  η παράδοση μας λένε πως τούτη τη μέρα ξεκινά το «Λιοτρόπι» ή θερινό ηλιοστάσιο. Η ημερομηνία που «πέφτει »κάθε χρόνο εξαρτάται από το Πάσχα, λόγω του τρόπου με τον οποίο υπολογίζουμε τις ημέρες στο Γρηγοριανό ημερολόγιο.

Η μεγαλύτερη ημέρα του χρόνου, η σημερινή δηλαδή,  είχε προχωρήσει το διάβα της  και ο πιο καυτός καιρός ήταν προ των πυλών. Στο βόρειο ημισφαίριο, αν και περιμένουν μέχρι τον Ιούλη ή τον Αύγουστο για το πιο καυτό καλοκαίρι επειδή ο ήλιος προβάλει μεγαλόπρεπα καθιέρωσαν την ημέρα τούτη  σαν Γιορτή της Μουσικής. Κι από σήμερα ξεκινά και εκείνο που ονομάζουνε «υστέρηση των εποχών». Δηλαδή αν και το καλοκαίρι είναι εδώ η πολύ ζέστη θα ξεκινήσει ένα με δύο μήνες αργότερα.  Τον Αύγουστο, το νερό των θαλασσών, θα είναι πολύ πιο ζεστό.Η γη και οι ωκεανοί χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ζεσταθούν μετά το κρύο του χειμώνα.

Απόψε λοιπόν, μιας και επίσημα μπαίνει το θερινό λιοτρόπι λένε πως ανοίγουν τα ουράνια.

Μ’  ανοιχτό το στόμα μ’ άκουγε το καλοκαιράκι! Συνέχισα απτόητη…

Οι «Πύλες » του Ομήρου, τα «Στόμια» του Πλάτωνα» είναι τα ανοίγματα που ανεβοκατεβαίνουν στον άλλο κόσμο οι ψυχές κι όσες δεν έφυγαν την ημέρα της Πεντηκοστής προλαβαίνουν τούτη την ήμερα να κάνουν το μεγάλο τους ταξίδι. Η  21^η  Ιουνίου είναι αρχή του θερινού ηλιοστάσιου και η 21η Δεκεμβρίου αρχή του χειμερινού. Η μεγαλύτερη μέρα και η μεγαλύτερη νύχτα, αντίστοιχα. Οι δύο μέρες που «κρίνεται» το φως του Ήλιου και γιορτάζεται με Φωτιά, με «φωτάκια» μικρά την μέρα του Δεκέμβρη, εκείνα των Χριστουγέννων που φωτίζουν τη νύχτα και το δρόμο του Ήλιου και με αποκορύφωμα τις πελώριες φωτιές ή λαμπαδηδρομίες την ημέρα των Φώτων  και αντίστοιχα το καλοκαίρι με τις φωτιές του Κλήδονα, του Άι Γιαννιού. Τις μέρες επίσης των ηλιοστασίων κυριαρχούν τα μαντέματα και η τύχη. Την Πρωτοχρονιά με το φλουρί της βασιλόπιτας ή την χαρτοπαιξία  τότε που η μέρα αρχίζει να μεγαλώνει, ενώ τον Ιούνιο που αρχίζει να μικραίνει, στο χάσιμο της, τα κορίτσια αναζητούν την τύχη στα μαντέματα του κλήδονα και στα σημάδια της στάχτης της φωτιάς του Άι Γιάννη.

Στα πιο παλιά χρόνια, στις 20 του Ιούνη  διανυκτέρευαν  όλη την νύχτα οι άνθρωποι, σε ομάδες τρώγοντας, πίνοντας και χορεύοντας και μόλις χάραζε σε πολλά μέρη της Ελλάδας  έβαζαν μια  μαγείρισσα μέσα στο καζάνι , περνούσαν ξύλα από τα χέρια του καζανιού και το σήκωναν τέσσερις  άνδρες. Κατέβαιναν όλοι μαζί με αυτήν την σύνθεση στην εξοχή . Εκεί περίμεναν να βγει ό ήλιος να δουν πως γυρνά εκείνη την μέρα, σαν τον τροχό της τύχης ή αλλιώτικα, και πάλι με χορό γύριζαν πίσω και πήγαιναν στην εκκλησιά.

Οι παραδόσεις, τα παρατηρήματα και τα μαντέματα βρίσκονται ακόμα στην αρχή. Τρεις μέρες κρατούν οι γιορτές , οι «καυτερές», όπως τις έλεγαν με αποκορύφωμα τις Φωτιές του Αϊ Γιάννη, στις 24 του Ιούνη που σύντομα θα δούμε αναλυτικά.

