Τα παραμύθια του Σαββάτου...

…γράφει, σχολιάζει, προτείνει και παρουσιάζει η Ελένη Μπετεινάκη*

Λίγο πριν φύγει το καλοκαίρι και έρθει το φθινόπωρο με ένα σωρό καινούργιες ιστορίες, τα παραμύθια μας φιλοξενούν τρεις  συγγραφείς που η φαντασία, το ταλέντο και οι ιστορίες τους έχουν συχνά αποσπάσει τις καλύτερες κριτικές και διακρίσεις εδώ και πολλά χρόνια.

Σ΄έναν μικρό πλανήτη μια φορά κι έναν καιρό, όλα τα παράξενα, τα μαγικά και τα απίστευτα μπορούν να συμβούν, όλα όσα οι μεγάλοι αδυνατούν να λύσουν και μόνο τα παιδιά ξέρουν να βρουν τον τρόπο να κυλήσουν όλα ομαλά. Αγάπη χρειάζεται, σκέψη και απλότητα. Κι αν τα παιδικά χρόνια είναι  γεμάτα περιπέτειες και δράση, μυστικά και αταξίες που σημαδεύουν τη ζωή, καμιά φορά, φτάνει η  στιγμή που όλα αλλάζουν και έρχονται τα πάνω κάτω  και όσα κοροϊδεύαμε ή αρνιόμασταν να δειχτούμε αποκτούν άλλη διάσταση και νόημα. Και αν ακόμα πιστεύεις στις νεράιδες και τα παραμύθια ….ε, τότε,  η πιο παράξενη ευχή σου θα βγει αληθινή …

Τρεις φορές κι έναν καιρό σ έναν πλανήτη μακρινό, Λότη Πέτροβιτς – Ανδρουτσοπούλου( εικον. Άννα Μενδρινού – Πέτρος Ζαμπέλης), εκδ. Πατάκη

Υπάρχει κάπου στο διάστημα μακριά ένας πλανήτης με ένα  περίεργο όνομα. Τον λένε Αμυαλία και μοιάζει πολύ με τη γη. Εκεί ζει κι ένα μικρό αγόρι, ο Εξυπνούλης… Όλα κυλούσαν κανονικά , ώσπου μια μέρα εμφανίστηκε στον ουρανό του ένα τεράστιο πορτοκαλί ,μαγικό, αστέρι, ο Αστερίσιος. Είχε ανθρώπινη λαλιά και έκανε τις επιθυμίες των κατοίκων του μικρού πλανήτη , πραγματικότητα. Γέμισε  αυτοκίνητα, καράβια και χρυσάφι. Το αστέρι δεν ήθελε κανένα παραπονούμενο κάτοικο,  αλλά όπως συμβαίνει συχνά με τους ανθρώπους που δεν ευχαρίστιουνται  εύκολα με ότι τους δωρίζεται, εκείνοι συνέχισαν να γκρινιάζουν και να φωνάζουν γιατί δεν ήξεραν πώς να χειριστούν τις καινούργιες καταστάσεις. Μέχρι και σε δύο στρατόπεδα χωρίστηκαν κι ετοιμάστηκαν να κάνουν πόλεμο. Τότε το δάκρυ του μικρού αστεριού έσταξε πάνω στον Εξυπνούλη κι εκείνος  κατάλαβε πως το μόνο πράγμα που ήθελε η χώρα τους ήταν …αγάπη.  Ο Εξυπνούλης ζήτησε από τον Αστερίσιο να τους χαρίσει κάτι που θα χαρούν τα παιδιά γιατί οι επιθυμίες των μεγάλων μόνο μπελάδες θα μπορούσαν να τους φέρουν. Η Αμυαλία γέμισε με όμορφους κήπους, οι αρρώστιες χάθηκαν και το φαγητό δεν έλλειψε ποτέ πια από κανέναν.

 Μιαν άλλη φορά ο Εξυπνούλης που σαν μεγαλώσει ήθελε να γίνει αστροναύτης, όπως πολύ σωστά είχε διαβάσει τη σκέψη του ο Αστερίσιος, ακολούθησε μια αποστολή μεγάλων στο διάστημα που προσπαθούσαν να βρουν την αρχή και το τέλος του κόσμου. Τη λύση στο « πρόβλημα» των μεγάλων ,τη βρήκε αυτός, σύμφωνα με όσα είχε μάθει στο σχολείο,  για το… άπειρο.

Και στην τελευταία του περιπέτεια ακούει την μυστική συζήτηση των χρωμάτων στο ξέφωτο του δάσους. Συζητούσαν για την δυσαρέσκεια τους από την συμπεριφορά των ανθρώπων και το σχέδιο τους να μετοικήσουν σε νέους πλανήτες. Έτσι τα χρώματα άρχισαν να εξαφανίζονται το ένα μετά το άλλο και να δημιουργούνται χίλια μύρια προβλήματα στην καθημερινότητα των κατοίκων της Αμυαλίας. Μόνο το μαύρο έκανε μια μικρή χάρη στον Εξυπνούλη που στάθηκε μοιραία. Άφησε στην μύτη ενός μολυβιού το χρώμα του. Ένα άσπρο σύννεφο που φτιάχτηκε από ένα  απελπισμένο ζωγράφο βοήθησε να μεταφέρει  το μήνυμα που έγραψε με το μολύβι του ο Εξυπνούλης στα χρώματα και να τα συγκινήσει ώστε  να επιστρέψουν στον μικρό πλανήτη… 

Κι όλοι έζησαν καλά κι οι κάτοικοι της Αμυαλίας ακόμα καλύτερα.