Με όλα τούτα τα παμπάλαια παρατηρήματα φτάσαμε κάτω στη θάλασσα. Είχε ανέβει ήδη ο ήλιος ψηλά. Βοριαδάκι φυσούσε και τα μαλλιά του ξανθού αγοριού ανεμίζανε ανέμελα. Κατέβηκε γρήγορα γρήγορα…Στην πρώτη βάρκα που είδε στο λιμάνι θέλησε να μπει  με μια δρασκελιά, να συναντήσει όλα, εκείνα  που μου περιέγραψε…Τον έχασα απ’ τα μάτια μου, αλλά ένιωθα πως θα μένε για πολύ καιρό γύρω μου…

Όσο για σας βγείτε απόψε το βράδυ και αγναντέψτε απ’ τα μπαλκόνια, τις αυλές τον ουρανό. Μπορεί και να προλάβετε να πείτε μίαν ευχή, μπορεί και να αναγνωρίσετε κάποια από τα δικά σας φωτεινά αστέρια.

Και στο μικρό καλοκαιράκι να ΄χετε το νου σας. Τριγυρίζει ξυπόλυτο σε αυλές, μπαλκόνια, παραλίες και σκορπά μόνο το γέλιο, τη χαρά και το φως. Να «παίζετε» μαζί του, να γελάτε και να χαίρεστε την παρέα του, σε ίσκιους και γαλάζια νερά, σε βουνοκορφές και φαράγγια. Παντού τρυπώνει και χαρίζει την ψυχή του…

Καλό καλοκαίρι … επισήμως λοιπόν!

Πες-πες μια ιστορία*… στα παραμύθια της Παρασκευής!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Η στήλη των Παραμυθιών του Σαββάτου επανέρχεται στην αρχική της θέση και μορφή, κάθε Σάββατο πρωί και εκτάκτως τις υπόλοιπες ημέρες όταν έχει να σας προτείνει βιβλία που πραγματικά ξεχωρίζουν…

«Τα βράδια όλα τα παιδιά κοιμούνται κι όλα ονειρεύονται…»

Κι ίσως να ζουν στο δικό τους παραμύθι, σε ένα κόσμο γεμάτο περιπέτεια, προκλήσεις, κινδύνους και παγωτά!

Ποιοι από σας γνωρίζετε την μεγάλη ΑΠΟΣΤΟΛΗ με το κωδικό όνομα : ΑΝΟΙΧΤΟΙ ΟΥΡΑΝΟΙ; Αν είσαι μικρό παιδί και καταφέρεις να μπεις κρυφά τη νύχτα στο αρχηγείο χωρίς να σε καταλάβει κανείς τότε σίγουρα τούτη την περιπέτεια θα την ζήσεις μοναδικά. Όμως πως ζεις κάποιος μια περιπέτεια που θα του μείνει αξέχαστη; Πρέπει να μην φοβάται, να έχει έτοιμη την ευχή του, να τολμά… Κι αν έχεις ένα φίλο να μοιραστείς όλα όσα έχεις μέσα σου τότε η ζωή γίνεται ακόμα καλύτερη!

Τι φίλος είναι όμως αυτός που τρέφεται με ιστορίες και παραμύθια; Κι η μικρή Μία πόσο χαρούμενη νιώθει με την μικροσκοπική της φιλενάδα την Πες-πες;

Να μια ιστορία που διώχνει μακριά την μοναξιά, που αναζητά το μοίρασμα, τη φιλία και την περιπέτεια. Οι επιθυμίες που συγκεντρώνονται σε πράγματα απλά που όμως δίνουν φτερά και μεγαλώνουν την μέρα, τις απολαύσεις, την ψυχή και σκορπούν χαμόγελα και πληρότητα τις νύχτες.

Η Μαρία Παπαγιάννη με τον μοναδικό και ξεχωριστό της τρόπο μας οδηγεί στα μονοπάτια της γέννησης της κάθε ιστορίας. Μας προτρέπει να μοιραστούμε τη χαρά, τη ζωή, τις στιγμές μας με φίλους ή και με το άλλο μας μισό. Πόσο αξίζει μια στιγμή αν δεν έχεις κάποιον να τη μοιραστείς; Κι όταν ανακαλύπτεις πως υπάρχουν και αλλά πλάσματα που σκέφτονται όπως εσύ, που αγαπούν τη ζωή, τα ταξίδια της ψυχής και του νου, τότε όλα γίνονται ομορφότερα.

Πως γράφεται ένα παραμύθι αν δεν τολμήσεις να ονειρευτείς;

Πόσο μεγάλη  είναι η δίψα για νέες προπέτειες και ανεξερεύνητους κόσμους;

Η Πες-Πες μπορεί να είναι μια σταλιά έχει όμως το χάρισμα του καλού ακροατή, του σιωπηλού αλλά πολύτιμου φίλου. Και τρέφει την ψυχή της μόνο με το λόγο, με τη γραφή, με την αγάπη.

Κι αν, αν στη ζωή σου νιώθεις έτοιμος και τολμηρός τότε ξεκίνα αμέσως  να κατακτήσεις όλα όσα θες, όλα όσα αγαπάς και σε κάνουν να νιώθεις καλά, δημιουργικά και μοναδικά.