Μια ιστορία με την αστείρευτη φαντασία και το μοναδικό ταλέντο της κ. Λότης που επάξια τιμήθηκε με το βραβείο του Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου για την πρωτοτυπία και την ευρηματικότητα των επεισοδίων της σύμφωνα με το πνεύμα της εποχής.

Τ΄ αυγουστιάτικο φεγγάρι, Βούλα Μάστορη,( εικον. Νικόλας Ανδρικόπουλος) εκδόσεις Πατάκη 

Εκείνα τα χρόνια τα παλιά όλα  ήταν διαφορετικά. Τα παιδιά έπαιζαν με τις ώρες στις αλάνες, στις εξοχές , στις ανηφοριές και κάμπους, στα φαράγγια και τις λίμνες. Χωρίς να φοβούνται. Μια τέτοια παρέα είναι  και αυτή της Άννας ή καλύτερα της Μάου Μάου , όπως την φωνάζουν οι κολλητοί της, που καταφέρνει με τις πλάκες, τα αστεία και την ευστροφία της, αν και κορίτσι , να γίνει ο αρχηγός της γειτονιάς, μάλιστα ανάμεσα σε τόσα αγόρια. Όλοι τους παιδιά Δημοτικού, σκαρφίζονται χίλια δυο πράγματα για να περάσουν το χρόνο τους με περιπέτειες μοναδικές και ανεπανάληπτες. Μόνο με κορίτσι δεν μοιάζει η Άννα στους τρόπους και την συμπεριφοράς της, αλλά δεν την νοιάζει και πολύ αυτό. Ζουν όλα, μια παιδική ηλικία ξεγνοιασιάς, χαράς που ίσως κάπου να θυμίζει και εκείνα τα δικά μας τα χρόνια. Και τι δεν έκαναν, και που δεν πήγαν με τις ιδέες της. Στον Γατσοπνίχτη, στον Καταρράκτη, στο ξωκλήσι με το νεκροταφείο, στην Ανηφοριά, στις φυλακές. Μια αναδρομή λοιπόν, μια θύμηση σε εκείνα τα χρόνια , στις συνήθειες και συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων , εκεί γύρω στις δεκαετίες του ’60 και ΄70.Κι έτσι περνούσαν οι μέρες κι οι γιορτές, των Χριστουγέννων, της Αποκριάς με γλέντια και …φωτιές, ως την Πασχαλιά. Κι ύστερα ήρθε το καλοκαίρι και ξαφνικά όλα άλλαξαν. Η Άννα δεν θέλει πια να γυρνά μόνο με αγόρια αλλά της αρέσουν πια τα όμορφα πράγματα και τα φορέματα… Μάλλον εκείνη η …εφηβεία , έχει χτυπήσει την πόρτα της και στους φίλους της το ίδιο συμβαίνει. Ίσως με αφορμή εκείνο το έργο «Τ΄ Αυγουστιάτικο φεγγάρι», όλοι να νοιώσουν, να γευτούν την αλλαγή που έρχεται κι όλα εκείνα που υπεράσπιζαν με μανία  και θάρρος, να τους φανούν ανούσια .Καινούργιοι δρόμοι θα ανοιχτούν μπροστά τους και σκέψεις και συναισθήματα…

Μια διαδρομή νοσταλγική , μια ιστορία για μεγάλα παιδιά που θα γεμίσει τις ψυχές τους χρώματα, αρώματα και μυρωδιές μιας άλλης εποχής και ίσως μέσα από τούτο το βιβλίο να καταλάβουν και τη δική τους αλλαγή, στο σώμα, στη σκέψη και στην καθημερινότητά τους, ακόμα και αν δύσκολα μπορούν να την εξηγήσουν.

Το ψαράκι που μπορούσε να ευχηθεί, Ρένα Ρώσση – Ζαϊρη,( Εικον : Λιάνα Δενεζάκη) εκδ. Ψυχογιός

Ο Κόλι είναι ένα μικρό ψαράκι που έχει ένα χάρισμα από την νονά του που κανένα άλλο ψάρι στο βυθό δεν έχει. Μπορεί ότι ευχηθεί με την ψυχή του, να το αποκτήσει και αυτό χάρις σε ένα μικρό λαθάκι που έκανε η νονά του , σαν το μοίρανε και άλλαξε τις λέξεις στην δική της ευχή. Το μικρό ψάρι δεν ξέρει την δύναμή του από την αρχή κι όταν την ανακαλύπτει, μόνο σε μπελάδες μπλέκεται. Χάνεται η δασκάλα του από την τάξη, γεμίζει με παιχνίδια το δωμάτιο του και τον βυθό με όλα τα ζωντανά του δάσους και τα λουλούδια. Ο πανικός που επικρατεί θα δώσει τη θέση του στην …τάξη σαν ευχηθεί ξαναγίνουν  όλα όπως ήταν παλιά. Θα μάθει και θα καταλάβει, ο μικρός Κόλι, πως πρέπει να χρησιμοποιούμε τις ικανότητές μας προς όφελος όλων και με αρκετή προσπάθεια. Τα έτοιμα  «πράγματα» , χωρίς κανέναν κόπο δεν είναι πάντα τα καλύτερα.

Μια ιστορία διδακτική  για μικρούς αναγνώστες με μια υπέροχη – ζωντανή και λαμπερή εικονογράφηση…

Έχει τιμηθεί με έπαινο από την γυναικεία λογοτεχνική συντροφιά.

*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός

Δγμοσιεύτηκε στο cretalive.gr στις 30 Αυγούστου 2014: http://www.cretalive.gr/culture/view/ta-paramuthia-tou-sabbatou40/188095

Τα παραμύθια του Σαββάτου!

…γράφει, σχολιάζει, προτείνει και παρουσιάζει η Ελένη Μπετεινάκη*

Μυρωδιές αλησμόνητες φέρνουν τούτες η ιστορίες, Χρώματα , αέρα και δώρα του δάσους, αρκεί  ξέρει κάποιος να τα γευτεί, να τα μυρίσει και να τα ερμηνεύσει. Μικρές συμβουλές για παιδιά που δύσκολα δέχονται τα νέα μέλη σε μια οικογένεια. Αγάπη, ζήλεια αλλά και ευθύνη, συναισθήματα ανάκατα στην αρχή. Και για το τέλος , αν και όλοι γνωρίζουμε τα παραμύθια δεν τελειώνουν ποτέ, ένα βιβλίο για ένα σχολειό που  το καλύτερο μάθημα μαντέψτε ποιό είναι; Ναι, σωστά, το βρήκατε. Είναι τα παραμύθια γιατί  όπως γράφει κι η κυρία Γαλάτεια, αυτό λένε οι σοφοί του κόσμου κι εκείνη τους πιστεύει…

Θέλετε την αλήθεια; Κι εγώ…

Μια καρδιά στα δεξιά, Εύη Γεροκώστα( εικον: Αιμιλία Κονταίου), εκδ. Παρρησία

Κανέλα, λεβάντα, γιασεμιά, μυρωδιές που μοσχομυρίζουν και δύσκολα ξεχνιούνται, που είναι κλεισμένες μέσα στην ντουλάπα μαζί με κείνο το ξεχασμένο φόρεμα. Ένα φόρεμα που χαρίστηκε μια μέρα σ ένα κορίτσι, που το΄θελε να το φορέσει την ωραιότερη μέρα της ζωής του. Που το ζήτησε μια μέρα από το δέντρο, που δεν μιλεί αλλά νοιώθει. Και το δέντρο του κανε το χατίρι, μόνο που το πράσινο φόρεμα, Που σαν να πήρε το χρώμα του από τα φύλλα του, είχε μια καρδιά στα δεξιά. Κι έτσι κάπως γεννήθηκε τούτο το παραμύθι, από ένα λάθος, από μια λάθος θέση, εκείνης της καρδιάς πάνω στο φόρεμα. Έτσι ξεχάστηκε, κλεισμένο στην ντουλάπα του κοριτσιού, για μέρες, χρόνια ίσως , ώσπου μια μέρα κι ενώ εκείνη η καρδιά στη λάθος θέση συνέχιζε να χτυπά, το φόρεμα με το θυμωμένο κορίτσι επιστρέφεται στο δέντρο. Η βελούδινη καρδιά «πέφτει» στο χώμα  και οι μικρές κλωστές που ΄ταν ραμμένη πάνω του ,μένουν εκεί. Τότε  μιαν άλλη  μέρα όλα θα αλλάξουν κι  ένα αγόρι θα κάνει την καρδιά του κοριτσιού να μαλακώσει  και το φόρεμα που θα της το χαρίσει αυτό το αγόρι, θα « αποκτήσει » την καρδιά στην σωστή της μεριά.  Γιατί η υπομονή πάντα επιβραβεύεται, γιατί ο θυμός προκαλεί πόνο και γιατί η αγάπη όλα τα αλλάζει..

Αλλά και γιατί μια παραμυθού σαν την Εύη δεν θα μπορούσε παρά να γράψει μια υπέροχη ιστορία που ακούγοντας την , να ζωντανεύει  με την φωνή της και την μοναδική μουσική του Γιάννη Μυγδάνη  και τις ζωγραφιές της Αιμιλίας Κονταίου, μπαίνεις κι εσύ στο όνειρο και ταξιδεύεις μαζί με τις μέρες, τις νύχτες, πάνω από την πόλη, το δάσος, το δέντρο, το κορίτσι  ίσαμε νάρθει  εκείνη η μία , η μοναδική στιγμή , της ωραιότερης μέρας της ζωή σου!

Για μικρά παιδιά μα και για μεγάλους που αισθάνονται παιδιά!

Μην Τρως τη μαμά μου! Εύη Τσιτιρίδου ( εικον. Ναταλία Καπατσούλια), εκδ. Παπαδόπουλος