Κι η Ίρις Σαμαρτζή ξέρει πως να δίνει φτερά όχι μόνο στην Μια αλλά και στην Πες-πες και να χαρίζει εικόνες που γεμίζουν ψυχή και μυαλό και ομορφαίνουν και τις δικές μας σελίδες αυτές της δικής μα ς ζωής.

Η ζωή δεν περιμένει, αναζητά στιγμές, συντροφιά, φίλους, περιπέτειες  και όμορφες ιστορίες.

Μια απ’ αυτές τις ιστορίες  είναι και τούτη δω που «τρώγεται » σαν κυρίως πιάτο από όσους έχουν φαντασία κι όνειρα!

Η περιπέτεια κάπως έτσι ξεκινά … Ψάξτε την!

*Πες-πες μια ιστορία, Μαρία Παπαγιάννη, εικ: Ίρις Σαμαρτζή, εκδ. Πατάκη

Βρείτε εδώ το βιβλίο  : https://www.patakis.gr/product/619241/diafora/Pes-pes-Mia-istoria/

Τολμήστε το όνειρο. Κυνηγήστε τα δικά σας Θέλω!

O GDPR και οι 40 κλέφτες…στα Παραμύθια της Δευτέρας σε κόμικς που δεύτερο του δεν υπάρχει!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Η στήλη των Παραμυθιών του Σαββάτου επανέρχεται στην αρχική της θέση και μορφή, κάθε Σάββατο πρωί και εκτάκτως τις υπόλοιπες ημέρες όταν έχει να σας προτείνει βιβλία που πραγματικά ξεχωρίζουν…

Πριν από ένα χρόνο περίπου είχα παρακολουθήσει σε μια κατάμεστη αίθουσα του ΙΤΕ δυο υπέροχους ανθρώπους να παρουσιάζουν ένα δια δραστικό πρόγραμμα που αφορούσε τα Προσωπικά Δεδομένα. Δεν κατάλαβα πως περάσαμε η ώρα και έφυγα μένοντας έκπληκτη με τον τρόπο παρουσίασης τόσο δύσκολων θεμάτων  εννοιών και ανιαρών, πολλές φορές, νομικών όρων με τρόπο απλό, διαδραστικό και …παραμυθένιο. Ο Δημήτρης Γραμμένος και η Ανθή Στρατάκη είναι δυο ταλαντούχοι άνθρωποι. Φυσικός η Ανθή και Κύριος Ερευνητής στο Ινστιτούτο Πληροφορικής του ΙΤΕ ο Δημήτρης, με πολλά  μεταπτυχιακά,με έναν γάμο να τους ενώνει και με αστείρευτο χιούμορ και από τους δύο που σε αφοπλίζει από την πρώτη στιγμή.

Τι έφτιαξαν αυτοί οι δύο ταλαντούχοι άνθρωποι; Ένα υπέροχο δια δραστικό βιβλίο σε μορφή κόμικ για τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων. Ένα βιβλίο που αν και αριθμεί 143 σελίδες φτάνοντας στο τέλος του νιώθεις πως ήθελες κι άλλο να χαθείς στις σελίδες, στις εικόνες και στον τρόπο γραφής των καταπληκτικών συγγραφέων.

Από που να ξεκινήσει κάποιος να σας λέει ποσό φοβερό βιβλίο είναι και τι να παραλείψει όταν δεν του έχει βρει ούτε ένα μειονέκτημα; Κάθε σελίδα και μια έκπληξη  κι ένα σωρό πληροφορίες χρήσιμες σε ό,τι άφορα την θέση μας, την σχέση μας και τα δικαιώματα-υποχρεώσεις-ταυτότητά μας στο διαδίκτυο. Ποιοι είναι οι κίνδυνοι, οι νόμοι, οι ευθύνες ,τι γνωστοποιούμε δημόσια, τι ανεβάζουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή και αλλού τι δεν επιτρέπεται, τι επιπτώσεις έχουν στη ζωή μας όλα όσα δημοσιεύουμε.

Ένα βιβλίο οδηγός να σκεφτούμε την ιδιωτική μας ζωή σε σχέση με το Διαδίκτυο!

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Οι πρωταγωνιστές του βιβλίου είναι η Ανθή, ο Δημήτρης και ο Ντι με την Πι δυο μικρά κυκλωπάκια αφού έχουν μόνο ένα μάτι το καθένα τους. Το βιβλίο έχει μια εκπληκτική εισαγωγή που μας υπενθυμίζει πως : Η σοβαρότητα βλάπτει σοβαρά την φαντασία! Για τον λόγο αυτό μας προτρέπει να χαλαρώσουμε και να διασκεδάσουμε ελευθέρα «σερφάροντας» στις σελίδες του. Με χιούμορ απίστευτο ο Δημήτρης και η Ανθή μας εξηγούν έννοιες  που φαντάζουν δύσκολες, μας κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη στους δρόμους του ιντερνέτ.

Το βιβλίο μας ανατροφοδοτεί ότι μας μαθαίνει με ασκήσεις ώστε να δημιουργήσουμε και να σκεφτούμε πρωτότυπες και παράξενες ιδέες για πάρα πολλά πράγματα.  Κι επειδή ο Δημήτρης γράφει και πολλές ιστορίες και παραμύθια θα ήταν αδύνατον ένα τέτοιο βιβλίο να μην έχει κάτι από τον μαγικό κόσμο των παραμυθιών. Όπως ας πούμε ο πρωτότυπος τους τίτλος που αμέσως μας παραπέμπει στα παλιά κλασικά και μαγικά παραμύθια. Για βαλτέ λίγο το μυαλό σας να λειτουργήσει και σκεφτείτε τι σχέση μπορεί να έχει ο GDPR με τους σαράντα κλέφτες; Κι όμως όταν ένας από αυτούς φώναξε δυνατά τον «κωδικό» της σπηλιάς που κρατούσαν τους θησαυρούς τους,  το περίφημο «Σουσάμι Άνοιξε» το απέγινε μετά; Ο Θησαυρός εξαφανίστηκε… Στη συνέχεια θυμηθείτε  το παραμύθι της Χιονάτης με την κακιά μητριά… Βρείτε τα  κοινά στοιχεία και ίσως εκπλαγείτε … Τι  να σας πούμε για  το επίσης πασίγνωστο παραμύθι της Κοκκινοσκουφίτσας που «μίλησε»  πρώτο για κλοπή προσωπικών δεδομένων; Και ποιος ασχολήθηκε στην  Μυθολογία μας και ανέφερε πρώτος την μη δημοσιοποίηση των προσωπικών στοιχείων; Ο Όμηρος στην Οδύσσειά του αναφέρει και γράφει πως σαν ο Οδυσσέας πήγε στη σπηλιά του Πολύφημου  του συστήθηκε σαν ο …Κανένας! Κάτι ήξερε  λοιπόν και κράτησε μυστική την ταυτότητά του. Για να μην σας πω για το παραμύθι της Σταχτοπούτα και τα κοινά χαρακτηριστικά με τον GDPR;

Το ύφος του βιβλίου το καταλάβατε. Όμως δεν είναι μόνο αυτά που θα βρείτε μέσα στις σελίδες του.… Η λέξη :Προσοχή… κυριαρχεί παντού γραμμένη με διάφορους τρόπους.  Μην δημοσιεύετε ασυλλόγιστα ότι νομίζετε πως δεν θα το δει κάνεις άλλος πάρα μόνο οι φίλοι σας. Θα καταλάβετε ποσό πολύ έξω έχετε πέσει μόλις συνειδητοποιήσετε όλα όσα ο Ντι, το κυκλωπάκι σας πει…

Θα μάθουμε τι είναι τα ψηφιακά, τα ενεργά  και τα παθητικά αποτυπώματα, τι θα πει επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και ποια είναι τα δικαιώματα μας αλλά και τα πρόστιμα σε περίπτωση που …αμαρτήσουμε!

Θα λατρέψετε την γιαγιά Τασία που είναι υπεύθυνη ενημέρωσης μετρά από επεξεργασία δεδομένων και όλα όσα συλλέγει  τα χρησιμοποιεί για κουτσομπολιό στη γειτονιά! Πολλά τα παραδείγματα, τα σκάνδαλα και οι υποκλοπές. Προσοχή και πάλι γιατί όλα μπορούν να συμβούν με τη δική μας  συγκατάθεση  αλλά και όλα μπορούν να σταματήσουν πάλι με την δική σας παρέμβαση.

Κι όσο δυσκολεύουν οι έννοιες που πραγματεύεται αυτό το μοναδικό βιβλίο τόσο μα απλουστεύουν τη ζωή οι συγγραφείς του. Με πολλά παραδείγματα και με καθησυχαστικό τρόπο μας λένε πως μπορούμε πάντα να επέμβουμε και να σταματήσουμε πολλές κακόβουλες κινήσεις που αφορούν τη διασπορά και κατοχή των δικών μα προσωπικών δεδομένων.

Θέλετε επίσης να μάθετέ τι σχέση έχει το υπέροχο παιδικό τραγούδι :Βγαίνει η βαρκούλα του ψαρά με τους κωδικούς χρήσης στο διαδίκτυο; Ε, αυτό που θα σας αποκαλυφθεί δεν το είχατε σκεφθεί ποτέ. Διαβάστε και αφεθείτε στη μαγεία της δημιουργίας και φαντασίας του Δημήτρη και της Ανθής. Ακόμα πιο ξεκαρδιστικό είναι η σχέση του διαδικτύου με το πολυαγαπημένο ποιηματάκι : Αχ κουνελάκι…

Επίσης θα καταλάβετε πολύ καλά τι σημαίνει : Πσάρεμα!