Πόσο δύσκολο είναι για την Ρηνούλα, αλλά και για όλα τα παιδιά του κόσμου, να αποδεχτούν το νέο μέλος στην οικογένεια σαν θα έρθει. Οι εικόνες στο μικρό μυαλουδάκι είναι πάντα διαφορετικές .Η  Ρηνούλα δεν μπορεί να κατανοήσει απολύτως τίποτα. Κι όταν πια έρθει το νέο αδελφάκι , τότε τα πράγματα σκουραίνουν ακόμα πιο πολύ. Βεντουζάκη τον φωνάζει τον μικρό της αδελφό γιατί είναι πάντα κολλημένος στο στήθος της μαμάς. Η μαμά, όμως έχει πάντα λύσεις για όλες της τις απορίες και υπομονή και κατανόηση… Αλλά δεν φτάνει αυτό και  η Ρηνούλα αποφασίζει να αναλάβει μόνη  της τη δράση και να λυθεί το θέμα μια και καλή! Αφού ο μικρός δεν παίρνει από κουβέντες , ένα παιχνίδι που η ίδια σχεδιάζει  για κανόνες ειδικής συμπεριφορά ς…προς την μαμά… ίσως να φέρει το αποτέλεσμα που επιθυμεί ή ακόμα κι αν του μάθει πως κανονικά τρώνε οι άνθρωποι. Αυτό το σήμα με το STOP είναι αναγνωρίσιμο από όλους. Όλα αλλάζουν σαν η Ρηνούλα παίρνει δώρο από την μαμά και τον αδελφότης το άλμπουμ με φωτογραφίες της δικής της βρεφικής ηλικίας και τότε καταλαβαίνει…

Γιατί ή ζήλεια είναι συναίσθημα φυσιολογικό που νοιώθουν όλα τα αδέλφια, γιατί ο φόβος της άρνησης και  ο « πόνος» της δεύτερης θέσης είναι  συχνά πολύ δυνατός. Ένα βιβλίο τρυφερό πολύ για κείνους τους πρώτους δύσκολους μήνες του νεοφερμένου μωρού στο σπίτι, για παιδιά που πασχίζουν να βρουν λύσεις για να είναι αποδεκτά και πάντα στην καλύτερη θέση της καρδιάς της μαμάς…

Για παιδιά από 5 χρονών

Ελάτε να διαβάσουμε παραμύθια, Γαλάτεια Γρηγοριάδου – Σουρέλη, ( εικον : Κατερίνα Χαδουλού) εκδ. Ψυχογιός

Μια αγκαλιά γεμάτη παραμύθια είναι ετούτο το βιβλίο, το νέο και μοντέρνο μάθημα που διδάσκεται  στο  μεγάλο , μοναδικό και καινούργιο σχολειό του δάσους που δέχεται όλα τα ζώα και τα πουλιά .

Πρώτη πρώτη η ιστορία του κυρ Μέντη του γκριζωπού γαϊδαράκου του κυρ Θανάση, που ΄χε φωνή τραγουδιστή , λέγαν τα παιδιά, σαν διαλαλούσε την πραμάτεια στις γειτονιές. Μόνο που το πήρε πάνω του ο κυρ Μέντης, αυτό που του παν τα παιδιά για την φωνή του κι έγινε υπερήφανος πολύ. Δεν καταδεχόταν πια ούτε το μικρό του δωμάτιο που χε σαν γείτονα τον Πέτρο ένα μαύρο άλογο. Αποφάσισε να πάει κι αυτός στην ιππευτική σχολή και το πάθημα του, σαν τον βρήκε λιπόθυμο ο κυρ Θανάσης του γίνε μάθημα…

Κι ύστερα ακολουθεί η ιστορία του σκύλου του Μαύρου και της γάτας της Ασπρούλας που μάλωναν συνέχεια. Ώσπου μια πρωτοχρονιά η Ρηνούλα, η μικρή σπιτονοικοκυρά τους,  έπαθε μια μεγάλη ζημιά. Το κρέας που είχε για να μαγειρέψει η μαμά της, στους καλεσμένους της το βράδυ …χάθηκε και ο Μάυρος, αν και υπαίτιος, κατηγόρησε την γάτα που διώχθηκε αμέσως  στα κεραμίδια. Το βράδυ όμως της Πρωτοχρονιάς , όλα μπορούν να συμβούν , ακόμα και μια γάτα να συγχωρέσει έναν « χωριάτη » σκύλο .

Τρίτη ιστορία εκείνη το κόκκινου και του μαύρου μυρμηγκιού, παράδειγμα προς μίμηση για φίλους και εχθρούς, για ανήμπορους και άρρωστους όπως συνέβη στο παραμύθι με τον μικρό Στρουμπουλάκη που αν δεν ήταν ένας « θανάσιμος» εχθρός του εκεί στο δάσος όταν τον κτύπησαν και τον άφησαν τραυματισμένο στην άκρη, σίγουρα όλα στη ζωή του θα είχε τελειώσει.

Τελευταία, η  ιστορία  της κυρίας Τσαλαβούτα, μιας τσιπούρας που κοιτάζει μόνο τον εαυτό της και τα παιδιά της. Κι όταν βρεθεί σε κίνδυνο παρακαλεί τον ξιφία να μην την φάει, πράγμα που η ίδια ξεχνά σαν συναντά την μικρή κι ανυπεράσπιστη σαρδέλα.

Ιστορίες διαλεκτές , όπως είναι τα καλά παραμύθια που σκοπό έχουν και να διδάξουν και να παρηγορήσουν  αλλά πάνω απ όλα να διασκεδάσουν!

Για παιδιά από 6 χρονών

*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός

Δημοσιεύτηκε στο Cretalive.gr στις 23 Αυγούστου 2014 : http://www.cretalive.gr/culture/view/ta-paramuthia-tou-sabbatou39/186564

Τα παραμύθια του Σαββάτου!