Κι όλα μα όλα όσα έχουν γραφτεί σε αυτό το βιβλίο θα σας βοηθήσουν να γνωρίσετε καλύτερα πως να προστατευτείτε στο χάος του διαδικτύου. Θα γελάσετε, θα εκπλαγείτε, θα καταλάβετε ποσό έξυπνο και μοναδικό είναι αυτό το βιβλίο μόλις το πάρετε  στα χέρια σας.

Νομίζω ότι δεν πρέπει να λείπει από κανένα σπίτι και πως όλα τα παιδιά που μπαίνουν στη διαδικασία να σερφάρουν στο ίντερνετ και να χρησιμοποιήσουν  για πρώτη φορά παιχνίδια, κωδικούς και ηλεκτρονικές διευθύνσεις ΠΡΕΠΕΙ να έχουν τον GDPR και τους σαράντα  κλέφτες σαν ακοίμητο φρουρό και βοηθό τους ώστε να μην πανικοβάλλονται ή παρασύρονται.

Δεν γίνεται να μην κάνω μια αναφορά στον εκπληκτικό εικονογράφο Νικόλα Στεφαδούρο για τους απίθανους χαρακτήρες του και την μοναδική του πένα. Φαντάζομαι πως η συνεργασία και των τριών τους έδωσε ένα άριστο αποτέλεσμα σε ένα βιβλίο που θα έχεις πάντα διπλά σου, στο γραφείο, στην τάξη όπου χρειάζεται, για να συμβουλεύεσαι, να γελάς και να νιώθεις ασφαλής για κάθε σου κίνηση  σε σχέση με τα προσωπικά σου δεδομένα.

Ανθή, Δημήτρη και Νικόλα πραγματικά σας ευχαριστούμε πολύ. Γέλασα με το πανέξυπνο χιούμορ σας. Έμαθα, συνειδητοποίησα, αγχώθηκα και ηρέμησα και φυσικά κατάλαβα για μια ακόμα φορά πως :

Τα παραμύθια λένε  πάντα την αλήθεια και πως πάλι εμείς οι Έλληνες πρωτοπορήσαμε σε πολλά, όπως συμβαίνει εδώ και χιλιάδες χρόνια!

Ο GDPR και οι 40 κλέφτες υπάρχει και ως διαδικτυακό μάθημα στο mathesis.cup.gr https://mathesis.cup.gr/courses/course-v1:Law+GDPR+19E/about

 

Βρείτε το βιβλίο εδώ: https://www.cup.gr/book/o-gdpr-kai-oi-40-kleftes/

Για μικρούς και μεγάλους…

Η Μυρτώ, η Φωτούλα κι ένας ψαράς...στα Παραμύθια του Σαββάτου!

Ιστορίες να τις λες!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Η στήλη των Παραμυθιών του Σαββάτου επανέρχεται στην αρχική της θέση και μορφή, κάθε Σάββατο πρωί και εκτάκτως τις υπόλοιπες ημέρες όταν έχει να σας προτείνει βιβλία που πραγματικά ξεχωρίζουν…

Ιστορίες για την πίστη στον εαυτό μας, για τους φίλους, την αγάπη, τα όνειρα, τους στόχους. Για όλα εκείνα που φοβόμαστε να κατακτήσουμε για το περιβάλλον που πρέπει να προστατεύσουμε.

Η Μυρτώ και το βουνό, Κιμ Χίλγιαρντ, εκδ. Ψυχογιός

Μυρτώ είναι το όνομα της μύγας πολύ πολύ διαφορετικής. Μιας μικρής μύγας που είχε μεγάλα σχέδια για τη ζωή της. Ήθελε πάρα πολύ να ταξιδέψει και βασικά να σκαρφαλώσει σε ένα πολύ ψηλό βουνό. Ήθελα ακόμα να οργανώσει ένα δείπνο και να συναντήσει έναν καρχαρία. Τα έγραψε όλα με τη σειρά στις σημειώσεις της και ξεκίνησε αμέσως να βάζει σ’ εφαρμογή τα Θέλω και τα όνειρά της. Οι δικοί της όλοι την αποπήραν, σχεδόν την απογοήτευσαν με πολλές συμβουλές αποτροπής ‘όσων σχεδίαζε. Εκείνη όμως είχε στο  μυαλό της  έναν και μόνο κανόνα: «Άκου αυτούς που λένε ότι ΜΠΟΡΕΙΣ!» Και  ξεκίνησε την δική της περιπέτεια…

Πέρασε δυσκολίες, μικρές λύπες, μεγάλες χαρές αλλά όσο και αν ήρθανε στιγμές που την έκαναν να θέλει να τα παρατήσει δεν το έκανε. Και έφτασε ίσαμε την κορυφή του ψηλότερου βουνού …στον κόσμο. Τι άλλαξε στην συνέχεια θα το μάθετε μόλις διαβάστε το υπέροχο βιβλίο της Κιμ Χίλγιαρντ!

Μια πολύ δυνατή ιστορία που αγαπά την περιπέτεια και όσους δεν δειλιάζουν μπροστά σε εμπόδια. Θάρρος, τόλμη και θετική ενέργεια. Η μύγα δεν είναι τίποτα άλλο πάρα ένα μικρό και ενοχλητικό έντομο για μας ή και αδιάφορο. Όπως συμβαίνει και στη ζωή που κάποιοι άνθρωποι χωρίς να κάνουν φασαρία καταφέρνουν πολύ δύσκολες αποστολές. Ωστόσο στο βιβλίο της Κιμ Χίλγιαρντ αποκτά όλα εκείνα τα προτερήματα που έχει ανάγκη κάποιος για να προχωρήσει στη ζωή του και να φτάσει στον τελικό προορισμό, στόχο κι επιθυμία του. Η αδιάφορη μύγα γίνεται έμπνευση για πολλούς που δείλιαζαν να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους. Και η ζωή συνεχίζεται με νέες προκλήσεις και νέους στόχους.

Η σημασία της οικογένειας, των φίλων, οι επιρροές  και το φιλτράρισμα των δικών τους απόψεων σε σχέση με τα δικά μας Θέλω. Τι χρειάζεται στη ζωή να κάνεις για να πετύχεις; Να βάζεις στόχους, να πιστεύεις στον εαυτό σου. Να μην ακούς κανέναν από αυτούς που λένε πως δεν μπορείς να τα καταφέρεις και να ξεκινάς χωρίς καθυστερήσεις όλα όσο θέλεις να αποκτήσεις-κατακτήσεις στη ζωή σου. Ένα βιβλίο για την ενθάρρυνση, τις προκλήσεις της ζωής, την αυτοπεποίθηση, την ωριμότητα στη σκέψη και τις αντοχές.

Με λίγα λόγια θα σας κατακτήσει η μικρή Μυρτώ και θα την λατρέψουν τα παιδιά για ένα ακόμη λόγο. Κανείς δεν περιμένει πως ακόμα και μια μύγα έχει όνειρα και μπορεί να τα πραγματοποιήσει.

Η εικονογράφηση από την ίδια την συγγραφέα είναι απλά εξαιρετική!

Για παιδιά από τεσσάρων χρόνων!

Δείτε εδώ το βιβλίο και διαβάστε ένα μικρό απόσπασμα : https://www.psichogios.gr/h-myrtw-kai-to-boyno.html

Η Φωτούλα αγαπούσε τα πλαστικά,(Celia loved plastic) Νικόλας Ανδρικόπουλος, εκδ. Πατάκη

Η Φωτούλα είναι μια φώκια. Μια μικρή άπειρη φώκια που είναι χαρούμενη σαν παιδί. Παίζει, βουτάει στα νερά, κάνει τούμπες και λατρεύει τα χάδια και τα φιλιά, ειδικά της μαμάς της. Μια μέρα βρήκε ένα πλαστικό μπουκάλι κι άρχισε να παίζει μαζί του. Την άλλη μέρα μια πολύχρωμη πλαστική μπάλα της κίνησε το ενδιαφέρον. Ένα πλαστικό καλαμάκι, ένα πλαστικό ποτήρι, ένα  κουτάκι αναψυκτικού, μια πλαστική οδοντόβουρτσα και ένα μεγάλο πλαστικό δίκτυ. Κι ήταν όμορφη η ζωή με τα πλαστικά για την μικρή Φωτούλα. Ίσαμε εκείνη τη μέρα που μια πλαστική σακούλα έκανε την  εμφάνισή της στη θάλασσα. Τώρα πια ο κίνδυνος για τη ζωή της ήταν τεράστιος!

Τι έγινε θα το ανακαλύψετε μέσα στο βιβλίο που έγραψε  και εικονογράφησε, όπως πάντα άλλωστε εκπληκτικά ο Νικόλας Ανδρικόπουλος.

Αγαπημένος εικονογράφος και συγγραφέας παιδικών βιβλίων ο Νικόλας μας, μας δίνει την δική του οπτική ματιά για την ασυλόγιστη και επικίνδυνη για όλους χρήση και κατανάλωση πλαστικών ειδών που συχνά καταλήγουν στις θάλασσες και καταστρέφουν το περιβάλλον θαλάσσιο και μη. Η Φωτούλα θα πρέπει να γίνει σύμβολο για όλους ώστε η προστασία του πλανήτη, των θαλασσών, των ακτών και της δικής μας ζωής που είναι άμεσα συνδεδεμένη με την φυτική και ζωική αλυσίδα να είναι πρωταρχικό μέλημα μας. Το βιβλίο απευθύνεται σε πολύ τρυφερές ηλικίες σχεδόν από τριών χρόνων θέλοντας να αφυπνίσει συνειδήσεις και να τυπώσει στην ψυχή και το μυαλό ακόμα και των πιο μικρών παιδιών πως το πλαστικό δεν είναι το καλύτερο υλικό για παιχνίδι και για καθημερινή χρήση από κανέναν μας. Το κείμενο είναι απλό, περιεκτικό και ουσιώδες με σαφείς υποδείξεις για αποφυγή πλαστικών πάρα την εύκολη, πολύχρωμη και εντυπωσιακή χρήση τους. Αγαπημένη ηρωίδα πρόκειται να γίνει η Φωτούλα που επίσης την ζωντάνεψε με τα πινέλα του ο Νικόλας Ανδρικόπουλος και την αγαπήσαμε ήδη αρκετά.