Της Ελένης Μπετεινάκη

 

Τ΄ αυγουστιάτικο φεγγάρι το ολόγιομο, γεννά ιστορίες πολλές. Για δράκους, πριγκίπισσες, ξωτικά, μάγους, νεράιδες, και κείνα  τα παραμύθια, τα παράξενα που όλα μπορούν να συμβούν όλα τα άψυχα να ζωντανέψουν. Όπως μια καρπουζιά να φυτρώσει στην μέση τ΄ ουρανού πάνω σε ένα σύννεφο  ή μια υπέροχη μουσική από τη φωνή των τζιτζικιών να το κάνει να χαμογελάσει ή ακόμα και να κλειστεί στο χώμα φέγγοντας μόνο για έναν κήπο. Έτσι γίνεται στα παραμύθια , αυτά και άλλα πολλά ανιστόρητα αλλά πάντα με την  φαντασία ενός συγγραφέα, που δεν τελειώνει ποτέ!

Ο κλέφτης των καρπουζιών, Χρήστος Μπουλώτης,( Εικον : Φωτεινή Στεφανίδη),εκδ. Πατάκης

Αύγουστος ήταν, εκείνα τα χρόνια τα παλιά ,στην Πόλη,  και κανείς δεν ήξερε αν όλα όσα συνέβαιναν ήταν αληθινά ή …παραμύθια. Όπως η καρπουζιά που σκαρφάλωσε  πάνω ψηλά στον ουρανό,  σ΄ένα σύννεφο που έμεινε ακίνητο και φύτρωσε ένα και μόνο καρπούζι, θεόρατο που σκίαζε την Πόλη από το μέγεθός του κι ήταν γλυκό σαν πετιμέζι. Χόρταιναν μ αυτό όλοι οι κάτοικοι  και οι  ξένοι  που την επισκέπτονταν, οι περαστιοκοί, οι ι καμηλιέρηδες, οι ναυτέμποροι, οι  σαλτιμπάγκοι, οι  κτιστάδες και οι  χαλκιάδες.

Μόνο που όλες από τότε, όλες οι άλλες  καρπουζιές μαράθηκαν. Κανένας δεν παραπονέθηκε γι αυτό . Ισα ίσα γλέντια και χοροί γίνονταν και η φήμη του έφτασε σ όλο τον κόσμο. Για να το κόψουν ανέβαιναν στον ουρανό εκατό ζευγάρια χήνες δεμένες με κόκκινες κορδέλες που πάνω τους κρέμονταν παλληκάρια.

Την τρίτη χρονιά όλα άλλαξαν, κάποιος  έκλεψε  το μεγάλο καρπούζι  κι όσους κι αν έβαλε να ψάξουν, ο μεγάλος άρχοντας απ άκρη σ΄ άκρη του ορίζοντα, κανείς δεν το είχε δει. Τα χρόνια περνούσαν και το ίδιο συνέβαινε κάθε χρόνο  με τον κλέφτη των καρπουζιών.  Η  λύση  δόθηκε  όταν ένα δεκάχρονο αγόρι , ο μικρός γιος του φούρναρη, ανέβηκε και κρύφτηκε μέσα σ αυτό, παραφυλώντας  να δει ποιος θα ερχόταν. Ένα όμορφο παλληκάρι ήταν ο κλέφτης, θλιμμένο , που βάζοντας  σε δοκιμασία τον μικρό γενναίο αγόρι του διηγήθηκε την μαγεμένη του ιστορία. Μια ιστορία για τον άρχοντα του Αμάραντου Χαμόγελου, μιας άλλης ξακουστής πολιτείας που ζήλεψε ο μάγος με την τσίγκινη καρδιά και την μάγεψε κι όλα έγιναν  θλιμμένα και στενάχωρα. Μέσα από περιπέτειες και  μαγικές στιγμές  που συμβαίνουν μόνο στα παραμύθια  και με  συντροφιά  τη  φλογέρα του μικρού αγοριού ,που έπαιζε μουσική, τα μάγια λύθηκαν , το χαμόγελο επέστρεψε στην Χώρα του παλικαριού  και μαζί του κι οι χαρές, οι κάτοικοι, η ομορφιά και τα πανηγύρια. Ο μικρός γιος του Φούρναρη έγινε Υπουργός του Θάρρους στην δική του Πόλη, και η Ιστορία έγραψε με χρυσά γράμματα ένα σωρό εκδοχές  για το τέλος της. Τούτη, την παραμυθένια,  ο ίδιος διέσωσε για να θυμούνται όλοι τον « κλέφτη των Καρπουζιών »!

Κι όπως λεν τα παραμύθια έζησαν όλοι καλά κι εμείς  καλύτερα. Ένα παραμύθι από τούτα τα παλιά γεμάτο χρώματα, εικόνες και νοσταλγικές στιγμές. Ο μύθος άραγε που συναντά την αλήθεια σε μια Πόλη που παραμένει θρύλος  και μαγεία ακόμα και στις μέρες μας;  Ίσως γιατί τον  Αύγουστο με τον ξάστερο ουρανό και το ολόγιομο φεγγάρι , πάντα οι ιστορίες ζωντανεύουν  και εκείνες που  γράφονται, είναι οι πιο όμορφες , οι πιο παρα΄ξενς και οι πιο μαγικές!

Γιατί χαμογελάει αυγουστιάτικο φεγγάρι, Θάλεια Αντωνιάδη, (εικον: Χρήστος Δήμος), εκδόσεις Καστανιώτη.