Βρείτε περισσότερα για το βιβλίο εδώ : https://www.patakis.gr/product/618645/vivlia-paidika--efhvika-paidikh-neanikh-logotexnia/H-Fotoula-agapouse-ta-plastika-Celia-Loved-Plastic/

Νότια, Ντάνιελ Ντάνκαν, εκδ. Φουρφούρι

Ένας ψαράς, ένα πουλί, μια σχέση ζωής, αγάπης και αφοσίωσης. Ένας μοναχικός ψαράς που μια μέρα ανακαλύπτει ένα πουλί στη βάρκα του με σπασμένη φτερούγα.  Ο ψαράς περιποιήθηκε το τραύμα του πουλιού και το είχε κοντά του για να το φροντίζει.

Οι μέρες περνούσαν και ο ένας απολάμβανε τη συντροφιά του άλλου. Όμως σαν ο καιρός κρύωσε και το  πουλί δεν θα μπορούσε να επιβιώσει στον Βορρά, ο ψαράς άλλαξε ρότα και  επέλεξε να τον ταξιδέψει Νότια, για να βοηθήσει τον φτερωτό του φίλο..

Πόσα συναισθήματα χωράνε σε εκατό πενήντα οκτώ λέξεις. Τόσες είναι οι λέξεις ενός μαγικού βιβλίου πού επίσης έχει εικονογραφηθεί υπέροχα και που μας δίνει μηνύματα  για την μοναξιά, την φιλία, την φροντίδα, την συμπόνια, τον αποχωρισμό και το νόημα της ζωής. Της ζωής που σαν υπέρτατο αγαθό για κάθε ζωντανό οργανισμό χρειάζεται αγάπη, φίλους, και τα δικά της φτερά κυριολεκτικά και μεταφορικά να ταξιδέψει, να επιβιώσει και να ολοκληρώσει τον κύκλο της.

Τρυφερή ιστορία γεμάτη συναίσθημα κι αλήθειες. Γεμάτη περίσσευμα ψυχής, καλοσύνης, ανθρωπιάς και ισορροπημένης σκέψης και δοτικότητας. Παράδειγμα τρανταχτό τούτος ο ψαράς για μικρούς και μεγάλους για όλα εκείνα που θεωρούμε σπουδαία στη ζωή αλλά συχνά οι υλικές απολαύσεις σκιάζουν την τόλμη, την αφοσίωση και το πραγματικό νόημα της ύπαρξης όλων μας.

Μια περιπέτεια που συγκινεί, διδάσκει και γαληνεύει την ψυχή των παιδιών. Προτρέπει, ψάχνει και απολαμβάνει στιγμές που αξίζουν να ζει κάποιος. Μέχρι που μπορεί να φτάσει η αγάπη; Μέχρι Νότια και πάλι πίσω μόνο για να προσφέρει, για να δοθεί και ας μείνει μόνος του στο τέλος εκείνος που έχει αποφασίσει πως τίποτα δεν του ανήκει σε εαυτή τη ζήση. Πως όλα γίνονται μόνο σαν θέλει ο ίδιος χωρίς ανταλλάγματα, χωρίς μεγάλές προσδοκίες. Έτσι προχωράει σωστά το κάθε βήμα, έτσι ισορροπεί το θέλω με το πρέπει, το ταξίδι με το άγνωστο, την περιπέτεια με την εμπειρία.

Για τα ταξίδια και τις επιλογές της ζωής μας. Για τους σκοπούς και τα πραγματικά νοήματα. Για τους φίλους, την αγάπη και την μοναξιά.

Για όλα τα παιδιά που αγαπούν τα ζώα, τα πουλιά, τον άνθρωπο και τα ταξίδια…

Βρείτε το εδώ : https://brainfood.gr/proion/notia/

Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου 2019 (για τις εκδόσεις 2018)!

Ανακοινώθηκαν πριν από λίγο από το Υπουργείο Πολιτισμού τα Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου 2019, για τις εκδόσεις του 2018

Το Κρατικό Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων για παιδιά απονέμεται εξ ημισείας στην Κατερίνα Λαγού για το έργο με τίτλο Χαρίλαος; Τι όνομα είναι αυτό; εκδόσεις Ψυχογιός 2018 και στη Μαρίζα Ντεκάστρο για το έργο με τίτλο 2651 ημέρες δικτατορίας, εκδόσεις Μεταίχμιο 2018

Το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου απονέμεται κατά πλειοψηφία στην Σοφία Μαντουβάλου για το έργο με τίτλο, Το αγόρι που διάβαζε στις κότες παραμύθια, εκδόσεις Πατάκη 2018

Το Κρατικό Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου απονέμεται κατά πλειοψηφία στον εικονογράφο Josep Antoni Tàssies Penella και στην συγγραφέα Αγαθή Δημητρούκα για το έργο με τίτλο Αν, εκδόσεις Καλειδοσκόπιο 2018

Το Κρατικό Βραβείο Εφηβικού-Νεανικού Βιβλίου απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Βασίλη Παπαθεοδώρου για το έργο με τίτλο Τη νύχτα που έσβησαν τ’ αστέρια, εκδόσεις Καστανιώτη 2018

Οι βραχείες λίστες είχαν ως εξης:

Κατηγορία Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου

1. Αγγελική Δαρλάση, «Το ωραιότερο χριστουγεννιάτικο στολίδι», εκδόσεις Μεταίχμιο 2018
2. Άντρη Αντωνίου, «Πού πήγε το γέλιο σου Ορσαλία;»,  εκδόσεις Πατάκη 2018
3. Γεωργία Γαλανοπούλου, «Οι Ψηλοκάραβοι»,  εκδόσεις Πατάκη 2018
4. Κυριάκος Χαραλαμπίδης, «Σαλιγκάρι και Φεγγάρι», εκδόσεις Καλειδοσκόπιο 2018
5. Σοφία Μαντουβάλου, «Το αγόρι που διάβαζε στις κότες παραμύθια», εκδόσεις Πατάκη 2018
6. Φωτεινή Φραγκούλη, «Το πίσω μπαλκόνι», εκδόσεις Πατάκη 2018

Κατηγορία Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου

1. Αιμιλία Κονταίου εικονογράφηση, Χρήστος Μπουλώτης συγγραφή, «Ποιος είναι ο πλανήτης των Χριστουγέννων;»,  εκδόσεις Καλέντης 2018
2. Célia Chauffrey εικονογράφηση, Ροδούλα Παππά συγγραφή, «Μια φορά κι έναν καιρό ένα ελαφάκι», εκδόσεις Νεφέλη 2018
3. Ντανιέλα Σταματιάδη εικονογράφηση, Ιωάννα Μπαμπέτα συγγραφή, «Παραμύθια με καρπούζι», εκδόσεις Μεταίχμιο 2018
4. Ντανιέλα Σταματιάδη εικονογράφηση, Μάκης Τσίτας συγγραφή, «Και βγάζω το    καπέλο μου…», εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη 2018
5. Πέρσα Ζαχαριά εικονογράφηση και συγγραφή, «Η φάλαινα, το αγόρι και η θάλασσα ανάμεσά τους», εκδόσεις Καλειδοσκόπιο 2018
6. Josep Antoni Tàssies Penella εικονογράφηση, Αγαθή Δημητρούκα συγγραφή, «Αν»,  εκδόσεις Καλειδοσκόποιο 2018

Κατηγορία  Εφηβικού – Νεανικού Βιβλίου

1. Βασίλης Παπαθεοδώρου, «Τη νύχτα που έσβησαν τ’ αστέρια», εκδόσεις Καστανιώτη 2018
2. Γιώργος Χατζόπουλος, «Νι Πι ο τελευταίος πειρατής του Αιγαίου και το νερό της ζωής», εκδόσεις Πατάκη 2018
3. Ελένη Δικαίου, «Ο τελευταίος Έλληνας της Σμύρνης», εκδόσεις Πατάκη 2018
4. Κυριάκος Αθανασιάδης, «Power Kid», εκδόσεις Στερέωμα 2018
5. Μαρούλα Κλιάφα, «Η ιστορία ενός νεαρού gamer», εκδόσεις Πατάκη 2018
6. Τούλα Τίγκα, «Τ’ άλλο μισό του κόσμου», εκδόσεις Πατάκη 2018

Κατηγορία Βιβλίου Γνώσεων για Παιδιά

1. Ελένη Γερουλάνου, «Ένας αρκούδος μια φορά», εκδόσεις Πατάκη και Μουσείο Μπενάκη 2018
2. Κατερίνα Λαγού, «Χαρίλαος; Τι όνομα είναι αυτό;»,  εκδόσεις Ψυχογιός 2018
3. Μαρία Αγγελίδου, Αντώνης Παπαθεοδούλου, «Καράβια που έπαιξαν με τη φωτιά», εκδόσεις Ίκαρος 2018
4. Μαρίζα Ντεκάστρο, «2651 ημέρες δικτατορίας», εκδόσεις Μεταίχμιο 2018
5. Ροδούλα Παππά, «Όταν μεγαλώσω…», εκδόσεις Νεφέλη 2018