Όλοι γνωρίζουμε τον μύθο του Αισώπου , που θέλει τον τζίτζικα να είναι τεμπέλη και να κάθεται όλη μέρα σε ένα κλαδί να τραγουδά σ΄όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού , ενώ το μυρμήγκι δουλεύει ασταμάτητα για τις προμήθειες του χειμώνα. Ο βασιλιάς των τζιτζικιών, μην αντέχοντας άλλο αυτή τη « συκοφαντία » για τον λαό του, καλεί τον τελάλη Τζικ για να μαζέψει μια μέρα όλα τα τζιτζίκια, και να τους πει πως είναι καιρός να ψάξουν να βρουν μια δουλειά να τους ταιριάζει.  Ύστερα από διάφορε μικροπαρεξηγήσεις και ασάφειες , καταφέρνουν  να συγκεντρωθούν και να ακούσουν το βασιλιά τους, χωρίς όμως να ενθουσιαστούν και πολύ με την ιδέα του. Σε μια βδομάδα που ανανεώνεται το ραντεβού τους κανείς δεν έχει βρει δουλειά ταιριαστή για ένα τζιτζίκι κι ο καθένας έχει επιστρέψει στη φωλιά του κάνοντας αυτό που μόνο τόσο καλά ξέρει να κάνει, να τραγουδά. Ο βασιλιάς καταστεναχωρήθηκε και πήγε στο δάσος να κλάψει με την ησυχία του. Εκεί συνάντησε την κουκουβάγια που και κείνη είχε τις στεναχώριες της. Δεν έβρισκε κανέναν μουσικό για την μεγάλη γιορτή, την νύχτα της αυγουστιάτικης πανσελήνου  και ήταν σε απόγνωση. Τότε, ήρθε η μεγάλη ιδέα στην κουκουβάγια, εκείνη της συνεργασίας των δύο « λαών» και όλα άρχισαν να παίρνουν μια ευχάριστη εξέλιξη. Τα τζιτζίκια θα έφτιαχναν μια τεράστια χορωδία και ορχήστρα με μαέστρο τον ίδιο τον βασιλιά και θα αποκτούσαν επιτέλους μια δουλειά,  και οι κουκουβάγιες θα είχαν αυτό που επιθυμούσαν για την γιορτή της Κουκουβάγιας, χορωδία και μουσική! Οι πρόβες άρχισαν και σαν έφτασε η μεγάλη στιγμή, όλα ήταν υπέροχα. Ακόμα και το ίδιο το φεγγάρι άρχισε να χαμογελάει από ευχαρίστηση , σαν άκουσε αυτήν την θεσπέσια μελωδία, κάτι που συνέβαινε για πρώτη φορά ύστερα από  αιώνες ατελείωτων μοναχικών περιπάτων του στον ουρανό.

Συνεργασία λοιπόν, φιλία και έξυπνες λύσεις και τι άλλο μια βραδιά μαγική με οδηγό τον μάστορα της νύχτας του καλοκαιριού, την Αυγουστιάτικη Πανσέληνο !   

Που πήγε το φεγγάρι απόψε; Βούλα Μάστορη,( εικον: Σόνια Μηταλιά) εκδ. Πατάκης

Το φεγγάρι στα παραμύθια έχει συνήθως γελαστό, κίτρινο πρόσωπο, κάνει βόλτες τα καλοκαιρινά βράδια στο στερέωμα ή στους κήπους και παρέα σε όλους τους ανθρώπους μα πιο πολύ σ ΄όλα εκείνα τα παιδιά που ξενυχτούν ή που κοιμούνται έξω  τις νύχτες  που η ζέστη είναι  αφόρητη, για λίγη δροσιά. Έτσι  τούτο το φεγγάρι στην ιστορία της κ. Βούλας , μιας ιστορίας που ίσως και να την έζησε μαζί με τα αδέλφια της, θέλοντας να μάθει  με κάθε τρόπο για το τι είναι επιτέλους αυτή η Σελήνη, οι φάσεις και ο προορισμός της. Την είπαν λοιπόν με  τρόπο επιστημονικό, με ποιητικό και με τον πιο όμορφο απ΄όλους , τον παραμυθένιο, αυτόν που όλα μπορούν να συμβούν. Ίσως να πουν  και να ακούσουν ένα σωρό φεγγαροκουβέντες.

Κι αφού όλα μπορούν να συμβούν στα παραμύθια , ίσως το φεγγάρι να φυλακιστεί για λίγο στον κήπο και να τα « πει» λιγάκι με την Αφροδίτη. Κι εκείνη θα προσπαθήσει να φτιάξει ένα φεγγάρι καταδικό της, με ασημόχαρτο και χάντρες και άλλα πολύτιμα κι ένα τζάμι να το σκεπάζει πάνω από την μικρή του τρύπα στο χώμα. Και αν μείνει για πάντα εκεί να λάμπει  και να  γίνει φίλος της; Να μείνει εκεί; Ε, τότε το φεγγάρι θα της λέει πολλές κουβέντες… Οι άνθρωποι όμως  θα το ψάχνουν στον ουρανό κι ας έχει πραγματοποιήσει η Αφροδίτη το όνειρό της. Που πήγε άραγε το φεγγάρι, ενώ θα έπρεπε να λάμπει απόψε, θα αναρωτιούνται όλοι …

Μια μόνο νύχτα , μέσα σε ένα παραμύθι το φεγγάρι θα βρεθεί σε έναν κήπο , παρέα μόνο με ένα κοριτσάκι κι αυτό ώσπου να ακουστεί η δυνατή φωνή του μπαμπά να λέει σε όλους καληνύχτα !

Έτσι είναι  οι νύχτες με φεγγάρι, ξυπνούν ιστορίες, ανθρώπους και όμορφες στιγμές γεμάτες με ασημένιο φως και φεγγαροκουβέντες !

*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός 

Δημοσιεύτηκε στο cretalive.gr στις 16 Αυγούστου 2014 :http://www.cretalive.gr/culture/view/ta-paramuthia-tou-sabbatou38/185152

Τα παραμύθια του Σαββάτου !

Τα παραμύθια του Σαββάτου …γράφει, σχολιάζει, προτείνει και παρουσιάζει η Ελένη Μπετεινάκη*

Ιστορίες για παιδιά που μιλούν μέσα από τις ζωγραφιές τους, που φίλοι τους είναι όλα τα ζωντανά και τα άψυχα που ίσως να ΄χουν περισσότερη ψυχή από όλους τους άλλους . Ιστορίες για παιδιά που διαφέρουν αλλά είναι  καλλιτέχνες  μ ΄ό,τι αγαπούν και καταπιάνονται.  Ιστορίες για χαμένους θησαυρούς και αγάλματα, όμορφους τόπους, μυστήρια και περιπέτειες. Έτσι  είναι τα παραμύθια, ψέματα να ΄ναι άραγε ή αλήθεια. Φαντασία θέλει να τα δημιουργήσεις, γεγονότα που έχουν συμβεί να τα διηγηθείς και διάθεση να γράψεις, να  ακούσεις , να διαβάσεις και να νοιώσεις πως τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο αρκεί να το θες πολύ και να το …κυνηγάς ! 

Πολυξένη, Στέλλα Μιχαηλίδου,(εικ: Πέρσα Ζαχαριά) εκδ. Παπαδόπουλος

Πως γίνεται να έχεις φίλους χάρτινες βαρκούλες, ιπτάμενα σκουφάκια, χίλια δυο πουλιά, μικροσκοπικούς Αγγέλους, πολύχρωμες πεταλούδες, μαγικά πινέλα  και να μην είσαι φίλη με τους ανθρώπους; Λίγο οι λέξεις που δεν μπορούσαν εύκολα να βγουν, οι απορίες που δυσκολεύονταν να πάρουν μια ανάσα και να φύγουν από μέσα της, και στο σχολείο , στο θρανίο της η Πολυξένη ήταν  πάντα μόνη. Κανείς δεν είχε την υπομονή να την ακούσει, να τη συντροφέψει στα παιχνίδια και στους κόσμους της και τη θέση των πραγματικών, πήραν όλοι αυτοί, οι φανταστικοί της φίλοι. Μόνο το …πινέλο της ήταν αχώριστο απ αυτήν. Ήταν πάντα εκεί , σύντροφος πιστός στα δύσκολα, στην μοναξιά της στην ψυχή. Ήταν οι λέξεις της… Μόνο μια μέρα όταν ήρθε η καινούργια δασκάλα που συνέβη εκείνο το μαγικό, της μίας στιγμής, κι όλα άλλαξαν. Όχι ,η Πολυξένη δεν ήταν …ξένη. Πήρε την δύναμη των αγαπημένων της φίλων κι άρχισε να τραγουδά σαν γάργαρο νερό σαν ποτάμι που τρέχει και ποτές δεν σταματά, σαν λουλούδι, σύννεφο, χάδι, σαν το γαλάζιο τριαντάφυλλο που τόσο καιρό καθόταν εκεί στο μικρό της μάγουλο…

Κι όλα άλλαξαν, κι οι άλλοι κατάλαβαν πως όσο  διαφορετικός και να είναι κάποιος, ότι και να του συμβαίνει στη ζωή του πάντα υπάρχει τρόπος να εκφραστεί και να δείξει την πραγματική του αξία και τότε ίσως η μοναξιά να φύγει ….και οι φίλοι να γίνουν πραγματικοί!

Υπέροχο, συγκινητικό, τρυφερό παραμύθι για μικρά και μεγάλα παιδιά που η ζωή δεν ήταν τόσο χαρισματική μαζί τους και οι άνθρωποι γύρω τους δεν έμαθαν ποτέ να τους ακούν, να περιμένουν και να μην βγάζουν εύκολα ταμπέλες και συμπεράσματα …

Για παιδιά από 5 ετών…

Ένας ασπρόμαυρος ζωγράφος, Λίνα Μουσιώνη, (εικ. Κατερίνα Βερούτσου), εκδ. Μεταίχμιο

Σε μια χώρα παραμυθένια στον αστερισμό του Καλειδοσκοπίου, ζούσε η Πανθερίνα Εβελίνα μια όμορφη πριγκίπισσα με μακριά εβένινα μαλλιά που βαριόταν να μην κάνει …τίποτα. Έτσι, αψηφώντας τις απαγορεύσεις των γονιών της ,πηγαίνει στο δάσος των Ψηλών  Εβένων για μια βουτιά στην επικίνδυνη λίμνη Βούτα – Βούτα. Εκεί, την είδε ο Φωτόνιους Φίλμους , μαθητευόμενος φωτογράφος, την ερωτεύτηκε αμέσως και την παντρεύτηκε. Έζησαν ευτυχισμένοι στην Χώρα του Φωτόνιους κάτω από την πατρίδα της Εβελίνας  με πολύ χαρά και δουλειά, τσάγια, εκδηλώσεις και αμέτρητες υποχρεώσεις. Μια μέρα γεννήθηκε και ο γιος του ζευγαριού που χωρίς να ξέρει  κανείς γιατί ήταν ένα παιδί …ασπρόμαυρο! Από πολύ μικρός έδειξε το ταλέντο του στην ζωγραφική με μια μικρή ιδιαιτερότητα. Δεν μπορούσε να ζωγραφίσει με χρώματα , ζωγράφιζε μόνο με το άσπρο και το μαύρο και θέματα σχετικά μόνο με αυτά τα δύο.

Η μητέρα του, όπως θα έκαναν σχεδόν όλες οι μανάδες του κόσμου, θέλησε να « βελτιώσει » την όραση του γιού της και τον πήγε στον διάσημο οφθαλμίατρο Ματία Ορατό. Η διάγνωση ήταν έλλειψη βιταμινών !Τίποτα δεν έγινε όμως, και  με τον καιρό τον πήγε σε έναν άλλο διάσημο γιατρό εκείνο τον αλλεργιολόγο Φάμπιο Φαγούρα που του έδωσε να πίνει για όλη του τη ζωή ένα σιρόπι πολυχρωμίνης και καθημερινά χυμό φρούτων και λαχανικών από τα χρώματα του ουράνιου τόξου. Ούτε όμως η επίσκεψη στον διάσημο ψυχολόγο  Μάξιμο Ψυχούλα που διάγνωσε παιδικό τραύμα από υπερβολικό χρώμα , έφερε αποτέλεσμα. Ίσως  μάλιστα να έβαλε πράγματα και ανθρώπους …στη θέση τους! Κανείς δεν ξέρει τι πραγματικά έγινε …όλοι όμως συμφωνούν πως ο Ασπρόμαυρος ήταν ένας εκπληκτικός ζωγράφος.

Μια υπέροχη ιστορία με πολύ φαντασία και …χρώμα παραμυθιού που διδάσκει , ψυχαγωγεί και συμβουλεύει για εκείνο το περίφημο θέμα της διαφορετικότητας και την αποδοχή της  από τους  άλλους. Δύσκολο κάποιες φορές να μας  δεχτούν , όπως πραγματικά είμαστε  και όχι όπως θα ήθελαν αυτοί , να είμαστε.

Για παιδιά από 8 ετών …

Το δέκατο έβδομο κιβώτιο, Διονύσης Λεϊμονής,( εικ: Λευτέρης Κούρτσογλου) εκδ. Πατάκης

Τσίριγο, Κήθυρα ή νησί της Αφροδίτης, εκεί στη μέση του πελάγους που συναντιούνται όλες οι θάλασσες, το Αιγαίο, το Iόνιο και το Κρητικό. Όποιο όνομα κι αν έχει , η ιστορία, οι μύθοι, οι παραδόσεις, η ομορφιά του, είναι αμέτρητα. Μια παρέα παιδιών παραθερίζει και αυτή κάθε καλοκαίρι σε τούτο τον τόπο και όπως όλα τα παιδιά θέλει να μάθει, να εξερευνήσει, να διασκεδάσει με ότι πιο συναρπαστικό έχει να τους δώσει τούτο το μέρος . Και τι πιο σπουδαίο από ένα όνειρο που ίσως κάποια στιγμή να γίνει πραγματικότητα. Την ιστορία των μαρμάρων του Παρθενώνα, που τόσο βίαια και άδικα έφυγαν από την πατρίδα μας, την ξέρουμε όλοι μας. Το ναυάγιο που  έγινε στα νερά του κόλπου του Αβλέμονα με το πλοίο Μέντορα και τους θησαυρούς που βρέθηκαν στο βυθό του, επίσης μας είναι  γνωστό ή λίγο γνωστό. Η ικανότητα όμως ενός συγγραφέα να δημιουργεί νέες ιστορίες με αφορμή όλα αυτά φαίνεται στο βιβλίο που διαβάζει κανείς απνευστί και  που ένα σωρό εικόνες, μυρωδιές και χρώματα αναδύονται συνεχώς. Μια περιπέτεια που « μυρίζει » Ελλάδα, που μας θυμίζει την ιστορία μας, που αγαπά και σέβεται τους μύθους και τις αλήθειες και που μυρίζει σαν εκείνο το πανέμορφο λουλούδι , το σεμπρεβίβα, που πάει να πει « Ζει για πάντα». Όπως εκείνο δεν μαραίνεται ποτέ και που φυτρώνει μόνο σε τούτα τα μέρη έτσι και  το μυστήριο του 17^ου κιβώτιου δεν ξεχνιέται από κανέναν …περιμένει την κατάλληλη στιγμή να βρεθεί στα  καταγάλανα νερά , να αναδείξει θησαυρούς, να ανασυρθεί  και ποιος  ξέρει ίσως και να τελικά  όλα  αληθινά …

Φιλίες, περιπέτειες, αγωνία και όμορφες εικόνες γεμάτο είναι  το βιβλίο του Διονύση …Ελλάδα και πάλι Ελλάδα , με τα νησιά, τα καταγάλανα νερά, τις ομορφιές , τις χάρες και τα μυστήρια της… Μια περιήγηση σε ένα πανέμορφο νησί που πάντα γοητεύει! 

Για παιδιά από 9 ετών …

*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός 

Δημοσιεύτηκε στο Cretalive.gr στις 9 Αυγούστου 2014: http://www.cretalive.gr/culture/view/ta-paramuthia-tou-sabbatou37/183828